Tag: artikel editie april 2024

We werken veilig of we werken niet

Op woensdag 27 maart was het weer zover: de langverwachte Bewust Veilig-dag 2024. Een dag waarop bijna 850 bedrijven, een nieuw recordaantal, hun inzet toonden voor veilig en gezond werken binnen de techniek. Het thema van dit jaar, ‘Veiligheid versterkt als je samenwerkt’, benadrukte het belang om je samen hard maken om een veilige werkomgeving te waarborgen. Want laten we eerlijk zijn, veiligheid is niet het resultaat van individuele acties, maar van gezamenlijke betrokkenheid en samenwerking. In de techniek draait alles om vakmanschap, efficiëntie en innovatie. Maar te midden van dit streven naar vooruitgang, mag de veiligheid nooit uit het oog verloren worden. De Bewust Veilig-dag biedt elk jaar een uitgelezen kans om dit onderwerp centraal te stellen en de noodzaak van veilig werken te benadrukken. De invulling ervan is divers en flexibel. Van online toolboxsessies tot het verspreiden van de Bewust Veilig-krant, bedrijven hadden tal van middelen tot hun beschikking om deze dag te markeren. Maar het echte succes lag in de creativiteit en betrokkenheid van de deelnemende bedrijven. Het is echter niet genoeg om slechts één dag per jaar de nadruk te leggen op veiligheid. Het moet een integraal onderdeel zijn van de bedrijfscultuur, verweven in elke vezel van de organisatie. Als we kijken naar de toekomst van de techniek, zien we een sector die steeds geavanceerder wordt, waar nieuwe uitdagingen en kansen zich voortdurend aandienen. Maar te midden van deze dynamiek mogen we nooit vergeten dat de grootste kracht van de sector niet alleen ligt in technologische

Veiligheid in je DNA

De Bewust Veilig Dag. Een fenomeen inmiddels. Tijdens dit jaarlijkse initiatief van Bouwend Nederland, Techniek Nederland, OnderhoudNL en Aannemersfederatie wordt er door bedrijven extra aandacht aan veilig en gezond werken geschonken. Op woensdag 27 maart 2024 was het weer zover; ruim 900 bedrijven meldden zich aan voor deze editie.  Dat veilig werken noodzakelijk is, wordt bevestigd door de cijfers vanuit de Arbeidsinspectie. Afgelopen jaar werden 2.493 arbeidsongevallen onderzocht door de Inspectie. Er vielen hierbij 72 dodelijke slachtoffers te betreuren. Geen bedrijf wil dit! Geen werkgever wil dit! Daarom maakt het realiseren van de risico’s een belangrijk onderdeel uit van het dagelijkse werk, wat gelukkig door veel bedrijven in de bouw- en installatiesector al wordt onderkend. Het bewijs hiervoor ligt bij de 935 bedrijven die meededen aan De Bewust Veilig Dag. Het thema was: ‘Veiligheid versterkt als je samenwerkt’. De aangemelde bedrijven mochten zelf invulling geven aan hoe zij hier aandacht aan wilden besteden. Zo zijn er fotowedstrijden georganiseerd, online toolboxen gevolgd en volledige dagprogramma’s ontwikkeld om de bewustwording van veilig werken te vergroten. Door ArboTechniek, het samenwerkingsverband voor veilig en gezond werken in de installatiesector, werden door heel het land fysieke toolboxen verzorgd door de arbo-adviseurs. We waren er bij drie aanwezig. Fysieke toolboxen Van Ede tot Sliedrecht en Woerden tot De Goorn: meerdere bedrijven door heel het land maakten gebruik van de gelegenheid van het inschakelen van een arbo-adviseur om een toolboxmeeting te geven. En dus om medewerkers te laten nadenken over veilig en gezond werken. Voor de buitendienst

Dubbele groeicijfers

De Bosch Home Comfort Groep realiseerde in het boekjaar 2023 een omzet van 5 miljard euro. Dit is een nominale groei van 11 procent ten opzichte van het voorgaande jaar en een valuta-gecorrigeerde groei van ongeveer 14 procent. De groei werd gedreven door warmtepompen en hybride warmtepompsystemen. In Duitsland steeg de verkoop van warmtepompen met 84 procent, terwijl de verkoop van hybride warmtepompsystemen met 46 procent steeg. De groei in beide segmenten overtrof daarmee de marktgroei van 51 en 12 procent. De Bosch Home Comfort Groep breidde ook zijn marktpositie uit in efficiënte ketels die later kunnen worden aangevuld met een warmtepomp om zo een hybride systeem te vormen. Stabilisatie Het Europese beeld is gemengd: terwijl markten met duidelijk gedefinieerde plannen, zoals Nederland, een aanzienlijke groei lieten gezien in warmtepompen en hybride systemen, lieten andere markten juist een daling zien. De Bosch Home Comfort Groep verwacht echter dat de vraag zich zal stabiliseren en dat de groei op middellange termijn zal normaliseren. Succesvol jaar Vergeleken met 2022 heeft het bedrijf zijn uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling met 19 procent verhoogd tot 256 miljoen euro. Met ongeveer 14.600 medewerkers was het aantal medewerkers iets hoger dan het voorgaande jaar. “We kijken terug op een succesvol financieel jaar, dat werd beïnvloed door politieke beslissingen”, vertelt Jan Brockmann, CEO van de Bosch Home Comfort Groep. “Eén ding is zeker: zonder warmtepompen en hybride warmtepompsystemen zal het niet mogelijk zijn om een CO2-neutrale gebouwde omgeving te realiseren.” Voorzichtig optimistisch De Bosch Home Comfort Group

Gemiste kansen

Recent bezocht ik een vakbeurs. De ene standhouder had nog meer uitgepakt dan de andere. Maar bij mij bekroop toch het gevoel dat er nogal wat kansen gemist werden. Want het beeld was weer heel klassiek: bij een aantal stands werd met een opvallend object de aandacht getrokken. Maar bij de meeste gebeurde er niets en werden alleen producten getoond. Bij de meeste stands waren er nauwelijks activiteiten, waardoor de aandacht van bezoekers werd getrokken. Zelfs niet bij die stand met een vol sponsornamen bestickerde raceauto. Geen actie waarmee bijvoorbeeld een rit op een circuit te winnen was. Iets wat een relatie heeft met die mooi gepoetste bolide en bezoekers aantrekt om hun licht op te steken over die actie en het bedrijf. Gemiste kansen. Een soortgelijke ervaring had ik bij stands waar een machine ogenschijnlijk een productierun draaide. Of een cobot/robot doelloos lege doosjes van een palet op een transportbandje plaatste. Machines die draaiden zonder enige toelichting of een persoon die er een show van maakte om bezoekers te melden welke problemen deze technologie oplost. Gemiste kansen. En dan heb je nog de standbemanning die hun smartphone of laptop interessanter vinden dan de passanten. Laat staan open vragen stellen om zo te filteren naar welke informatie bezoekers op zoek zijn en hen daaraan helpen. Gemiste kansen. Een vakbeurs is een ontmoetingsplaats. Bezoekers zijn op zoek naar informatie over de nieuwste technologische ontwikkelingen of om kennis op te doen over mogelijke oplossingen. Ook over wet- en regelgeving die invloed heeft

VSK2024 met recht een feestje!

Vernieuwing alom tijdens VSK2024, een nieuwe indeling van de hallen, een zeer waardevolle aanvulling met aandacht voor de E-installateur, veel noviteiten te vinden op de stands en nieuws te horen in de informatieve programma’s in de verschillende theaters op de beursvloer. Duurzaamheid was duidelijk terug te zien, niet alleen in de aangeboden installaties die te bekijken waren, maar ook de exposanten hadden hier duidelijk rekening mee gehouden. Bijvoorbeeld door circulair gebouwde stands en door gebruik te maken van minder en gerecyclede materialen. Zo zijn er steeds vernieuwingen mogelijk die ook nog eens duurzaam zijn! Ook onze leden lieten op de VSK2024 volop hun vernieuwingsdrang zien: klaar om de schouders onder de duurzame ambities van Nederland te zetten. Met een breed palet aan oplossingen. Met de door de overheid omarmde hybride installaties voor een duurzamere gebouwde omgeving waarmee ook nog eens wordt voorgesorteerd op de inzet van schone gassoorten en wellicht in de toekomst waterstof. En met concepten die kansen bieden de bestaande woningbouw op een haalbare en betaalbare manier te verduurzamen. Het thema van de VSK was niet voor niets ‘Onze toekomst draait om jou’. Want zonder de installatiewereld kunnen de ambities niet gehaald worden. De installateur is een belangrijke schakel en een vraagbaak voor de woningbezitter. Samen komen tot een weloverwogen oplossing die zo goed mogelijk past, daar is behoefte aan. Iedere situatie is immers anders en iedere portemonnee ook. In de bestaande bouw is een hybride vaak een passend antwoord. Het mooie is dat het gasverbruik dan met

Doe-het-zelf installaties

De grootste installatievakbeurs van eigen bodem, VSK, werd in februari van dit jaar weer volop bezocht, na enkele achtereenvolgende edities teruglopende bezoekerscijfers te hebben laten zien. Goed nieuws dus, ook al omdat tijdens deze editie het accent weer lag bij de vakinstallateur. Dit jaar waren er, naar tevredenheid van menig exposant, een stuk minder consumenten die nieuwsgierig op zoek gingen naar duurzame mogelijkheden voor hun woning. Natuurlijk is het goed dat woningeigenaren zich oriënteren op warmtepompen en allerlei andere producten die de energietransitie kunnen versnellen. Maar het zijn uiteindelijk de installateurs die met hun vakkundigheid die energietransitie in goede banen moeten leiden. Fabrikanten brengen weliswaar steeds meer zogenaamde stekkerklare producten op de markt, maar dat wil nog niet zeggen dat iedere handige consument die producten zelf kan installeren op zodanige wijze dat die producten ook doen wat ze beloven. Ze zijn er inmiddels overigens wel: bedrijven die ‘doe-het-zelf installaties’ aanbieden met hulp op afstand om deze installaties in bedrijf te nemen. Maar het installeren van warmtepompen is toch echt technisch vakwerk.

Waterbehandeling

Laten we eerlijk zijn, het aantal sanitairexposanten hield niet echt over op de VSK. Toch konden we uit onze bezoekjes aan de stands wel opmaken wat de belangrijkste trends zijn op dit moment. En af en toe vielen er best interessante innovaties te zien. Zo toont de markt zeker interesse in waterbesparing, maar houdt het geen gelijke tred met de belangstelling die er is voor energiebesparing. Tegelijkertijd zien fabrikanten en leveranciers zich hier ook gesteld voor dezelfde opgave als hun collega’s in de klimatisering: hoe verleiden we de klant om nieuwe technische oplossingen aan te schaffen? Douchewc Die laatste vraag speelt onder andere bij douchewc’s. Hoewel de grote fabrikanten al enkele jaren proberen deze toiletten aan de man te brengen, blijft de grote doorbraak achterwege. Een veelgenoemde reden is de prijs. Geberit liet tijdens de VSK een instapmodel zien, de Aquaclean Alba, dat prijstechnisch onder het topsegment zit. En daarmee, bijvoorbeeld interessant kan zijn voor een woningcorporatie. Specs De Aquaclean Alba beschikt alleen over de basisfuncties van een Geberit douchewc. Denk aan de TurboFlush-spoeltechniek, WhirlSpray douchetechnologie, automatische voor- en nareiniging van het douchepijpje met vers water, gebruikersherkenning en functies die met de afstandsbediening kunnen worden geactiveerd. Daarnaast is de Alba eenvoudig te installeren, met een easy fast fix bevestiging. De douchewc is sinds deze maand op de markt. Ontzouten Lubron vroeg op haar stand om aandacht voor waterontharders én ontzoutingsinstallaties. Volgens de fabrikant zijn waterontharders zo langzamerhand wel ingeburgerd in Nederland en beginnen nu ontzoutingsinstallaties opgang te maken. Met name

Ventilatie en verwarming

Natuurlijke ventilatie verliest terrein aan gebalanceerde ventilatie, filters raken steeds meer in zwang, gasloos wordt ingeruild voor hybride, netcongestie remt de verdere doorbraak van warmtepompen… Zomaar een greep uit de trends die we op de VSK-beursvloer bespeurden én vernamen van exposanten. De ventilatie- en verwarmingswereld zijn volop in beweging. Waar de aandacht voor sanitair helaas wat te wensen overliet (zie ook elders), kwamen belangstellenden voor ventilatie en verwarming/koeling wel volop aan hun trekken op de beursvloer. WTW Op de stand van Stiebel Eltron viel de nieuwe VRC-450 te bewonderen. Dit balansventilatiesysteem is onder andere geschikt voor reguliere huizen, appartementencomplexen en kleine commerciële panden. Zowel in de nieuwbouw als renovatiesector. Het toestel heeft een compacte omvang en wordt aan de wand gemonteerd. De VRC-450 beschikt over sensoren om het CO2-gehalte en de RV te meten. En op basis daarvan de ventilatie te regelen. Volgens de fabrikant blijft de geluidsproductie onder de 30 dB norm. De VRC-450 valt prima te combineren met een warmtepomp, waarmee dus een duurzaam totaalconcept ontstaat. Illustratief We zagen meer fabrikanten en leveranciers met dezelfde boodschap: de nieuwe generatie ventilatiesystemen is vaak prima te combineren met andere duurzame oplossingen. Zoals PV-panelen. Lucam liet bijvoorbeeld de Fairtype Solar 1600 zien. De facto een balansventilatie annex adiabatische koelingsunit bekleed met zonnepanelen. De opgewekte energie gaat direct naar het systeem. Ook deze oplossing heeft een CO2-sturing. De Fairtype Solar 1600 is onder andere interessant voor scholen en kantoorcomplexen. Parameters Door de pandemie is er meer aandacht voor goede ventilatie, maar het

Ventilatie en overstroom

Met het steeds dichter bouwen van woningen door de jaren heen is ook de noodzaak voor steeds betere ventilatie in woningen ontstaan. In de meeste nieuwbouwwoningen wordt de ventilatie tegenwoordig met een warmteterugwinning (WTW) ventilatie unit ingevuld. Hierbij is echter wel een aandachtspunt in het ontwerpen van deze installaties! Afzuiging van afvoerlucht uit de woning vindt vooral plaats in de natte ruimtes, ofwel de toiletten, keuken en badkamers. Inblaas van toevoerlucht vind meestal plaats in de woonkamer en slaapkamers. Om de balansventilatie goed te laten werken zal de toevoerlucht van de woonkamer en slaapkamers moeten kunnen overstromen naar de ruimtes met afzuiging. Hiervoor wordt vaak onder de deur van deze ruimte een spleethoogte gehouden. Deze afstemming wordt helaas nog wel eens vergeten bij de nieuwbouw van woningen. Ook bij grotere slaapkamers kan het zomaar voorkomen dat de hoeveelheid toevoerlucht dermate hoog wordt dat er een ongewenste spleethoogte ontstaat van bijvoorbeeld 25-30 mm, waar eerder gedacht kan worden aan een overstroom via akoestische slang door de muur en overstroom via licht armaturen. Dit brengt echter een extra stuk afstemming met zich mee, wat wederom in de praktijk zomaar eens vergeten wordt. Maar niet alleen in woningen komt dit probleem voor, ook in kantoren is het aan de orde van de dag. Hier vindt inblaas van verse toevoerlucht meestal plaats in de verblijfsruimten, waar ook de lucht, of een deel hiervan, overstroomd richting andere ruimtes. Doordat de ruimtes ook geluidsdicht gemaakt worden zal hier zeker aandacht besteed moeten worden aan hoe de

Circulariteit

Circulariteit leek lange tijd een modewoord binnen de installatiesector, maar inmiddels wordt er volop serieuze aandacht aan gegeven. De transitie naar een circulaire economie kan ook flinke gevolgen hebben voor fabrikanten en installateurs. Om die transitie te versnellen hebben Techniek Nederland, TVVL en DGBC afgelopen najaar met circa 60 voorlopers uit de ontwerp-, bouw-, en technieksector de koppen bij elkaar gestoken. Dit heeft in december 2023 geleid tot de ‘Actieagenda versnellen van de circulaire transitie in de installatiesector’. Deze agenda biedt een leidraad voor de noodzakelijke te ondernemen acties op 8 verschillende vlakken. Van (EU-)regelgeving en standaardisatie in milieudata tot hele praktische zaken als het circulair uitvoeren van beheer en onderhoud. ‘Eén taal spreken’ Randvoorwaardelijke zaken als wet- en regelgeving, welke milieudata gebruiken we en de standaardisering daarvan worden in de actieagenda logischerwijs vooral neergelegd bij de overheid na afstemming met brancheverenigingen en kennisinstellingen. Dit alles moet het voor de installatiesector eenvoudiger maken om op gestandaardiseerde wijze en in ‘één taal’ te spreken over circulaire systemen, want dat is op dit moment nog lang niet altijd het geval. Hieronder leg ik uit waarom. Levensduurverlenging Bij levensduurverlenging geldt onder andere dat er integraal moet worden gekeken naar de combinatie van circulariteit en energieprestatie. Hier speelt bijvoorbeeld dat levensduurverlenging van een oudere installatie relatief hoog op de circulaire ladder scoort, maar de energieprestatie van de oude installatie ten opzichte van een nieuwe weer beduidend slechter zal scoren. Weegt de energiebesparing op tegen alle milieulasten van een nieuwe installatie? Zeg het maar. Kortom,