Auteur: Ruud

Slimmer dan de mens?

Slimmer dan de mens?

Tal van technologieën, tal van mogelijkheden en dat blijft groeien. Er verschijnen steeds weer nieuwe innovaties, zoals de slimme thermostaat, automatische lekdetector en de zelflerende elektrische boiler. IoT en domotica zijn niet langer Sci-Fi. Komt dat door de kennis van de consument, is er meer vraag of draait het om aanbod? Allebei. Na een acceptatiefase is het tijd voor iets nieuws, goede marketing creëert een vraag en de cirkel is rond. Smart Homes, kenniscentrum voor Domotica & Slim Wonen, werkt een blik op het nu en in de toekomst. Spraakherkenning gaat een centrale rol spelen in de domotica van morgen. Veiligheid staat voorop. In de woonwens van consumenten, in de ontwikkeling van technologie en dus ook als het gaat om gebouwgebonden installaties. Alles lijkt in de Cloud te draaien, is dat wel veilig? Talloze data wordt verzameld maar wat er mee gebeurt, daar staan we met z’n allen zelden bij stil, want het is zo gemakkelijk. Een voorbeeld is het unlocken van een smartphone met je vingerafdruk. Een gemak, maar ondertussen geef je jouw identiteit af, want een vingerafdruk is uniek en blijft altijd aan jou gekoppeld. Die gegevens worden ergens opgeslagen, is dat wel veilig? Een wachtwoord kun je veranderen, maar een vingerafdruk niet. Kansen Naast ‘bedreigingen’ biedt de nieuwe wereld van Big Data zeker ook mogelijkheden en nieuwe inzichten. Ook voor de installateur. Zoals het nauwkeuring inschatten van energiegebruik bijvoorbeeld. Door middel van gegevens van duizend woningen uit de regio kan de installateur tal van voorspellingen doen, omdat

Gasloze voorloper

Gasloze voorloper

Midden tussen de oude karakteristieke grachtenpanden in hartje Amsterdam staat design Hotel The Albus. Met 75 kamers is dit op het eerste oog een regulier hotel, waar toeristen in luxe kamers kunnen verblijven. Bijzonder is dat het pand als eerste hotel al bijdraagt aan de doelstellingen van de gemeente om in 2050 een geheel gasloze stad te zijn. Hoteleigenaar Taco van der Meer vindt dat duurzaamheid meer inhoudt dan thuis afval scheiden en de verwarming een graadje lager zetten. Zijn hotel moet een voorbeeld zijn van de gasloze toekomst die de gemeente Amsterdam voorstaat. Bij de keuze van een klimaatsysteem, dat de hotelkamers niet alleen van verwarming maar ook van de nog ontbrekende koeling voorziet, was er voor de hoteleigenaar daarom maar één optie mogelijk: een duurzaam systeem. Vanzelfsprekend bleek die keuze niet in hartje Amsterdam. Patstelling Projectmanager Michel Rijnen van Rijnen Beheer werd aangetrokken om te kijken naar de mogelijkheden om hotel The Albus op energievlak al naar het jaar 2050 toe te brengen. ‘Installeer een warmtepompsysteem’, was zijn advies en dit betekende direct een flinke uitdaging. De gemeente had twee jaar eerder besloten om geen installaties meer op daken toe te laten. Deze mogen enkel nog inpandig worden geplaatst. Een luchtgekoelde warmtepomp bleek daarom alleen mogelijk als Van der Meer hiervoor een aantal hotelkamers zou opofferen. Een watergekoeld alternatief was ook niet realiseerbaar, aangezien de veelbesproken Noord-Zuidlijn onder het hotel loopt en er niet in de nabijheid hiervan geboord mag worden. Een patstelling dus, waardoor de duurzame wens

Veilig omgaan met gas

Veilig omgaan met gas

Iedere installateur krijgt vroeg of laat met gassen te maken. Het is inherent aan het vak. Werken met gas is echter niet geheel zonder risico’s. Hoe kunnen die tot een minimum worden beperkt? Het gebruik van een gasfles, voor welk doel dan ook, is in principe niet gevaarlijk. Maar iedere gassoort heeft haar eigen gebruiksadvies en zoals voor de omgang met ieder product dat brandbaar of op een andere manier gevaarlijk is, moet voor gasflessen een aantal veiligheidsvoorschriften in acht worden genomen. Helaas komen ongevallen met gasflessen nog steeds voor. Ongevallen die over het algemeen plaatsvinden door onbewust verkeerd handelen. Het belangrijkste advies in de omgang met gasflessen is dan ook; wees bewust van het gas waar je mee werkt. De overige adviezen hebben vooral betrekking op opslag, vervoer en bescherming. Kennis van gas Vrijwel iedere installateur werkt met technische en/of speciale gassen. Veel gebruikte gassen zijn zuurstof en acetyleen voor snijwerkzaamheden. De combinatie produceert een zeer hete vlam met een temperatuur hoger dan 3000°C. Ook propaan wordt veel gebruikt om te snijden. Daarnaast worden stikstof om te vacumeren en menggas voor het kleinere laswerk gebruikt. En wie werkt aan koeltechnische installaties, kan niet zonder koudemiddelen. Dit zijn zomaar een paar voorbeelden van gassen die de installateur gebruikt. Veiligheid Om nu de persoonlijke veiligheid te waarborgen bij het gebruik van die verschillende gassen en gasmengsels is het van belang om te weten wat de eigenschappen van het gebruikte gas zijn. Die eigenschappen kunnen we in grote lijnen in vier hoofdcategorieën

Een tweede huid

Een tweede huid

In Vlaardingen worden 12 portiek­-woningen gerenoveerd tot Nul op de Meter-woningen. Het complex wekt na renovatie evenveel duurzame energie op als de woningen en haar bewoners nodig hebben. Nul op de Meter-woningen komen in nieuwbouw vaker voor, maar voor renovatie is dit een van de eerste projecten in gestapelde woningbouw in Nederland. Het betreft een pilot-project. Het verduurzamen van de woningvoorraad zal bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. Maar ook over de betaalbaarheid en de bruikbaarheid van de woningen op de lange termijn is nagedacht. “Mijn woonlasten worden lager en ik heb straks een warmer, comfortabeler huis met een stabiel klimaat”, aldus bewoonster Rianne Spoor. Tweede huid Om het complex wordt een tweede huid (2nd skin) gezet, die zorgt voor een uitstekende isolatie en kierdichting. In de nieuwe kozijnen komt drielaags isolatieglas. Verder wordt het dak vol met zonnepanelen gelegd. Die gaan genoeg energie leveren voor alle installaties én het normale huishoudelijk gebruik van de bewoners. Het gebouw heeft na de renovatie geen gasaansluiting meer. In plaats daarvan zorgt een multiwarmtepompsysteem (met een leiding die 175 meter de grond in geboord is) voor verwarming en warm water. De installaties bevinden zich straks buiten de woning, in een kast op een vernieuwd, groter balkon. Woonlasten gelijk of lager Na deze Nul op de Meter renovatie hoeven de woonlasten voor de bewoners niet omhoog te gaan. De bewoners hebben hier zelf invloed op. Bij normaal gebruik zullen de woonlasten gelijk blijven. Wanneer een bewoner meer of minder energie gebruikt kunnen de woonlasten iets hoger

Profiteren

Profiteren

Alweer een aantal jaren staat de decemberuitgave van IZ in het teken van projecten. We begonnen hier mee omdat er vanuit het vakgebied veel vraag is naar praktijkvoorbeelden. En dat kunnen we ons voorstellen. Recent gerealiseerde of nog in uitvoering zijnde projecten laten heel goed zien welke kant het op gaat met de installatietechniek.

Alles in één

Alles in één

In de nieuwe showroom van camping- en sportwinkel Van Duinkerken moest het voor de bezoekers het hele jaar door aangenaam vertoeven zijn. De oude ruimte was in de zomer vaak te warm. Rooftopunits zorgen er nu voor dat het binnenklimaat van het nieuwe, ruim 6.000 m2 tellende complex altijd comfortabel is, ook bij een buitentemperatuur van 30°C. In het voorjaar van 2015 werden twee installateurs – waaronder Van Dalen Installatietechniek uit Nijkerk – door Van Duinkerken uitgenodigd om op basis van het Programma van Eisen, een voorstel te doen voor de inrichting van het klimaatsysteem. “Er werden hoge eisen gesteld”, vertelt André Roetert Steenbruggen, technisch directeur Van Dalen Installatietechniek. “Omdat het oude bedrijfspand in Hoevelaken matig was geïsoleerd en nauwelijks kon worden gekoeld, was het er in de zomer vaak warm, te warm. Daarom moest de nieuwe showroom zelfs bij hoge buitentemperaturen van tegen de dertig graden nog koel en aangenaam zijn. Een uitdaging.” Vrije koeling Om deze uitdaging met succes te realiseren, maakte Van Dalen Installatietechniek een andere keuze dan zijn concurrent die de showroom vooral mechanisch wilde koelen met ruim twintig kleine airco’s. ”Gelet op de interne warmtelast van het nieuwe goed geïsoleerde pand, heb je dan al in het voorseizoen behoefte aan koeling en dus airconditioning. Aangezien deze units veel energie gebruiken, stijgen je variabele kosten dan explosief.”“De rooftop-unit van Lennox daarentegen filtert relatief koude buitenlucht en gebruikt dit als vrije, gratis koeling voor de showroom in het voor- en naseizoen. Daarnaast kun je met deze rooftop

Passie en vakmanschap in het onderwijs

Onlangs bezochten enkele ambtenaren van de ministeries van Economische Zaken en Sociale Zaken een installatiebedrijf in Schiedam. Centrale vraag bij hun werkbezoek was: waar lopen bedrijven tegenaan als het gaat om de scholing en ontwikkeling van hun vakmensen? Er volgde een ontwapenend gesprek over ondernemerschap, passie en vakmanschap. Eén van de aandachtspunten – of beter gezegd: zorgpunten – betrof de aansluiting onderwijs-bedrijfsleven. Hier zijn verbeteringen mogelijk.

Met handen en voeten

Met handen en voeten

Huub Kamp is als zzp’er actief in Frankrijk en Hongarije. Voor IZ bericht hij over zijn belevenissen in den vreemde. Kamp’s schrijfsels zijn een bonte schakering van verwondering, humor en leermomenten. In deze aflevering: Ventileren tegen murene.

Installateur als regisseur

Installateur als regisseur

Nationaal en internationaal zijn er stevige ambities uitgesproken op het gebied van CO2-uitstoot en duurzame opwekking van energie. Zo ligt er de uitdaging om in de komende 33 jaar zo’n 8 miljoen woningen gezond en energiezuinig te maken. Technieken hiervoor zijn al beschikbaar, maar van opschaling en versnelling is (nog) geen sprake. Hoe kunnen regisserende installatiebedrijven de energietransitie versnellen? Hoe de markt voor verduurzaming en duurzame energieopwekking zich in de komende 33 jaar gaat ontwikkelen, is lastig in te schatten. De doelstelling is dat er in 2050 tenminste 8 miljoen gezonde en zeer energiezuinige woningen in Nederland staan. De kans is groot dat de verduurzaming van de gebouwde omgeving de innovatiecurve van Rogers gaat volgen (figuur 1). Aangenomen dat er in 2050 voor duurzame technieken een volledige marktdekking is, zal duurzaam rond 2030 de ‘nieuwe’ standaard moeten zijn. Dal van desillusie Als je kijkt naar de markt voor verduurzaming van woningen tot gezonde en zeer energiezuinige woningen, dan zitten we midden in het gat tussen ‘Early Adopters’ en ‘Early Majority’. Ook wel genoemd het dal van desillusie. Na succesverhalen van innovatieve energie-0 en energiebesparingsprojecten en ronkende ambities en beloften vanuit o.a. de Stroomvernelling en Urgenda is duidelijk geworden dat het verduurzamen van de woningvoorraad veel aandacht voor de klant, kennis, kunde en investeringen in vakmanschap en materialen nodig heeft om echt te versnellen. Ingezette trend zet door Steeds duidelijker is ook dat de ingezette trend echt gaat doorzetten. Zo zijn zonnestroom, ledverlichting, diverse na-isolatietechnieken en domotica al echte ‘Early Majority’

Praktijkbegeleiders zijn hard nodig

Praktijkbegeleiders zijn hard nodig

De onlangs gehouden Topcoach van het Jaar-verkiezing is een overweldigend succes. Vooral de leerlingen zelf waren verantwoordelijk voor de meer dan 700 nominaties voor deze jaarlijks terugkerende titel. “Praktijkbegeleiders zijn onmisbaar bij het motiveren, begeleiden en coachen van nieuw vaktalent voor de installatiebranche”, betoogt één van de genomineerden. “Juist nu er een groeiend tekort aan vakmensen is.” “Genomineerd zijn is een hele eer, een kroon op mijn werk. Maar ik heb me er niet extra voor ingezet, ik deed gewoon mijn werk. Een hele leuke verrassing!”, zegt Wijnand Pul, praktijkbegeleider bij grootbedrijf Hollander Techniek. Pul is één van de negen topcoaches die zijn genomineerd voor de titel Topcoach van het Jaar 2017. De nuchtere houding en het enthousiasme voor hun vak en hun leerlingen kenmerkt alle topcoaches. Zij praten liever over de leerlingen dan over zichzelf. Ook Anthony Sakkee, titelkandidaat uit het MKB-bedrijf THT Groep, was na de eerste verbazing vooral vereerd om genomineerd te zijn: “Als begeleider ben ik écht trots als je iemand ziet groeien en onderdeel ziet worden van een team. Het motiveren van jongeren, dat is toch wel de kracht van de praktijkbegeleider.” Winnaars Waar de genomineerden vooral trots zijn op hun leerlingen, zijn de leerlingen trots op hun praktijkbegeleiders. Dit blijkt wel uit het feit dat ruim 700 praktijkbegeleiders door hun leerlingen en collega’s zijn aangemeld voor de nationale titel Topcoach van het Jaar 2017. Op 7 november werden de topcoaches van het jaar 2017 bekend gemaakt. Maar voor projectleider Joep Hendriks zijn alle negen