Categorie: Column

De waterstofeconomie van Sarah

De provincie Groningen is hét centrum van de waterstofeconomie in Nederland met grote kansen voor de regio: groei, innovatie en werkgelegenheid. Om deze nieuwe energie-economie te laten slagen is de beschikbaarheid van voldoende geschoolde mensen in de regio van levensbelang. Het begint met samenwerken. Met de coalitie Waterstof Werkt! -met zo’n 150 partners- komen kennis, ervaring, innovatie- en wilskracht van bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen in het noorden bij elkaar. En het begint met opleiden: Eén van de doelstellingen is het opleiden van jongeren en energieprofessionals. Want zonder de juiste mensen kunnen we verduurzaming met waterstof niet realiseren. Er is ingezet op een forse impuls voor het regionale onderwijs om te kunnen voldoen aan het stijgend aantal banen in de duurzame energiesector en de waterstofeconomie in het bijzonder. Ruim 1.000 deskundigen worden opgeleid, om de ontwikkeling van de waterstofeconomie te realiseren, waarvan circa een-derde via bijscholing. En er worden 100 waterstof gerelateerde stageplekken voor mbo-studenten, 50 traineeplekken voor hbo-studenten bij de deelnemende bedrijven en organisaties gerealiseerd. Groningen loopt voorop. Zo komt in Groningen (en ook Drenthe) elektriciteit van windturbines aan land, zijn er elektrolysers om de elektriciteit om te zetten naar waterstof, wordt de waterstof opgeslagen in zoutgrotten diep onder Veendam en is er een pijplijnnetwerk voor distributie Het is dus ook geen verrassing dat het Huis van Sarah op 5 en 6 april juist in Groningen staat. In deze multimediale productie voor de vakmensen in de techniek staat vakmanschap en vaktrots centraal. Wie wil jij zijn, nu en in de toekomst? Dat is de vraag die we stellen. Iedereen

Marketingtools

Regelmatig zie ik dat installateurs zich op mijn vakgebied begeven, terwijl ze meestal niet over de juiste kennis en tools hiervoor beschikken. De kans bestaat dat je als installateur dan fouten maakt, net zoals dat mij overkomt als je mij installatiewerk laat verrichten. Is over en weer bijscholing niet mogelijk dan? Dat wil ik zeker niet zeggen. Maar alleen het opdoen van kennis is niet voldoende. Je moet ook een beetje lol hebben in dat andere vakgebied en gevoel hebben bij de gereedschappen. Want marketing is wel meer dan een beetje reclame maken. Het gaat bij marketing om het verkrijgen van inzichten wat nu precies waarde is voor afnemers. Hoe je op basis van die inzichten waarde kunt creëren voor (potentiële) afnemers. En zelfs dan ben je er nog niet: dan moet je ook nog waarmaken wat je als waarde wilt leveren op basis van die inzichten. Dat vergt het nodige onderzoek naar wat de klant beweegt. Want één ding is zeker: die is niet altijd op zoek naar de laagste prijs. Sterker nog: uit onderzoek is bekend dat minder dan één op de vijf klanten op zoek is naar de laagste prijs. En ook: dat bij die andere vier klanten het vergelijken van de prijs pas een rol speelt als ze het verschil in prijs niet goed zien. Of in marketingtermen: ze onvoldoende onderscheidend vermogen zien of ervaren. Dat geldt zowel voor de installatiematerialen die je levert als de werkzaamheden die je als installateur uitvoert. Denk daar nog eens

Voorkom lekkages en onveilige situaties

In het recent door het Europees Agentschap voor chemicaliën uitgebrachte PFAS-voorstel wordt gevraagd om een verbod op een groot aantal van deze stoffen, waaronder ook koudemiddelen die onder de noemer F-gassen vallen, met als doel om de uitstoot van PFAS en daarmee de gezondheidsrisico’s voor mens en dier te beperken. Ook de onderhandelingen over de herziening van de F-gassenverordening, die begin 2024 in werking moet treden, zijn in volle gang. In het voorstel van deze herziening zijn een aantal nieuwe productverboden en een snellere terugfasering van F-gassen opgenomen. Door bovengenoemde ontwikkelingen kiezen steeds meer fabrikanten voor de ontwikkeling van apparaten met natuurlijke koudemiddelen. Waar het gesprek bij F-gassen voorheen ging over de emissie van broeikasgassen en de gevolgen voor het klimaat, ligt de focus bij natuurlijke koudemiddelen vooral op de veiligheid van de mensen die ermee werken en de eindgebruikers die werken en leven in gebouwen waar deze worden toegepast. Deze verschuiving vraagt ook om extra aandacht van de installateur. Wanneer er wordt gewerkt met natuurlijke koudemiddelen, zijn er in het kader van de bedrijfszekerheid en veiligheid aparte koelleidingen, koppelingen, beugels en isolatie nodig. Verkeerd materiaal vormt een bron van lekkages en daarmee de kans op verstikking, vergiftiging, brand en explosiegevaar. Naast het correct toepassen van het juiste installatiemateriaal, zijn de juiste certificering, opleiding en training van de installateur ook van essentieel belang. Voor het veilig installeren en onderhouden van koelsystemen kun je terecht bij NVKL, de vereniging van koeltechnische bedrijven. De erkende installateurs zijn in het bezit van de

Warmtepomp rendabel? Gebruik juiste componenten!

Omschakelen naar een warmtepomp is populair, want hiermee wordt flink op gas bespaard. Maar al die (toekomstige) warmtepompen samen verbruiken veel meer elektriciteit dan het elektriciteitsnet aankan. En daardoor staat behalve het net ook onze energietransitie onder druk. We kunnen die druk verminderen door bijvoorbeeld een hybride warmtepomp te nemen en de energievraag te verlagen. Dat levert bovendien een lagere CO2-uitstoot op. Hoe? Door niet alleen naar de bron te kijken, maar het hele distributie- en afgiftesysteem zo efficiënt mogelijk te maken. Daarbij telt elk installatiecomponent. Zo zorgen LT-radiatoren, convectoren en/of vloerverwarming ervoor dat de warmtepomp met een lagere temperatuur kan draaien. Deze afgiftelichamen zijn namelijk afgestemd op lagere watertemperaturen terwijl ze voor voldoende warmteafgifte zorgen. Hierdoor verbruikt het systeem minder energie. Ondertussen houden lucht- en vuilafscheiders het systeemwater schoon en kunnen corrosie en andere vuildeeltjes de werking en levensduur van pompen, kleppen en warmtewisselaars niet aantasten. Zo verhogen ze het rendement van het systeem. Verder maken inregelkranen en -ventielen het mogelijk om de afgiftelichamen waterzijdig in te regelen. Elke ruimte krijgt dan exact de juiste hoeveelheid energie en wordt dus niet te warm of te koud. En dat betekent… meer rendement. Tot slot helpen thermostatische radiatorventielen en -knoppen om een ruimte alleen te verwarmen als er een warmtebehoefte is, zodat je overmatig energieverbruik voorkomt. En met slimme (programmeerbare) radiatorknoppen bespaar je zelfs meer. Hoe rendabel wil je het hebben? Zo bepaal je als installateur het optimale rendement van het hele systeem en daarmee ook het comfort in de woning.

Goed nieuws!

In het vmbo kiezen steeds meer leerlingen voor een technische opleiding. Net als een jaar eerder groeide het aantal vmbo’ers met het profiel Produceren, Installeren, Energie (PIE). Dat is goed nieuws voor onze sector waarin we jong talent goed kunnen gebruiken. En nog beter nieuws is dat meiden steeds vaker de keuze maken voor een technische vmbo-richting. Op havo en vwo zien we nog steeds dat de belangstelling voor technische profielen afneemt. We kunnen doemdenken en vooral de negatieve kant zien. En de reden hiervoor is er ook wel: de technieksector heeft op dit moment 20.000 openstaande vacatures. Maar laten we eerlijk zijn: de toenemende instroom in het vmbo is goed nieuws. We hebben als sector blijkbaar kunnen laten zien dat we een aantrekkelijk branche zijn die het verschil kan maken. Maar dat vraagt ook iets van de bedrijven. Een goede landingsplek in de organisatie, het voortdurende gesprek, oog hebben voor wensen van medewerkers, oog voor diversiteit. En dat kunnen we! Als we maar onze maatschappelijke rol combineren met goed werkgeverschap; zo kunnen we ervoor zorgen dat meer mensen en ook vooral meiden de weg naar de techniek vinden. Kiezen voor de techniek is kiezen voor de toekomst van Nederland en kiezen voor een goede baan waar de vakmens sleutelpersoon is. Met of zonder diploma, dat kunnen we hebben. Krapte maakt creatief. We zien dat bedrijven de opleiding betalen van studenten. We zien dat de aanvullende arbeidsvoorwaarden worden aangepast op basis van persoonlijke wensen, zoals parttime werken en de inzet

Ventileren in de renovatie

Bij het renoveren van een woning wordt vaak ook gelijk de woningisolatie verbeterd, zeker nu de prijzen zo gestegen zijn. Hiermee wordt meestal ook gezorgd dat de woning een stuk luchtdichter is en daarmee wordt het ook noodzakelijk om goed te ventileren. Nu is het de vraag hoe deze ventilatie het beste in te vullen is. Meestal komt de keuze uit op ofwel mechanische afvoer d.m.v. een MV-unit ofwel op mechanische toe- en afvoer d.m.v. een warmteterugwinningsunit. Voor het algehele energieverlies heeft WTW-ventilatie hier meestal het voordeel. Echter, bij WTW-ventilatie komen vaak ook toevoerkanalen kijken, die doorgaans nog niet aanwezig zijn in een woning. Afvoerkanalen zullen in beide situaties nodig zijn, echter zijn deze vaker al aanwezig. Nu zijn er oplossingen om decentrale WTW toe te passen, maar dit geeft vaak extra investeringen die niet altijd uit kunnen. Waar wel naar gekeken kan worden is het inblazen in een centrale ruimte, zoals bijvoorbeeld een trappenhuis van een woning. Aanwezige afvoer naar diverse ruimtes zoals de keuken, badkamer en wc’s zal al zorgen voor overstroming. Hiermee moet dan alleen nog gezorgd worden voor toevoer in de ruimtes waar geen afzuigpunten zijn of achterliggen. Dit kan ofwel door uitbreiding van het afvoerkanaal (wanneer mogelijk) of door een extra ventilator die luchtstroom naar deze ruimtes creëert. Hiermee kan een huis zonder toevoerkanalen toch WTW-ventilatie krijgen. Echter, wanneer dit toch teveel wordt en er wordt gekozen voor alleen mechanische afvoer, zorg dan in ieder geval dat er vraaggestuurd geventileerd wordt. Hiermee kan alsnog zoveel

Verduurzaming industriële verwarmingsinstallaties

In principe geldt voor bestaande industriële gebouwen hetzelfde startpunt als bij woningen: begin met isoleren. Echter, juist dát is financieel en praktisch vaak een grote opgave bij dit type gebouwen. Eenvoudiger is al het plaatsen van zonnepanelen en kijken hoe men deze stroom optimaal kan benutten. Een warmtepomp is de logische eerste gedachte. Echter, een grote warmtepompinstallatie is niet alleen kostbaar, maar zonder optimale isolatie ook niet aan te raden. Een beter alternatief is dan het plaatsen van luchtverwarmers en/of stralers. Groot voordeel van beide systemen is dat ze een snelle reactietijd hebben: warmte waar en wanneer gewenst wordt. Efficiënt en snel! Luchtverwarmers kunnen een hele hal snel op de gewenste temperatuur brengen waarbij met een gradientregeling ook de opgestegen warmte onder het plafond opnieuw kan worden benut. Stralers zijn juist heel geschikt om lokaal te verwarmen door gebruik te maken van het zgn. aanwarm-effect waardoor de gemiddelde haltemperatuur lager kan blijven. Of een combinatie van beide: de luchtverwarmer zorgt voor een basistemperatuur in de hal en stralers zorgen voor het aanwarmen van de werkplekken. De investering in deze verwarmingstoestellen zal vele malen lager zijn dan die van een warmtepompinstallatie. En door de zonnepanelen is de stroom groen! Een volgende stap is het combineren van het hoge rendement van een warmtepomp en de efficiëntie van decentrale verwarming waarbij de warmtepomptechniek wordt gecombineerd met luchtverwarming binnen één systeem. Binnenkort zal deze techniek beschikbaar zijn en dan kunnen er echt grote stappen worden gezet in de verduurzaming van de (bestaande) industriële omgeving.

Goed werkende installaties voor binnenluchtkwaliteit

In de winterperiode worden in veel gebouwen en woningen de ramen en deuren zoveel mogelijk dicht gehouden. Zo wordt geprobeerd om energie te besparen en de daarmee gepaard gaande hoge kosten, waar bijna iedereen in ons land inmiddels mee is geconfronteerd, laag te houden. Veel mensen zijn zich echter niet bewust van de gevolgen die het onvoldoende ventileren van een gebouw of huis hebben op de binnenluchtkwaliteit. Zo wordt in recente berichtgeving in de landelijke media gesproken over schimmelvorming en vochtproblemen in slecht geventileerde, koude en vochtige ruimtes. Naast dat schimmel de staat van een gebouw of woning aantast, is het bovenal slecht voor de gezondheid. Het goed installeren, instellen, inregelen, onderhouden en monitoren van airconditionings- en luchtbehandelingssystemen zorgt voor de juiste binnenluchtkwaliteit bij een laag energiegebruik. Veel onderzoeken hebben uitgewezen dat hierin nog een wereld te winnen is in Nederland. Door het volgen van de onderhoudsrichtlijnen, die NVKL samen met het Rijksvastgoedbedrijf en Binnenklimaat Nederland heeft opgesteld, wordt al veel gewonnen op dit vlak. Daarnaast zijn er ook de ISSO-publicaties Duurzaam Beheer en Onderhoud 100 – 107 die de juiste handvatten bieden om airconditionings- en luchtbehandelingssystemen gedurende de levenscyclus goed te laten presteren. Voor het goed installeren en onderhouden van airconditionings- en luchtbehandelingssystemen kun je terecht bij NVKL, de vereniging van koeltechnische bedrijven, waar NVKL-erkende installateurs graag met je meedenken en je voorzien van gepast advies. De erkende installateurs zijn in het bezit van de NVKL-erkenning en voldoen daarmee aan alle verplichte wet- en regelgeving, opleidingen en vakkennis waarop

En dan..

Afgelopen jaar heb ik het besluit genomen om te stoppen met mijn installatiebedrijf. Ik wilde het allemaal goed regelen, zodat klanten, personeel en ikzelf tevreden kunnen zijn. Dat bleek nog een hele opgave, maar raad is gelukkig overal verkrijgbaar. Ik ben niet de eerste die met zijn bedrijf stopt. Of het uiteindelijk allemaal goed gaat komen, wordt nog even afwachten. Maar op dit moment heb ik daar een meer dan goed gevoel over. Wat ga ik zelf allemaal doen als de boel aan de kant is, bedenk ik mij nu. Ondernemen is topsport, zei oud-topsporter en ondernemer Wil Hartog ooit. De ondernemerswedstrijd duurt niet een paar uur, maar gaat de hele week, jaar na jaar door. De weinige vrije tijd die overblijft wordt vaak ingevuld met een gezinsleven en vaak enkele hobby’s. Stilzitten staat kennelijk niet in het ondernemerswoordenboek. Het zal mij ook niet lukken, vrees ik. De laatste tijd ben ik maar alvast op zoek gegaan naar een passende invulling van de dag en dat bleek uiteindelijk eenvoudiger dan gedacht en bovendien snel geregeld. Alle klusjes in en om huis, die al jaren zijn blijven liggen, staan inmiddels op papier en ik ben van plan ze stap voor stap af te werken, geheel op eigen tempo en uiteraard als ik er zin in heb. Daarnaast maak ik muziek. Ik heb nu alle repetitie-avonden, en optredens, in mijn agenda gezet en ben vastbesloten om er voortaan geen enkele te missen of af te zeggen. Met name de derde helft wil

Volg jij het allemaal nog?

Veranderingen gaan snel. Dat merk ik ook in mijn vakgebied marketing. En ik hoor dan ook steeds vaker: “Een meerjaren strategisch marketingplan opstellen heeft geen zin, want wat ik vandaag verzin is morgen achterhaald”. Maar moet je dan net zoals Alice Wonderland instappen, zonder enig idee waar je heen wilt? De kat die Alice als eerste levend wezen tegenkwam, sprak zelf als een wijze uil: “Als je niet weet waar je naar toe wilt, dan is iedere richting goed”. Die wijsheid zie ik echter in het bedrijfsleven minder vaak terug. Daar kijkt men nogal eens verbaasd aan het einde van het jaar. En niet alleen wat de resultaten betreft. Als die goed zijn, tja dan heb je gelijk. Leiden is echter in last, als de zaken anders zijn gelopen als… Ja, als wat? Want zonder plan en doelstellingen is eigenlijk alles goed. Dus moet je ook niet zeuren als je meent last te hebben van klanten die om een lagere prijs vragen. Of de omzet achterblijft in productgroepen die juist in de belangstelling staan van afnemers, zoals zonnepanelen, warmtepompen of energieopslag thuis. Volgt u met uw organisatie overigens al die ontwikkelingen wel? En volgen medewerkers daarvoor ook de nodige cursussen? Of volgt u alleen het algemeen in de sector heersende idee dat de laagste prijs het enige is dat voor afnemers telt. Met een bedrijf moet je keuzes maken. Je kunt niet de richting van de laagste prijs kiezen en tegelijkertijd die van de kampioen op een ánder terrein opgaan.