Werken tot je 70e?
Wie zit te wachten op personeel dat doorwerkt tot hun 70e? Vergis je niet, zegt Adrie van Duijne, van stichting KIEN. Hij is samen met OTIB en de Stichting Collegiale in/Uitleen Installatietechniek betrokken bij een pilot om monteurs duurzaam inzetbaar te houden. Volgens Van Duijne liggen er volop kansen voor 50 plussers.
De Stichting Collegiale in/Uitleen gaf afgelopen juni de aftrap voor een bijzondere pilot. Met de hulp van Stichting KIEN en opleidings- en ontwikkelingsfonds OTIB gaan 8 installatiebedrijven inventariseren in welke functies oudere werknemers aan het werk kunnen blijven tot hun 70e. “Er werken rond de 40.000 vijftigplussers in onze branche. We hebben een schreeuwend tekort aan vakmensen, dus het is in ons aller belang om ze aan het werk te houden.”
Sommige politieke partijen zouden het misdadig noemen om werknemers zo lang door te laten werken…
“Dat klopt, maar veel oudere werknemers willen zelf best langer doorgaan. Alleen niet meer 5 dagen per week en in dezelfde functie.”
Kunnen ze fysiek gezien het werk nog wel aan?
“Ze hoeven niet noodzakelijkerwijze door te gaan als monteur. Onze branche heeft ook volop behoefte aan inspecteurs, klantadviseurs en begeleiders van jongere vakmensen. Waarom zou je dan geen oudere werknemers laten omscholen, zodat ze in die beroepen nog een tweede carrière kunnen opbouwen?”
Klinkt mooi; maar er is toch slechts een beperkte vraag naar adviseurs, inspecteurs en begeleiders? Volgens alle berichten staat de installatiebranche vooral te springen om handjes…
“Onze branche verandert, blijkt uit diverse onderzoeken. Door te prefabben en de komst van de 3D-printer zijn er op termijn minder monteurs nodig op de bouwplaats, terwijl het belang van de juiste dienstverlening juist steeds meer op de voorgrond komt te staan. Oudere werknemers kunnen bogen op een schat aan ervaring in de omgang met klanten en beschikken daarnaast over een berg aan vakkennis. Laat hen dat advies- en inspectiewerk doen, dan nemen de jongere monteurs het fysieke gedeelte voor hun rekening.”
Willen installatiebedrijven wel investeren in de duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers. Ze zijn toch trager, vaker ziek en staan niet direct bekend om hun vernieuwingsdrift?
“Je kan niet alle bedrijven en werknemers over één kam scheren. Beide partijen moeten eerst voor zichzelf uitmaken of ze er brood in zien. Sommige werknemers zullen afhaken, omdat ze het welletjes vinden en langzaam willen afbouwen. Anderen staan nog volop in de praktijk, zijn nieuwsgierig, leergierig en gedreven om door te gaan. Is dat het geval, dan is het belangrijk om direct de mogelijke obstakels uit de weg te ruimen. Bijvoorbeeld door leidinggevenden te trainen om ouder personeel anders te benaderen, zonder vooroordelen en met oog voor de aanwezige kennis en kunde.”
Het klinkt alsof alles in een handomdraai valt te regelen. Even een inventarisatie maken, personeel wat cursusjes laten volgen, leidinggevenden bijsturen en het komt vanzelf allemaal in orde. Maar we leven toch echt in een maatschappij waarin alles draait om jong zijn en oud al snel wordt geassocieerd met ‘afgedaan’…
“Ik ben me er van bewust dat de maatschappelijke perceptie op dit vlak moet veranderen. Oudere werknemers hebben hun eigen unieke kwaliteiten en die zou je beter over het voetlicht kunnen brengen. Bijvoorbeeld via een gilden structuur. Vroeger had je een meester die een leerling onder zijn hoede nam en hem de kneepjes van het vak bijbracht. Voor alle duidelijkheid; ik ben geen pleitbezorger van de herinvoering van het oude gildenstelsel hoor, maar voor een moderne variant zie ik wel kansen weggelegd.”
Is het niet zinvoller zoveel mogelijk processen te automatiseren of op een andere wijze te vereenvoudigen, om zo op de lange termijn het tekort aan mankracht op te vangen?
“We begrijpen dat duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers niet het ei van Columbus is. Deze problematiek vraagt om een meersporenbeleid. We moeten én ouderen behouden én de sector aantrekkelijk maken voor jongeren én drones gaan inzetten, processen automatiseren en meer prefaboplossingen ontwikkelen. Het wordt kortom stevig aanpoten dus.”
Tot slot: dit traject loopt een half jaar. En daarna?
“Als het een succes is, willen we gaan opschalen. We hebben alle ruimte, omdat Stichting Collegiale in/Uitleen Installatietechniek een potentieel bereik heeft tussen de 800 – 1000 bedrijven.”
