Tag: artikel editie november 2023

In 2021 werden strengere eisen van kracht voor het geluidsniveau van warmtepompen. De sector is daar goed op ingesprongen. IZ sprak met ATAG en LG die recentelijk nog stillere modellen op de markt brachten. Hoe hebben ze dat bewerkstelligd? En, vallen er nog verdere slagen te maken? Maar laten we aftrappen met de trends in de warmtepompmarkt, want er gebeurt veel op dit moment, blijkt wel uit beide interviews. Zo zijn natuurlijke koudemiddelen met een duidelijke opmars bezig. Propaan Met name propaan. Dat bleek ook wel tijdens de laatste grote vakbeurzen, zoals de ISH. Volgens Roy Janssen van ATAG is de keuze voor propaan “logisch. Aan CO2 en ammoniak, die vaak ook worden genoemd als kanshebbers, kleven toch bepaalde nadelen. Zo moet je bij CO2 werken met hogere drukken en is ammoniak giftig waardoor er strenge veiligheidseisen gelden.” Prijzen Ook de prijzen voor warmtepompen zijn gestaag aan het dalen, onder andere door opschaling en de concurrentie tussen de, inmiddels, honderden leveranciers. Janssen voorziet een verdere verlaging als het aantal arbeids­uren omlaag gebracht kan worden. Dat betekent in de praktijk meer installatiegemak. Geluidsniveau Het geluidniveau is vooral een Europees verhaal vertelt de Product Manager van ATAG. Recentelijk bracht de fabrikant de Energion S Split lucht/water warmtepomp in Nederland op de markt. Deze is verkrijgbaar in Hybrid en All-Electric configuratie en zowel in de nieuwbouw als bestaande woningen toe te passen. Nieuw In tegenstelling tot een standaard monoblock warmtepomp bestaan de hydraulische verbindingen uit leidingen voor koudemiddel (R32). Hierdoor zijn kleinere doorgangen

De BENG-regels hebben nogal wat stof doen opwaaien in ventilatieland. Aan de ene kant lijkt het alsof gebalanceerd centraal ventileren met wtw nu de maatstaf is geworden om aan de eisen te voldoen. Aan de andere kant lijkt ook decentraal ventileren opgang te maken. IZ sprak met fabrikant Siegenia, opleider IW Zuid-Holland die recentelijk het Vakcentrum Binnenklimaat heeft geopend en kennisinstituut ISSO over de situatie. Jeroen Wolters van Siegenia hoeft niet lang na te denken als we hem vragen naar de trends in ventilatieland: “Decentraal ventileren wordt populairder en er is meer aandacht voor installatiegemak én voor gebruikerscomfort”, zegt hij. Siegenia is zelf een specialist op het gebied van decentraal ventileren. Lino Noya Mahn, instructeur bij IW Zuid-Holland is het met hem eens en vult aan: “In de meeste situaties kan je ook niet anders dan decentraal ventileren, sterker nog, in de meeste situaties is het zelfs zuiniger, en comfortabeler.” Voorbijschieten De Sales Manager van Siegenia vraagt zich wel eens af of we met de BENG-regels niet ons doel voorbij schieten. “Het lijkt soms alsof de regels op papier kloppen, maar in de praktijk tegen elkaar inwerken.” Op die manier wordt het een oplossing, waarbij het gemak en comfort ondergeschikt raken”, betoogt Wolters. Noya Mahn: “Praktijk en regelgeving liggen ver verwijderd van de realiteit. We weten hoe het moet, maar in de praktijk zie je helaas dat de uitvoering anders verloop. Dit komt waarschijnlijk, omdat de uitvoerende partij vaak te maken krijg met een opgelegd advies, lees regelgeving, die niet

In de vorige editie van IZ kwam een aantal criticasters van hybride warmtepompen aan het woord. Helaas was er slechts ruimte voor een korte reactie van Techniek Nederland. In dit nummer een uitgebreid weerwoord van de branchevereniging. ‘Het is problematisch om warmtepompen en cv-ketels regeltechnisch op elkaar af te stemmen, woningen zijn te klein voor hybride combi’s, qua terugverdientijd loont het niet, je kunt beter gelijk all-electric gaan, waarom zou je hybride warmtepompen aansluiten op oude, minder efficiënte afgiftesystemen en installateurs kampen met een tekort aan kennis om ze te installeren.’ Dat wa­ren heel kort door de bocht de geopperde bezwaren tegen hybride warmtepompen. Techniek Nederland reageert bij monde van voorlichter Dick Reijman. Afstemming “Het is altijd aan te bevelen om te kiezen voor een combi van cv-ketel en hybride warmtepomp die zichzelf in de praktijk heeft bewezen. Vakbekwame installateurs zullen dat ook altijd doen. Fabrikanten kunnen een onderbouwd advies geven over optimale combinaties van cv-ketel en hybride warmtepomp. Ruimtegebrek In het overgrote deel van de Nederlandse woningen is er voldoende ruimte voor een extra toestel naast de cv-ketel en de plaatsing van een buitenunit. Door ons te richten op deze woningen kunnen we snel meters maken en komen de klimaatdoelen dichterbij. Er zijn echter vooral in de gestapelde bouw situaties waarin het plaatsen van een hybride warmtepomp ruimtetechnisch niet mogelijk is. Terugverdientijden Een recent grootschalig demonstratieproject in 120 woningen toont aan dat een investering in een hybride warmtepomp meer loont dan ooit. Het gemiddelde jaarlijkse gasgebruik van de deelnemende

Sinds 24 augustus gelden er nieuwe regels voor het werken met materialen waar veel di-isocyanaten bij vrij komen. Mocht je met deze materialen willen werken, dan moet je vanaf vandaag daarvoor een opleiding hebben gevolgd. Ben jij voorbereid? Nieuwe Europese wetgeving schrijft voor dat het verplicht is om een opleiding te volgen als je werkt met materialen waarbij veel di-isocyanaten vrij komen. Dit geldt bijvoorbeeld bij het werken met purschuim of ander isolatiemateriaal. Waarom? Omdat er ernstige gezondheidseffecten zijn! Arbeidshygiënist Arco Engelen: “De di-isocyanaten kunnen je immuunsysteem verstoren. Als je langere tijd met veel di-isocyanaten in aanraking komt, kan er sensibilisatie ontstaan. Sensibilisatie betekent dat je lichaam overgevoelig wordt voor een stof. Je ontwikkelt dan een allergische reactie.” Door deze allergie die je ontwikkelt, kan je last krijgen van je luchtwegen, ogen en maagdarmkanaal of zelfs een allergisch beroepsastma ontwikkelen. De effecten van het gebruik van di-isocyanaten merken de meeste mensen niet direct, en het kan gebeuren dat je jarenlang in contact komt met deze stof zonder ergens last van te hebben en dan opeens wel een allergische reactie krijgt. Genoeg redenen om dat te voorkomen en te weten wat je moet doen om veilig te werken. Di-isocyanaten Di-isocyanaten zijn zeer reactieve chemicaliën die vaak voorkomen in twee-componenten systemen. Di-isocyanaten zitten voornamelijk in producten om het proces van uitharding te versnellen. Dit is bij sommige klussen, zoals het aanbrengen van purschuim, kitten en schuimen, van groot belang. Bij gebruik van dit soort producten vindt er een chemische reactie plaats, waarbij

In juni werd de nieuwe editie van ISSO 51 gepubliceerd, deze zal de huidige versie nog dit jaar vervangen. De herziene uitgave, die fungeert als de standaardberekeningsmethode voor het bepalen van warmteverliezen in woningen, heeft ingrijpende veranderingen ondergaan. Jan Verdonck, voorzitter sectie Distributie en Afgifte van de NVI-GO, zet de belangrijkste veranderingen op een rij. De bouwsector heeft de afgelopen jaren een enorme transformatie ondergaan. Nieuwe bouwmaterialen, verbeterde isolatie en strengere luchtdichtheidseisen hebben geleid tot een kritischer binnenklimaat in woningen. Tegelijkertijd hebben veranderingen in installatietechnologieën, zoals de opkomst van lage temperatuursystemen, warmtepompen en geavanceerdere regelsystemen, de behoefte aan heroverweging van warmteverliesberekeningen aangewakkerd. De volgende belangrijkste factoren zijn nog steeds actueel: - Transmissieverlies: het transmissieverlies is het warmteverlies dat optreedt door een temperatuurverschil dat heerst aan beide zijden van een constructie (zoals een buitenwand of een woningscheidende wand). - Infiltratieverlies: het infiltratieverlies wordt veroorzaakt door ongecontroleerde luchtstromen die door kleine openingen in de constructie naar binnendringen. - Ventilatieverlies: het ventilatieverlies wordt veroorzaakt door gecontroleerde luchtstromen die nodig zijn om een gebouw aan de minimale ventilatie-eisen te laten voldoen. - Opwarmtoeslag: de opwarmtoeslag is een extra hoeveelheid vermogen die toegepast wordt indien er gebruik wordt gemaakt van bijvoorbeeld nachtverlaging. Hoe groter de nachtverlaging hoe groter de opwarmtoeslag. Veranderingen Wat is er veranderd in de 2023-editie van ISSO 51: - Aangepaste referentie voor infiltratie: de berekeningen worden gebaseerd op het vloeroppervlak in plaats van het geveloppervlak als referentiepunt. - Gelijktijdigheid van warmte­verliezen: er wordt in de nieuwe versie rekening gehouden met aangrenzende panden, opwarmtoeslagen en ventilatie. - Herziene referentie voor

Als je werkt met gasverbrandingsinstallaties, zoals cv-ketels, ben je vanaf 1 april 2023 verplicht om een BRL 6000-25 bedrijfscertificering (of K25000 voor kleine bedrijven) op zak te hebben. Deze certificering moet ervoor zorgen dat het aantal ongevallen door koolmonoxide omlaag gaat. Vooral de kleine installatiebedrijven en éénpitters lopen met de invoering van de Gasketelwet tegen (onoverkomelijke) problemen aan, zo blijkt. Een greep uit de reacties die IZ via verschillende (social media-) kanalen ontving. Kees Leijnse van Leijnse Installatietechniek heeft op zich geen moeite met de gasketelwet “indien wij als CO-keur installateur de K25000 erkenning krijgen zonder dat we daar nog meer energie in hoeven te stoppen”, begint hij zijn betoog. Om te vervolgen dat “de jaarlijkse onderhoudskosten buiten proporties zijn voor een klein bedrijf!” Keuren servicekoffer “Mijn zoon en ik zijn CO-gecertificeerd en hebben beiden een servicekoffer. Ieder jaar keuren kost 800 euro per koffer! Het maakt niet uit of je 70 of 1.000 metingen verricht per jaar. Dit betekent per ketel al een kostenpost van 12 euro. Daar komt het CO-keurmerk lidmaatschap nog bij. Logisch dat een heleboel collega’s vinden dat ze dit niet door kunnen berekenen. Ze stoppen er dan maar mee. Weg is alle jaren opgebouwde ervaring.” Navraag bij Euro Index, waar de koffer vandaan komt, leert overigens dat de jaarlijkse kosten van €800,- voor het keuren van een meetkoffer geen juiste voorstelling van zaken is. De betreffende rookgasanalyser en de drukmeter waren in 2020 aangeschaft en vervolgens niet meer onderhouden. Als de rookgasanalyser jaarlijks was opgestuurd,