Categorie: Sanitair

Riolering ontwerpen

Riolering ontwerpen

De wc van de buren kunnen horen doorspoelen, een rioolstelsel dat overstroomt tijdens een extreme regenbui, lastige discussies met de opdrachtgever over de lay-out van de installatie… Het zijn allemaal problemen waarmee installateurs van rioleringen vaak te maken hebben. Een heldere richtlijn biedt dan uitkomst. Babylonische spraakverwarringen zijn geen uitzondering in de wereld van afvalwatertechniek. Die onduidelijke zin of tabel over het ontwerpen van een installatie; de ene installateur interpreteert die zo, de andere zus en de opdrachtgever wéér anders. Erg lastig om zo gebouw- en buitenrioleringen storingsvrij aan te leggen. Neem bijvoorbeeld het combineren van ontspanningsleidingen. De verticale standleidingen moeten in theorie allemaal een eigen dakdoorvoer krijgen, maar dat is vaak ongewenst en kostbaar. Meestal kiest de vakman er dan voor om ze onder het dak te verzamelen via een horizontale leiding, met gezamenlijk één dakdoorvoer. Maar mag je daar nu maximaal 10 standleidingen combineren, of mogen het er in sommige gevallen ook meer zijn? Veel ruimte voor discussie Ander voorbeeld: stortleidingen komen vaak in een voorgespannen vloer, maar je moet er als installateur nog wel voor kunnen zorgen dat er een afschot wordt gerealiseerd. Soms lukt dat niet en komt hij op tegenschot te liggen. En dan hebben we het nog niet eens over problemen als verstopte riolering, geborrel van stankafsluiters, geluidsoverlast van het toilet van buren, en stank. Allemaal problemen waarmee installateurs, en opdrachtgevers, vaak te maken hebben, maar waar níet altijd een eenduidige, onomstotelijke norm of richtlijn voor bestaat. Logisch dat er dan veel ruimte is

Watertransitie volgt energietransitie

Watertransitie volgt energietransitie

De energietransitie houdt installateurs dagelijks bezig, we zitten er al middenin. Nieuw is de watertransitie. Daarvan staan we aan het prille begin, maar de impact kan weleens minstens zo groot zijn. Zowel maatschappelijk als voor de installateur. Johan Bel, eigenaar van De Waterfabriek en geestelijk vader van de Trias Aqua legt uit waarom. Water betekent leven, het is onze eerste levensbehoefte. We doen alsof we er meer dan genoeg van hebben, maar de waarheid is anders. We gebruiken te veel, we vervuilen te veel en we veroorzaken klimaatverandering. De gevolgen zijn niet misselijk: Wereldwijd hebben meer dan 2 miljard mensen een structureel tekort aan schoon drinkwater en dat aantal neemt schrikbarend snel toe. Bovendien zorgt extreem weer voor enorme schade, mislukte oogsten, verdroging, overstromingen, ziektes en kost het mensenlevens. Daarnaast raken drinkwaterbronnen vervuild en/of uitgeput. Nederland In Nederland worden we van twee kanten bedreigd, we hebben zowel te veel als te weinig water. Door klimaatverandering regent het veel meer en komen er steeds vaker hevige regenbuien voor. Dat levert overlast op. Tegelijkertijd zien we dat er zelfs in Nederland tekorten aan drinkwater kunnen ontstaan, dat werd afgelopen zomer wel duidelijk. Naast verdroging zien drinkwaterbedrijven bovendien dat al 50% van hun bronnen onder druk staat door vervuiling. Niet voor niets hebben zij recent politieke aandacht hiervoor gevraagd. De overlast aan regenwater en de bedreiging van de drinkwatervoorziening maken verandering van onze watersystemen noodzakelijk. En die veranderingen zullen vooral in de gebouwde omgeving gaan plaatsvinden. Oftewel op het terrein van de installateur.

Schadelijk of gezond?

Schadelijk of gezond?

Vorig jaar januari zijn we in IZ uitgebreid ingegaan op de vraag of waterontharders noodzakelijk zijn voor een goede waterkwaliteit. Zowel installateurs, waterleidingsbedrijven als consumenten toonden grote belangstelling voor het twee pagina’s tellende artikel en gaven aan te stoeien met de vraag wat onthard water nu precies doet met het leidingnetwerk in de woning en met ons lichaam. Adviseur en HBO-docent Installatietechniek Ron Bosch heeft hier nader onderzoek naar verricht. Anderhalf jaar geleden konden wij de vraag naar de mogelijk gevolgen van waterontharders voor de gezondheid van consumenten nog niet beantwoorden. Het ontbrak ons aan cohortstudies, waarin grote groepen mensen vrijwillig deelnemen aan een veldonderzoek. Inmiddels zijn er betrouwbare gegevens beschikbaar, waardoor we deze en andere vragen van de installateur wel kunnen beantwoorden. Werking waterontharder De meeste waterontharders verminderen het kalkgehalte door ionenuitwisseling, maar ze kunnen ook werken op basis van omgekeerde osmose. Bij de ionenwisselaar wordt water door een cilinder met kunsthars kern geleid, waaraan het calcium en het magnesium blijven plakken. Na een aantal dagen zal de harskern verzadigd raken. Een automatisch regeneratieproces zorgt ervoor dat de kern wordt schoongemaakt. Dat gebeurt met een zoutoplossing. De vuilrestanten verdwijnen in het riool. Vervolgens begint de cyclus weer van voren af aan. Op deze wijze wordt continu hard water in zacht water omgezet. Aantasting kalk Waarom is kalk schadelijk voor leidingen, sanitair en toestellen? • Het vermindert de inwendige diameter van buizen, bochten en appendages. Dat leidt weer tot beperkingen in de waterstroming en drukverlies. • Kalkafzetting op de interne

Draaiboek voor leidingwaterinstallaties

Draaiboek voor leidingwaterinstallaties

Er is de afgelopen vijftien jaar veel gebeurd op het gebied van leidingwaterinstallaties. Koper is vervangen door kunststof, energieprestaties zijn aangescherpt, warmtepompen en douche-wtw’s hebben de praktijk sterk veranderd. Dat leidde onder meer tot nieuwe voorschriften. Al deze veranderingen zijn verwerkt in de nieuwe ISSO-Publicatie 30 voor het ontwerpen, aanleggen, onderhouden en beheren van leidingwaterinstallaties in woningen. Een handzaam en compleet naslagwerk dat alle betrokkenen aan de hand van de nieuwste inzichten door het traject leidt. Hoe pas ik de juiste terugstroombeveiliging toe? Waar moet ik op letten bij het afpersen van de installatie? Hoe richt ik de meterkast in als een woning op stadsverwarming is aangesloten? Hoe zorg ik voor voldoende vermogen en watervoorraad om het gewenste comfort te bereiken? Het zijn allemaal vragen waarop de ISSO-Publicatie 30 antwoorden geeft. Update was hard nodig Een update van ISSO-Publicatie 30 was hard nodig. De laatste stamde nog uit 2003. Sindsdien is er veel veranderd. Materialen en werkwijzen, voorschriften en regels. Veelal onder invloed van de aangescherpte eisen aan energieprestaties. De beperkingen aan het energiegebruik van woningen en de eisen ten aanzien van het aandeel duurzame energie hebben belangrijke gevolgen voor de inzet van warmtapwater. Duurzame technieken als warmtepompen deden hun intrede in de woning en de beschikbaarheid van warmtapwater is daarmee niet meer zo vanzelfsprekend als bij de cv-ketel. De grootte van het buffervat bepaalt in belangrijke mate het comfort en de energiezuinigheid. Bij een te klein vat zal elektrisch bijverwarmen vaker nodig zijn of komt men vaker onder een

Designradiator

Designradiator

Radiatoren vormen het zichtbare deel van de verwarmingstechniek in huis. Daarom is niet alleen de temperatuurafgifte belangrijk bij het ontwerpen van deze producten maar ook het uiterlijk en de functie ervan. Deze elementen vinden we dan ook steevast terug in badkamerradiatoren die nieuw op de markt verschijnen. Is er dan niets nieuws onder de zon. Jawel, een radiator waarachter kleding en handdoeken kunnen worden gehangen bijvoorbeeld. Of die geschikt is voor zowel hoge als lage temperaturen. Met de nieuwe Niva Bath (hoofdfoto) breekt Vasco met trend om radiatoren zo dicht mogelijk tegen de wand te plaatsen. Deze designradiator staat op 30 cm van de badkamermuur en creëert zo ruimte voor bijvoorbeeld een kledinghaak en leggers die zich volledig uit het zicht bevinden. Alleen de onderste brede legger en de telescopische roestvast stalen steun worden aan de wand bevestigd. Niva Bath is geïnspireerd op de klassieke Niva-radiator. De radiator is verkrijgbaar in 55 kleuren. De leggers zijn in zwart en wit beschikbaar. Hogere warmteafgifte Jaga heeft in haar programma designradiatoren opgenomen die geschikt zijn voor zowel hoge- áls lagetemperatuur-verwarming (LTV). De fabrikant speelt daarmee in op de overgang naar duurzamere verwarmingsmethoden. De Iguana designradiator is geïnspireerd op een kindertekening van de stralende zon. De slanke, driehoekige buizen gaan een hoekje om en garanderen veel vermogen op weinig ruimte. Van bijna alle modellen is er ook een Plus variant verkrijgbaar. Bij dit type zorgt een strakke zijplaat voor meer warmteafgifte, waardoor de watertemperatuur verder omlaag kan. De Tetra designradiator bestaat uit een

Trends in sanitairland

Trends in sanitairland

Nieuwe trends doen hun intrede in sanitairland. Fabrikant Grohe liet tijdens een Event voor vakjournalisten een aantal producten zien waarmee het bedrijf inspeelt op deze veranderingen. Allereerst trekt de consument weer makkelijker de portemonnee, constateert Arthur Westgeest, Marketing Director Grohe Nederland. “Over de gehele line zien we een zekere hang naar luxere producten. Designartikelen zijn erg in trek.” Kleur en vormgeving Daarnaast wil de consument in de badkamer steeds meer zijn eigen smaak volgen. Sanitairfabrikanten spelen daar op in door bijvoorbeeld een breder pallet aan kleuren aan te bieden. “Op dit moment zien we dat ‘hard graphite’ (een zwartachtige tint) erg in trek is, bij ons bijvoorbeeld voor een kranenserie als de Grohe Essence. En qua vormgeving valt nu het minimalistische design erg in de smaak”, vervolgt Westgeest. “Dat is bijvoorbeeld te merken aan de interesse voor slanke, strak vormgegeven kranen en dunne bedieningsplaten met een klein oppervlak.” Productkeuzes Ook in de voorkeuren en keuzes voor producten zijn veranderingen te bespeuren, vertelt Westgeest. “Zo zien we dat complete douchesystemen in opmars zijn.” Westgeest wijst op oplossingen met een hoofddouche, handdouche en drukknopmodule met intuïtieve bediening. “Ze zijn zowel verkrijgbaar als opbouw- als inbouwsystemen.” Grohe probeert dergelijke oplossingen voor een breder publiek toegankelijk te maken door ook een variant in de markt te zetten met een lagere prijsstelling. Douche-wc Waar de consument een douchesysteem al heeft omarmd, is er nog het nodige zendingswerk nodig om hem ook te bewegen een douche-wc aan te schaffen. “Wij signaleren al wel een stijgende vraag

Slopen met geluid

Slopen met geluid

Er zijn al diverse technieken op de markt om legionella te bestrijden. Deze worden over het algemeen ingedeeld in fysische, fotochemische en elektrochemische (koper-zilver-ionisatie) systemen. Sinds kort is er een nieuwe methode bijgekomen, waarbij legionella wordt voorkomen en bestreden via trillingen. Het bedrijf H2O Technics maakt er furore mee. Het begon allemaal met een vraag vanuit de markt. Veel sectoren, zoals de (glas-) tuinbouw werken met chemicaliën en bestrijdingsmiddelen om de vorming van legionella en aangroei tegen te gaan. Deze methodes zijn zeer schadelijk voor het milieu. In 2014 kwam een bedrijf gespecialiseerd inlegionellabeheersing in contact met H2O Technics. Samen onderzochten ze de mogelijkheid om via nano-cavitatie legionella te voorkomen en te bestrijden. Een aantal experimenten verder, onder andere in kantoren en koeltorens, kan inmiddels wel geconcludeerd worden dat het Zerinn-systeem werkt. Buis De Zerinn is een buis van rvs met een diameter van 80 mm. Hij komt in twee uitvoeringen op de markt; met een lengte van 40 en een lengte van 60 cm. De grootte van het leidingnetwerk bepaalt welke variant er moet worden gebruikt. Op de 40 cm versie zitten 4 resonators, op de 60 cm versie 6. In de aparte aansturingskast (15x20x80 cm) zit een computertje verwerkt. Middels een kabel wordt een verbinding gelegd met de buis. Cavitatie De Zerinn werkt op basis van cavitatie. Door de microscopische kleine vorm van cavitatie, ook wel nano-cavitatie genoemd, worden micro-organismen en celwanden van parasieten, zoals legionella onherstelbaar beschadigd. Bovendien wordt de biofilm (slijmerige afzetting van organisch materiaal) die

Kleine toiletspoeling

Kleine toiletspoeling

Duurzaamheid is een ‘hot-issue’. Niet alleen de consument vraagt steeds vaker om waterbesparende oplossingen. Het duurzaam gebruik van water staat ook hoog op de agenda van bouwers en opdrachtgevers. Om bijvoorbeeld voor een Breeam-certificering in aanmerking te komen, is een 4-literspoeling van het toilet zeer gewenst. Bij steeds meer wc-potten wordt bovendien uitgegaan van kleine spoelingen. Maar is Nederland wel klaar voor de kleine toiletspoeling? En waarmee moet bij de installatie rekening worden houden? Het Bouwbesluit en NEN 3215 gaan nog altijd uit van een spoeling van minimaal 6 liter. “In artikel 4.1.7 van NEN 3215 staat dat voor het goed functioneren van een gebouwriolering een closetspoeling van minimaal 6 liter water vereist is”, vertelt Jeroen Bosman, Product Manager Sanitairsystemen bij Geberit. “Deze bepaling is in 2002 opgenomen en bij de meest recente herziening in 2011 gehandhaafd. De meeste rioleringen in Nederland worden overigens nog op een 9-literspoeling gebaseerd.” Spoelgarantie   Maar hoe reëel zijn kleinere toiletspoelingen eigenlijk? Functioneert het afvoersysteem erachter nog wel als we met minder water gaan spoelen? Hoe wordt een goede spoeling van slechts 4 liter gegarandeerd? “Dat zijn vragen die wij regelmatig krijgen”, vertelt Bosman. “Voor de antwoorden hierop kan men niet in het Nederlandse Bouwbesluit en de NEN-normeringen terecht. Daarin vinden we niets over 4-literspoelingen en moeten we teruggrijpen naar wat er staat over 6-literspoelingen. NEN hanteert dan een minimaal afschot van 5 mm per meter.”“De Duitse (DIN) normering, daarentegen, geeft wel uitsluitsel”, vervolgt Bosman. “DIN EN 1986-100 hanteert bij kleinere spoelingen van 4

Waar zet ik dat boilervat?

Waar zet ik dat boilervat?

De warmtepomp rukt gestadig op in Nederland. In zijn kielzog volgt het boilervat. Waar de installateur de afgelopen decennia routineus combiketels kon installeren in nieuwbouwhuizen en renovatieprojecten, moet nu een omslag worden gemaakt. Een omslag die nogal wat praktische gevolgen heeft. Tim Wooning zat al bomvol werk vanwege de hoogconjunctuur, maar merkt de laatste tijd dat de markt nog sterker aantrekt. En het einde is voorlopig niet in zicht. De mede-eigenaar van Wooning Airconditioning signaleert een opvallende toename van het aantal aanvragen voor de installatie van warmtepompen en boilervaten. Bewustwording “Dat heeft allereerst te maken met een stukje bewustwording”, legt Wooning uit. “Mijn eindklanten krijgen van alle kanten te horen dat het cv-ketel tijdperk zijn einde nadert. De regering voert nu een actief beleid om de overstap naar ‘gasloos’ te stimuleren. Daarnaast signaleer ik een groeiende interesse bij consumenten om te zoeken naar energiebesparingsmogelijkheden. Ze willen graag hun kosten omlaag brengen. Het uiteindelijke doel is dan om op 0 te eindigen uiteraard. Velen maken er echt een sport van. Ze beginnen bij wijze van spreken met pv-panelen op hun dak te leggen, laten dan een warmtepomp installeren, een douche-wtw en ga zo maar door.” Kennisniveau “Wij zijn een koeltechnisch bedrijf dat zowel in de nieuwbouw- als renovatiemarkt opereert. Meestal legt de installateur het eerste contact met de klant en schakelt ons dan in voor bepaalde specialistische werkzaamheden. Ik merk dat er nogal wat niveauverschillen zijn tussen installateurs. Sommigen zijn voortreffelijk op de hoogte van nieuwe duurzame systemen, zoals warmtepompen en

Snel sanitair

Snel sanitair

Het gaat goed in de bouw. Het werk stapelt zich op en dat is wel zo prettig. Maar er is ook een keerzijde. Om aan alle klanten tegemoet te kunnen komen, is snel kunnen installeren steeds belangrijker geworden. Snelheid kan echter ten koste gaan van kwaliteit. In dit artikel passeren onlangs gelanceerde sanitairproducten de revue, die de installateur helpen snel te werken met behoud van kwaliteit. Installateur Edwin van de Nouweland testte er twee in de praktijk en deelt zijn bevindingen (kader). Instelbaar frame Om te beginnen is er de douchevloer Setaplano van Geberit. Deze heeft een instelbaar stalen frame uit één stuk dat, inclusief afdichtingsfolie, in de fabriek is voorgemonteerd. Afhankelijk van de grootte van de douchevloer zijn er vier of zes steunpoten nodig voor de montage. Deze steunpoten worden op het installatieframe op hun plaats geklikt en daarna aan de vloer bevestigd. Hierna kan het frame met behulp van standaard gereedschap, van bovenaf, op de gewenste vloerhoogte afgesteld worden, waarna de steunpoten met fixeergrendels op hun plaats worden geborgd. De douchevloer is voorzien van een reinigbaar waterslot, dat in twee modellen wordt geleverd: een waterslothoogte van 30 mm met een afvoercapaciteit van meer dan 0,5 liter per seconde, en een waterslothoogte van 50 mm met een afvoercapaciteit van meer dan 0,65 liter per seconde. Beide modellen kunnen 360 graden gedraaid worden nadat ze in het frame geplaatst zijn. Het frame wordt verder geleverd met een voorgemonteerde beugel, waarin het waterslot en de O-ring op hun plek kunnen worden