Kennis van Power Quality is noodzakelijk
Gebouwen en bedrijfsprocessen zijn steeds meer ‘all electric’. Elektrische energie is vaak de levensader van handel, dienstverlening en industrie. Dat maakt ons zo afhankelijk van de kwaliteit van de geleverde elektriciteit. Tegelijk zien we dat veel moderne elektrische apparaten de elektriciteitsvoorziening vervuilen. Het verstoort de spannings-output en het is nadelig voor andere apparaten. ISSO onderkent dit probleem en komt met kennisproducten, zegt Arjan Schrauwen, projectcoördinator bij ISSO. “Als maatschappij hebben we groot belang bij een goede Power Quality en Elektromagnetische Comptabiliteit.”
Steeds vaker integreren we moderne elektronische apparatuur – de zogeheten vermogenselektronica – in onze elektrotechnische installaties. Denk aan led-verlichting, zonnepanelen, laadpalen, frequentieregelaars en omvormers. Naast alle voordelen die deze technieken ons bieden, kleven er ook nadelen aan. De genoemde apparaten vervuilen in veel gevallen de elektriciteitsvoorziening. Dat kan de levensduur van apparaten verkorten en het beïnvloedt hun efficiëntie en functionaliteit. Moderne elektronica zijn bovendien gevoeliger voor vervuilde en verstoorde elektriciteit, waardoor deze elektronica sneller in storing valt en minder lang mee gaat.
150 miljard euro schade
Arjan Schrauwen: “We herkennen het allemaal: flikkerende verlichting, een slecht werkende airco, computers die veelvuldig crashen, onjuiste meetwaarden van meetapparatuur in installaties of bedrijfsprocessen die zelfs helemaal stilvallen. Deze problemen zijn vaak te herleiden naar gebrekkige Power Quality (PQ). Dat werkt niet alleen zeer vervelend, maar dergelijke storingen zijn ook een aanslag op de energierekening en het leidt tot hoge kosten bij bedrijven. Bijvoorbeeld door aantoonbaar productiviteitsverlies.”
De problematiek met Power Quality leidt dus tot hoge kosten bij bedrijven, kantoren en industrieën. In Europa wordt de schade jaarlijks op 150 miljard euro geschat. Spanningsdips, harmonische vervuiling en blindstroom kunnen leiden tot brand, storingen in de bedrijfsprocessen en productie-uitval. Een slechte PQ leidt ook tot slijtage en energieverliezen in de installatie zelf.
Geen lapwerk achteraf
Power Quality zegt iets over de kwaliteit van de spanning op het punt van de koppeling aan het net. Dit is het punt waar de gebruiker aangesloten is op het spanningsnet van de netbeheerder. Schrauwen: “PQ is een moeilijk grijpbaar begrip. De snel in aantal groeiende en vaak complexe toepassingen als leds, zonnepanelen en frequentieregelaars maken een goede PQ niet meer vanzelfsprekend. We kunnen niet meer van alles aansluiten en verwachten dat het vanzelf goed gaat. De markt heeft dringend behoefte aan meer kennis om de spannings- en stroomkwaliteit te waarborgen. Niet door lapwerk achteraf, maar door al vanaf het ontwerp rekening te houden met PQ. Ook bedrijven moeten op de hoogte zijn van PQ.”
Elektromagnetische Compatibiliteit
Onlosmakelijk verbonden aan PQ is de Elektromagnetische Compatibiliteit (EMC) dat voor ieder apparaat van toepassing is. Bij een bepaalde EMC blijft het toestel onder normale omstandigheden werken in zijn elektromagnetische omgeving. Bij teveel elektromagnetische storingen raakt de werking van het apparaat verstoord. De hoeveelheid aan elektromagnetische storing die het apparaat zelf toevoegt aan de omgeving moet ook beperkt zijn. De mate waarin het apparaat storing veroorzaakt in zijn omgeving heet emissie. De mate waarin een apparaat bestand is tegen elektromagnetische storingen wordt immuniteit genoemd.
Antwoord on-the-jobISSO heeft een arsenaal aan kennisbronnen beschikbaar over Power Quality en EMC, zoals KennisKaarten, filmpjes, een ISSO-instructieboek en sinds kort ook het ISSO-Kleintje Power Quality en EMC. Het ISSO-kleintje biedt installateurs en ontwerpers ‘on-the-job’ een antwoord op praktisch elk voorkomend PQ-vraagstuk. Het legt uit wat PQ is, wat het belang is van een goede PQ en hoe hij het kan verbeteren. Want het komt vaak voor dat een monteur in renovaties of bij aanpassingen de installatie uitbouwt of verandert. In zo’n geval is er meestal geen sprake van een zorgvuldig ontwerp waarin met PQ vooraf rekening wordt gehouden. Op die momenten kan het raadplegen van het Kleintje Power Quality ervoor zorgen dat er geen ondoordachte situaties ontstaan die de PQ of EMC sterk nadelig beïnvloeden. Het boekje behandelt daarom ook EMC, noemt welke storingen daarbij voorkomen en hoe die zijn te beperken en op te lossen. Een ander, zeer praktisch hulpmiddel voor de ‘man op de werkvloer’ zijn de Kenniskaarten. Daarvan zijn in de digitale kennisbank van ISSO drie varianten verkrijgbaar: Power Quality en netvervuiling, Gevolgen van bliksemontlading en EMC-zoneconcept. |
Kennis van zaken
Een goede PQ en EMC van apparatuur en installaties vermindert slijtage, geeft meer rendement en zorgt voor lagere bedrijfskosten. Dit zou voor bedrijven voldoende reden moeten zijn om stelselmatig onderzoek te doen en een aanpak te formulieren om voor een goede PQ te zorgen. Het is zeker een markt waarin installateurs diensten kunnen ontwikkelen. Want dat bedrijven de effecten van een slechte PQ gaan merken, is slechts een kwestie van tijd. Arjan Schrauwen: “Het is op zo’n moment wel noodzakelijk dat de installateur kennis van zaken heeft als hij iets met PQ en EMC wil doen. Hij zal ten eerste moeten kunnen voorkomen dat installaties of apparaten problemen veroorzaken. Zo moet hij in het ontwerp al rekening houden met de inschakelstroom en met de EMC van elektrische en elektronische componenten. In de tweede plaats is uiteraard ook de eigenaar of gebruiker verantwoordelijk. Zij moeten weten – zeker als het om technisch beheerders of facilitair managers gaat – welke toestellen in welke hoeveelheden zich in de elektrotechnische installatie bevinden. Dit kan van invloed zijn op de kwaliteit van de geleverde elektriciteit.”
