Categorie: Column

Veiligheid en BHV

Er is al veel veiligheid op het werk, dankzij onder andere de VCA en VOL-VCA cursussen, die we allemaal hebben moeten halen. Ondanks dat menigeen daarbij zal hebben gedacht: wat een onzin, dat is toch allemaal wel duidelijk? Toch zijn er ook veel middelen en maatregelen ingevoerd om echt veilig te kunnen werken. Stofafzuiging is er daar één van. Ik weet nog dat het ingevoerd werd; het was echt een verademing. Kortom, de veiligheid op de werkplek, waaronder kantoren, is dus enorm verbeterd. Terugkijkend lijkt het een wonder dat we vroeger – zonder al deze voorzieningen – überhaupt ons werk konden doen. Misschien was die goeie ouwe tijd zo slecht nog niet, maar het is nu toch een stukje aangenamer en bovenal veiliger op onze werkplekken. Ik moet eerlijk bekennen dat ik het met veel van de ingevoerde veiligheidsregels eigenlijk helemaal niet eens was. Ook zag ik van een hoop dingen de directe noodzaak niet in. Neem nu de BHV-er; waarom was een bedrijfshulpverlener nou eigenlijk nodig? Er kwamen cursussen voor… en dan ook nog eens elk jaar herhaalcursussen. Onzin, toch? Nee, zeg ik nu! Uit het niets kreeg ik onlangs een hartstilstand. Door adequaat handelen van enkele omstanders heb ik het gehaald. Twee man met BHV-ervaring zijn gaan reanimeren en binnen 6 minuten waren er verschillende vrijwilligers ter plaatse met een AED. Nog een aantal minuten later arriveerden er twee ambulances en kon het ambulancepersoneel mij weer tot leven wekken. Hulde dus aan al die mensen die BHV of

Een markt in beweging

Op het gebied van warmtepompen en airconditioning zijn er veranderingen op komst die ook een grote impact hebben op bedrijven in onze sector. De aantallen warmtepompen die nieuw op de markt worden gebracht stijgen en het aantal nieuwe gasketels daalt navenant. Daarnaast is op 11 maart jl. de tweede herziening van de F-gassenverordening van kracht geworden. Hierin komen drie belangrijke onderdelen naar voren: de hoeveelheid koudemiddel met een hoog GWP (aardopwarmingsvermogen) wordt de komende jaren in hoog tempo teruggebracht en in 2050 volledig verboden, een verbod op het op de markt brengen van warmtepompen en airconditioningsapparaten die koudemiddelen bevatten met een hoog GWP en tot slot de certificeringsplicht voor bedrijven en personen die met alternatieve koudemiddelen werken. Bovengenoemde veranderingen hebben een enorme impact op de toch al krappe arbeidsmarkt in onze sector. Vakmensen, maar ook beginners, moeten worden opgeleid. Daarnaast vraagt het installeren van een warmtepomp drie à vier keer zoveel tijd als het installeren van een gasketel. Gelukkig blijft onze sector niet achter in de digitaliseringslag en zijn er steeds meer mogelijkheden op het gebied van monitoring, bediening en storingsafhandeling zonder ter plaatse aanwezig te hoeven zijn. Ook voorspelbaar onderhoud op basis van big data en de digitale hulpmonteur zijn al een feit. Niet alleen fabrikanten, maar ook leveranciers en installatiebedrijven zijn zich door de ontwikkelingen steeds meer gaan toeleggen op het prefrabiceren van installaties, onderdelen en apparatuur onder perfecte fabrieksomstandigheden. De installatietijden op de bouwplaats kunnen hiermee aanzienlijk worden verkort. Al met al staan we voor een uitdagende

Welke technologie wordt straks de gangbare?

In de installatiesector wordt nu vanwege de energietransitie volop ingezet op gasloos verwarmen. Maar wordt de warmtepomp nu de ‘mainstream’ technologie, breekt verwarmen met waterstof als hoofdstroom alsnog door of worden het toch warmtenetten die de dienst uit gaan maken? Het is zonder meer van belang om alle ontwikkelingen in een sector goed in de gaten te houden. En dan niet alleen de technologische. Want wat gebeurt er op politiek en economisch gebied dat invloed heeft op de ontwikkeling en acceptatie van technologie? Probeer daarbij eens ook verder vooruit te kijken dan de komende drie jaar. Zelfs als de uiteindelijke uitkomst nog onzeker is. En kijk ook naar de impact van de technologie die in ontwikkeling is op het concurrentievermogen, groeipotentieel en succes op langere termijn van het bedrijf. Ook in relatie tot de complexiteit van de technologie en de aanwezige kennis die eventueel noodzakelijk is. Want wat moet je allemaal doen om dat in huis te halen? Zeker als nog niet bekend is welke technologie het gaat winnen. Het smeden van samenwerkingsverbanden is daarbij een goede optie. Jouw bedrijf zet voornamelijk in op het verzamelen van veel kennis en kunde van de ene technologie. Jouw samenwerkingspartner juist op een andere. Zo kan je kennis en ervaring uitwisselen, zeker als één van beide doorbreekt als hoofdstroom technologie. Je kunt nu eenmaal niet dé expert zijn op alle fronten. Maar wel aan je afnemers die andere technologie aanbieden in samenspraak met jouw samenwerkingspartner als die andere technologie toch ‘mainstream’ wordt. Het

Van keuzestress naar keuzevrijheid

Om te veranderen moeten er keuzes gemaakt worden. Zonder keuze geen vooruitgang. Dat klinkt gemakkelijk, maar is zeker niet altijd eenvoudig. Ook op het gebied van verwarming is het een opgaaf om de juiste route te kiezen. Een keuze die gaat over de selectie tussen verschillende opties, alternatieven en beslispunten op basis waarvan je een beslissing maakt. Juist die laatste kan voor verwarring zorgen. Baseer je een keuze op investering, besparing, comfort of CO2 uitstoot? Gelukkig zijn er veel oplossingen in de markt beschikbaar. Dat kan leiden tot keuzestress, maar ook tot keuzevrijheid. Dat is een waardevol gegeven. Allemaal mooie technieken. Voor nu, voor later, voor jou en voor mij. Allemaal uitingen van een veranderende wereld. Dat is het mooie van deze tijd, een tijd waar verandering aan de orde van de dag is, en in de meeste gevallen tot een vooruitgang leidt. Een vooruitgang met een lagere CO2 uitstoot, lagere kosten en meer comfort tot gevolg. Soms leidt een keuze tot een gasloos verwarmingssysteem. Een fantastisch systeem met alleen maar winnaars. In andere gevallen leidt de beslissing tot een hybride systeem. In de wereld van hybride verwarming wordt gebruik gemaakt van het bestaande verwarmingssysteem, aangevuld met een nieuwe kleine warmtepomp. Een warmtepomp die afgestemd is op het klimaat die het meest in de Nederlandse winter voorkomt in combinatie met de eigenschappen van de (bestaande) woning waar het systeem toegepast wordt. Gebruik makend van het bestaande, uitgebreid met het nieuwe. Nieuw, maar toch vertrouwd. Werkend op elektriciteit wanneer het kan,

We werken veilig of we werken niet

Op woensdag 27 maart was het weer zover: de langverwachte Bewust Veilig-dag 2024. Een dag waarop bijna 850 bedrijven, een nieuw recordaantal, hun inzet toonden voor veilig en gezond werken binnen de techniek. Het thema van dit jaar, ‘Veiligheid versterkt als je samenwerkt’, benadrukte het belang om je samen hard maken om een veilige werkomgeving te waarborgen. Want laten we eerlijk zijn, veiligheid is niet het resultaat van individuele acties, maar van gezamenlijke betrokkenheid en samenwerking. In de techniek draait alles om vakmanschap, efficiëntie en innovatie. Maar te midden van dit streven naar vooruitgang, mag de veiligheid nooit uit het oog verloren worden. De Bewust Veilig-dag biedt elk jaar een uitgelezen kans om dit onderwerp centraal te stellen en de noodzaak van veilig werken te benadrukken. De invulling ervan is divers en flexibel. Van online toolboxsessies tot het verspreiden van de Bewust Veilig-krant, bedrijven hadden tal van middelen tot hun beschikking om deze dag te markeren. Maar het echte succes lag in de creativiteit en betrokkenheid van de deelnemende bedrijven. Het is echter niet genoeg om slechts één dag per jaar de nadruk te leggen op veiligheid. Het moet een integraal onderdeel zijn van de bedrijfscultuur, verweven in elke vezel van de organisatie. Als we kijken naar de toekomst van de techniek, zien we een sector die steeds geavanceerder wordt, waar nieuwe uitdagingen en kansen zich voortdurend aandienen. Maar te midden van deze dynamiek mogen we nooit vergeten dat de grootste kracht van de sector niet alleen ligt in technologische

Gemiste kansen

Recent bezocht ik een vakbeurs. De ene standhouder had nog meer uitgepakt dan de andere. Maar bij mij bekroop toch het gevoel dat er nogal wat kansen gemist werden. Want het beeld was weer heel klassiek: bij een aantal stands werd met een opvallend object de aandacht getrokken. Maar bij de meeste gebeurde er niets en werden alleen producten getoond. Bij de meeste stands waren er nauwelijks activiteiten, waardoor de aandacht van bezoekers werd getrokken. Zelfs niet bij die stand met een vol sponsornamen bestickerde raceauto. Geen actie waarmee bijvoorbeeld een rit op een circuit te winnen was. Iets wat een relatie heeft met die mooi gepoetste bolide en bezoekers aantrekt om hun licht op te steken over die actie en het bedrijf. Gemiste kansen. Een soortgelijke ervaring had ik bij stands waar een machine ogenschijnlijk een productierun draaide. Of een cobot/robot doelloos lege doosjes van een palet op een transportbandje plaatste. Machines die draaiden zonder enige toelichting of een persoon die er een show van maakte om bezoekers te melden welke problemen deze technologie oplost. Gemiste kansen. En dan heb je nog de standbemanning die hun smartphone of laptop interessanter vinden dan de passanten. Laat staan open vragen stellen om zo te filteren naar welke informatie bezoekers op zoek zijn en hen daaraan helpen. Gemiste kansen. Een vakbeurs is een ontmoetingsplaats. Bezoekers zijn op zoek naar informatie over de nieuwste technologische ontwikkelingen of om kennis op te doen over mogelijke oplossingen. Ook over wet- en regelgeving die invloed heeft

VSK2024 met recht een feestje!

Vernieuwing alom tijdens VSK2024, een nieuwe indeling van de hallen, een zeer waardevolle aanvulling met aandacht voor de E-installateur, veel noviteiten te vinden op de stands en nieuws te horen in de informatieve programma’s in de verschillende theaters op de beursvloer. Duurzaamheid was duidelijk terug te zien, niet alleen in de aangeboden installaties die te bekijken waren, maar ook de exposanten hadden hier duidelijk rekening mee gehouden. Bijvoorbeeld door circulair gebouwde stands en door gebruik te maken van minder en gerecyclede materialen. Zo zijn er steeds vernieuwingen mogelijk die ook nog eens duurzaam zijn! Ook onze leden lieten op de VSK2024 volop hun vernieuwingsdrang zien: klaar om de schouders onder de duurzame ambities van Nederland te zetten. Met een breed palet aan oplossingen. Met de door de overheid omarmde hybride installaties voor een duurzamere gebouwde omgeving waarmee ook nog eens wordt voorgesorteerd op de inzet van schone gassoorten en wellicht in de toekomst waterstof. En met concepten die kansen bieden de bestaande woningbouw op een haalbare en betaalbare manier te verduurzamen. Het thema van de VSK was niet voor niets ‘Onze toekomst draait om jou’. Want zonder de installatiewereld kunnen de ambities niet gehaald worden. De installateur is een belangrijke schakel en een vraagbaak voor de woningbezitter. Samen komen tot een weloverwogen oplossing die zo goed mogelijk past, daar is behoefte aan. Iedere situatie is immers anders en iedere portemonnee ook. In de bestaande bouw is een hybride vaak een passend antwoord. Het mooie is dat het gasverbruik dan met

Ventilatie en overstroom

Met het steeds dichter bouwen van woningen door de jaren heen is ook de noodzaak voor steeds betere ventilatie in woningen ontstaan. In de meeste nieuwbouwwoningen wordt de ventilatie tegenwoordig met een warmteterugwinning (WTW) ventilatie unit ingevuld. Hierbij is echter wel een aandachtspunt in het ontwerpen van deze installaties! Afzuiging van afvoerlucht uit de woning vindt vooral plaats in de natte ruimtes, ofwel de toiletten, keuken en badkamers. Inblaas van toevoerlucht vind meestal plaats in de woonkamer en slaapkamers. Om de balansventilatie goed te laten werken zal de toevoerlucht van de woonkamer en slaapkamers moeten kunnen overstromen naar de ruimtes met afzuiging. Hiervoor wordt vaak onder de deur van deze ruimte een spleethoogte gehouden. Deze afstemming wordt helaas nog wel eens vergeten bij de nieuwbouw van woningen. Ook bij grotere slaapkamers kan het zomaar voorkomen dat de hoeveelheid toevoerlucht dermate hoog wordt dat er een ongewenste spleethoogte ontstaat van bijvoorbeeld 25-30 mm, waar eerder gedacht kan worden aan een overstroom via akoestische slang door de muur en overstroom via licht armaturen. Dit brengt echter een extra stuk afstemming met zich mee, wat wederom in de praktijk zomaar eens vergeten wordt. Maar niet alleen in woningen komt dit probleem voor, ook in kantoren is het aan de orde van de dag. Hier vindt inblaas van verse toevoerlucht meestal plaats in de verblijfsruimten, waar ook de lucht, of een deel hiervan, overstroomd richting andere ruimtes. Doordat de ruimtes ook geluidsdicht gemaakt worden zal hier zeker aandacht besteed moeten worden aan hoe de

Het steeds groter wordende probleem van netcongestie

De groeiende netcongestie voor huishoudens en overige kleine verbruikers is zorgwekkend. De overheid en netbeheerders kondigen maatregelen aan om congestie, die nu ook op het 230V laagspanningsnet optreedt, te verminderen. Als er niks gedaan wordt, veroorzaakt overbelasting uitval van elektriciteit voor zo’n anderhalf miljoen kleinverbruikers. Minister Jetten stelt maatregelen voor, waaronder toekomstige normen voor slimme, aanstuurbare warmtepompen om netcongestie tegen te gaan. Hiermee is het de bedoeling op afstand het verbruik reguleren binnen de capaciteitsgrenzen van het net, cruciaal voor het aanpakken van netcongestie. Een analyse van Netbeheer Nederland geeft een verontrustende situatie tot 2030. Kleinverbruikers lopen risico op onderspanning, knipperende lampen, storingen in apparatuur waaronder warmtepompen en jarenlange overspanning op piekmomenten. Dit kan leiden tot het uitvallen van PV-omvormers, waardoor de opgewekte stroom tijdelijk niet aan het net kan worden geleverd. De wachttijd voor nieuwe of zwaardere kleinverbruik aansluitingen zal aanzienlijk toenemen. Dit terwijl individuele verzoeken momenteel worden gehonoreerd, dat bijdraagt aan het risico van overbelasting. Er is een ‘Actieagenda Netcongestie Laagspanningsnetten’ opgesteld waar ingezet wordt op het sneller verzwaren en uitbreiden van laagspanningsnetten en een beter beeld van de belasting ervan waarbij er lokale afstemming moet komen van de vraag en aanbod van elektriciteit. Een toereikend elektriciteitsnet is essentieel voor onze verduurzamingsdoelen. Flexibele aansturing wordt onderzocht, zodat installaties kunnen doorgaan tijdens netverzwaring. Tot die tijd blijft er echter een risico op capaciteitsgebrek op wijkniveau. Een hybride is daarom een uitstekende oplossing: het grote voordeel is de keuze tussen energiebronnen. Zo ben je minder afhankelijk en blijft warmtevoorziening gegarandeerd.

Inspelen op de warmtepompvraag

Sinds 1 juli 2018 is de aansluitplicht voor aardgasleidingen ten behoeve van nieuwbouwwoonwijken vervallen. Vanaf die datum zijn de elektrificatie van verwarmingssystemen en de toepassing van warmtepompen in de gebouwde omgeving in een stroomversnelling geraakt. Als we kijken naar het Warmtepomp Trendrapport 2024, waren er eind 2017 11.300 warmtepompen opgesteld in woningen en waren dat er eind 2023 568.000. Een enorme groei die zich richting 2030 volgens prognoses verder doorzet naar ca. 2,2 miljoen woningen. Tel daar de industriële toepassing van warmtepompen bij op en we worden met een grote uitdaging geconfronteerd: hoe krijgen we deze warmtepompen geïnstalleerd en onderhouden met het enorme tekort aan vakmensen? Er zijn meerdere noodzakelijke stappen die zowel sector als overheid moeten nemen. Het werken in de koeltechnische sector moet zowel voor huidige vakmensen als instromers aantrekkelijk zijn. Daarnaast moeten vakmensen goed opgeleid worden, zodat ze hun taken efficiënt en foutloos kunnen uitvoeren. Om installatie- en onderhoudstijd te besparen, zullen er snel te installeren en onderhouden apparaten ontwikkeld en geproduceerd moeten worden die bovendien beschikken over de nieuwste technologieën om voorspellend onderhoud mogelijk te maken. Tot slot is er een meerjarenbeleid vanuit de overheid nodig, zodat de sector zich kan focussen op lange termijn ontwikkelingen. NVKL, de vereniging van koeltechnische bedrijven, richt zich op het werven en opleiden van nieuwe medewerkers, het bijscholen van vakmensen en het bieden van aantrekkelijke banen in de koel- en klimaatsector. Zo kunnen we als sector de uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden de baas blijven. Coen van de Sande, directeur