Verplicht Nederlands
Buitenlandse werknemers krijgen bijna twee keer zo vaak een dodelijk ongeval als hun Nederlandse collega’s. In het algemeen is gebrek aan kennis van de voertaal een belangrijke oorzaak van ongevallen. Tijd om Nederlands verplicht te stellen op de bouwplaats? IZ belde met Mari Garcia, beleidsmedewerker Sociaaljuridische Zaken van Uneto-VNI.
In vergelijking met het eerste half jaar in 2015 is het aantal ernstige ongevallen in de eerste helft van 2016 met 14% toegenomen en het aantal dodelijke ongevallen met 56%. De signalen zijn alarmerend, zeker voor buitenlandse werknemers. Waarom spreken we niet één taal op de bouwplaats?
Het aantal ernstige ongevallen in de bouw is sterk toegenomen, blijkt uit cijfers. Brancheverenigingen zoals de uwe hameren al lange tijd op het belang van een veilige werkplaats. Schieten uw initiatieven tekort?
“Je onderneemt allerlei activiteiten met hoop op verbetering van de situatie. Het is echter lastig om te meten hoeveel effect ze sorteren. In de praktijk blijken bedrijven namelijk bedrijfsongevallen verschillend te administreren. Ook voor de SSVV (eigenaar VCA) is het gecompliceerd om goede inzicht te geven in bedrijfsongevallen. We komen wel tot meer eenduidigheid, maar zover is het voorlopig nog niet. Als er voor iedereen duidelijke cijfers over bedrijfsongevallen aanwezig zijn, kun je naar de effecten van de initiatieven gaan kijken. Maar uiteraard betekent dit niet dat we blijven stilstaan. Zoals ik al eerder zei ondernemen wij allerlei acties om de veiligheid binnen de branche te verhogen.”
Buitenlandse werknemers worden vaker getroffen door een bedrijfsongeval dan hun autochtone collega’s. Welke stappen hebben jullie zoal genomen om dit probleem aan te pakken?
“We proberen in een begrijpelijke taal de risico’s te bespreken. Uitgangspunt daarbij is het Blauwe Boekje ‘ Veilig, Gezond en
Milieutechnisch verantwoord werken in de installatietechniek’, dat vertaald is in het Frans, Duits en Engels. Op basis van dit boekje worden Toolbox Meetings gehouden en proberen wij op een laagdrempelige manier de ‘anderstaligen’ uit te leggen hoe veilig gewerkt kan worden en wat de specifieke risico’s zijn.”
Onder de buitenlanders die actief zijn in de installatiebranche bevinden zich grote groepen Bulgaren, Polen en Roemenen. Waarom zijn er geen Blauwe Boekjes in hun eigen talen beschikbaar?
“Naar onze ervaring kunnen ze op z’n minst wel met één van de eerder genoemde vreemde talen redelijk uit de voeten. Mocht in de praktijk blijken dat het alsnog onvoldoende is, dan sluit ik niet uit dat het Boekje in meer talen zal worden uitgebracht.”
Waarom niet het Nederlands verplicht stellen op de bouwplaats? Dan ben je in een klap van alle taalproblemen af…
“Dat is te simpel en er kleven risico’s aan. Nu is een minimale beheersing van het Nederlands al verplicht voor risicovolle werkzaamheden, zoals werken in een kraan. Wat ons betreft prima. Maar hoe ver ga je in het doorvoeren van Nederlands op de werkvloer en wie moet het voortouw nemen? De vraag is ook wie de Nederlandse taal niet beheerst. Zijn dat de eigen werknemers of de ingehuurde ZZP’er? Als het om eigen medewerkers gaat, kun je meer sturen. Gaat het om ZZP’ers, dan zullen zij zelf die verantwoordelijkheid moeten nemen. De opdrachtgever van de ZZP’er zal per situatie moeten nagaan of de beheersing van het Nederlands noodzakelijk is voor een project.”
Hoe nu verder? De instroom in de installatiebranche blijft achter bij de uitstroom. Buitenlandse arbeidskrachten zullen waarschijnlijk in toenemende mate dit tekort moeten invullen. Wat moet er volgens u gebeuren?
“Er zijn meer initiatieven nodig om veilig werken onder de aandacht te brengen. Een pasklaar antwoord is er niet. Wel kan er als oplossing overwogen worden om buitenlandse ZZP’ers te betrekken bij Toolbox Meetings. Een andere suggestie is om praktijkdagen ‘Veilig werken’ in andere talen te gaan aanbieden. En een idee dat ook al een tijdje rondzingt, is om een VCA-bedrijfscertificaat open te stellen voor de ZZP’er. Tot op heden kan een ZZP’er nog geen bedrijfscertificaat behalen.” •
