Categorie: Sanitair

Sanitaire technieken

Sanitaire technieken

De bouw- en installatiebranche staan te springen om vers bloed. Dus ook het vakgebied ‘Sanitaire Technieken’. Nu de instroom achterblijft, proberen fabrikanten de installateur een handje te helpen. Met VR, prefab-oplossingen en uitgebreide begeleiding. Alles draait kortom om installatiegemak. En, uiteraard, duurzaamheid. ‘Ruim 55.000 mensen nodig de komende vier jaar’, kopte het Economisch Instituut voor de Bouwsector begin dit jaar. De bouw- en installatiebranche weten van gekkigheid niet meer hoe ze aan nieuwe mensen moeten komen. Fabrikant Geberit en Sphinx zijn daarom de campagne ‘Slim bekeken’ begonnen. Evenals andere sanitairfabrikanten reiken ze de installateur de helpende hand door oplossingen en werkmethodes te bedenken, waarmee de installateur tijd kan besparen. Virtual Reality Op de stand van Geberit en Sphinx gaf VSoft een demonstratie over werken met een VR-bril. De klant kan in een showroom al virtueel zijn badkamer inrichten. De showroom zet vervolgens een kant-en-klaar ontwerp in de cloud, dat via een app toegankelijk is. De installateur voert ter plekke het ontwerp uit en klaar is Kees. Prefab Geberit toonde ook andere handige oplossingen. Zoals het Geberit GIS installatiesysteem. Met het draagsysteem, installatie elementen en systeembeplating heeft de installateur in een paar stappen complete sanitairwanden, tot en met het betegelbare oppervlak aan toe. Het Geberit GIS-aanbod omvat onder andere elementen voor wandhangende wc’s, wandkranen, douches met wandafvoer, urinoir en bidet, alsmede montageplaten voor de bevestiging van grepen en armsteunen in barrièrevrije badkamer. Rehau liet in hetzelfde segment haar Rehau sanitair box (RSB) zien. De voorgemonteerde box bevat alle koppelingen en heeft

Geld mag weer rollen

Geld mag weer rollen

Even over de grens ligt Essen. Volgens insiders een zeldzame parel in het geïndustrialiseerde Roergebied. “Als je ten minste de juiste wijken ingaat”. Wij bezochten Essen vanwege een geheel andere reden. Om het jaar organiseert de Messe Essen de SHK ESSEN, één van de grootste installatievakbeurzen van Europa. Gewoonlijk in het begin van maart. Vanwege het tijdschema beperkten we ons deze keer tot de sanitairhallen. Verslag van een rondje ‘duurzaamheid’, ‘veeleisende klanten’, ‘digitalisering’, nieuwe kranen en badtrends. De SHK ESSEN had dit jaar 556 exposanten uit 18 verschillende landen, die verspreid over 10 hallen hun nieuwe producten en systeemoplossingen lieten zien. Uiteraard was er ook een omlijstend programma met lezingen, presentaties en stands met infoborden. Evenals bij andere vakbeurzen in installatieland ligt het aantal beslissers gewoonlijk hoog; zo rond de 70%. De SHK besteedt aandacht aan diverse vakgebieden binnen de installatietechniek; van duurzame energie-opwekkers, tot verwarmingsafgiftesystemen en koudetechniek. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat de beurs vooral focust op ontwikkelingen op sanitair vlak. Van de 10 hallen waren er deze editie 6 gewijd aan sanitaire technieken, waterbehandeling en zwembadtechniek. VSK en SHK Waar het aantal exposanten op de laatste VSK volgens bezoekers uit het vakgebied ‘wat mager’ was, kwamen ze dus wel ruimschoots aan hun trekken op de SHK. Bovendien, zo lieten standhouders ons weten, trekt de beurs ook veel Nederlanders, omdat Essen makkelijk aanrijdbaar is en vlak over de grens ligt. Overal viel dan ook onze moedertaal te horen. Trends Een snelle rondgang en gesprekken met standhouders maakten

Duurzame wijk met verschillende waternetten

Duurzame wijk met verschillende waternetten

Rijnhuizen gaat op de schop. Het voormalige kantoorgebied in Nieuwegein transformeert in een wijk waarin wonen, werken en recreëren mogelijk zijn. De herontwikkeling krijgt een duurzaam karakter, waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor sanitaire systemen. Zo worden er maar liefst drie waternetten aangelegd. In de wijk komen 1500 nieuwe woningen te staan. De energievraag wordt volledig op duurzame wijze ingevuld. Vlakbij de huizen verrijst namelijk dit jaar nog een zonnepark. Dit complex kan geleidelijk aan jaarlijks 7 miljoen kilowattuur aan energie gaan leveren aan de woningen. Bovendien worden er pv-panelen gelegd op de huizendaken. Volgens berekeningen krijgt de wijk zo de beschikking over nog eens 3 miljoen kilowattuur extra aan energie op jaarbasis. Hoewel het energie-aanbod dus fors zal zijn, blijft een aansluiting op het reguliere net nodig, om elektriciteit te kunnen uitwisselen Opvang regenwater De pv-panelen in het zonnepark leveren niet alleen energie, maar gaan ook via een goot onderin regenwater opvangen, wat in een ondergrondse waterberging (aquifer) wordt opgeslagen. Het gaat op jaarbasis om zo’n 30.000 kuub, schatten onderzoekers van het KWR-Watercycle Research Institute die betrokken zijn bij het project. Met de energie van de zonnecentrale wordt dit water vervolgens omgezet in demi-water. Dat is water ontdaan van alle verontreinigingen, mineralen en zouten. Zo’n 29.000 kuub is bestemd voor onder andere vaatwassers en wasmachines in de woningen. Hiervoor krijgt de wijk een apart leidingnet. Met het demi-water wordt een aanzienlijk deel van de waterbehoefte ingevuld. Per dag gebruiken we ongeveer 120 liter water per persoon. In Rijnhuizen

Nieuwe richtlijnen afpersen leidingen

Nieuwe richtlijnen afpersen leidingen

Verzekeraar Achmea keert per uur 10.000 euro aan waterschade uit. Op dagbasis komt dat neer op een half miljoen euro voor de gehele verzekeringsbranche. Volgens Achmea heeft 25 % van deze kosten te maken met de leidingwaterinstallatie. Een blik op de cijfers van de afgelopen jaren laat bovendien zien dat deze kostenpost alleen maar groter wordt. Hoog tijd dus om dit probleem grondig aan te pakken. Een van de maatregelen is de invoer van nieuwe richtlijnen voor het afpersen van leidingen. Vanaf 2018 zijn ze in de Waterwerkbladen opgenomen. Volgens Eric van der Blom, Uneto-VNI’s expert op het gebied van Sanitaire Technieken, neemt de waterschade in gebouwen alleen maar toe. Zeker in gebouwen jonger dan 10 jaar. Een 100% waterdichte verklaring kan hij niet geven, er zijn verschillend factoren in het spel. Wel weet de branche dat met goed en nauwgezet afpersen van de installatie, de kans op lekkages aanzienlijk afneemt en dat de installateur met het opgestelde afpersrapport kan laten zien dat hij kwalitatief goed werk heeft geleverd. Organisatie bouwproces Alleen gaat er nu nog veel mis bij het afpersen van leidingen. Hoe komt dat? Van der Blom wijst op de organisatie van het bouwproces. Als architect en bouwkundig aannemer de installateur te laat betrekken bij het ontwerp en de uitvoering, kan laatstgenoemde voor vervelende verrassingen komen te staan. Zoals onvoldoende ruimte om zijn sanitaire installaties aan te leggen. Daarnaast zorgt tijdgebrek tijdens de montage voor haastwerk en neemt de kans op slechte of niet gecontroleerde verbindingen toe. Rol

Legionella

Legionella

Na de legionella-uitbraak in Bovenkarspel heeft de overheid ingezet op preventieve maatregelen en controleprocedures om besmettingen met legionellose te voorkomen. Toch blijft het aantal meldingen jaarlijks stijgen. Een van de redenen voor deze toename zou kunnen liggen in het feit dat nog niet alle risicofactoren worden meegenomen in deze maatregelen. Onderzoek van Wilco van der Lugt en anderen toont aan dat materiaalkeuze en watersamenstelling van invloed kunnen zijn op de aanwezigheid en de groei van de legionellabacterie. Legionellabesmettingen zijn vaak gerelateerd aan de condities in koeltorens of bubbelbaden, maar bij op zichzelf staande gevallen is de bron van de besmetting meestal niet te herleiden. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat in zo’n 20% van de woningen van legionellosepatiënten één of meerdere legionellabacteriën voorkwamen. Meestal ging het dan om de legionella anisa, een minder gevaarlijke variant dan de legionella pneumophila. Besmetting ondanks preventie Als we kijken naar de preventieve maatregelen die de overheid oplegt, is het vreemd dat in deze huishoudens zo vaak de aanwezigheid van legionella wordt geconstateerd. De drinkwatersystemen zijn niet omvangrijk, de watertemperatuur blijft doorgaans onder de 25 °C en het watersysteem wordt met grote regelmaat gebruikt. Ook in prioritaire installaties, bijvoorbeeld in ziekenhuizen, zorginstellingen en zwembaden en niet-prioritaire installaties die voldoen aan alle voorgeschreven preventieve maatregelen en controleprocedures wordt nog steeds legionella gevonden. De praktijk is geen laboratorium De maatregelen die de overheid heeft voorgeschreven zijn uitvoerig getest. In laboratoria bleek het nagenoeg onmogelijk voor de legionellabacterie om zich bij een temperatuur onder de 25 °C voort te

Hotspots

Hotspots

Hoe kunnen we voorkomen dat drinkwaterleidingen ongewenst opwarmen door circulatiesystemen voor warm tapwater? Deze vraag duikt regelmatig op bij het installatieontwerp. Vooral als het gaat om zorginstellingen, hotels en sportcomplexen. Het gaat dan om de opwarming van distributieleidingen, uittapleidingen en mengkranen. In dit artikel wordt ingegaan op een aantal praktijk­situaties. Tot slot wordt een nieuwe techniek besproken. In veel installaties worden de distributieleidingen voor drinkwater en voor het circulatiesysteem voor warm tapwater boven het verlaagd plafond gemonteerd. Zo wordt een overzichtelijk systeem gecreëerd, waarbij warm en koud water gezamenlijk naar de verschillende tappunten gaan. De keerzijde is de opwarming die optreedt boven het verlaagd plafond. In zorginstellingen en ziekenhuizen is de ontwerp- en bedrijfstemperatuur van de ruimten meestal hoog: 22 of 24°C. Dit heeft als gevolg dat de temperatuur boven het verlaagd plafond oploopt tot boven 25°C. Zelfs bij toepassing van zeer goed geïsoleerde warme leidingen. De warmte kan domweg nergens heen. De drinkwaterleiding zal dus bij stilstand geleidelijk opwarmen tot deze hoge temperatuur. Wat te doen? Isoleren en spuien De gangbare oplossing is om te isoleren en spuien. Het gaat dan zowel om de warme als de koude drinkwaterleiding. Hiermee wordt condensatie voorkomen en wordt tevens bereikt dat opwarming van de leiding bij stilstand wordt vertraagd. Met een veelgebruikt tappunt aan het eind is een regelmatige doorstroming verzekerd. In aanvulling hierop kan aan het eind een temperatuur gestuurde spuiklep worden toegepast. Hiermee kan de temperatuur van de distributieleiding onder de 25°C worden gehouden. Spuien uittapleidingen? Wat hiermee niet wordt

Comfortabel besparen

Comfortabel besparen

Nee, een landelijke invoering van de Waterprestatienorm zal hij niet toejuichen. En dat terwijl Eric van der Blom zelf jaren geleden aan de totstandkoming ervan meewerkte. De sanitair expert blijft een nuchtere Hollander: “We beschikken over voldoende zoet drinkwater. Ik ben wel een voorstander van besparende maatregelen, zodat we leren er bewuster mee om te gaan. Daarvoor zijn ook wel zinnige redenen aan te voeren. Bovendien valt ook op energetisch gebied nog winst te behalen.” In gesprek met de sanitair expert van Uneto-VNI. Eric van de Blom stond samen met Will Scheffer aan de wieg van de Waterprestatienorm. Voor beiden was het eerder ‘noodgedwongen’ omdat de overheid er om vroeg. “Er kleefden allerlei haken en ogen aan. Uiteindelijk heeft de WPN het Bouwbesluit niet gehaald. Dat was niet echt teleurstellend. Die norm had een lichtelijk betuttelend karakter. Bij invoering zouden mensen voorgeschreven krijgen hoeveel water ze mochten gebruiken.” ‘Probleempje’ Op het eerste gezicht misschien geen gekke gedachte. Op energiegebied kennen we de EPC-norm. Iedere installateur weet dat de NEN 7120 een belangrijke bijdrage levert aan het terugdringen van het energiegebruik en de verduurzaming van onze energie-opwekkers. “Maar daar zit een grotere noodzaak achter. Onze fossiele brandstofvoorraad is eindig. Opstoken leidt tot milieuvervuiling en bovendien zitten we met een ‘probleempje’ in Groningen.” Preken voor eigen parochie Van der Blom praat op een luchtige toon, maar is bloedserieus. “Fabrikanten die waterbesparende producten verkopen zullen wel voorstander zijn van de landelijke invoer van de WPN. Begrijpelijk. We hebben echter vooralsnog voldoende zoet water.

Slimme badkamers

Slimme badkamers

De badkamer wordt steeds slimmer, de kleuren- en vormentaal rijker en de aandacht voor duurzaamheid groeit. Zo maar een greep uit de trends die Peter van Daalen bespeurt in de sanitair wereld. De accountmanager van Grohe zal er de komende editie van ‘Hardenberg’ ook bij zijn. Aan IZ vertelt hij over de belangrijkste ontwikkelingen in de branche en hoe ze terug te vinden zullen zijn op de beursvloer.Tijdens de afgelopen ISH was er volop aandacht voor individualisering. Het is een trend die haar stempel drukt op alle segmenten van de installatiebranche, tot de sanitair wereld aan toe. Van Daalen somt moeiteloos enkele voorbeelden op om dit te illustreren.Kleuren en vormenZo wijst hij op het kleurgebruik in de badkamer. Vroeger voerden wit en zwart vaak de boventoon, tegenwoordig is er een rijk arsenaal aan kleuren beschikbaar. Dat heeft ook te maken met veranderende voorkeuren voor materialen, voegt de Grohe-man eraan toe. Klanten zien tegenwoordig bijvoorbeeld graag natuurlijke materialen in hun badkamer verwerkt, zoals eikenhout of geven de muur een betonstuc afwerking. Bij kranen voerden lange tijd de chroom en rvs look de boventoon. Nu vallen nikkel-, koper- en goudkleurige kranen ook steeds meer in de smaak. Grohe speelt hier zelf op in met haar nieuwe Essence Colours-serie, in Hardenberg voor het eerst op een Nederlandse vakbeurs te bewonderen. De kranen hebben een ronde, aerodynamische vormgeving en zitten qua prijsklasse in het hogere segment van de woningbouw.DigitaliseringEen andere niet te missen trend is de digitalisering van de sanitair wereld. Enkele jaren geleden

ISH Noviteitenshow

ISH Noviteitenshow

Voor de veertiende keer organiseerde de Stichting Badkamer Promotie de ISH Noviteitenshow. Er deden 29 merken mee en die trokken in totaal ruim 2.400 bezoekers. Dat waren er zo’n 400 meer dan twee jaar geleden. Ook de badkamermarkt lijkt een stijgende lijn te pakken te hebben.

Individualisering

Individualisering

Het satirisch collectief Monthy Python dreef er in de jaren 70 al de spot mee. In een fameuze scene van ‘Life of Bryan’, zegt een hele menigte op hetzelfde moment: “We are all individuals”. Individualisering is een berehandig foefje om meer producten te verkopen en fabrikanten maken er handig gebruik van. Ook in sanitairland, waar het naast digitalisering, ‘Homing’ en veranderende kleur- en vormentaal steevast werd genoemd als trend op de ISH.