Steeds meer dienstverleners en fabrikanten introduceren een app bij de producten die ze op de markt brengen. Deze apps kunnen bijvoorbeeld worden ingezet om rechtstreeks te bestellen bij de groothandel, om actuele gegevens over de binnenluchtkwaliteit op te vragen of om een verwarmingsinstallatie (op afstand) te bedienen. Een app om onafhankelijke informatie over uw vak via uw smartphone binnen te halen, was er tot voor kort nog niet. Maar daar hebben we verandering in gebracht. IZ heeft een eigen app laten ontwikkelen. Niet alleen zijn daarin alle artikelen, columns en rubrieken uit iedere uitgave van IZ terug te vinden. We vullen die vakinformatie dagelijks aan met actueel nieuws uit en over uw vakgebied. Dat laatste gebeurt in samenwerking met de redactie van Installatienet.nl, dat al twee decennia lang als populaire nieuwssite voor het vakgebied fungeert. De app is gratis te downloaden in de Google Playstore (Apple volgt snel) (zoek op installateurszaken). Doe dat vandaag nog en blijf, waar u ook bent op elk moment van de dag, op de hoogte van het allerlaatste vaknieuws. PS. Via de app vindt u ook alvast alle exposanten van de komende VSK-beurs.
IZ via de app
Tijdens de Dag van de Warmtepomp verzorgde Michel van Bronkhorst een workshop over propaan. Volgens de ervaren trainer van GO° ontberen installateurs vaak nog de kennis om aan de slag te gaan met R290. Propaan is een natuurlijk koudemiddel, dat behoort tot de koolwaterstoffen. Propaan heeft een aantal gunstige eigenschappen, waardoor het uitermate geschikt is voor warmtepompen. “Qua energetische prestaties doet propaan zeker niet onder voor de synthetische koudemiddelen. Daarnaast is het relatief goedkoop in de aanschaf en heeft het een lage GWP-waarde (3).” In de particuliere sector staat het gebruik van R290 nog in de kinderschoenen. Maar met de …
Natuurlijk koudemiddel
Fabrikant Remeha liet het afgelopen anderhalf jaar uitgebreid onderzoek verrichten naar de bereidwilligheid van Belgen en Nederlanders om data van slimme thermostaten te delen. De installateur gaat een belangrijke rol spelen in het acceptatieproces. Bij onze Zuiderburen bleek er weinig animo te zijn om de data van slimme verwarmingstoestellen te delen. Slechts 25% van de Belgen was hiertoe bereid. Product Manager Jan Deklerck liet in een reactie aan de Belgische bouwsite Livios weten teleurgesteld te zijn. Voordelen De huiver om data te delen kan namelijk een rem vormen op innovatie, aldus Deklerck. “We ontwikkelen regelsystemen afgestemd op patronen van de …
Data delen
Watts lanceert een bijzondere innovatie met het nieuwe statische balanceerventiel iDROSET Serie CF, een nieuwe ontwikkeling van het Watts R&D Innovation Center in Italië. De iDROSET Serie CF is een onderdeel van de familie van de Watts iDROSET ventielen en behoort tot de allernieuwste generatie van statische balanceerventielen. Het toestel …
Nieuwe statische balanceerventiel
Supersnel het juiste onderdeel vinden is makkelijker dan ooit met de onderdelenzoeker van Wasco. In een paar simpele stappen heb jij snel de juiste onderdelen voor je én een handige exploded view. In de exploded views, oftewel lijntekeningen, zijn alle onderdelen klikbaar. Met één druk op de knop krijg je …
Onderdelen nodig? Stop met zoeken!
Lucht en vuil in cv-installaties zijn een veelvoorkomend probleem. Voor een duurzame en efficiënte installatie is het daarom van belang om zowel een lucht- als vuilafscheider te plaatsen. Lucht in de installatie De luchtafscheider DISCAL® is ontworpen om automatisch en continu alle lucht uit verwarmings- en koelinstallaties te verwijderen bij zeer lage drukverliezen. De circulatie van volledig ontlucht water voorkomt dat lucht zich ophoopt in …
Een duurzame installatie? Weg met lucht en vuil!
Concentrische systemen bieden, door de buis-in-buis constructie, een extra vangnet bij lekkages. Hierdoor wordt de kans op koolmonoxidevergiftiging sterk gereduceerd. Als een van de grootste producenten van concentrische rookgasafvoer in Nederland, ontwikkelde Ubbink het veilige UbiFit Concentrisch systeem, in Push-Fit en klemband uitvoering. Compleet programma UbiFit is een compleet programma …
UbiFit Concentrisch, super veilig en niet duur!
Cv-ketelinstallaties worden meestal te ruim gedimensioneerd om onder alle klimaatomstandigheden het gewenste comfortniveau te kunnen garanderen. Bij warmtepompen werkt deze veiligheidsmaatregel juist tegen de installatie in, betogen drie deskundigen. Bij een gasgestookte cv-ketel zijn wij gewend de installatie op de piekmomenten te dimensioneren. En het liefst nog een beetje meer voor de zekerheid. Een grotere ketel kost immers maar weinig meer dan een kleintje. Het grootste deel van het seizoen laat je hem lekker zachtjes branden en bij een plotselinge piekvraag is de woning snel warm te krijgen. Een gasketel kan ook in lichte gebouwen die van zichzelf weinig massa hebben om warmte vast te houden, ‘gas’ geven om erg koude periodes te overbruggen. Warmtepomp Bij een warmtepomp ligt dat anders. Die kan je niet zachtjes en dan weer met een groot vermogen laten draaien. Als een warmtepomp gedimensioneerd wordt op meer dan het dubbele vermogen dat nodig is voor …
Gasloos verwarmen
De technische installatiebranche ontwikkelt zich voortdurend. Nieuwe kennis, nieuwe technologieën, nieuwe uitdagingen. De vakmensen in de branche ontwikkelen mee. Ze volgen coachingstrajecten, nemen deel aan cursussen en investeren in hun toekomst. Zij nemen regie over hun loopbaan om niet alleen nu, maar ook in de toekomst inzetbaar te blijven. Maar hoe doe je dit? Hoe pas je je aan? Hoe ga je om met de ontwikkelingen in de branche, maar ook met jouw eigen dromen en wensen? Vier vakmensen – drie werknemers en een werkgever – vertellen vanuit eigen ervaring hoe zij werken aan duurzame inzetbaarheid in een veranderende branche. Voor André Dekkers (44) is het niet nieuw om met zijn eigen ontwikkeling bezig te zijn. “Ik heb hier altijd wel aandacht voor gehad. Je moet met je tijd meegaan,” aldus Dekkers. Ook Nico Kooij (53) heeft al jarenlang ervaring met het zichzelf blijven ontwikkelen. “Ik ben opgeleid als loodgieter …
De nieuwe vakmens
Garyp wil als eerste Nederlandse dorp volledig van het gas af zijn. De noordelijk gelegen plaats telt 600 woningen en 1900 inwoners. Klimaat Techniek Friesland biedt de helpende hand bij dit ambitieuze plan. Wat komt er in de praktijk allemaal bij kijken om een energetische renovatie te doorlopen? IZ sprak met installateur Jan Peter Henstra. Jan Peter Henstra draait al aardig wat jaren mee in de installatiebranche. In 2004 startte hij zijn eigen bedrijf Henstra Installatie, later richtte hij de VOF Klimaat Techniek Friesland op met collega installateur Freerk van der Veen. Recentelijk trad ook vakgenoot Sipke Hoekstra toe tot …
Gasloos
Technische ontwikkelingen gaan vaak sneller dan we als maatschappij kunnen bevatten. Dat geldt zeker in de nieuwbouw. Traditioneel, ambachtelijk bouwen verliest er rap terrein aan fabrieksmatig vervaardigde woningen. Met kant-en-klare installaties. Hoe ga je daarmee om als installateur? De historische roman ‘Imitatio’ van Benjamin Louwerse speelt zich af in de 15e eeuw. De hoofdpersoon is een monnik die met zijn medebroeders woont in een klooster vlakbij Zwolle. Hun belangrijkste bron van inkomsten is het overschrijven en versieren van belangrijke geschriften. Dan doet de boekdrukkunst zijn intrede. Volgens de oude monniken zal het allemaal niet zo’n vaart lopen en blijft er …
Droog stapelen
Moderne woninginstallaties zijn zo omvangrijk en complex, dat opdrachtgevers moeten meedenken over de keuzes. Vaak wenden zij zich echter slecht voorbereid tot de installateur, wat leidt tot tijdverlies, onbegrip en ontevredenheid achteraf. Adviseur Sjoerd Eegerdingk bedacht een oplossing waar zowel de installateur als opdrachtgever profijt van hebben. Iedereen die heeft te maken met woningbouw en installatietechniek, weet hoe snel het vakgebied zich doorontwikkelt en hoeveel nieuwe oplossingen en producten er continu op de markt komen. Waar woningen voorheen werden voorzien van een verwarmingsketel en een afzuigsysteem, is het verschil met de utiliteitsbouw tegenwoordig een stuk kleiner. Nieuwe wet- en regelgeving, …
Installatieadviseur 2.0
De Motown Movement bedenkt en implementeert goedkope oplossingen om duurzame woningen te realiseren. Het initiatief komt uit de koker van Delftse studenten die een Living Lab hebben in Chicago. Zo’n vijf jaar geleden vroegen drie Bouwkundestudenten zich af waarom duurzame woningbouw alleen binnen het handbereik lag van een klein, welgesteld …
Doe-het-zelf
Aan stilzitten heeft hij een broertje dood. Christ-Jan van Herwijnen is het liefst met zijn handen bezig. De energieke dga van Van Herwijnen Services heeft een bloeiend bedrijfje weten op te bouwen, dat een goed belegde boterham verdient met nieuwe duurzame technieken. Als kind liep hij al graag rond in …
Maatwerk
Internet of Things, Big Data of Artificial Intelligence. De digitalisering slaat steeds meer toe. Ook in de installatiemarkt. De technisch installateur wordt steeds meer een ICT dienstverlener. Nieuwe installaties produceren data. Gebruik deze slim en maak er informatie van. Het is toegevoegde waarde in je dienstverlening naar de klant. Het …
Onderscheiden vermogen? Stick-to-the-plan!
Al jarenlang kampen we met een structureel gebrek aan vakmensen. Experts wijten dat voornamelijk aan de vergrijzing en het beroerde imago van ons vakgebied. Maar volgens Lisje Schellen Teammanager CIVIL Installatie- en elektrotechniek en Kenny Broer, docent van Gilde Opleidingen speelt er meer. Ze wijzen ons ook op ons gedrag …
Gemakzucht
Bouwbedrijven veranderen de komende decennia in hightechbedrijven, waarin de meest innovatieve bouwtechniek, klimaattechniek en installatietechniek zich nauw met elkaar verweven. Robots worden ingezet die panelen maken waarmee woningen worden voorzien van nieuwe muren en daken. Technici hoeven alleen nog maar de prefab-leidingen aan te koppelen, zodat warmtepompen – wellicht verwerkt in de daken en de muren – hun werk kunnen doen. Dat is nodig om bijna vier miljoen rijtjeshuizen uit de jaren vijftig tot en met de jaren tachtig uit de vorige eeuw op een betaalbare manier klimaatneutraal te maken. Dat visioen schetste Jan Willem van de Groep, specialist in …
Dag van de Warmtepomp
In het Overijsselse Raalte verscheen begin van dit jaar het indrukwekkende bedrijfspand van Pan Oston: 13.680 m2 waarvan 2.700 m2 kantoorruimte met showroom, verdeeld over twee verdiepingen. Dit bedrijf ontwikkelt, produceert en installeert al 50 jaar bandkassa’s, counters, express checkouts, zelfscanoplossingen, interactieve zelfbedieningsterminals en kiosksystemen. In juli vorig jaar ging de bouw van het nieuwe bedrijfspand van start. Vlint leverde én monteerde hiervoor in totaal dertig airsocks (textielen luchtverdeelslangen) in de kantoorruimtes, kantine en in de showroom. “In het oude bedrijfspand hadden we te maken met verouderde aircosystemen en luchtroosters die niet meer optimaal werkten”, vertelt René Noordman, Production Manager …
Zuivere binnenlucht
De BENG-eisen zijn bekend. Deze nieuwe energieprestatie-eisen zijn een belangrijke stap richting energieneutraliteit. Maar wat betekenen nieuwe rekenregels voor de installateur? Die impact komt uit een onverwachte hoek: de communicatie wordt belangrijk. Bij projectontwikkelaars en bouwbedrijven zoemt het al rond: er komen nieuwe energieprestatie-eisen. Maar in de installatiesector is het nog stil. Toch komt het dichterbij: BENG. Voor eind 2019 komt de software op de markt en vanaf 1 juli 2020 wordt het de wettelijke minimumeis bij elke bouwaanvraag voor nieuwbouw. BENG staat voor Bijna Energie-Neutrale Gebouwen en is de opvolger van de bekende EPC, die sinds 1995 gebruikt is …
BENG-eisen
In onderstaand artikel neemt de auteur u mee naar een casus uit zijn praktijk, om aan te tonen hoe belangrijk het is om eerst een integraal ontwerp te maken voordat je de bouwplaats op gaat. Een slecht ontwerp kan namelijk niet alleen leiden tot comfortproblemen en energieverlies, maar ook tot geldverslindende rechtszaken. Enige tijd geleden werd ik ingeschakeld voor een adviestraject in Rosmalen. In het Rietpark waren een aantal woningen gerealiseerd, zonder dat de bewoners van te voren voldoende waren ingelicht over de ontwerpspecificaties. Ze hadden alleen informatie verkregen over de afmetingen en de aankoopprijs van de woning en bijbehorende grond, de locatie en de afwerking ervan. Problemen Problemen met gebouwgebonden installaties beginnen meestal bij de bron. De projectontwikkelaar heeft een stuk grond gekocht, een aannemer geselecteerd en let vooral op het laaghangend fruit. Hij wil kortom voor een minimale investering een woning bouwen. En dwingt u als installateur daarin mee te gaan, als u niet oppast. Het bouwbesluit 2012 heeft daar onbedoeld aan meegewerkt, immers comfort was destijds geen brandend actueel onderwerp. Installatieconcept De woningen in de Rietschans werden voorzien van installaties, waarmee veel EPC-punten vielen te behalen. In concreto: - een HR combiketel; - vloerverwarming in alle ruimten; …
Integraal ontwerpen
Onze maatschappij verandert in een rap tempo en dat heeft ook grote gevolgen voor de installatiebranche. Waar 10 jaar geleden nog in futuristische termen werd gesproken over VR, IoT en duurzame energiesystemen, zijn deze technieken nu al aardig ingeburgerd. Hoe blijf je bij als vakman? Het antwoord is eenvoudig; door een leven lang te leren. Bekende kennisbolwerken zoals ISSO, TVVL, Otib en Techniek Nederland spelen er slim op in door een breed scala aan trainingen, workshops en cursussen aan te bieden. Maar ook particuliere kennisinstituten houden er rekening mee in hun lesprogramma’s. Denk maar aan een ROVC of een Warmtepomp Academy. En wat te denken van leveranciers of fabrikanten? Bijna iedere week valt er wel een cursus, seminar of workshop te volgen ergens in het land, waarin vakmensen vertrouwd worden gemaakt met nieuwe technieken of technologische ontwikkelingen en markttrends. HBO+? Daarnaast zien we dat reguliere onderwijsinstellingen hun aanbod verruimen. Wat het VMBO- en MBO te bieden heeft aan de vakman, mogen we wel als bekend veronderstellen in de branche. Dat ligt anders voor HBO+. De doorsnee installateur zal niet gelijk denken aan een universiteit, als hij zich oriënteert op een bijscholingscursus, seminar of workshop. En dat is jammer, want ook …
Een leven lang leren
Net na het einde van de crisis, staken ze de koppen bij elkaar. Een adviseur, architect, aannemer en enkele andere partijen. Ze wilden de bestaande woningvoorraad op een haalbare en betaalbare wijze verduurzamen. En zo werd het ‘Balanshuis’ geboren. Het nieuwe concept bleek een succes te zijn. Direct vanaf het begin in 2015 wist het consortium al opdrachten in de wacht te slepen. Soms ging het om adviestrajecten, andere keren werd ook de uitvoering meegenomen. Een slimme werkwijze, want de consument wil worden ontzorgd blijkt keer op keer uit onderzoek. Als je met een samenwerkingsverband van partijen een ‘one-stop-shop’ kan optuigen, maak je het de klant zo gemakkelijk mogelijk. Hij bepaalt of hij alleen advies over verduurzaming wil krijgen of ook de uitvoering en wie weet zelfs de nazorg laat meenemen. Directie Tom Smeulders was er vanaf het prille begin bij. De bouwkundige heeft een lange staat van dienst in de bouwwereld en beschikt inmiddels ook over de nodige installatietechnische expertise. Naast zijn functie als directeur van Balanshuis heeft hij ook een eigen adviesbureau, Bastogne genaamd. Principes De energetische renovaties van het Balanshuis berusten op een aantal heldere principes. “We maken iedere woning energieneutraal of Nul-op-de-Meter, wegen daarbij zorgvuldig de …
Het ‘Balanshuis’
In de gebouwde omgeving is wisselspanning nu nog de norm. Volgens consultant Ronald Wennekes gaat daar rap verandering in komen. Aan IZ legde hij onlangs tijdens een vraaggesprek uit waarom. Ronald Wennekes begon ooit bij installateur GTI. Na carrière te hebben gemaakt bij Deerns, Tebodin en DPS Engineering, werkt hij tegenwoordig als consultant bij Royal HaskoningDHV. Daarnaast is hij lid van de klankbordgroep NEN 1010, zoals bekend de norm voor het veilig aanleggen van laagspanningsinstallaties. Wat zijn de voordelen van gelijkspanning? “Gelijkspanning is relatief nieuw in de gebouwde omgeving. Voor gelijkspanning zijn andere componenten nodig. Nu gebruiken we omvormers om van wisselspanning gelijkspanning te maken. Veel apparatuur maakt tegenwoordig gebruik van gelijkspanning. Denk aan de voeding voor je laptop. Bij gelijkspanning zijn geen wisselspanningsomvormers meer nodig. Dat brengt veel voordelen met zich mee. Zo is er minder energieverlies, warmtelast en kans op brand, omdat omvorming niet meer nodig is. Er …
Gelijkspanning
Ventilatie blijft een zorgenkindje. Uit diverse onderzoeken en klachten blijkt dat de woonhuissystemen nog regelmatig ondermaats presteren. Daar is een rijke verscheidenheid aan oorzaken debet aan. Door een betere borging krijgen de installateur en bewoner een steuntje in de rug om deze problemen te voorkomen of sneller te verhelpen. Marco Hofman houdt zich al jarenlang beroepshalve bezig met ventilatiesystemen. De Teamcoördinator Programmering & Acquisitie bij ISSO schrijft er ook graag over, zoals u al in een eerdere uitgave dit jaar heeft mogen merken. Voor onze special over de Nieuwe Vakman sprak IZ met de gedreven vakspecialist over interessante nieuwe ontwikkelingen op het gebied van kwaliteitsborging in de ventilatiewereld. VLA Waarschijnlijk bent u beroepshalve al bekend met de Ventilatieprestatiekeuring en het Ventilatiekeur. Beide kwaliteitborgingsmethodes zijn ontwikkeld door de Vereniging voor Luchttechnische Apparaten, ook wel bekend als de VLA. Waar de Ventilatieprestatiekeuring primair mikt op het onder certificaat beoordelen van opgeleverde ventilatiesystemen, …