Tag: artikel editie december 2019

Tijdens de Dag van de Warmtepomp verzorgde Michel van Bronkhorst een workshop over propaan. Volgens de ervaren trainer van GO° ontberen installateurs vaak nog de kennis om aan de slag te gaan met R290. Propaan is een natuurlijk koudemiddel, dat behoort tot de koolwaterstoffen. Propaan heeft een aantal gunstige eigenschappen, waardoor het uitermate geschikt is voor warmtepompen. “Qua energetische prestaties doet propaan zeker niet onder voor de synthetische koudemiddelen. Daarnaast is het relatief goedkoop in de aanschaf en heeft het een lage GWP-waarde (3).” In de particuliere sector staat het gebruik van R290 nog in de kinderschoenen. Maar met de energietransitie in volle gang is de verwachting dat een significant deel van de warmtepompen op termijn op natuurlijke koudemiddelen zal draaien, waaronder propaan. Tussen wal en schip Helaas weet de gemiddelde installateur maar weinig over propaan. Van Bronkhorst legt uit waarom: “Je hebt sowieso geen F-gassendiploma nodig. En als je met propaan werkt, moet je pas boven de 5 kg beschikken over een vakbekwaamheidscertificering. Installateurs die cv-ketels vervangen voor een warmtepomp hebben maar kleine hoeveelheden nodig, waardoor ze vaak niet goed zijn ingevoerd in de finesses van het werken met propaan.” Misverstanden En dat brengt misverstanden met zich mee, die zelfs kunnen leiden tot gevaarlijke situaties. “Het is sowieso al opletten geblazen, want propaan is reuk-, geur- en kleurloos, verdampt snel en is zeer brandbaar. Veel installateurs denken bijvoorbeeld dat ze evenveel liter propaan nodig hebben om een installatie af te vullen als synthetische koudemiddelen, zoals R410A. Een liter propaan

Cv-ketelinstallaties worden meestal te ruim gedimensioneerd om onder alle klimaatomstandigheden het gewenste comfortniveau te kunnen garanderen. Bij warmtepompen werkt deze veiligheidsmaatregel juist tegen de installatie in, betogen drie deskundigen. Bij een gasgestookte cv-ketel zijn wij gewend de installatie op de piekmomenten te dimensioneren. En het liefst nog een beetje meer voor de zekerheid. Een grotere ketel kost immers maar weinig meer dan een kleintje. Het grootste deel van het seizoen laat je hem lekker zachtjes branden en bij een plotselinge piekvraag is de woning snel warm te krijgen. Een gasketel kan ook in lichte gebouwen die van zichzelf weinig massa hebben om warmte vast te houden, ‘gas’ geven om erg koude periodes te overbruggen. Warmtepomp Bij een warmtepomp ligt dat anders. Die kan je niet zachtjes en dan weer met een groot vermogen laten draaien. Als een warmtepomp gedimensioneerd wordt op meer dan het dubbele vermogen dat nodig is voor de normale basisvraag, dan zal de pomp heel vaak aan en uit schakelen om niet te veel warmte te produceren. Dit ‘pendelen’ is erg nadelig voor de levensduur van de pomp en kan alleen verminderd worden met een zeer groot buffervat. Zowel de warmtepomp als het buffervat zijn vergeleken met een gasketel duur in de aanschaf. Er valt dus veel voor te zeggen om deze onderdelen van de installatie niet te over-dimensioneren. Berekeningen maken De technische verschillen tussen een gasketel en een warmtepomp zouden eigenlijk ook aanleiding moeten zijn om op een andere manier het benodigde warmtevermogen te berekenen. In

Garyp wil als eerste Nederlandse dorp volledig van het gas af zijn. De noordelijk gelegen plaats telt 600 woningen en 1900 inwoners. Klimaat Techniek Friesland biedt de helpende hand bij dit ambitieuze plan. Wat komt er in de praktijk allemaal bij kijken om een energetische renovatie te doorlopen? IZ sprak met installateur Jan Peter Henstra. Jan Peter Henstra draait al aardig wat jaren mee in de installatiebranche. In 2004 startte hij zijn eigen bedrijf Henstra Installatie, later richtte hij de VOF Klimaat Techniek Friesland op met collega installateur Freerk van der Veen. Recentelijk trad ook vakgenoot Sipke Hoekstra toe tot de VOF. Waar in de Randstad nog flink gemord wordt als het om de kosten en logistieke perikelen gaat die komen kijken bij de energietransitie, is in Friesland het roer al om. Inwoners van de noordelijke provincie verduurzamen en masse hun woningen of kiezen voor een nieuwbouwwoning die nauwelijks meer energie gebruikt. Hoe komt dat? Gronings debacle Henstra kan alleen maar gissen, zegt hij, naar de onderliggende redenen. “Allereerst zitten we natuurlijk vlakbij Groningen, dus ook wij krijgen al jarenlang te maken met de gevolgen van de aardgaswinning. Het moet anders en het kan ook anders, weten we nu wel. Daarnaast stellen Friese gemeenten zich erg actief op. Ze organiseren informatieavonden over verduurzaming en starten gezamenlijk met het bedrijfsleven initiatieven op om de overstap haalbaar en betaalbaar te maken. Tot slot staan we hier buiten de Randstad wat dichter bij de natuur. Er is een stevig milieubewustzijn aanwezig, we willen

Technische ontwikkelingen gaan vaak sneller dan we als maatschappij kunnen bevatten. Dat geldt zeker in de nieuwbouw. Traditioneel, ambachtelijk bouwen verliest er rap terrein aan fabrieksmatig vervaardigde woningen. Met kant-en-klare installaties. Hoe ga je daarmee om als installateur? De historische roman ‘Imitatio’ van Benjamin Louwerse speelt zich af in de 15e eeuw. De hoofdpersoon is een monnik die met zijn medebroeders woont in een klooster vlakbij Zwolle. Hun belangrijkste bron van inkomsten is het overschrijven en versieren van belangrijke geschriften. Dan doet de boekdrukkunst zijn intrede. Volgens de oude monniken zal het allemaal niet zo’n vaart lopen en blijft er een markt voor versierde manuscripten bestaan. Kent u nog een boekhandel of website waar handgeschreven boeken worden verkocht? Trendwatching ‘History repeats itself’ wordt er niet voor niets gezegd. ‘Time over and over again’. Industrialisering is niet van gisteren, en het ongeloof dat ermee gepaard gaat, helaas ook niet. Helaas inderdaad, want een eerlijke blik in de spiegel werpen, is meestal een betere remedie om met de werkelijkheid te leren omgaan, dan de realiteit te negeren. Ben je namelijk wel goed ingevoerd in de trends van vandaag, dan weet je ook wat je te doen staat om je bedrijf veilig te stellen voor de dag van morgen. Industrialisering Al in de vorige eeuw werden de eerste voorzichtige stappen gezet om (grote) delen van het bouwproces te industrialiseren. Die ontwikkeling is door internet, virtueel bouwen, de crisis, het gebrek aan vakmensen, bevolkingsgroei en de toegenomen vraag naar woningen in een stroomversnelling terecht

In het Overijsselse Raalte verscheen begin van dit jaar het indrukwekkende bedrijfspand van Pan Oston: 13.680 m2 waarvan 2.700 m2 kantoorruimte met showroom, verdeeld over twee verdiepingen. Dit bedrijf ontwikkelt, produceert en installeert al 50 jaar bandkassa’s, counters, express checkouts, zelfscanoplossingen, interactieve zelfbedieningsterminals en kiosksystemen. In juli vorig jaar ging de bouw van het nieuwe bedrijfspand van start. Vlint leverde én monteerde hiervoor in totaal dertig airsocks (textielen luchtverdeelslangen) in de kantoorruimtes, kantine en in de showroom. “In het oude bedrijfspand hadden we te maken met verouderde aircosystemen en luchtroosters die niet meer optimaal werkten”, vertelt René Noordman, Production Manager van Pan Oston. “Dat moest in de nieuwbouw anders.” Het management koos voor een frisse, strakke en transparante uitstraling en hoogwaardige afwerking van het nieuwe pand. De maatregelen voor een comfortabel binnenklimaat moesten passen in het strakke ontwerp van de architect. Een duidelijke opdracht voor de bouwpartners. Partners Pan Oston schakelde Willemsen Installatie in als installateur van de klimaat-installaties. Dit bedrijf vroeg Vlint vervolgens om advies. Beide bedrijven werkten al vaker samen aan projecten. Hugo Willemsen van Willemsen Installatie: “Ik ben altijd op zoek naar partners die ons aanvullen. Vlint is voor ons zo’n partner.” Gertjan Janssen, productmanager Luchtverdeling bij Vlint vult aan: “Ons bedrijf is gespecialiseerd in filtratie en reconditionering van luchtbehandelingskasten, maar ontwerpt en produceert ook airsocks en adviseert over een optimale aanvoer en verdeling van zuivere lucht in kantoorgebouwen. Om er voor te zorgen dat het nieuwe pand zou kunnen beschikken over een comfortabel en gezond werkklimaat,