Categorie: Techniek

Alles in één

Alles in één

Energieneutraal wordt de standaard. Een woning mag in een jaar niet meer energie gebruiken dan er aan duurzame energie wordt opgewekt. Op de VSK zal menig exposant hieraan aandacht besteden en producten tonen die hieraan bijdragen. Steeds vaker gaat het om alles-in-een-systemen, prefab aangeleverd of naar keuze samen te stellen. Twee voorbeelden. Duurzaam vanuit één kast Op de stand van OSH (07.E056) zal speciale aandacht uitgaan naar de ONE@home (zie grote foto). Dit is een geprefabriceerde behuizing waar de volledige technische installatie van een woning is ingebouwd. De kast is ontwikkeld voor Nul op de Meter-woningen.In de ONE@home zitten een geothermische warmtepomp, tapwaterboiler, omvormer, verdelerset en balansventilatiesysteem. De energie die deze systeemonderdelen gebruiken wordt opgewekt door fotovoltaïsche zonnepanelen. Door toepassing van een bodemwarmtepomp en energieterugwinning door het balansventilatiesysteem, garandeert OSH met de ONE@home een maximale energiebesparing en uiterst duurzame klimaatvoorziening. Bij gemiddeld gebruik (maximaal 21°C in de vertrekken en 180 liter water per dag) heeft de bewoner aan het eind van het jaar letterlijk een nul op de energiemeter.Het systeem wordt volledig prefab in de werkplaats gefabriceerd. De prefab module hoeft na plaatsing in de woning alleen nog aangesloten te worden. De ONE@home is voorzien van de mogelijkheid om rendementen en opbrengsten op afstand uit te lezen en te controleren. De eindgebruiker kan die opbrengst en het energiegebruik bijhouden in een speciaal hiervoor ontwikkelde app. Systeemoplossing naar keuze Ook het WOLF Smarthome concept, dat deze fabrikant op de beurs presenteert (standnr. 7.C072), is een energieneutraal woonconcept. De systeemoplossingen van WOLF

De nieuwe boiler

De nieuwe boiler

Installatietechnische oplossingen worden steeds duurzamer. Fabrikanten lanceerden de afgelopen jaren en masse nieuwe warmtepompen, PV-systemen, wtw-units en lt-verwarmingsoplossingen. Nu nemen ze ook de boiler onder handen. Maak kennis met de nieuwe slimme elektrische boiler. Hier en uiteraard binnenkort op de VSK. Zowel in de renovatie als nieuwbouw is een verduurzamingsslag gaande die zijn weerga niet kent in de geschiedenis. Door een combinatie van bouwkundige en installatietechnische maatregelen is het energiegebruik voor ruimteverwarming en –koeling drastisch aan het dalen. Isolatie van spouwmuren, HR+++ glas, warmtepompen, lt-vloerverwarming, pv-panelen en een pakket aan andere oplossingen dragen allemaal hun steentje bij. Energiebesparing Nu de energievraag voor ruimteverwarming en –koeling daalt, neemt het relatieve aandeel van de energiegebruik voor de productie van warm tapwater toe. Sanitair experts trokken al tijdens de crisis aan de bel om de installatiesector hierop te attenderen. De fabrikanten hebben deze boodschap opgepakt. Itho Daalderop lanceerde afgelopen najaar een nieuwe zelflerende elektrische boiler, die volgens de fabrikant een energiebesparing van 10% kan bewerkstelligen. Dit jaar volgt een nog slimmere versie, die het mogelijk maakt om het energiegebruik met maar liefst 12% terug te brengen. Beide exemplaren zullen te zien zijn op de VSK-stand van Itho Daalderop. Zelflerende boiler Een standaard elektrische boiler voorziet in de behoefte om overal in de woning direct warm water te leveren. Zo’n boiler warmt het water op zodra de temperatuur iets onder de ingestelde temperatuur zakt. Dit gebeurt tijdens of na een tapping. Vaak duurt het enige tijd voordat het warme water wordt gebruikt. Gedurende deze

Van zorgenkindje naar koploper

Van zorgenkindje naar koploper

In de zomer kon de temperatuur in de bovenlokalen oplopen tot 40 °C. In de wintermaanden rilden de leerlingen van kou, als ze direct naast de ramen zaten. Maar dat is nu gelukkig allemaal verleden tijd. Gebouw A van Noorderpoort locatie Hora Siccamasingel, Groningen heeft een tiptop renovatiebeurt gehad en is getransformeerd in een energetische koploper. Met een uitstekend binnenklimaat. Enkel glas, stalen vensters en CO2-waarden die konden oplopen tot 2000 -2500 PPM bij een hoge bezettingsgraad van de lokalen; gebouw A van de Noorderpoortlocatie aan de Hora Siccamasingel was geen prettige plek om in te vertoeven. Bovendien liep de energierekening flink in de papieren. Het schoolbestuur vond het daarom tijd om in te grijpen. In 2016 ging een grootscheepse renovatie van start die volgend jaar moet zijn afgerond. Monumentenstatus In december 2018 zal zowel de buiten- als binnengevel zijn aangepakt en een nieuw energiezuinig klimatiseringssysteem voor het binnencomfort zorgen. De buitengevel is inmiddels opgeknapt. Het was een uitdaging, vertelt Willem Abbring van Projectbureau Huisvesting & Dienst Facilities. “Gebouw A stamt uit de jaren ’60 en heeft de status van een jong monument, vanwege de kenmerkende buitengevel en de doos-in-doos constructie. Voordat we bouwkundige en installatietechnische ingrepen konden plegen, hebben we uitgebreid overleg gehad met monumentdeskundigen.”Bouwkundige maatregelenUiteindelijk kwam daar een concept uitrollen dat recht doet aan de historische waarde van het gebouw, maar tegelijkertijd de A-locatie de moderne tijd inloodst. De buitengevel heeft geïsoleerde aluminium puien gekregen. Het nieuwe HR++ glas heeft een zo gunstig mogelijke licht- en zontoetredingswaarde, waarbij

Gasloze voorloper

Gasloze voorloper

Midden tussen de oude karakteristieke grachtenpanden in hartje Amsterdam staat design Hotel The Albus. Met 75 kamers is dit op het eerste oog een regulier hotel, waar toeristen in luxe kamers kunnen verblijven. Bijzonder is dat het pand als eerste hotel al bijdraagt aan de doelstellingen van de gemeente om in 2050 een geheel gasloze stad te zijn. Hoteleigenaar Taco van der Meer vindt dat duurzaamheid meer inhoudt dan thuis afval scheiden en de verwarming een graadje lager zetten. Zijn hotel moet een voorbeeld zijn van de gasloze toekomst die de gemeente Amsterdam voorstaat. Bij de keuze van een klimaatsysteem, dat de hotelkamers niet alleen van verwarming maar ook van de nog ontbrekende koeling voorziet, was er voor de hoteleigenaar daarom maar één optie mogelijk: een duurzaam systeem. Vanzelfsprekend bleek die keuze niet in hartje Amsterdam. Patstelling Projectmanager Michel Rijnen van Rijnen Beheer werd aangetrokken om te kijken naar de mogelijkheden om hotel The Albus op energievlak al naar het jaar 2050 toe te brengen. ‘Installeer een warmtepompsysteem’, was zijn advies en dit betekende direct een flinke uitdaging. De gemeente had twee jaar eerder besloten om geen installaties meer op daken toe te laten. Deze mogen enkel nog inpandig worden geplaatst. Een luchtgekoelde warmtepomp bleek daarom alleen mogelijk als Van der Meer hiervoor een aantal hotelkamers zou opofferen. Een watergekoeld alternatief was ook niet realiseerbaar, aangezien de veelbesproken Noord-Zuidlijn onder het hotel loopt en er niet in de nabijheid hiervan geboord mag worden. Een patstelling dus, waardoor de duurzame wens

Thuis in warm­tepompen

Thuis in warm­tepompen

De energietransitie begint op stoom te raken en steeds meer marktpartijen zien dat warmtepompen snel terrein winnen in de woningbouw. Maar wat betekent dat voor u als installateur; kunt u het beste nog even afwachten of vol gas geven om bij te blijven? We vroegen het Sander Zuidgeest van de Nederlandse grondlegger van warmtepompen: Itho Daalderop. Onlangs is Itho Daalderop gestart met een Duurzaam Partner Programma, waarvoor Zuidgeest verantwoordelijk is. We vroegen hem wat dit programma inhoudt en hoe Itho Daalderop de transitie voor zich ziet. Hij legt uit: “Itho Daalderop ziet veel installateurs worstelen met de vraag of ze gewoon moeten doorgaan met cv-ketels of dat ze versneld op warmtepompen moeten overstappen. Uit recent onderzoek van Uneto-VNI blijkt dat het grootste deel, 70 procent, van de installatiebedrijven op het gebied van de warmtepomp nog in de oriënterende fase zit, of de beslissingen omtrent de warmtepomp nog voor zich uitschuift. Aan de ene kant begrijpelijk; je hele bedrijf heeft jarenlang goed gedraaid op cv-ketels en met name de onderhoudscontracten. Je personeel kan ermee lezen en schrijven. Als je een zelfde bedrijfsvoering en verdienmodel voor de warmtepomp gebruikt, kom je niet uit. Maar aan de andere kant: nieuwe ketels worden nu met zeer kleine marges geplaatst. Daarnaast kun je je nauwelijks meer onderscheiden als installateur; ketels zijn op elke hoek van de straat te verkrijgen. Warmtepompen zijn ‘here to stay’ en we zien de markt ervan zo groeien, dat je daar als ondernemer niet omheen kunt. Om de onzekerheden rondom kennis

Van muurdrain tot CO2-melder

Van muurdrain tot CO2-melder

Iedere zichzelf respecterende vakbeurs weet zijn bezoekers te boeien met een mix van vertier, kennisdeling en uiteraard bedrijfs- en productnieuws. Dat is natuurlijk een grotere uitdaging voor een regionale speler als ‘Hardenberg’ dan voor een VSK of Bouwbeurs. De Installatievakbeurs heeft misschien niet het verrassingselement van zijn grote broers, maar wist zeker wel de bezoeker te boeien. Een greep uit het productaanbod.   Muurdrain Pestan is geen onbekende in de sanitairwereld. Het Servische bedrijf is mondiaal actief, maar heeft pas sinds vorige jaar een officiële importeur in Nederland. Plastevent toonde onder andere de Pestan Confluo, een muurdrain oplossing, die bestaat uit een samenstelling van plastic en RVS. Mocht u interesse hebben, “er is ook een uitvoering te verkrijgen in 24 karaats goud”. Drie maal raden, waar die gretig aftrek vindt. WTW-bevochtiger De bevochtiging van gebouwen blijft een ondergeschoven kindje. Micronevel komt soms in gebouwen waar een RV is van 10% en dat terwijl mensen pas optimaal functioneren bij een RV rond de 50 -55 %. Het bedrijf toonde ons een bevochtiger voor WTW-units. Het apparaat werkt op basis van adiabatische koeling en is energiezuinig. Speciaal voor de koude dagen heeft de bevochtiger een verwarmingselement. Het systeem is op alle WTW-units aan te sluiten. Op de foto is het binnenwerk te bewonderen. Legionellapreventie We kunnen niet voorzichtig genoeg zijn… Vandaar dat Ideal Standard nu de Nederlandse markt betreedt met kranen waarbij extra aandacht is voor legionellapreventie. Zo is er een kevlaroverbrugging aangebracht, waardoor de koude mengkraan niet ongewenst kan opwarmen. Systeemintegratie

Slimme thermostaten

Slimme thermostaten

Bij het energieneutraal maken van woningen wordt meestal gedacht aan maatregelen als het isoleren van het huis en het installeren van zonnepanelen, warmtepompen of andere duurzame installaties. Maar nog energiezuiniger wordt een huis met slimme regelsystemen. De techniek hierachter ontwikkelt zich in rap tempo. Zo maakt geofencing het mogelijk dat de locatie van de bewoner van invloed is op de temperatuur in huis. Ofwel: van de ‘simpele’ draaiknopthermostaat uit de jaren vijftig naar ‘connected’ apparaten van nu. Nederland maakte in de jaren vijftig van de vorige eeuw kennis met het ‘gouden rondje’: een thermostaat van Honeywell die uiteindelijk dienstdeed in drie kwart van de Nederlandse huishoudens. Met de komst van internet werd het gouden rondje ‘connected’. De thermostaat kon nu bediend worden via een app voor smartphone en tablet. Maar wat eigenlijk nog belangrijker was: er ontstonden nieuwe manieren voor energiebesparing. Na evohome – een zoneregelingsysteem – voegde Honeywell vorig jaar de derde connected thermostaat toe aan zijn portfolio: de Lyric T6. De fabrikant noemt het de volgende generatie programmeerbare, slimme thermostaten. Maar wat is er eigenlijk zo slim aan deze apparaten en hoe dragen ze bij aan energiebesparing? Energiebesparing Het huis verwarmen vormt een grote kostenpost voor Nederlandse huishoudens. Tot 55 procent van de gemiddelde energierekening bestaat uit verwarmingskosten. Onderzoek van Milieu Centraal toont echter aan dat door energiebewuster te stoken, er gemiddeld 275 euro (22 procent) per jaar op die energierekening te besparen valt. De Round Connected was als eerste Honeywell-thermostaat te bedienen via een app met energiebesparende

“Kies voor hybride”

“Kies voor hybride”

Het kabinet zit vol ambitie als het gaat om een energie neutrale toekomst. In 2018 moeten alle overheidsgebouwen energieneutraal zijn, in 2020 alle nieuwbouwwoningen en in 2050 heel Nederland. In de markt lopen de meningen over de haalbaarheid van deze ambitie uiteen. De transitie naar een energieneutraal Nederland brengt een heleboel nieuwe vraagstukken en discussies met zich mee: Waar gaan we alle duurzame energie opslaan? Moeten we het aardgas zo snel mogelijk uitbannen of voorlopig nog combineren met groene energie? En wat betekent deze ambitie eigenlijk voor het werk van installateurs? Paul de Bruin, commercieel directeur Vaillant Group, geeft zijn visie. Is energieneutraal 2050 haalbaar? Een energieneutraal Nederland in 2050 is volgens Paul de Bruin zeker realistisch, vooral als deze transitie net zo snel vordert als de energie-oplossingen uit de laatste decennia, zoals de gasketel. Deze ketel heeft zich in een relatief korte periode enorm ontwikkeld (zie kader). De Bruin acht de kans groot dat de huidige duurzame energie-oplossingen, zoals warmtepompen, zich nog sneller ontwikkelen. “Met name omdat een energie neutrale toekomst internationaal hoog op de agenda staat, in tegenstelling tot de ontwikkeling van de ketel destijds. De ontwikkeling van de cv-ketel leunde vooral op regionale belangen, aangezien slechts een beperkt groepje landen beschikking had over grote hoeveelheden aardgas, zoals Noorwegen en Groot-Brittannië. Nu werken wereldwijd overheden en organisaties aan dezelfde vraagstukken. Deze internationale focus stimuleert de ontwikkeling.” Wat is de rol van aardgas de komende jaren? De Bruin: “Ik denk dat de komende jaren aardgas met name zal dienen

Van het gas los

Van het gas los

Installerend Nederland trok dit jaar weer en masse naar Hardenberg. Niet alleen om de geneugten van het ‘full-service’ concept te mogen ervaren – lees gratis eten en drinken – , maar ook om te netwerken. Daarnaast was er deze editie volop aandacht voor kennisdeling. IZ praat u bij over de trends, met extra aandacht voor ontwikkelingen op het gebied van duurzame verwarmingsoplossingen. Met ruim 12.877 bezoekers scoorde de Installatievakbeurs een voltreffer. Dat aantal lag namelijk hoger dan het langjaarlijkse gemiddelde van circa 12.000 bezoekers. Helaas waren er wel minder exposanten dan gewoonlijk. Bij de vorige editie zat het aantal standhouders nog rond de 300. Deze editie gaven 260 exposanten gaven acte de présence om precies te zijn. Ze waren afkomstig uit verschillende disciplines. Van klimaatbeheersing, sanitair en ventilatie tot gebouwbeheer, onderwijs en de energiewereld. Verbreding De organisatie zoekt de laatste edities naar verbreding. De bedoeling is om niet alleen bezoekers te trekken met aantrekkelijke productpresentaties, maar ze ook de gelegenheid te geven meer kennis op te doen over trends en innovaties. Naast de vertrouwde stands waren er, mede vanwege die reden, een Sanitair- en Meet & Regeltechniekplein ingericht. Bovendien vond op donderdag een congres plaats onder auspiciën van TNO, Uneto-VNI en Panteia. Daarnaast had InstallateursZaken een innovatieroute samengesteld, die de bezoekers voerde langs stands met nieuwe en interessante producten. Volgens beursmanager Mariska Egberts een succes, want “de route werd drukbezocht”. Arbeidstekort De Installatievakbeurs probeert op haar manier ook een steentje bij te dragen aan de oplossing voor het arbeidsvraagstuk. Zo

Berekeningen voor warmteverliezen aangepast

Berekeningen voor warmteverliezen aangepast

De moderne, hedendaagse woningen en gebouwen worden, door het steeds verder aanscherpen van de energienormen, inmiddels zeer luchtdicht en (zeer) goed geïsoleerd. Met als gevolg dat woningen en gebouwen veel minder snel afkoelen. Om die reden heeft ISSO deze zomer al haar kennisproducten over Warmteverlies volledig vernieuwd. Daarbij vormde de nieuwe rekenmethode voor warmteverliesberekeningen, die op Europees niveau is vastgesteld, het uitgangspunt.