Categorie: Vooraf

Van gas tot los

Afgelopen februari vond in de Utrechtse Jaarbeurs de VSK 2018 plaats. De laatste edities nam zowel het aantal exposanten als het bezoekersaantal van ’s lands grootste installatievakbeurs gestaag af. De oorzaken mogen bekend zijn: economische misère en verminderde belangstelling voor beurzen in het algemeen. Voor dit jaar waren de verwachtingen weer wat hoger gespannen. De economie blijft aantrekken en de verduurzaming van woningen en gebouwen vraagt om nieuwe oplossingen. Maar de hoogtijdagen lijken toch definitief voorbij. Bijna 35 duizend mensen togen naar de Jaarbeurshallen, ongeveer evenveel als twee jaar geleden. Topjaar 2008 met ruim 65.000 bezoekers blijft echter ver uit het zicht. Bezoekers waren breed geïnteresseerd, zo bleek uit de evaluatie van de beursorganisatie, variërend van verwarming, luchtbehandeling/airconditioning, ventilatie en koudetechniek tot zonne-energie en het duidelijk ondervertegenwoordigde sanitair. In deze uitgave blikken we iets specifieker terug op het toch nog altijd grootse evenement voor het vakgebied. Zo maakten we een rondje langs de hybride oplossingen die getoond werden als alternatieve duurzame warmteopwekker: de warmtepomp bijgestaan door een ‘oudgediende’, de gasketel. Want, zoveel was wel duidelijk, volgens menig exposant leiden er meerdere wegen naar duurzaamheid, voor zowel de korte als lange termijn.

Totaal geen tijd

Installatietechniek heeft zich in een aantal decennia ontwikkeld van sluitpost op de begroting tot een significant onderdeel van de bouwsom. Allereerst omdat installatietechniek tegenwoordig veel meer is dan het installeren van cv of sanitair. Het binnenklimaat is bepalend om comfortabel en gezond te kunnen wonen dan wel optimaal te kunnen presteren. Ondergeschoven installatiedisciplines, zoals ventilatie, luchtbehandeling en regeltechniek, zijn daardoor steeds belangrijker geworden. Ons streven naar een duurzame samenleving zorgt er bovendien voor dat het belang hiervan alleen nog maar toeneemt. Het installatiedeel in een bouwproject wordt niet meer zo maar even van tafel geveegd als de financiële middelen opraken. Integendeel, een woning of gebouw is pas echt onderscheidend als energiezuinig, gezond en comfortabel wonen of werken hierin mogelijk is. Daarom moet de hedendaagse installateur meer dan ooit inzicht hebben in alle installatietechnieken die beschikbaar zijn of komen. Heel goed zijn in het installeren van alleen maar een cv-ketel gaat straks geen brood op de plank brengen. U moet zich verdiepen in totaalconcepten: van verwarming tot en met luchtbehandeling en ventilatie met warmteterugwinning. Best lastig. Want kennisvergaring kost tijd en door een toenemend gebrek aan geschoolde arbeidskrachten is die tijd steeds minder aanwezig.

Fijn(stof) ventileren

Er is een groeiende aandacht voor het realiseren van een gezond binnenklimaat. Ventilatie kan daarbij een belangrijke rol spelen. Maar met het simpelweg plaatsen van een ventilatiebox ben je er niet. In stedelijke omgevingen bijvoorbeeld, zit veel fijnstof in de lucht. Hiervoor is binnen de woningbouw nog maar nauwelijks aandacht. De meeste lucht komt ongefilterd of slecht gefilterd via de gevel naar binnen. Bovendien worden filters zelden vervangen en ontbreekt het aan wetgeving op dit gebied. “De filters die nu toegepast worden bij individuele ventilatiesystemen in de woningbouw vangen geen fijnstof af en zullen dit ook niet kunnen vanwege ruimtegebrek”, vertelt adviseur Kees Koot in deze uitgave. Hij is werkzaam bij adviesbureau Hiensch Engineering, dat samen met fabrikant Barcol-Air een nieuw ventilatieconcept ontwikkelde voor de gestapelde woningbouw. De filtering vindt in dit systeem op centraal niveau plaats. Bovendien biedt het systeem de mogelijkheid om filters toe te passen van een betere kwaliteit. Maar minstens zo belangrijk is een ander aspect dat bij ventileren komt kijken: het moet op een duurzame manier gebeuren. En dat is gelukt. Het systeem maakt het mogelijk om in appartementencomplexen een EPC van 0.15 of lager te behalen. Een mooi voorbeeld dus van een innovatie die tegemoet komt aan en ontstaan is in de dagelijkse praktijk. U kunt er de vruchten van plukken.

Ontstoppen

Deze uitgave staat voor een groot deel in het teken van de vakbeurs VSK. Het belooft een interessante editie te worden. De bouwsector doet het goed. Sommige installatiebedrijven kunnen nu al het werk niet meer aan, vooral door een gebrek aan geschoold personeel. In het verlengde hiervan verwacht ook de VSK een opleving, van haar bezoekersaantallen welteverstaan. Want de laatste edities namen deze nogal af. De organisator denkt dat de positief gestemde installateur de weg naar de beurs weer zal weten te vinden. Althans, de ervaren installateur. “De jongeren gaan we met een aangepast programma over de streep trekken”, vertelt beursmanager Patrick Schilte in deze uitgave. “We willen ze triggeren om de nieuwe technologie die de installatiebranche slimmer gaat maken, te beleven en er zelf mee aan de slag te gaan.” Want veel jongeren voelen zich totaal niet aangetrokken tot de installatietechniek. Installateur Marco Dirks merkt dit in zijn eigen praktijk, vertelt hij elders in deze uitgave. “Mensen blijven de installatiesector associëren met loodgieters die in een overall de wc aan het ontstoppen zijn. Zelfs als de vakbeurs een heel ander beeld laat zien met slimme technieken, blijft er een negatief imago aan ons kleven in de buitenwereld. En dat is funest, want daar moet de nieuwe instroom vandaan komen.”

Profiteren

Alweer een aantal jaren staat de decemberuitgave van IZ in het teken van projecten. We begonnen hier mee omdat er vanuit het vakgebied veel vraag is naar praktijkvoorbeelden. En dat kunnen we ons voorstellen. Recent gerealiseerde of nog in uitvoering zijnde projecten laten heel goed zien welke kant het op gaat met de installatietechniek.

Duik in het diepe!

In de installatiebranche is het woord energieneutraal inmiddels helemaal ingeburgerd. Vooral voor nieuwbouw lijkt er geen uitweg meer. Voor bestaande situaties ligt dit anders, ‘maar ook hier komt u als installateur eigenlijk niet meer weg met het adviseren van alleen een cv-ketel’, zo betoogt Sander Zuidgeest van Itho Daalderop in deze uitgave.

‘Nat gaan’

Verwarmingstoestellen, radiatoren en bijbehorende appendages vormden in het recente verleden de hoofdmoot van een uitgave over verwarming. Die tijden zijn voorbij. We stevenen af op een samenleving zonder gasaansluiting, waardoor de focus in de branche steeds meer op alternatieve verwarmingsoplossingen komt te liggen. Niet dat er vanaf morgen geen cv-ketel meer verkocht zal worden, maar innovaties zullen toch vooral uit de andere hoeken van het vakgebied naar voren (moeten) komen.

Werken tot je 70e

Volgende week trapt Installatie Vakbeurs Hardenberg af. Het informele karakter blijft de voornaamste trekpleister van deze beurs. Maar Hardenberg heeft meer te bieden, waaronder deze editie een Innovatieroute die IZ samen met de beursorganisatie heeft uitgestippeld. Uitgebreide informatie hierover is terug te vinden in deze speciale beursuitgave.

Nieuws onder de zon

Door het goede imago van zonnepanelen en de salderingsregels voor kleinverbruikers groeit de markt van zonne-energie structureel. Steeds meer particulieren en bedrijven vinden het financieel interessant om in deze systemen te investeren. De terugverdientijden van zonnepanelen liggen gemiddeld tussen de 7 en 10 jaar, het rendement op de investering is zo’n 11%. Maar om dit soort rendementen daadwerkelijk te halen, is enige deskundigheid vereist. Zonnepanelen installeren lijkt wellicht een eenvoudige klus, maar geen situatie is dezelfde. Vooraf zal dus goed nagedacht moeten worden over het te volgen plan.

Kennis vergaren

De installatiebranche kan en moet steeds meer het voortouw nemen in de bouwkolom. In toenemende mate bieden installatietechnische innovaties concrete oplossingen voor de hedendaagse politieke en economische problemen. De weg naar duurzaamheid is definitief ingeslagen en levert de branche volop mogelijkheden om een voortrekkersrol te gaan spelen. Het initiatief daartoe wordt nu ook steeds vaker genomen. Er is sprake van een groeiend zelfbewustzijn in de branche.