In de gebouwde omgeving is wisselspanning nu nog de norm. Volgens consultant Ronald Wennekes gaat daar rap verandering in komen. Aan IZ legde hij onlangs tijdens een vraaggesprek uit waarom. Ronald Wennekes begon ooit bij installateur GTI. Na carrière te hebben gemaakt bij Deerns, Tebodin en DPS Engineering, werkt hij tegenwoordig als consultant bij Royal HaskoningDHV. Daarnaast is hij lid van de klankbordgroep NEN 1010, zoals bekend de norm voor het veilig aanleggen van laagspanningsinstallaties. Wat zijn de voordelen van gelijkspanning? “Gelijkspanning is relatief nieuw in de gebouwde omgeving. Voor gelijkspanning zijn andere componenten nodig. Nu gebruiken we omvormers om van wisselspanning gelijkspanning te maken. Veel apparatuur maakt tegenwoordig gebruik van gelijkspanning. Denk aan de voeding voor je laptop. Bij gelijkspanning zijn geen wisselspanningsomvormers meer nodig. Dat brengt veel voordelen met zich mee. Zo is er minder energieverlies, warmtelast en kans op brand, omdat omvorming niet meer nodig is. Er kan met gelijkspanning meer energie door dezelfde kabel worden getransporteerd dan met wisselspanning. En motoren zijn beter te regelen met gelijkspanning, omdat frequentieomvormers overbodig worden. Aan de andere kant vraagt de beveiliging van gelijkspanningsinstallaties extra aandacht en liggen de beveiligingscomponenten nog niet overal bij de groothandel op de plank.” Waarom zou het zinvol zijn voor de installatiesector om over te stappen op gelijkspanning? “Duurzame energiebronnen zoals PV-panelen leveren gelijkspanning, die wordt omgezet naar wisselspanning voor de distributie, maar vervolgens weer als gelijkspanning gebruikt. Dat levert veel energieverliezen op en zorgt voor allerlei extra componenten in de installatie.” Wat komt er
Tag: artikel editie november 2019
Veel bedrijven zijn op zoek naar de nieuwe vakmens. Als klimaatmakers van Nederland zoekt de sector naar medewerkers die het verschil kunnen maken. Met hun kennis, inzet en ervaring. Maar ook zelfbewust, met honger naar nieuwe kennis en ontwikkelingen én natuurlijk hart voor de zaak. Maar de vraag dringt zich op of dit zo nieuw is? Ik denk dat 10 jaar geleden bedrijven ook op zoek waren naar deze veerkrachtige medewerkers. Wellicht is de noodzaak groter. Met de inzet op verduurzaming van de samenleving ligt er een grote opgave juist voor de techniek. Maar wie is die nieuwe vakman of vakvrouw? Mijn antwoord: dat zijn we allemaal! Het is een mooi spreekwoord: als je wijst naar een ander, wijzen vier vingers naar jezelf. En dat geldt hier ook. We kunnen net zoals die oude Amerikaanse posters met de kreet ‘We want you’ de nieuwe vakmens oproepen om in de techniek te komen werken. Maar we hebben ook al veel vakmensen in onze bedrijven zitten. Wat doe jezelf als bedrijf als het gaat om het vinden en voeden van medewerkers? Laatst was ik bij een prachtige bijeenkomst waar bevlogenheid van medewerkers centraal stond. Misschien een ouderwets woord, maar wel de kern van wat mensen raakt in het werk. Vakmensen vragen iets van bedrijven om te kunnen werken en optimaal te presteren. En dat vraagt ook om vakmanschap binnen de bedrijven. Wat was het prachtig om ondernemers op de bühne te zien staan die werk maken van dat vakmanschap. Bedrijven die nadenken
Het algemene kennisniveau over legionellapreventie bij prioritaire installaties laat te wensen over. Expert Sanitaire Technieken Eric van der Blom vindt de situatie zorgelijk. IZ sprak met hem over legionella, verduurzaming en de toekomst van de installatiebranche. De BRL 6010 verschaft de benodigde informatie voor het maken van een risicoanalyse en het opstellen van een beheersplan bij prioritaire installaties. Deze belangrijke richtlijn is recentelijk herzien, vertelt Eric van der Blom die werkzaam is als expert Sanitaire Technieken bij Techniek Nederland. “Met de herziening willen we twee belangrijke doelen bereiken: enerzijds waarborgen dat de betrokken adviseurs en installateurs hetzelfde, hoge kennisniveau hebben en anderzijds dat ze dit kennisniveau gebruiken bij het opstellen van de risicoanalyse en het beheersplan en daarbij gebruik maken van een uniforme rapportagewijze.” Examen Met de herziening wordt gelijk het kaf van het koren gescheiden. Installateurs en adviseurs die met de BRL 6010 werken, moeten nu een theorie- en praktijkexamen afleggen om hun kunde en kennisniveau te toetsen. Dat kan een aantal keer per jaar. In mei was de eerste lichting aan de beurt; het merendeel van de kandidaten slaagde niet voor de toets. “Dat had vooral te maken met hun parate kennis. Je moet niet onvoorbereid naar het examen gaan. En tevens blijkt wel dat niet iedereen alle ontwikkelingen even nauwgezet bij heeft gehouden.” Zorgen De teleurstellende resultaten baren Van der Blom zorgen. “Het algemene kennisniveau moet echt omhoog.” Menig lezer zal wel zuchten bij het lezen van deze regels en denken: ‘nog een examen erbij, nog meer
Ventilatie blijft een zorgenkindje. Uit diverse onderzoeken en klachten blijkt dat de woonhuissystemen nog regelmatig ondermaats presteren. Daar is een rijke verscheidenheid aan oorzaken debet aan. Door een betere borging krijgen de installateur en bewoner een steuntje in de rug om deze problemen te voorkomen of sneller te verhelpen. Marco Hofman houdt zich al jarenlang beroepshalve bezig met ventilatiesystemen. De Teamcoördinator Programmering & Acquisitie bij ISSO schrijft er ook graag over, zoals u al in een eerdere uitgave dit jaar heeft mogen merken. Voor onze special over de Nieuwe Vakman sprak IZ met de gedreven vakspecialist over interessante nieuwe ontwikkelingen op het gebied van kwaliteitsborging in de ventilatiewereld. VLA Waarschijnlijk bent u beroepshalve al bekend met de Ventilatieprestatiekeuring en het Ventilatiekeur. Beide kwaliteitborgingsmethodes zijn ontwikkeld door de Vereniging voor Luchttechnische Apparaten, ook wel bekend als de VLA. Waar de Ventilatieprestatiekeuring primair mikt op het onder certificaat beoordelen van opgeleverde ventilatiesystemen, is het Ventilatiekeur bedoeld om het onderhoud van bestaande woningen in goede banen te leiden. Uniformiteit Beide keuringsmethodes worden toegepast in de woningbouw. De achterliggende bedoeling is duidelijk; door een uniforme aanpak te promoten, kan een betere garantie op kwaliteit worden geboden, vertelt Hofman. “Veel bedrijven verrichten een breed scala aan werkzaamheden. Van sanitair installeren tot cv-ketels controleren en ventilatiesystemen aanleggen. Iedereen doet dat op zijn eigen manier. Als bedrijven hetzelfde kwaliteitsborgingsinstrument hanteren, heb je meer zekerheid dat ze zich aan de basisvoorschriften houden.” Belangrijke koppeling Recentelijk is de volgende stap gezet. “Er is een koppeling tot stand gebracht tussen
De wereld van de installateur is door de jaren heen flink veranderd. Lag het accent in het verre verleden vooral op het welbekende loodgieterswerk en het plaatsen van cv-ketels. Sindsdien is het werk alleen maar in diversiteit toegenomen en onderhevig aan steeds meer administratieve ‘lasten’. “Installateurs zullen met duurzame energietechnieken een belangrijke bijdrage leveren aan het reduceren van de CO2-uitstoot in de nabije toekomst”, riep de voorzitter van Techniek Nederland, Doekle Terpstra, onlangs tijdens het medeondertekenen van het Klimaatakkoord. “Nu zijn de klimaataanpakkers aan de beurt.” En dat bent u dus. Standaardconcepten zijn niet meer vanzelfsprekend. De vraag naar maatwerk neemt toe. Maar het moet wel haalbaar en betaalbaar zijn. Kortom, er wordt veel van u verwacht en uw kennis zal meer dan ooit op peil moeten zijn. Veranderingen voltrekken zich immers sneller dan voorheen. In deze uitgave helpen wij u een handje. Er passeren verschillende innovatieve onderwerpen de revue: balanswoning, BENG, gelijkspanning, integraal verduurzamen etc. De ‘nieuwe vakman’ beperkt zich immers niet meer tot alleen het ‘simpele’ cv-werk.
Aan stilzitten heeft hij een broertje dood. Christ-Jan van Herwijnen is het liefst met zijn handen bezig. De energieke dga van Van Herwijnen Services heeft een bloeiend bedrijfje weten op te bouwen, dat een goed belegde boterham verdient met nieuwe duurzame technieken. Als kind liep hij al graag rond in de smederij van pa. “Dat vuur had iets magisch”, vertelt de 51-jarige. Zijn vader nam hem al snel op sleeptouw naar allerlei klussen, want naast smid, was hij ook werkzaam als installateur. “En zo ben ik er geleidelijk aan ingerold.” Lef Hij volgde verschillende vakopleidingen, vond gemakkelijk een baan als installateur, maar stond na ruim 15 jaar plotseling op straat. Het bedrijf was failliet gegaan. De altijd zo beweeglijke vakman maakte een pas op de plaats om eens goed zijn situatie te overdenken. Zijn conclusie: “het was tijd om de sprong in het diepe te wagen”. En zo startte hij zijn eigen bedrijf. Vrijheid Toen hij nog een vaste baan had, genoot Van Herwijnen al als monteur en later als werkcoördinator relatief veel vrijheid. Die wilde hij graag behouden. “In de begintijd nam ik alles aan, je moet nog een naam opbouwen.” Zijn aanpak wierp vruchten af, want de zaken gingen voorspoedig. Na enkele jaren kon hij zelfs een personeelslid aannemen. En zo denderen ze nog altijd door. Met z’n drieën; Chris, zijn vrouw en mede-eigenaresse Jaimy en Hans. Duurzame technieken Hoewel de gedreven installateur een breed pallet aan werkzaamheden kan uitvoeren, weten klanten hem vooral te vinden als ze
Het verwarmen van een woning is voor de huiseigenaar de grootste kostenpost als het gaat om de energierekening. Met isolatie is direct winst te behalen. Zeker als dit wordt gecombineerd met een slimme thermostaat. Woningeigenaren die vanaf 15 augustus 2019 minimaal twee energiebesparende isolatiemaatregelen hebben uitgevoerd, komen in aanmerking voor de Subsidie energiebesparing eigen huis (SEEH). Deze regeling – die ook voor installateurs van groot belang is – wordt gecoördineerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). De SEEH loopt van 15 augustus 2019 tot en met 31 december 2020. De subsidie voor Verenigingen van Eigenaren loopt tot en met 31 december 2022. Aanvragen zijn sinds 2 september 2019 in te dienen. De subsidie voor energiebesparende maatregelen bedraagt maximaal €10.000 per woning. Eigenaren of gebruikers van woningen die het extra energiezuinige pakket uitvoeren, kunnen een subsidie van maximaal €15.000 (inclusief een bonusbedrag) tegemoet zien. Slimme thermostaten De SEEH houdt in dat woningeigenaren geld retour krijgen als zij bijvoorbeeld hun muur, vloer, bodem, glas of dak goed laten isoleren. De subsidie bedraagt ruwweg een vijfde van de kosten. Een bijkomend voordeel van deze maatregelen is vaak dat de woning in waarde stijgt. Alle woningeigenaren in Nederland komen in aanmerking voor de SEEH. Juiste isolatie Isoleren staat op dit moment hoog op de agenda als een van de manieren om een succes te maken van de energietransitie. Met de SEEH speelt de rijksoverheid in op deze trend. Professionele installateurs weten dat duurzaam besparen op stookkosten begint met de juiste isolatie. Veel woningeigenaren
Wordt het geen tijd om vrouwenquota’s in te voeren op monteursniveau? Nieuwe vakmannen zijn nauwelijks te vinden, maar bij vrouwen ligt nog een onbenut potentieel. IZ peilde de stemming op de arbeidsmarkt en legde Pascale Linck, directeur van Stichting Flexpool Installatietechniek Zuid-Oost, deze en andere vragen voor. De Stichting Flexpool houdt zich bezig met collegiale in- en uitleen voor de technische installatiebranche. Flexpool is actief in Limburg en Brabant en bestaat sinds 1999. Hoe nijpend is het tekort aan mensen op dit moment? Kunt u wat indicaties geven? “Wij hebben 150 leden, over de gehele breedte kampen ze met tekorten. Vooral aan monteurs, maar ook aan engineers, werkvoorbereiders en projectleiders om maar een paar voorbeelden te noemen. We zouden zo 1000 mensen kunnen plaatsen. Een werkgever zou dus zo snel mogelijk een vast contract met goede secundaire arbeidsvoorwaarden moeten aanbieden als hij een geschikte kandidaat heeft gevonden… “Veel vakmensen zijn door de crisis ZZP’er geworden. Wij horen regelmatig dat ze ‘het gedoe’ beu zijn. Dus het acquireren, administratie doen in de avonduren, de certificeringstrajecten die ze moeten doorlopen etcetera etcetera. Dergelijke professionals zijn zeker te porren voor een vaste verbintenis.” Maar tegelijkertijd horen we van recruiters dat vakmensen liever ZZP’er worden, omdat ze dan beter gaan verdienen… “Het hangt af van de functie en de regio. Een BIM-modelleur of projectleider kan vanwege de grote krapte en specialistische kennis hogere eisen stellen dan de doorsnee monteur. Zeker als hij in de Randstad woont, waar ZZP’ers hogere tarieven kunnen vragen dan in