“De energietransitie zorgt ervoor dat er geen losse producten nodig zijn maar integrale oplossingen, zoals combinaties van pv-panelen, warmtepompen, lt-vloerverwarming en balansventilatie.” Dat stelt Harold van den Belt, algemeen directeur van groothandel Wasco, in deze uitgave. Zijn bedrijf stelt zich om die reden steeds meer op als adviseur en kennispartner. Ook al vanwege het nijpende gebrek aan technische expertise in de branche. Juist daarom is het zo belangrijk dat er nog vakbeurzen (en ook vaktijdschriften als IZ) bestaan, hoewel de hang naar vluchtige digitale informatievoorziening steeds meer de overhand krijgt. “Beurzen bieden een ideale gelegenheid om in een sneltreinvaart een totaaloverzicht te krijgen van alle ontwikkelingen in het vakgebied”, legt Van den Belt uit. En dergelijke vakkennis is broodnodig. Daarom staat Wasco ook dit jaar, samen met nog zo’n 200 andere exposanten, op de Installatie Vakbeurs Hardenberg. De van oudsher drukbezochte regionale beurs – die overigens meer dan alleen regionale bezoekers trekt – speelt dit jaar in op het nijpende personeelstekort in de installatiebranche. Reden te meer om naar het Noordoosten af te reizen.
Broodnodig
Sinds de lancering heeft het Air Excellent luchtverdeelsysteem verrassend genoeg niet alleen haar weg weten te vinden in de gebouwde omgeving, maar ook in de scheepsbouw. “Het is zagen, klikken en klaar.” Vitters Shipyard opende haar poorten in 1990. Het bedrijf uit het Overijsselse Zwartsluis is gespecialiseerd in ‘custom made luxe zeiljachten’ met een lengte van minimaal 30 meter. Uitdagingen Het installeren van een luchtverdeelsysteem op een jacht is geen sinecure. Je krijgt sowieso te maken met beperkte ruimte, ook qua inbouwhoogte, dus daar moet rekening mee gehouden worden bij het wegwerken van de kanalen. Ook het beugelen is een …
Van woningen tot boten
Bij wie kan je het best te rade gaan voor een totaaloverzicht van alle trends? Precies bij de groothandel. IZ ging in de aanloop naar ‘Hardenberg’ op bezoek bij exposant Wasco. “Koeling wordt steeds belangrijker, disciplines groeien naar elkaar toe en de warmtepomp zal ook andere duurzame oplossingen naast zich moeten dulden.” Herold van den Belt kwam in 1997 officieel in dienst bij Wasco. Zijn vader was in 1970 begonnen in een schuur en wist in de loop der jaren een bedrijf neer te zetten met meerdere vestigingen. In 2002 werd Wasco verkocht, de Van den Belts bleven wel betrokken …
Toekomstbestendig
De EE1950 relatieve vochtigheid module is geoptimaliseerd voor het zeer nauwkeurig meten van het dauwpunt klimaatkamers en andere besloten ruimten waar vochtigheden hoog kunnen oplopen.Toepassing van de innovatieve verwarmde E+E HMC01 sensor en een zeer precieze fabrieks-kalibratie zorgen voor een hoge nauwkeurigheid en uitstekende lange termijn stabiliteit. Daarnaast is de …
Dauwpunt module voor klimaatkamers en hoge vochtigheid applicaties
Wat de CHA warmtepomp onderscheidt van alle voorgangers is dat deze geschikt is voor hoge temperaturen tot 70°C. Dankzij de hoge temperaturen en het hoge rendement kan de warmtepomp een grote rol gaan spelen bij het verduurzamen van bestaande woningen. Ook bij nieuwbouwwoningen heeft deze nieuwe generatie warmtepomp een aantal …
Wolf zorgt met de CHA voor doorbraak warmtepomp technologie
Zo bewust mogelijk omgaan met het milieu en tegelijkertijd niets inleveren op het comfort. De hybride systeemoplossingen van A.O. Smith maken maximaal gebruik van duurzame energieopwekking om het milieu te ontzien en combineren dat met gas of elektriciteit om het gewenste comfortniveau te behalen. Op dit moment is de technologie nog niet voldoende ontwikkeld om een warmwaterinstallatie helemaal te voeden met duurzame energie. A.O. Smith …
Hybride systeemoplossingen
Om de levensduur van uw dak te verlengen, is ventilatie van de constructie een must. Daarom ontwikkelde Ubbink de FlatRoofVent, een krachtige plat dak constructie ontluchter. Met de FlatRoofVent krijgt vocht geen kans om uw constructie aan te tasten! Elegante krachtpatser Door de stabiele weerstand werkt de FlatRoofVent van hoogwaardig …
FlatRoofVent, de krachtpatser voor uw plat dak constructie!
Voor veel huiseigenaren zijn draadloze apparaten aantrekkelijke opties, omdat ze zo handig en flexibel zijn. Toch willen sommige installateurs zich er nog niet aan wagen. En dat is grotendeels te wijten aan vooroordelen omtrent betrouwbaarheid, signaalsterkte en installatiegemak. Arnold Bakker, trainer bij Resideo, ontkracht de meest gehoorde mythes over draadloze apparatuur en geeft tips over hoe installateurs eenvoudig en met vertrouwen draadloze producten kunnen installeren en adviseren. In de consumentenelektronicabranche wordt al volop gebruikgemaakt van draadloze innovaties als wifi. En hoewel dergelijke oplossingen al lange tijd beschikbaar zijn, heeft nog niet elke installateur het vertrouwen deze te adviseren aan klanten en toe te passen. Draadloze thermostaten zijn nog niet zo ingeburgerd dat elke installateur ze toepast naast het bedrade portfolio. Pluspunten Bedrade en draadloze producten hebben allebei zo hun eigen specifieke eigenschappen en voordelen. Draadloze producten bieden een aantal mooie pluspunten. Ze geven huiseigenaren de flexibiliteit om hun thermostaat op …
Draadloos installeren
“Ik word gewoon heel vrolijk van mijn werk”, zegt Hans Markies, technisch specialist bij Strukton Worksphere in Utrecht. “Door mijn werk help ik mee aan oplossingen voor meer duurzaamheid en een beter milieu. Dat past bij mijn levensovertuiging: ik vind dat we goed voor ons klimaat en onze planeet moeten zorgen. In de klimaattechniek zie ik steeds meer technische mogelijkheden ontstaan die daaraan bijdragen.” Hans Markies (41) uit het Utrechtse Vianen heeft zijn wortels in de werktuigbouwkunde en werkte voorheen als beheertechnicus. Eerst bij ziekenhuizen en gezondheidscentra, later bij Strukton Worksphere, dat nu nog steeds zijn werkgever is. Het bedrijf ontwerpt, bouwt en beheert bedrijfsgebouwen in heel Nederland, vaak in publiek-private samenwerking met de overheid. Daardoor is hij o.a. als een kind aan huis in politiebureaus, kazernes en rijkskantorengebouwen, al heeft Strukton ook private opdrachtgevers. Een bijzonder gebouw, door Strukton gebouwd en beheerd, is restaurant The Greenhouse aan de Croeselaan …
Vrolijke klimaattechnicus
RIHO Climate Systems is een trouwe exposant op ‘Hardenberg’. Ook dit jaar staat de fabrikant van klimaatoplossingen weer op de beurs. Aan IZ vertelt dga Jurgen Riethorst waarom het van belang is om aanwezig te zijn en over een fraai project dat hij onlangs mocht voltooien. Zijn vader richtte het bedrijf op. Hij is inmiddels teruggetreden en alleen nog hobbymatig bij RIHO Climate Systems betrokken, vertelt zoon Jurgen Riethorst. De 35-jarige is sinds 2006 de eigenaar van het bedrijf. RIHO Climate Systems levert diverse klimaatsystemen en -producten aan installateurs. Van klimaatdaken en vloerverwarmingssystemen tot verdelers en leidingen. Populaire oplossingen “Vooral …
Topstaaltje renovatie
De nieuwe certificeringsregeling voor gasverbrandingsinstallaties, de Wet Kwaliteitsborging, aangepaste richtlijnen voor rookgasafvoer. Ontwerpers, installateurs en monteurs van gasverbrandingsinstallaties hebben met tal van nieuwe eisen en ontwikkelingen te maken. ISSO reikt hen de kennis daarvoor aan in de vorm van drie nieuwe documenten: Kleintje Gas-ontwerp, Kleintje Gas-montage en onderhoud, en Kleintje CV-service. Voor elke doelgroep is daarmee eigen actuele kennis beschikbaar. De drie nieuwe kennisdocumenten vervangen het oude ISSO-kleintje Gas. ISSO-kleintje CV-service richt zich op bestaande installaties en veiligheid en is met name bedoeld voor onderhoudsmonteurs. ISSO-kleintje Gas-montage en onderhoud respectievelijk ISSO-kleintje Gas-ontwerp richten zich op installateurs respectievelijk ontwerpers van gasverbrandingsinstallaties. …
Gasverbranding
Uit onderzoek van de Vereniging Eigen Huis blijkt dat er evenals in 2017 ook afgelopen jaar gemiddeld 21 opleveringsgebreken per woning waren. Pleidooien en initiatieven om een kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen hebben dus tot op heden weinig uitgericht. Volgens woordvoerder Hans André de la Porte is onder meer de stijgende werkdruk daar debet aan. Zowel de bouw- als installatiebranche kampt met een schreeuwend tekort aan mensen. De VEH geeft in haar persbericht enkele voorbeelden van veel voorkomende cosmetische opleverfouten, zoals krassen in ramen, beschadigde deuren of ondeugdelijk schilderwerk. Maar niet alleen de aannemers of schilders laten steken vallen, ook de installatiebranche …
Opleveringsgebreken
Drukschommelingen treden op in iedere leidingwaterinstallatie. Een veelvoorkomende oorzaak is het openen en sluiten van kranen. De drukschommelingen kunnen leiden tot oncomfortabele, ja zelfs gevaarlijke situaties. Welke aanpak werkt het best om dit probleem te ondervangen? Rob Looijmans, werkzaam bij energieconsultant Cenergist, geeft tips. Dankzij de TVVL/Techniek Nederland voorstudie ST-35 …
Drukschommelingen
Waar half Nederland nog aarzelt om over te stappen op duurzame oplossingen, is in Friesland het roer al om. Henstra Installatie draait topdagen en de hoofdmoot van de werkzaamheden bestaat uit het installeren van warmtepompen. Jan Henstra kwam per toeval in de installatietechniek terecht. Hij was eerst jarenlang in vaste …
Van C naar A
Op één van de publieke omroepen volgde ik eens een tweedelige uitzending over het vmbo-onderwijs. Ik heb met belangstelling en stijgende verbazing gekeken. Met belangstelling, omdat ik geloof dat een goed vmbo noodzakelijk is voor de Nederlandse economie. Met stijgende verbazing, omdat de politiek hieraan stelselmatig en visieloos morrelt. Maar …
Welkom vakman of vakvrouw!
Op iedere beurs zie je ze wel rondlopen; de Zelfstandige Zonder Personeel. De kleine ondernemer die zijn eigen toko runt en als we de verhalen mogen geloven, vaak het Walhalla heeft gevonden. Maar is dat wel echt zo? Lino Noya Mahn is 37 jaar oud. De Rotterdammer werkt al sinds …
Hemel of hel?
De Chinese HVAC-sector maakt een groeispurt door en lonkt nu ook naar Nederland. Wat wordt er zoal aangeboden en hoe doe je als installateur zaken met de Chinezen? IZ nam een kijkje bij de ISH China. Afgelopen mei opende het China International Exhibition Center in Beijing haar poorten voor de ISH China. Deze jaarlijkse beurs wordt georganiseerd onder de auspiciën van de Frankfurter Messe. De ISH China trok dit jaar zo’n 1300 exposanten en 72.500 bezoekers. Daarmee was en is het ook gelijk de grootste vakbeurs op HVAC-gebied in Azië. Aanbod Qua aanbod en variatie doet een ISH China niet …
Made in China
In de april editie beschreven we al de nieuwe Flextherm Eco van Flamco: een thermisch laadstation dat elektriciteit omzet in warmte en opslaat voor warmwatervoorziening. Er lopen momenteel diverse pilots met deze batterij. Eén daarvan bij Keukenstudio Kruize in Bergschenhoek. IZ ging langs en vroeg aan eigenaar Lood Kruize waarom hij voor dit systeem koos en wat tot nu zijn bevindingen zijn. Kruize begon 25 jaar geleden zijn keukenstudio en zit sinds een aantal jaren op een nieuwe locatie. Zijn zoons runnen vanuit hetzelfde gebouw een webwinkel en aannemersbedrijf. De familie Kruize probeert bewust om te gaan met energiegebruik. Het …
Realistisch duurzaam
Hoe zorgen we ervoor dat mensen met plezier naar hun werk gaan? Deze vraag leidde tot een succesvol beleid gericht op duurzame inzetbaarheid bij een groot bedrijf in het noorden van Nederland. In dit beleid werd vitaal vakmanschap in de breedste zin van het woord op de agenda gezet. De kern: eenvoud. En het loont! “Toen ik hier kwam werken werd mij gevraagd een ouderenbeleid op te zetten. Daar had ik een verkeerd gevoel bij. In een bedrijf gaat niet immers alleen om oudere vakmensen. Het gaat om iedereen. Dus mijn missie werd duurzame inzetbaarheid van iedereen. Er is veel …
Het gesprek loopt!
Schoonoord is een Baarnse woonvoorziening voor ouderen van woningcorporatie Habion en zorgorganisatie Amaris Zorggroep. De bouw van het complex ging in 2017 van start. Tijdens de uitvoering werd de knop omgezet om een duurzamer eindresultaat te garanderen. Habion, Amaris, Slokker Bouwgroep en installatiebedrijf Scheer & Foppen speelden zo vervroegd in op de ambitie van Den Haag om gasloos bouwen verplicht te gaan stellen. Nieuwe woningen waarvoor de bouwaanvraag na 1 juli 2018 is ingediend, moeten gasloos worden gerealiseerd. Omdat de bouw van Schoonoord al in 2017 van start ging, hoefde dit gebouw niet aan deze eis te voldoen. Toch ging de knop om. “Je neemt zo’n beslissing natuurlijk niet zomaar alleen met je zorgpartner. Het is zeker ook de verdienste van onze aannemer Slokker Bouwgroep en haar onderaannemer Scheer & Foppen. Zij hebben zich uitermate coöperatief opgesteld,” vertelt Habion-directeur Peter Boerenfijn. Kostenbesparingen De samenwerkende partijen vonden het hun verantwoordelijkheid om Schoonoord gasloos te maken. Zo past het perfect bij de maatschappelijke duurzaamheidsdoelstellingen en is het gebouw ‘futureproof’. Daarnaast voorzagen de partijen dat ze het in de nabije toekomst toch zouden moeten doen. “Dan is het beter om direct over te stappen. Er waren nog geen bewoners, zodat van extra overlast …
Duurzame zorg
De werkdruk is hoog, de markt is goed, de klant weet wat hij wil en de jonge vakmensen van nu hebben andere kennis en een andere rol. Het is schakelen voor ervaren vakmensen en soms zoeken naar meer zelfvertrouwen. De ervaren vakmannen Kees en Jan kennen dit gevoel én het dilemma tussen het eigen belang en hun loyaliteit naar hun bedrijf. Kees is 56 jaar en werkt al 28 jaar voor hetzelfde bedrijf in de installatiebranche. Voorheen werkte hij in de tuinderij die zijn vader had opgezet. Met hart en ziel nam hij het levenswerk van zijn vader over en het doet hem nog steeds pijn dat hij het bedrijf heeft moeten opgeven. “Het werd meer een hobby dan een bedrijf en dat kon niet midden in de landbouwcrisis. Inmiddels ben ik voorbereid op de vraag naar het hoe en waarom, maar het is en blijft heftig.” Met passie voor techniek maakte hij de overstap naar de installatiebranche. Jan, ook 56 jaar oud, heeft altijd in de techniek gewerkt. Al 12 jaar lang werkt hij bij zijn huidige bedrijf, maar wel in verschillende functies. Tegenwoordig zit hij op kantoor waar hij zorgt voor de planning en de ondersteuning van de …
Ervaren vakmannen
Wel of geen warmtepomp? Een bodem- of luchtgebonden systeem? En welk afgiftesysteem combineert het beste met de gekozen oplossing? Het zijn zomaar enkele vragen waar je als installateur tegenaan loopt als je overweegt om een warmtepomp te installeren. Bij BAM Energy Systems zijn ze er maar al te bekend mee. BAM Energy Systems heeft de afgelopen jaren al diverse NOM-woningen gerealiseerd met bouwpartners. Daarbij is een leerproces doorlopen waar nu de vruchten van worden geplukt. Arjen van der Meer, Manager Ontwikkeling en Prijsvorming bij BAM Energy Systems licht toe aan de hand van een project in Delft. Project In de Klinkerbuurt 3 in de Schoemaker Plantage in Delft ontwikkelt gebieds- en vastgoedontwikkelaar AM 92 toekomstbestendige nul-op-de-meter huizen naar een ontwerp van WAM Architecten. Ze worden gebouwd door BAM Wonen. BAM Energy Systems is verantwoordelijk voor de duurzame installaties. Getrouw aan de principes van de Trias Energetica is eerst nagedacht over manieren om de energievraag zoveel mogelijk te beperken. In dat kader zijn verschillende passieve bouwkundige maatregelen genomen. Zo heeft de gevel een dik isolatiepakket, is er Triple glas toegepast en kierdicht gebouwd. De gevels van de woningen hebben, afhankelijk van het geveldeel, een RC-waarde tussen de 5 en 6. Stroom …
92 NOM-woningen
Om de groei van legionellabacteriën in warmtapwaterinstallaties te voorkomen is de instandhouding van de juiste temperaturen zeer belangrijk. Voorwaarden hiervoor zijn een correcte dimensionering en een goede hydraulische balans in het warmtapwatercirculatiesysteem. De kwaliteit van het drinkwater hangt niet alleen af van de levering van schoon water door de drinkwaterleverancier, maar wordt ook bepaald door het ontwerp, de gebruikte materialen en de afmetingen van het leidingsysteem. Drinkwaterinstallaties moeten in zijn algemeenheid zo ontworpen, beheerd en onderhouden worden, dat bacteriegroei verhinderd wordt. Dat geldt ook voor het warmtapwatercirculatiesysteem. Kritische situaties Om te zorgen dat er geen bacteriegroei in warmwaterinstallaties plaatsvindt, is de instandhouding van de juiste temperaturen zeer belangrijk. Daarom dient het water vanuit de boiler een temperatuur van 65°C te hebben. In de gehele warmtapwaterinstallatie mag de temperatuur niet lager dan 60°C worden. Met name in grote, complexe warm tapwaterleidingen kunnen gemakkelijk risicovolle situaties ontstaan, waardoor micro-organismen, zoals Legionella, zich …
Warm tapwater
De badkamer is voor veel consumenten al lang niet meer alleen een ruimte waar ze zich snel wassen en aankleden. Steeds vaker is het een plek om te ontspannen en tot rust te komen. De badkamer wordt dan ook in toenemende mate een verlengde van de woon- of slaapkamer – een ontwikkeling die ook wel ‘homing’ genoemd wordt. Deze trend was ook duidelijk merkbaar op ISH 2019. Zo zien we dat badkamers steeds vaker worden uitgerust met wellness-opties zoals regendouches en gekleurd licht. Ontspanning Comfort in de badkamer wordt steeds belangrijker. Michael Tulp, Algemeen Directeur van Sunshower, leg uit hoe dat komt. “In deze drukke tijden is het voor consumenten belangrijker dan ooit om tot rust te komen. En wie denkt aan ontspanning in huis, denkt al snel aan de badkamer. Dé plek voor een momentje voor jezelf. Douchen is voor veel mensen een goed begin van de dag, of …