Gemakzucht

Al jarenlang kampen we met een structureel gebrek aan vakmensen. Experts wijten dat voornamelijk aan de vergrijzing en het beroerde imago van ons vakgebied. Maar volgens Lisje Schellen Teammanager CIVIL Installatie- en elektrotechniek en Kenny Broer, docent van Gilde Opleidingen speelt er meer. Ze wijzen ons ook op ons gedrag als samenleving. “We worden steeds gemakzuchtiger”.

Het Limburgse Gilde Opleidingen heeft zo’n 300 leerlingen die een W- of E-installatietechnische MBO-opleiding volgen. “De installatiebedrijven waar wij contact mee onderhouden, kunnen echter veel meer mensen plaatsen. Ze kampen met een structureel gebrek aan vakmensen. Wij verwachten dat daar, helaas, de komende vijf jaar geen verandering in zal komen.”

Hoe komt dat?

“Daar zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen. Allereerst natuurlijk de vergrijzing, waardoor het aantal jongeren afneemt. En dan kampen we als sector ook nog met een slecht imago. Vuil werk, laag betaald, noem het maar op.”

Wat kan je eraan doen?

“De salarissen moeten echt omhoog. Zolang bijvoorbeeld bedrijven als Nedcar voor ongeschoold werk meer bieden dan een installatiebedrijf, is het lastig om jongeren te enthousiasmeren voor onze sector. Daarnaast hebben we behoefte aan marketingcampagnes die bijdragen aan een positieve beeldvorming. Campagnes waarbij we als sector laten zien trots te zijn op ons vakmanschap.”

Maar er worden toch al allerlei initiatieven ontplooid om jongeren te werven voor de installatiebranche?

“Jewel, maar laten we ook de hand in eigen boezem steken als onderwijsinstelling; we weten jongeren niet altijd via de juiste weg te bereiken. We benutten bijvoorbeeld niet de Social Mediakanalen waarop de meeste jongeren zijn te vinden of er wordt een irrealistisch beeld geschetst van hun toekomstperspectieven. Alsof we als branche alleen maar staan te springen om jongeren die een MBO 4 of HBO-opleiding hebben genoten. Dat klopt niet, we hebben juist ook een enorme behoefte aan uitvoerend personeel.”

Dus met hogere salarissen en betere wervingscampagnes zou je wel voldoende aanwas kunnen genereren?

“We worstelen ook met een maatschappelijk probleem. We worden namelijk steeds gemakzuchtiger. We gaan niet meer naar de winkel, maar bestellen van alles online om maar een voorbeeld te noemen. Jongeren ambiëren daardoor eerder een baan, waarbij ze achter een laptop kunnen zitten en niet de mouwen hoeven op te stropen. ”

Hoe los je dat dan op?

“Jongeren gaan voor snel, fancy en uitstraling. De uitdaging voor de sector is om hierin mee te bewegen. Naast een beter imago en een aantrekkelijk salaris met interessante secundaire arbeidsvoorwaarden, zal de verandering van het beroep zelf ook jongeren sneller over de streep kunnen trekken. Denk bijvoorbeeld aan de werkzaamheden van een servicemonteur. Die worden steeds meer met een iPad of computer uitgevoerd, waarbij de kans om vies te worden gering is.”

Hoe ziet de situatie eruit over 5 jaar?

“De Nederlandse bevolking is aan het ontgroenen en vergrijzen. Er zullen zich minder jongeren aanmelden bij onze opleidingen. Dit probleem moeten we ondervangen met cursorisch onderwijs, waarbij zij-instromers deelcertificaten kunnen behalen en vervolgens aan de slag gaan in de branche. In het meest gunstige scenario blijven we dan netto op dezelfde uitstroom zitten als opleider.”