Allemaal aan de waterstofketel?

Volgens Kiwa kan waterstof in de toekomst aardgas vervangen. Het huidige gasnet zou hiervoor niet ingrijpend hoeven te veranderen. De belangenorganisatie voor cv-ketelfabrikanten steunt het plan. Maar is die overstap op waterstof, zoals KIWA en de VFK bepleiten wel echt zo duurzaam?

Coen van de Sande heeft er wel oren naar. Volgens de Association Manager van de VFK kan er zonder problemen al 20% waterstof worden bijgemengd in het bestaande gasnet waardoor de meeste bestaande ketels gewoon kunnen blijven functioneren en de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving met 15% wordt verlaagd.

Hoe ziet die overstap eruit in de praktijk?
“Bestaande cv-ketels ombouwen naar 100% waterstof is technisch mogelijk, maar voor de bulk te complex en te duur. Het is beter om vanaf een bepaald moment in de nabije toekomst alleen nog cv-ketels op de markt te brengen die geschikt zijn voor zowel aardgas als waterstof. Op het moment dat een bepaalde wijk is ingepland om over te stappen op 100% waterstof, gaat het slechts om een kleine aanpassing. Die klus is zo geklaard, we hebben het over minutenwerk.”

Hoe hoog zouden de kosten uitvallen?
“De kosten voor ketels of hybride toestellen die geschikt zijn voor waterstof zullen in eerste instantie hoger zijn dan de conventionele HR-toestellen. Als de waterstofketel eenmaal verder ontwikkeld is en fabrikanten grote aantallen op de markt kunnen afzetten, zullen de prijzen automatisch gaan dalen.”

Is het niet verstandiger om de huidige cv-ketels te vervangen door warmtepompen. Die hebben immers een bewezen hoger rendement dan waterstofketels?
“Ze hebben inderdaad een hoger rendement, maar er komt veel bij kijken om die hoge rendementen te halen en je bent veel duurder uit.”

Kunt u dat toelichten?
“Als je een bestaande cv-ketel vervangt door een nieuwe waterstofketel, ben je in één keer klaar. Je kan het gasnet, leidingenwerk binnenshuis en de afgiftesystemen intact houden. Als je daarentegen een warmtepomp installeert, moet je ook de woning goed isoleren en een nieuw LT-afgiftesysteem aanbrengen. Dat zijn, los van de hoge kosten voor een warmtepomp, prijzige ingrepen. Bovendien zijn er extra arbeidsuren nodig en we hebben al zo’n gebrek aan mensen.”
Maar hoe komen we aan de benodigde waterstof?
“Die kan op een duurzame wijze worden geproduceerd door windmolenparken op zee als ze met een overschot aan elektriciteit zitten. Ook kan waterstof worden geïmporteerd uit landen met veel zonne-uren waar waterstof wordt geproduceerd met zonnecollectoren. Waterstof is eenvoudig te transporteren door transportleidingen of over zee met tankers.”

Dat klinkt goed, alleen zeggen critici dat die hele conversie van power-to-gas en terug met een rendement van slechts 60% plaatsvindt…
“Klopt, maar ook hier geldt dat we nog aan het begin van een innovatiecyclus zitten. Ik heb er het volste vertrouwen in dat het rendement op termijn zal stijgen.”

U bent een warm pleitbezorger van de overstap op een waterstofeconomie, maar preekt u uiteindelijk niet voor eigen parochie?
“Nee, onze achterban ontwikkelt en fabriceert alle verwarmingsoplossingen waaronder ook warmtepompen. Wij zien echter dat waterstof vanwege de betere opslagmogelijkheden dan stroom een betere manier is om het dag-nacht en zomer-winterritme te overbruggen. Daarmee is het ook de snelste manier om de CO2-uitstoot te verlagen tegen de laagste maatschappelijke kosten.”

Hoe zit het eigenlijk met de installateur; over welke kennis dient hij te beschikken om waterstofketels te installeren?
“Hij beschikt al over de basiskennis, uiteindelijk heeft hij nog steeds te maken met een ketel. Hij zal wel het een en ander moeten leren over een veilige omgang met waterstof. Er zal kortom weinig nodig zijn om hem klaar te stomen voor deze operatie.”

Tot slot; hoe groot verwacht u dat het aandeel van waterstofketels in de totale energiemix zal zijn over een jaar of 10?
“Dat hangt van veel verschillende factoren af, zoals prijsontwikkeling, innovaties op het gebied van power-to-gas en uiteraard de keuzes die we maken als samenleving hoe we de energietransitie vorm gaan geven.”