Pensioenleef­tijd verlagen?

Adrie van Duijne was tot zijn pensionering april dit jaar directeur van de welbekende stichting KIEN. Nu zet hij zich in om oudere werknemers duurzaam inzetbaar te houden voor de installatiebranche via een samenwerkingsverband tussen KIEN, de stichting Collegiale In- en Uitleen en OTIB. In deze gastbijdrage dient hij Uneto-VNI voorzitter Doekle Terpstra en anderen van repliek die recentelijk een oproep deden om de AOW-leeftijd te bevriezen dan wel te versoepelen.

Onlangs zag ik op Installatienet.nl de oproep van diverse werkgeversorganisaties om de huidige AOW-leeftijd te bevriezen dan wel te ‘versoepelen’. En met versoepelen wordt dan eigenlijk bedoeld ‘verlagen’. Ik begrijp het standpunt van Doekle Terpstra, de voorzitter van Uneto-VNI wel. En ik snap dat er ook andere werkgevers- en werknemersorganisaties zijn die er op dezelfde manier over denken.

Op de barricaden

Er is een acuut probleem en je achterban verwacht dat je op de barricaden klimt. Een goed voorbeeld van verwachtingsmanagement. Ik zou liever zien dat zowel ondernemers- als werknemersverenigingen vanuit één gezamenlijke visie zouden werken. Op termijn zou dit zelfs kunnen inhouden dat ze samensmelten tot één nieuwe organisatie, die op basis van die gedeelde visie opereert. Een vreemd idee? Nee hoor. Laat ik u even meenemen in mijn gedachtewereld.

Bergen verzetten

Ik ga ervan uit dat medewerkers naast geld verdienen ook een bijdrage willen leveren aan de maatschappij en zichzelf willen doorontwikkelen. Kijk maar eens naar je eerste sollicitatiegesprek. Je was trots op het bedrijf en op de functie die je ging vervullen. Op verjaardagen had je je mond vol van de uitdagende werkomgeving en de leuke collega’s. Bergen kon je verzetten.

Enthousiasme zoek

Waar is dat enthousiasme gebleven als we 60 zijn? Wijs niet naar die ander. Wij zijn onze inspiratie kwijt geraakt en werken voor de hypotheek, de studie van de kinderen en de vakantie. Dat vreet energie. En als je 60 bent, ben je moe, denkt de maatschappij. Ook onze directe leidinggevende ziet ons niet meer zitten. Hij gaat ervan uit dat we vaker ziek zijn, naar het toilet moeten en langzaam denken. Uiteindelijk zijn dat allemaal aannames. Als oudere werknemers hebben we dezelfde gedachten en dus gaan we er ook naar leven.

Gooi het roer om!

Maar, het roer moet om! We kampen met een chronisch personeelstekort in onze branche en hebben oudere werknemers hard nodig. Daarnaast is niemand erbij gebaat, als ze door een negatief zelfbeeld slechter gaan presteren en hun gezondheid ondermijnen. Vandaar ik me nu rechtstreeks richt tot u, als oudere werknemer. U werkt in de installatiebranche. U kunt een bijdrage leveren aan een duurzame maatschappij. U kunt op verjaardagen nog steeds trots praten over uw werk. Dat geeft energie. Dus stop niet op je 65e maar ga door tot je 70e. De laatste jaren van je werkzame leven kan je je opgedane kennis overdragen aan jongeren, statuszoekers en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Natuurlijk alleen als iemand echt wilt en het fysiek-mentaal mogelijk is. Er zijn beperkingen, dat snap ik wel. Maar alle kleine beetjes helpen. Meer in ieder geval als het statement voor de bühne van Terpstra en anderen.

Utopie?

Een utopie? Nee. De Stichting Collegiale In- en Uitleen heeft het initiatief genomen om de rol van de 55+er te revitaliseren. In eerste instantie was het doel om meer deelnemers te werven voor het programma van de stichting. Dit mede vanwege het nijpende tekort aan mensen in de installatiebranche. Na een korte rondgang langs ondernemers werd duidelijk dat dat niet de oplossing was van het probleem. In plaats van dat nu 100 ondernemers elkaar bellen of ze mensen over hebben, zullen dat er na een wervingsactie misschien 200 zijn. Daar los je niets mee op.

40.000 55 plussers

Toen kwam de gedachte in ons op om ons te gaan richten op de 55 plussers. Er zijn er ruim 40.000 van in onze sector. Een aantal van hun willen best langer werken, maar de fysieke eisen die sommige werkzaamheden met zich meebrengen wegen zwaar. Waarom gaan we deze groep geen mogelijkheden bieden om zich bij te scholen? Zo kunnen ze nog actief blijven als inspecteurs, energieadviseur en jongeren begeleiden. Inmiddels hebben zes installatiebedrijven de koppen bij elkaar gestoken om te kijken of dit plan ook in de praktijk haalbaar is. Met OTIB wordt samengewerkt om te bezien of hun huidige opleidingsaanbod een verbindende schakel kan vormen.
Zijn er al resultaten? Nee, maar wel een aantal enthousiaste directies en personeelsfunctionarissen die hun schouders eronder zetten om deze ambitie te realiseren. En daar begint het mee. Met ambitie 

Grenzeloos

Sommige mensen weten van geen ophouden. Voor hun is leeftijd sowieso geen beletsel. Neem nu de Canadees Lorne Figley. Vorige jaar kreeg hij een vermelding in het Guiness Book of Records. De 92-jarige was op dat moment de oudste loodgieter in de wereld. Figley is al 65 jaar eigenaar van Broadway Heating Services. Hij verklaart zijn doorzettingsvermogen en succes door zijn wil om te leren: “Ik heb in mijn leven al honderden cursussen gevolgd”. De gedreven loodgieter heeft absoluut geen zin om te stoppen. “Dankzij mijn werk blijf ik mentaal fit. Ik hoop te sterven met een pijpenbuiger in mijn hand.” Figley, een inwoner uit Saskatoon, hoopt in december 93 te worden.

De kracht van ervaring

OTIB heeft in haar huidige scholingsaanbod al een workshop opgenomen die zich specifiek richt op het duurzaam inzetbaar houden van oudere werknemers. Het gaat om ‘Investeren in ervaring’. Volgens de opleidingsspecialist stijgt de gemiddelde leeftijd van werknemers in de technische installatiebranche. En het percentage werknemers van 50 jaar en ouder neemt toe. “Alle reden voor de branche om in snel veranderende tijden - met nieuwe technologieën, nieuwe markten en nieuwe klantvragen - te investeren in het aantrekken van jong talent. Maar tegelijkertijd ook alle reden om nadrukkelijk óók te investeren in het behouden van ouder en ervarener talent. Investeren in oudere werknemers richt zich vooral op duurzame inzetbaarheid en het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling. Ervaren werknemers zijn voor de technische installatiebranche van grote waarde. Zij beschikken niet alleen over de technische expertise, maar zijn ook experts op de werkvloer en in het contact met de klant. Ervaren werknemers zijn bovendien vaak een steunpunt voor hun jongere collega’s en dienen voor hen ook als voorbeeld voor het leveren van kwaliteit en het bieden van rust en continuïteit. Als ervaren werknemer bent u dus van grote waarde.” Toch moet er nog een fikse slag worden gemaakt voordat deze overtuiging echt gemeengoed zal zijn. De arbeidsmarkt heeft het vooralsnog niet zo op oudere werknemers, zo blijkt uit onderzoek. Rond de 36 wordt er al gediscrimineerd op leeftijd. Hier is dus werk aan de winkel!