ISSO Kleintje Water is volledig geactualiseerd. De kennis richt zich op meer dan alleen waterinstallaties en besteedt aandacht aan alle werkzaamheden die nodig zijn voor het adviseren, installeren en onderhouden van sanitaire installaties. De eerdere versie van de compacte en praktische handleiding stamt uit 2012 en behandelt vrijwel alle werkzaamheden die nodig zijn voor het aanpassen en uitbreiden van sanitaire installaties in woningen. Buiten de vereiste kennis voor de sanitaire installaties, besteedt het Kleintje ook aandacht aan werkzaamheden die tegelijkertijd nodig zijn, zoals: bouwkundige aanpassingen, riolering, verwarming en ventilatie. Daarnaast komen vooral elektrotechnische aspecten, zoals voeding, veiligheid, potentiaalvereffening en aarding uitgebreid aan de orde. Zo kan de installateur elke opdrachtgever ontzorgen bij het installeren van bijvoorbeeld nieuw sanitair of een extra badruimte, keukeninrichting en/of een andere warmtapwaterbereider. Het compacte naslagwerk is bestemd voor de monteur en installateur die zijn of haar klant gericht wil adviseren op locatie. Ook kan de installateur, voordat hij of zij aan een klus begint, nog even nakijken wat er precies voor kennis en kunde nodig is voor de uitvoering van specifieke handelingen. Voor verschillende fasen “Het is echt een naslagwerk voor grote en kleine verbouwingen of renovaties in woningen”, zegt Nick Post, projectcoördinator bij ISSO. “Bij een verbouwing in de woning red je het bijna niet door alleen de sanitaire technieken aan te passen. Daarom is in dit Kleintje juist ook de kennis van die andere disciplines erbij betrokken. Natuurlijk wel altijd in relatie tot de sanitaire installaties.” De vakman of vakvrouw bevindt zich midden
Tag: artikel editie oktober 2023
Het kabinet heeft in mei dit jaar aangekondigd dat vanaf 2026 de (hybride) warmtepomp de standaard wordt voor het verwarmen van woningen. Voordat een cv-ketel 1 op 1 vervangen kan worden door een (hybride) warmtepomp, moet eerst gecontroleerd worden of een woning hiervoor geschikt is. Een (hybride) warmtepomp werkt namelijk alleen optimaal in een goed geïsoleerde woning. Het is van belang om de isolatiewaarde van het glas, de muren en het dak te inspecteren om te bepalen of een (hybride) warmtepomp wel ingepast kan worden. Wanneer dit achterwege wordt gelaten, zal het oncomfortabel aanvoelen in huis en kost het veel elektriciteit en daarmee geld om de woning te verwarmen. Daarnaast moet gekeken worden of het distributie- en afgiftesysteem geschikt is voor een (hybride) warmtepomp. Daarvan moet worden berekend of de diameters van leidingen en het verwarmend oppervlak van radiatoren passen bij het nieuwe laagtemperatuur-verwarmingssysteem. Een ander belangrijk punt is het goed inregelen van het verwarmingssysteem en het goed instellen van de (hybride) warmtepomp. Goed inregelen en instellen zorgt echter voor optimaal functioneren en een laag energiegebruik. Een (hybride) warmtepomp is gevuld met een koudemiddel. Op dit moment vindt er een overgang van koudemiddelen met een hoog aardopwarmingsvermogen (GWP) naar alternatieve koudemiddelen met een laag GWP plaats. Specialistische kennis over de juiste toepassing van koudemiddelen en isolatie bij een (hybride) warmtepomp is hierin essentieel. NVKL-erkende installateurs hebben de kennis en ervaring in huis om te zorgen voor een goede afstemming van de juiste systemen voor de (hybride) warmtepomp. Zij zijn in
De laatste maanden horen we uit verschillende hoeken forse kritiek op hybride warmtepompen. Het gaat om professionals die constateren dat de systemen niet altijd naar behoren werken of andere pijnpunten naar voren brengen. Wat is er precies aan de hand? In eerdere edities dit jaar lieten we al een aantal criticasters aan het woord. Zo schreef adviseur Rob Verbrugge een gastbijdrage in de mei-editie, waarin hij diverse kanttekeningen plaatste bij hybride opstellingen. Afstemming Verbrugge: “Wellicht niet altijd de beste maar zeker wel de betrouwbaarste zijn hybride combinaties waarvan de hydrauliek en regeltechniek op elkaar zijn afgestemd. In Nederland zijn nog zo’n 6 of 7 ketelfabrikanten actief tegenover misschien wel 30 tot 40 leveranciers van warmtepompen. Dat iedere combinatie goed werkend en energiebesparend zal zijn, lijkt dan ook een utopie. Soms zijn er twee pompen aanwezig, hoe wordt dan de afstemming geregeld en wie bepaalt regeltechnisch de afstemming tussen cv-ketel en warmtepomp? Ketelfabrikanten hebben na lang aarzelen de warmtepomp uit noodzaak omarmd en zijn met hun combinaties op dit front wellicht beter voorbereid op de gezamenlijke werking dan leveranciers uit de warmtepomp hoek.” Ruimtegebrek “Hybride vraagt om minder ruimte dan een all-electric warmtepomp, omdat de hr-combiketel zorgt voor de warmtapwaterproductie, waardoor boilervat en ook vaak het buffervat ontbreken. Toch zal in vele woningen waar al nauwelijks plaats is voor de hr-combiketel een hybride installatie lastig worden. We mogen hopen op de wijsheid van de techneut. Want naast de installatie moet er ook bij service en onderhoud fatsoenlijk te werken zijn aan
De warmtepomp is Nederland aan het veroveren. Dit jaar zullen in totaal 170.000 warmtepompen worden geplaatst, verwacht de Vereniging Warmtepompen. Vooral hybride warmtepompen zijn bezig aan een razendsnelle opmars. Bij die opmars worden overigens hier en daar wel kanttekeningen geplaatst, zoals valt te lezen in het artikel ‘Hybride warmtepompen’. Terecht? Lees in dat zelfde artikel de reacties van Techniek Nederland en een warmtepompleverancier die zich vooral sterk maakt voor all electric-oplossingen. Het geeft allemaal aan dat vanzelfsprekendheid momenteel wat verder te zoeken is dan in het recente verleden, toen de cv-ketel een bijna gegarandeerde optie was om een woning te verwarmen. Hetzelfde geldt voor het afgiftesysteem. Steeds meer alternatieven steken hun kop op. Lees bijvoorbeeld het artikel ‘Anders verwarmen in deze uitgave, waarin minder bekende verwarmingstechnieken zoals warmbouwen en klimaatwanden aan de orde komen. Voor de al drukke installateur is er daarmee veel werk aan de winkel. Probeer al die nieuwe informatie maar eens bij te houden tussen alle werkzaamheden door. Gelukkig bestaan er ook nog vakbladen!