Tag: artikel editie maart 2020

Levend verleden

Jaap Schut was 15 jaar oud toen hij in het bedrijf van zijn vader stapte. Net 20 jaar geworden, werd hij eigenaar en dat zou hij tot aan zijn pensioen in 2017 blijven. Al die jaren verzamelde hij historisch gereedschap en oude installaties. Van antieke geisers, baden en gaskachels tot afsnijtangen en een heuse bitumenketel. De zestiger wil nu de nalatenschap van zijn familiebedrijf en andere installateurs veiligstellen voor het nageslacht. Het liefst in de vorm van een museum en als het even kan in zijn geliefde Naaldwijk. Fantastisch “Mijn opa startte in 1901 zijn eigen bedrijf in Naaldwijk”, vertelt Schut. “Ik heb nog installaties en gereedschap uit die tijd.” De zestiger deed na zijn pensionering zijn bedrijf van de hand, maar heeft nog wel een eigen loods waar al zijn historische curiositeiten staan uitgestald. Regelmatig leidt hij op aanvraag groepen rond. “Ze vinden het fantastisch. Herkennen nog een oud apparaat dat in het huis van oma stond, vragen waar dat stuk gereedschap voor dient…”, vertelt Schut aanstekelijk. Gascilinders op de fiets Beneden zijn onder andere oude baden, gaskachels, gereedschapsartikelen, toiletten en thermostaten te zien. Maar ook de fiets waarmee zijn oom nog gascilinders rondbracht in de streek. Boven is een hele zaal gewijd aan geisers. Over alles valt wel een verhaal te vertellen. Zo toont Schut een wc die nog met een voetpedaal moest worden bediend, een zinken bad voor de gewone man en een fraaie groene voor de elite. “Dat groene bad is afkomstig uit een oud herenhuis.

Alleskunners

Sipke Hoekstra stapte van E over op W. De Friese vakman is daardoor van alle markten thuis, wat hem onlangs nog van pas kwam toen hij een oude woonboerderij mocht omtoveren tot bedrijfsruimte. Als klein jochie had hij al een duidelijk doel voor ogen: ‘Later word ik installateur’. Waar die interesse voor de techniek vandaan kwam, weet Hoekstra niet precies. “Misschien had het te maken met een enthousiaste oom, die in het witgoed zat.” Toen hij jaren later nog eens een beroepskeuzetest deed, was hij dan ook niet verrast door de uitslag. Uitdaging Hoekstra volgde eerst een MBO 4 opleiding tot elektrotechnicus. Tijdens zijn stage kwam hij er al achter dat er “te weinig uitdaging in het vak zat”. Hij besloot om terug te keren in de schoolbanken en een MBO-diploma Installatietechniek te halen. “De W-installateur heeft een veel breder pakket aan werkzaamheden dat hij kan uitvoeren. Het paste ook in mijn lange termijnplanning. Ik wist toen al dat ik vroeg of laat voor mezelf zou gaan beginnen en dan van alle markten thuis zou willen zijn.” Verschuiving Hoekstra werkte bij 2 verschillende installatiebedrijven en hield het na 6 jaar voor gezien. In 2011 begon hij zijn eigen bedrijf ‘S. Hoekstra Installatietechniek’. Het liep direct als een trein en dat is altijd zo gebleven. Tegenwoordig richt Hoekstra zich voornamelijk op de verduurzaming van de woningbouw. Samen met twee collega’s heeft hij een VOF, waarmee ze in heel Friesland projecten aanpakken. Met inmiddels zijn STEK-papieren op zak, kan hij ook warmtepompen

Gereedschapstrends

Twee jaar geleden veranderde het voormalige Hitachi Power Tools zijn merknaam in HiKoki. De fabrikant kan dus bogen op meer dan 70 jaar ervaring, want de gereedschapsreus zag in 1948 al het levenslicht. Welke trends signaleert deze expert op haar vakgebied? IZ sprak met Salesmanager Ruurd van der Vegt. Van der Vegt draait zelf ook al een aardig tijdje mee bij de gereedschapsfabrikant. Hij begon in 1995 als Vertegenwoordiger bij de gereedschapstak van Hitachi. In 2000 ging Van der Vegt aan de slag als Sales Manager. Sinds 1 oktober 2018 onder een andere bedrijfsnaam. Vanaf die datum is HiKoki de nieuwe naam van Hitachi Power Tools. Dat is het gevolg van de overname van Hitachi Power Tools door de Amerikaanse financiële investeerder KKR. HiKoki (uitgesproken als hai-koh-ki) is afgeleid van het Engelse woord ‘high’ – wat staat voor de visie van het nieuwe merk op technologie en kwaliteitsleiderschap – en het Japanse ‘koki’ dat ‘industriële machines’ betekent. Verduurzaming Dankzij een uitgebreide marketingcampagne en de aanwezigheid op toonaangevende beurzen is de installateur nu wel vertrouwd met de nieuwe naam. Zo stond de gereedschapsfabrikant recentelijk nog op de VSK. De ervaren Sales Manager zag in Utrechtse Jaarbeurshallen hoe de branche aan het veranderen is. Met name de verduurzaming van de bouw- en installatiesector heeft verregaande consequenties. Zo zorgt de overstap op duurzame energie voor de groeiende populariteit en doorontwikkeling van warmtepompsystemen en PV-panelen. Plug & Play Maar de verduurzaming gaat verder dan alleen de ontwikkeling van nieuwe systemen. De branche krijgt ook

Inbouwsanitair

Maximale installatie-efficiëntie en planningsvrijheid. Het zijn de belangrijkste voordelen van de sanitaire inbouwbox, die iedere zichzelf respecterende sanitairfabrikant inmiddels op de markt brengt. Nú installeren en later een opbouwdeel kiezen, is het moto. Zo is er het onlangs op de markt gebrachte inbouwsysteem HansaBluebox van Hansa. Het systeem werd voor de mengkraanseries en thermostaten van de segmenten Hansa|Living en Hansa|Home ontwikkeld. De installateur kan hiermee inspelen op verschillende inbouwsituaties en behoeften van gebruikers. In de ruwbouwfase wordt alleen de basiseenheid in de muur ingebouwd. Vormgeving en functie kunnen later worden bepaald. Inbouw Het systeem beschikt over een rotatie-symmetrische opbouw met naar wens ingangen van ½-duim of ¾-duim. Er is een afstand van 31 millimeter tussen aansluiting en muur. De inbouwdiepte heeft een speelruimte van 75 tot 105 millimeter. Bij de inbouw kan nauwelijks iets verkeerd gaan, aldus de fabrikant. Zo worden de functie-eenheden met onverliesbare schroeven op de basiseenheid gefixeerd en er is een passende correctie-adapter voor vrijwel elk mogelijk probleemgeval. Eindmontage De eindmontage kan tijdbesparend en veilig worden uitgevoerd. De verbinding van de schakelaar tussen de functie-eenheid en de eindmontage-set kan met behulp van een onafhankelijke telescoopverbinding los van de omgeving over de hele inbouwdiepte worden gemonteerd. De Blueclick-rozettendrager fixeert de rozetten schroefloos via zes vormsluiting-bevestigingen veilig aan de muur – ook bij een oneffen ondergrond. Verder zijn alle functie-eenheden met aanpassing en/of blokkering met de keramische Blueswitch-schakelaar uitgerust. Dit resulteert in een hoge functiebetrouwbaarheid bij alle drukverhoudingen, een duidelijke bediening en vooral – aldus de fabrikant – een

Echte 24/7-service

Service de hele dag, de hele week, het hele jaar door… Je hoort het ook in de installatiewereld heel vaak; een reclame slogan voor velen. Maar hoe erg wordt deze service nageleefd. Zijn we 24 uur per dag het hele jaar door bereikbaar of staat er een antwoordapparaat of voicemail achter het nummer. Direct opnemen gebeurt ook, maar dan zijn het vaak de standaard vragen, en wordt er een notitie gemaakt die weer doorgegeven wordt Een directe actie na een telefoontje… Gaan we midden in de nacht een cv-installatie bijvullen of een lekkende radiatorkraan vervangen? Kunnen we er ook op rekenen dat, indien er meerdere mensen nodig zijn om het probleem op te lossen, die ook gelijk paraat staan? Ik denk dat de insteek van 24/7 ruim genomen moet worden. Waarbij echte acute storingen als een brandje of overstroming natuurlijk ook met hele grote spoed verholpen moet worden. Maar vaak doet een geruststellend woord al wonderen. Daarna een afspraak maken voor de volgende morgen lost het acute probleem vaak al op. Zelf heb ik recent meegemaakt dat 24/7 in de medische zorg wél echt is. De Intensive Care is drie dagen mijn plek geweest. En daar heb ik gezien en meegemaakt hoe het is om 24 uur alert te zijn, zorg te bieden, elkaar te helpen als er hoge nood is, te overleggen met elkaar over hoe een patiënt te helpen. In een drieploegendienst de hele week, dus ook in de weekenden. En dan ook nog een opbeurend gesprek voeren.

NEN 1087

Nu de NEN 1087 wordt herzien, gaan er ook stemmen op om het begrip leefzone anders te definiëren. Dat zou verregaande consequenties hebben voor bepaalde ventilatiesystemen. “Vooral systeem C zou worden benadeeld”, meent Jan Verdonck van Jaga. Het interview met hem in de vorige editie bracht een storm aan reacties teweeg. De leefzone is het gedeelte van een verblijfsgebied waarbij de ruimte gelegen binnen 1 m van een uitwendige scheidingsconstructie, binnen 0,2 m van een inwendige scheidingsconstructie en hoger gelegen dan 1,8 m boven de vloer buiten beschouwing blijft. Binnen Europa geldt er een eis voor de vergelijking van onderlinge producten die meet op 0,5 meter vanaf de gevel. Een aantal deskundigen zou dit als systeemeis willen laten opnemen in de nieuwe NEN 1087. Een zinvolle wijziging? Volgens Jan Verdonck, Specialist New Business bij Jaga niet. In het februari-nummer van IZ legde hij uit waarom. Koude lucht Een veelgehoorde klacht over systeem C heeft betrekking op de koude maanden. Dikwijls wordt er geklaagd over tochtverschijnselen, omdat in de wintermaanden rechtstreeks koude lucht naar binnen wordt gevoerd. Verdonck: “Zo simpel ligt het niet. Uit ervaring en onderzoek weten we dat er meestal andere problemen spelen. Zo kunnen de bouwkundige randvoorwaarden onvoldoende in acht zijn genomen. Denk aan de impact van grote raampartijen, slechte regelingen en het niet goed luchtdicht zijn van de gebouwen, waardoor het lijkt te tochten via de roosters. En een nog groter probleem; met al die goed geïsoleerde woningen van tegenwoordig schiet de centrale kamer thermostaat bijna niet

Installatiethriller

De Belgische Stephan Swertvaegher heeft al jaren een eigen installatiebedrijf. Sinds kort is hij daarnaast ook schrijver. Recentelijk verscheen zijn debuut ‘Ik weet waar je zit’. Met in de hoofdrol: een installateur. De Belgische installateur – “noem me maar Stephan”- hield van jongs af aan al van schrijven. “Op school was ik de primus in het verzinnen van fictieve verhaaltjes. Ik kon het allemaal ook goed verwoorden en een opstel werd steevast door de leraar voorgelezen in de klas.” Eigen baas Stephan koos echter voor een technische carrière. Hij werkte eerst bij GTI. Later zette hij met een vennoot ESSEF bvba op, dat een breed pakket aan diensten aanbiedt op het gebied van “elektriciteit, sanitair, centrale verwarming, ventilatie en hernieuwbare energie, maar ook bijvoorbeeld de betegeling van badkamers voor zijn rekening kan nemen”. Geweldig vak De 60-jarige heeft nog altijd schik in zijn werk. “Je begint bij 0 en levert dan een eindproduct af. Ik vind dat geweldig.” Natuurlijk zijn er ook minder plezierige kanten aan het vak. “Bij ons in België krijg je geen vergoeding voor de kosten die je maakt tijdens het voorontwerp. Dat is extra vervelend als het voorstel dan afketst en een concurrent er met de opdracht vandoor gaat. Daarnaast draag ik betweterige architecten geen warm hart toe. Interieurdesigners die een loopje nemen met de huidige normering kunnen mij ook mateloos irriteren.” Schrijver pur sang Ondanks zijn drukke agenda en het plezier dat hij in werk had, liet het schrijven hem niet helemaal los. Tijdens zijn

Limited editions

Op dit moment worden de eerste woorden geschreven voor de verkiezingsprogramma’s waarmee de politieke partijen de strijd aangaan voor uw stem in 2021. Ik kan mij indenken dat u daar niet mee bezig bent. De politiek staat toch al vaak ver weg van de dagelijkse werkelijkheid van vakmensen in de techniek. Maar de doelstellingen die in Den Haag op tafel liggen (ook straks bij de verkiezingen) raken onze branche en onze uitdagingen. Met de inzet op de energietransitie en een proactief klimaatbeleid, staan we als techniek midden in het politieke debat. Een belangrijk onderwerp dat essentieel is voor het realiseren van duurzaamheidsdoelstelling is de krapte op de arbeidsmarkt. En dat begint in het onderwijs. Steeds minder leerlingen van groep 8 krijgen een vmbo-advies. Ging voorheen ongeveer 60% van de jongeren naar het vmbo, tegenwoordig gaat 60% naar havo/vwo. Ik ben ervan overtuigd dat álle opleidingen – van praktijkonderwijs tot universiteit – nodig zijn, maar de beeldvorming rond het vmbo houdt ouders, leerkrachten en leerlingen tegen te kiezen voor een opleiding waarin het doen centraal staat. Het betekent dat vmbo’ers in de toekomst niet alleen de special editions, maar ook de limited editions zullen zijn. Een rampzalige ontwikkeling. Daar zijn we nog onvoldoende van doordrongen. Dus aan de schrijvers van de verkiezingsprogramma’s die nu bezig zijn hun goede voornemens op papier te zetten, doe ik een oproep het techniekonderwijs te blijven promoten, ondersteunen en stimuleren. We hebben doeners nodig voor de verduurzaming van Nederland. Mensen die met hart, handen en hoofd

Installatiegebreken

De verduurzaming van de bouwkolom leidt niet tot minder problemen met installaties, zegt Sjang den Ouden. De bouwpatholoog onderzoekt al 20 jaar onder meer de kwaliteit van technische gebouwgebonden oplossingen. Vaak in geschilsituaties. Sjang den Ouden is in het dagelijks leven werkzaam bij het Bureau voor Bouwpathologie. Bouwpathologen onderzoeken klachten en gebreken in en aan gebouwen, zoals lekkages, schimmeloverlast, scheurvorming, tochtklachten, insectenoverlast, degeneratie van materialen en dergelijke. Het onderzoeksterrein omvat naast bestaande bouw, nieuwbouw, ontwerp, oplevering, garantieklachten en eventuele verborgen gebreken ook vaak sloop en aanhoudende onderhoudsgebreken. Bijna altijd betreft het een geschil tussen een aantal partijen. En regelmatig heeft het conflict direct of indirect te maken met de installatietechniek in het pand. Hardnekkig De verduurzaming van de bouw leidt helaas niet tot een afname van het aantal problemen, constateert Den Ouden. Ja, de luchtdichtheid en isolatie van woningen en utiliteitsgebouwen zijn aanmerkelijk verbeterd, maar sommige problemen zijn hardnekkig en er komen ook nieuwe bij. Gewenning “Zo hebben bewoners vaak moeite om te wennen aan de nieuwe situatie. Een warmtepomp reageert traag, in tegenstelling tot een cv-ketel. En de comfortbeleving bij een lt-verwarming is, evenals de bediening, heel anders.” Bij een slecht installatieconcept lopen bewoners bovendien het risico met een torenhoge energierekening te worden opgezadeld. “Bijvoorbeeld als de installateur geen convectoren langs hoge glazen puien heeft aangebracht en de bewoners met hun lt-installatie tegen de koudeval moeten opboksen. Of als het afgifte- en regelsysteem en de warmtepomp van verschillende merken zijn en gebrekkig met elkaar samenwerken.” Wollig taalgebruik Maar ook

Veilig en gezond

Veilig en gezond werken loont. Maar vaak vereist het de beschikbaarheid van zowel actuele kennis als praktische handvatten. Daarom geven de adviseurs van ArboTechniek kosteloos advies aan bedrijven zodat zij veilig en gezond werken binnen hun bedrijf nóg beter kunnen stimuleren. Masja Van Loy, één van de adviseurs, vertelt hoe zij in haar eerste maanden bedrijven op weg heeft geholpen naar een veiligere en gezondere werkomgeving. Sinds 1 oktober is Masja Van Loy (51) adviseur voor ArboTechniek. “Ik ben al ruim 20 jaar actief op gebied van veiligheid in de techniek. Een prachtige en dynamische branche. En nu geef ik dus al enkele maanden namens ArboTechniek advies aan bedrijven op gebied van veilig en gezond werken.” Hoe vergaat het haar en haar collega’s tot nu toe? “We krijgen veel vragen van bedrijven, maar kunnen het vooralsnog prima bolwerken.” Het feit dat Masja geniet van haar werk helpt daarbij, vertelt ze enthousiast. “Mijn werk is heel divers; de bedrijven waar ik mee in contact kom zijn erg verschillend. Maar dat maakt het ook zo ontzettend leuk.” Eigen visies Masja heeft de afgelopen maanden ervaren dat er in de branche op verschillende manieren wordt omgegaan met veiligheid en gezondheid. “Bedrijven hebben een eigen visie, die niet per se goed of slecht is. Mijn taak is hen erbij te helpen om op hun eigen manier veiliger en gezonder te kunnen werken, zodat iedereen elke dag gewoon weer naar huis gaat.” Het gesprek aangaan is daarbij een eerste stap. “Het zijn heel verschillende gesprekken.