Gezondheid en energiebesparing

Zonder dat het te zien is, kan de lucht op kantoor en thuis voor gezondheidsklachten zorgen, omdat de kwaliteit slecht is. Luchtverversing en filtering zijn dan ook erg belangrijk. Bovendien is het mogelijk om met een juist afgestelde installatie energie en daarmee kosten te besparen.

De lucht op een werkplek wijkt altijd af van de buitenlucht. Zonder dat dit te zien of te ruiken is, kunnen de concentraties gassen, dampen en stoffen in de lucht door bepaalde werkprocessen sterk verhoogd zijn. Maar dat niet alleen. Ook de mens werkt als ‘luchtvervuiler’: door simpelweg te ademen of stof te produceren met kleding, huishoudelijk textiel en vloerbedekking. Op elke werkplek is het dan ook van belang dat deze vervuilde lucht vervangen wordt door verse lucht. Filteren van vuile lucht is vanwege de gassen vaak niet mogelijk, dus ventileren met buitenlucht ligt in dergelijke gevallen het meest voor de hand. Deze buitenlucht of zelfs recirculatie- (binnen) lucht moeten we dus gaan filteren.

Vervuiling

Binnenlucht raakt door verschillende oorzaken vervuild. Bijvoorbeeld door stoffen die tijdens bepaalde werkprocessen vrijkomen. Ook de opname van stofdeeltjes afkomstig van de vloerbedekking en kleding kan de luchtkwaliteit aantasten. Hetzelfde geldt voor de uitstoot van printers, kopieermachines en faxapparaten. Tot slot blijken ook micro-organismen, zoals bacteriën en schimmels die ontstaan in vochtige lucht, een funeste werking te kunnen hebben op het binnenklimaat.

Gezondheidsklachten

Vervuilde lucht kan de oorzaak zijn van een groot aantal gezondheidsklachten. Als bepaalde klachten bij veel mensen in hetzelfde gebouw voorkomen – en dus duidelijk gerelateerd zijn aan de werkplek – spreken we ook wel van het sick-building-syndrome. Voorbeelden van veelvoorkomende klachten zijn: concentratieproblemen, hoofdpijn, allergische reacties, astma en/of last van de luchtwegen en irritatie aan de ogen en de huid.

Belang van luchtfiltering

Blootstelling aan hoge concentraties fijnstof kan op de lange en zelfs op korte termijn negatieve effecten hebben op de gezondheid. Het is dus van belang om het juiste filter toe te passen. Een voorbeeld: voor gebruik in woonhuizen, winkels, zorginstellingen en kantoren moet minimaal een F7 kwaliteit filter worden toegepast, als de lucht van buiten komt. In een stedelijk gebied met veel verkeer zelfs een F9, aangezien we hier met kleinere stofdeeltjes te maken hebben. Er zijn stoffilters verkrijgbaar die de grote stofdeeltjes vangen. Dit soort filters dient u te gebruiken als voorfiltratie, ter bescherming van het fijne en duurder filter. Ze beschermen tegelijkertijd de achterliggende apparatuur tegen vervuiling. Tot slot heeft de keuze van het filter ook gevolgen voor de energiezuinigheid van de installatie. Door te kiezen voor een stof filter met de minste beginweerstand, zal het rendement van de installatie toenemen en bijgevolg de footprint (CO2-reductie) gunstiger uitpakken.

Aandachtspunten

Er gaat veel fout bij het selecteren van het stoffilter. Waar moet u als installateur zoal op letten?

1. Wat moet er gefilterd worden?
2. In welke omgeving staat de filterinstallatie?
3. Hoeveel m3/h lucht gaat er over het filter?
4.  Welke einddruk is er nodig?
5.  Met welke snelheid gaat de lucht over het filter?
6. Hoe gaan we filteren?
7. Wat voor filter moet worden gebruikt?
8. Is er sprake van droge of vochtige lucht?
9. Moeten er ook gassen gefilterd worden?
11. Is het een constant volumesysteem of een variant met volumeregeling?
12. Hoe is het onderhoud geregeld?

Het juiste rooster

Een afzuigrooster moet geplaatst worden op de plek waar de meeste warmte en vervuiling ontstaan. Bij het plaatsen van toevoerroosters dient gebruik te worden gemaakt van het Coanda-effect. Hierbij volgt de lucht het oppervlak waar het langs wordt geleid (bijvoorbeeld een plafond). De lucht wordt via een dunne spleet ingeblazen. Zo blijft de lucht langer tegen het plafond ‘kleven’ en worden omlaag vallende luchtstromen vermeden. Geleidelijk aan ontstaat inductie van de omgevingslucht met als resultaat vermenging. Overigens mag het temperatuurverschil tussen de omgeving en de gekoelde in te blazen lucht niet hoger zijn dan 2 graden. Andere aandachtspunten waar rekening mee moet worden gehouden zijn de uitblaashoek, de richting van luchtverplaatsing en het laten overeenstemmen van de inblaastemperatuur met de luchtsnelheid.

Gezondheid en energiebesparing

Door de luchtstromen op gang te brengen gaat de ‘schone’ geconditioneerde buitenlucht zich vermengen met de ‘vuile’ binnenlucht. Zo ontstaat geleidelijk aan een verbetering van de algehele luchtkwaliteit en een vermindering van de gezondheidsklachten. De gezondheid kan nog verder worden bevorderd door de juiste toe- en afvoerroosters te kiezen en ze op een correcte wijze aan te brengen. Zijn deze zaken op orde, dan zal er minder verwarmd en gekoeld hoeven te worden. Uiteindelijk zijn er energiebesparingen mogelijk tot maar liefst 70%.

Reiniging luchtfilter

Luchtfilters bestaan over het algemeen uit kleine vezeldeeltjes. Door het schoonmaken (uitwassen) zal vervilting ontstaan, waardoor ze sneller verstopt kunnen raken. Het zogenaamde PPI-schuim filter (meestal zwart van kleur) kunt u wel uitwassen. Bij vermindering van de afzuigcapaciteit of een hogere geluidsproductie zal het filter vervangen dienen te worden.

Vervanging luchtfilter

Het is van essentieel belang om op tijd het luchtfilter te vervangen en zo de bescherming van installatie onderdelen en de inblaas van schone lucht te garanderen. Let er vooral op dat het filter goed geplaatst wordt. Zorg ervoor dat het filtermedium niet tussen het filterframe vast zit of scheurt bij het zogenaamde schuifsysteem, waar het filter in een U-profiel wordt geschoven. Doorslaan van het filter kunt u voorkomen door een compact of stijf filter te nemen bij een luchtbehandelingsinstallatie met een wisselend debiet. En als u erop let dat de toegestane einddruk over het filter niet wordt overschreden. Zorg er tot slot voor dat de stoffilters van het systeem regelmatig worden vervangen en dat het aanzuigdeel goed wordt schoongemaakt. Zo voorkomt u dat bio-organismen zich kunnen nestelen in de stofdeeltjes.

Toekomst

De fabrikanten zullen een beter stoffilter moeten gaan toepassen met minimaal een F7 kwaliteit. Nadeel is dat de weerstand toeneemt door het toepassen van dit filter. Dat geeft een prijsverhoging van het luchtverversing- systeem met zich mee, en niet iedere fabrikant is hiertoe bereid. Hier ligt dus een uitdaging 

Auteur: Rob Pieters, eigenaar van Purgo Airsolutions en specialist op het gebied van natuurlijke luchtstromen