Categorie: Zakelijk

Het roer om

Het roer om

Het nieuwe buzzword in de installatiebranche is circulariteit. Dat is niet verwonderlijk. In feite til je daarmee duurzaamheid naar een hoger niveau. Maar hoe geef je er handen en voeten aan? IZ sprak met een koploper uit de branche. Spindler Installatietechniek is een bekende verschijning in het Rotterdamse. De totaalinstallateur bestaat al bijna 100 jaar. Richard Spindler, 53 jaar, behoort tot de 4e generatie. Samen met Marcel Comba bestiert hij het bedrijf met 220 man personeel. Spindler Installatietechniek is zowel actief in de woningbouw als utiliteit, waarbij het accent ligt op de eerstgenoemde sector. Vraag Het bedrijf merkt al enige tijd dat de vraag naar duurzame oplossingen aanzwelt. Bottlenecks op dit moment zijn een tekort aan personeel om warmtepompen, PV-panelen en dergelijke te installeren, alsmede het materiaaltekort, waardoor de leveringstijden snel oplopen. Maatwerk Spindler heeft gemengde gevoelens over de koers die Den Haag nu inslaat. “Met de Trias Energetica in het achterhoofd zou je eerst moeten isoleren, voordat je een (hybride) warmtepomp zou installeren. Aan de andere kant gaat het om maatwerk, waarbij je per situatie kijkt wat er technisch en financieel haalbaar is.” Concurrerende oplossingen “Een concurrerende oplossing, zoals de waterstofketel heeft ook zeker kans om een marktaandeel te veroveren. Er vinden al pilotprojecten plaats, de subsidiestroom komt op gang en technisch gezien hoef je maar weinig ingrepen te verrichten om over te stappen van een fossiel gestookte cv-ketel naar een waterstofvariant. Nadeel is wel dat je direct op wijkniveau de thermische energievoorziening moet regelen bij waterstof. Hoe dan

Installateur op de fiets

Installateur op de fiets

Het Haagse Gunst Warmtetechniek heeft afgelopen zomer vier weken lang een bakfiets op de proef gehad. Eigenaar Dick Gunst is enthousiast. “Dit kan een goede oplossing zijn voor stedelijke gebieden.” Onder het motto ‘Trap je bus eruit’ is de gemeente Den Haag met een pilot begonnen waarbij bedrijven tijdelijk een elektrische bakfiets kunnen aanvragen om hun spullen mee te vervoeren. Gunst Warmtetechniek was de eerste installateur die zich eraan waagde. Achtergrond Het negenkoppen tellende bedrijf is de vrucht van noeste ondernemingsdrang. De 59-jarige Dick Gunst “kreeg ooit de kaartenbak mee van zijn werkgever”. Gunst Warmtetechniek opereert sindsdien voornamelijk in de regio Haaglanden. “We zijn een echte stadsinstallateur.” Parkeren Toen de gemeente haar bakfietspilot aankondigde, zag Gunst er direct de voordelen van in. “Parkeren in onze binnenstad is echt een crime, daarnaast is het ook beter voor het milieu.” Beweeglijkheid De Haagse installateur kreeg een bakfiets van de gemeente met een bakinhoud van circa 400 l. “Ik ben tevreden over de afmetingen, maar je merkt wel dat de beweeglijkheid afneemt, naarmate de bak meer gevuld is. Eigenlijk zou je de bakfiets nog iets moeten customizen.” Actieradius “Ook de actieradius is goed, maar je moet wel alles nauwkeurig plannen. Uit de eerste ervaringen blijkt dat een monteur op de bakfiets echt sneller is dan een collega met een bus, waardoor hij zeker één afspraak extra aan kan. Met een bakfiets beweeg je je gewoon veel sneller door het verkeer.” Inhoud Hoewel de bakfiets aardig wat verstouwen kan, is het andere koek dan

Juist nu diversiteit!

Juist nu diversiteit!

Een winnend team kent aanvallers, verdedigers, teamspelers, denkers, doeners. Het lijkt zo logisch maar dat is het niet in elk bedrijf. Een gemiste kans. Maar het is nooit te laat! Op 4 oktober was het Diversity Day. Op deze dag lieten bedrijven zien dat een mix van mensen met een verschil in culturele afkomst, seksuele oriëntatie, leeftijd, gender of arbeidsvermogen positief is. Ook in de techniek. Op Diversity Day organiseren bedrijven zelf een activiteit in het teken van diversiteit en inclusie. Denk bijvoorbeeld aan een workshop, lunch of evenement. Yvonne Hermkens, programmamanager Diversiteit en Inclusie van Wij Techniek, zet al jaren lang met veel passie en betrokkenheid het onderwerp diversiteit op de agenda bij bedrijven in de techniek. Ook binnen Wij Techniek gaf ze workshops en is er een werkgroep in het leven geroepen vorig jaar op Diversity Day. En ze ziet veranderingen. In haar eigen organisatie maar vooral ook in de bedrijven. Hermkens: “Het lacherige van het begin is er af. Bedrijven die er mee aan de slag gaan zien de meerwaarde. Het gaat om aandacht voor de mens achter de werknemer. Mooi om die verandering te zien, maar we hebben nog een weg te gaan!” Wat is diversiteit? Diversiteit beslaat een groot aantal thema’s. Het gaat om het arbeidsvermogen (kan je op volle kracht werken of ervaar je drempels? En hoe kunnen we deze beslechten?). Maar ook om culturele en etnische diversiteit (is je bedrijf een afspiegeling van de maatschappij?). Is er een goede balans tussen mannen en

Ze zijn er weer

Ze zijn er weer

Na een korte onderbreking zijn de adviseurs van ArboTechniek weer gestart. Waar kun jij ze voor benaderen als het gaat om veilig en gezond werken in de techniek? Waar zijn ze te vinden? En waarom is het juist nu van belang om de veiligheid van werknemers in de techniek nog verder te bevorderen? Heb je vragen over veilig en gezond werken? Kun je hulp gebruiken bij jou in je bedrijf? Wil je praktische ondersteuning? Dan zijn de adviseurs van ArboTechniek weer beschikbaar. Zij kunnen je helpen met allerlei praktische vragen over bijvoorbeeld werksituaties, het toepassen van de Arbocatalogus en stimuleren van veilig en gezond gedrag. Er is altijd een adviseur in de buurt! Een check op de website van ArboTechniek laat direct zien wie je kunt benaderen en onder welke voorwaarden. Zonder kosten voor de aanvrager. Einde? De ArboTechniek-adviseurs zijn niet nieuw. De afgelopen jaren ondersteunden zij al veel bedrijven. Maar toen liep het project ten einde. Projectleider ArboTechniek Theo-Jan Heesen zag het op zich afkomen, terwijl er nog steeds vragen binnen kwamen: “We zagen dat werkgevers en werknemers nog steeds actief advies zochten van de ArboTechniek-adviseurs. Maar het project, dat door zogenaamde ESF-gelden werd gesubsidieerd, liep af. En dan komt er altijd een onnatuurlijk moment van stoppen. Dat voelde ook best zo, ook al zagen we het aankomen. Immers, er is genoeg te doen als je de binnenkomende vragen mag geloven.” Resultaten vroegen om vervolg Het project heeft een enorm bereik gehad en de impact was groot. Vooraf werd

Iedereen kan meedoen

Iedereen kan meedoen

De energietransitie vraagt een leidende rol van de techniek. Er zijn handen nodig om die rol waar te maken. Werkzaak Rivierenland weet zeker dat er nog mensen zijn die verbonden willen en kunnen worden aan de verduurzaming. Werkzaak Rivierenland begeleidt mensen bij het vinden van werk en biedt inkomensondersteuning én zij helpen werkgevers bij inclusief ondernemerschap. Elfriede Boer is de bevlogen directeur van Werkzaak Rivierenland. Ze is een mens met het hart op de tong. Ze weet wat ze wil: alle mensen verdienen een werkplek die past. Werkzaak en UWV werken vanuit één integraal team voor werkgevers in acht gemeenten in Rivierenland: Tiel, Culemborg, West Maas en Waal, West Betuwe, Zaltbommel, Maasdriel, Neder-Betuwe en Buren. In Rivierenland zijn er honderden mensen voor wie werken niet een vanzelfsprekendheid is. Elfriede: “Mensen die graag aan de slag willen. Mensen die talenten hebben. Mensen die een nieuwe medewerker kunnen zijn als je ze de kans en de juiste support geeft. Dat vraagt wel om omdenken. Wereld te winnen Elfriede gelooft in een arbeidsmarkt waar iedereen kan meedoen. Mensen worden gelukkiger als ze aan het werk zijn. Het zorgt voor zelfvertrouwen, (financiële) zelfstandigheid en sociale contacten. Elfriede: “Iedereen heeft een talent dat hij of zij kan inzetten. We moeten het met elkaar ontdekken en zorgen dat het ergens landt. En natuurlijk zijn er misschien wel drempels. Maar laten we niet vergeten dat die drempels ook in het systeem zitten. Ik zie mensen die echt alles willen doen om een plek te hebben waar ze

EPBD III

EPBD III

De vraag naar alternatieven voor de Hr-ketel is groter dan ooit. Het plaatsen van een (hybride) warmtepomp in een bestaande situatie vraagt om goed installatiewerk. Daarbij moet de installateur ook rekening houden met de installatie als geheel. Sinds begin 2020 gelden er nieuwe wettelijke eisen voor onderhoud, verbouw en de nieuwe aanleg van installaties voor verwarming, koeling, tapwater, ventilatie en (bij utiliteit) verlichting. Aan de reacties uit de markt te horen, zijn deze nog nauwelijks bekend. Wat er wel bekend is, berust regelmatig op misverstanden en foutieve interpretaties. We zoomen in op de eisen voor individuele warmtepompen. Richtlijn Vanaf 10 maart 2020 staan in het Bouwbesluit – artikel 6.55 en 6.55a om precies te zijn – nieuwe wettelijke eisen voor veel voorkomende installaties. De eisen komen uit de Europese richtlijn EPBD-III, waarin bijvoorbeeld ook de keuringsverplichting voor grote installaties is geregeld. Deze nieuwe eisen gelden ook voor woningbouw en kleine utiliteit waarop de keuringseisen niet van toepassing zijn. Bijzonder is dat de eisen ook van toepassing zijn op bestaande installaties. Onduidelijkheden In de markt circuleert een aantal misverstanden over de eisen. Deze hebben deels betrekking op warmtepompen. Hieronder een overzicht: • Elektrische verwarming Directe elektrische verwarming (ofwel: met een COP van 1) is alleen toegestaan met losse zelfstandige toestellen. Een oplossing met een ‘elektrische ketel’ is hiermee praktisch verboden. Dat geldt zowel voor nieuwbouw als bij vervanging van het opwekkingstoestel. Een warmtepomp valt hier niet onder. Ook een hybride oplossing van warmtepomp met een elektrische ‘piek’-ketel zal waarschijnlijk voldoen. • Regeling per

Duurzaamheidstransitie

Duurzaamheidstransitie

Met VSK 2022 vers in het geheugen zijn we er nóg meer van doordrongen dat de installatiebranche midden in een duurzaamheidstransitie staat. Je vakkennis up-to-date houden is belangrijker dan ooit, bijvoorbeeld over het installeren van zonne-energiesystemen en energieopslag. Er zijn zeer veel zaken die je je kunt afvragen voor en tijdens de installatie van een zonne-energiesysteem. Want in welke situatie installeer je wel een aardlekschakelaar en wanneer niet? Welke materialen zijn nodig voor de integratie, wat is de kwaliteit van connectoren, welke eisen stellen verzekeraars of certificeringsregelingen? En wanneer is het beter om de invoeding van een PV-systeem aan de andere kant van de hoofdschakelaar te plaatsen? En dan hebben we het nog niet eens over zonnewarmtesystemen, waar weer heel andere inpassingsproblemen spelen. Handboek Zonne-energie De ontwikkelingen in het vakgebied gaan erg snel. Deze zomer komt ISSO daarom met een nieuwe editie van het Handboek Zonne-energie, de vierde uitgave. De inhoud van deze vierde editie is voor meer dan 20% aangepast, mede onder invloed van de nieuwe NEN1010 en de NEN7250 en diverse technische ontwikkelingen. Deze normen hebben redelijk veel invloed op de kennis die je nodig hebt om zonne-energiesystemen veilig en vakbekwaam te kunnen installeren. De editie die deze zomer verschijnt is op veel plaatsen aangepast, ook waar het gaat om de bouwkundige integratie van pv-systemen. Brandveiligheid “Door de komst van de vernieuwde NEN7250 hebben die bouwkundige aspecten een belangrijke basis in de normen gekregen”, vertelt André Derksen, projectcoördinator voor het Handboek Zonne-energie bij ISSO. “Dat wilden we dan

In gesprek blijven

In gesprek blijven

De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Inspectie-SZW) heeft sinds dit jaar een nieuwe naam: De Nederlandse Arbeidsinspectie. Ron Maters (foto) is projectleider Bouw & Infra bij de Inspectie. Wat is volgens hem het belang van veilig en gezond werken? Wat komt hij samen met zijn collega’s tegen in de branche? Welke stappen kunnen nog gezet worden? En kan ArboTechniek hierbij ondersteunen? De Nederlandse Arbeidsinspectie is de toezichthouder op het terrein veilig en gezond werken van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het toezicht is gericht op de naleving van de wet- en regelgeving over arbeidsomstandigheden, de arbeidsmarkt, arbeidsverhoudingen en het sociale zekerheidsstelsel. Een belangrijk instituut dat de techniek scherp houdt. De eerste vraag is simpel en het antwoord vanzelfsprekend. “Wat veilig en gezond werken voor mij betekent?” Venlonaar Ron Maters glimlacht. “Uiteindelijk wil je gewoon zorgeloos genieten met de mensen die je dierbaar zijn. Op de korte en lange termijn. Dáár draait veilig en gezond werken om.” Maters is actief als projectleider Bouw & Infra bij de Nederlandse Arbeidsinspectie en kent de techniek vanuit die rol goed. Hij stuurt een team van inspecteurs aan die regelmatig bij bedrijven op bezoek gaan. Alle vakmensen in de keten De Inspectie kiest een brede benadering bij haar handhaving op de Arbowet. “We kijken naar de gehele keten, van de ontwerpfase tot en met de sloopfase. En natuurlijk alles dat daar tussenin zit. Je zou het niet zeggen, maar zelfs de architect heeft al invloed op veiligheid. Als bijvoorbeeld op de tekentafel al

Energietransitie

Energietransitie

Nederland wil in een rap tempo verduurzamen. En zowel de installatiebranche als de klant blijken daarbij erg gecharmeerd te zijn van all-electric oplossingen. Maar hoe gaan we al die warmtepompen plaatsen en onderhouden als er een schreeuwend tekort is aan koeltechnici? Het tekort is schrijnend. In 2021 konden zo’n 14.000 mensen instromen in de koudetechniek blijkt uit een rapport van de NVKL en Wij Techniek. De totale instroombehoefte in de periode 2021 t/m 2030 wordt zelfs geschat op ruim 130.000 werknemers, bleek uit het vorig najaar verschenen document. Voor alle duidelijkheid; het gaat hier om de totale sector: van leveranciers en installateurs tot aanverwante bedrijven uit de branches koude- en klimaattechniek. Stroomversnelling Volgens de NVKL blijft de instroom al jaren achter op de uitstroom. Zo’n 15 jaar geleden echter kwam de vraag naar koeltechnische kennis in de klimaattechniek in een stroomversnelling terecht. Dat had onder andere te maken met de groei van het aantal datacenters, de opkomst van de warmtepomptechnologie en de aanscherping van milieunormen. Opleidingen De koudetechniek is een kleine, gespecialiseerde branche. Zo telt de NVKL ruim 400 leden, Techniek Nederland heeft er 6000. Het kost de sector de grootste moeite om alle reguliere opleidingen in de lucht te houden. Niet alle ROC’s kunnen een opleiding koudetechniek aanbieden, onder meer vanwege de hoge aanschafkosten voor de benodigde apparatuur. Met een dun gezaaid aanbod, lopen de reistijden op, wat ook niet echt bevorderend werkt voor het animo, is de bevinding van de NVKL. In de praktijk blijkt het merendeel van

Een tree hoger

Een tree hoger

De Veiligheidsladder is veelbesproken in de technische installatiebranche. Over het nut ervan lijkt iedereen het wel eens, maar de praktische uitvoering zorgt voor nogal wat hoofdbrekens. Wat is verplicht en wat niet? Hoeveel geld gaat het de bedrijven kosten? En wat levert het concreet op? Vanaf 1 januari van dit jaar hanteren opdrachtgevers die hun opdracht aanbesteden volgens de afspraak Veiligheid in Aanbestedingen (ViA) de zogenoemde Veiligheidsladder (NEN Safety Culture Ladder). De Veiligheidsladder is een methode om veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen in bedrijven te meten en beoordelen. De nadruk ligt hierbij op de veiligheidscultuur. De Veiligheidsladder verdeelt veiligheidsbewustzijn en -gedrag over vijf treden. Hoe meer verantwoordelijkheid, visie op en investeringen in veiligheid, hoe hoger de score. Maar wat betekent het in de praktijk? We peilden de meningen. Positief en kritisch Henk Boltendal werkt al 11 jaar bij Telecom Service Groep, een all-round bedrijf voor o.a. technische beveiligingsoplossingen met de hoofdvestiging in het Groningse Leek. In de ongeveer 125 mensen tellende organisatie heeft Henk twee functies; hij is Hoofd Bedrijfsbureau, dus leidinggevende over ongeveer 25 mensen. Anderzijds is hij als KAM-coördinator voor alle collega’s het aanspreekpunt voor veilig en gezond werken. “Twee uitdagende rollen waarin altijd wat te doen is!” Hij is ‘positief-kritisch’ over de Veiligheidsladder. “Ik vind veiligheid heel belangrijk en de Veiligheidsladder zorgt ervoor dat veiligheid een gespreksonderwerp wordt in alle geledingen van een bedrijf. De verantwoordelijkheid ligt daardoor niet alleen bij bijvoorbeeld de KAM-coördinator, maar ook bij de uitvoerenden én het management. De Veiligheidsladder leidt tot een