IMI Hydronic Engineering is nadrukkelijk aanwezig tijdens de Installatie Vakbeurs in Hardenberg. Als toonaangevend leverancier van appendages en drukbehoudsystemen voor energiezuinige verwarmings- en koelsystemen, pakt het bedrijf op deze vakbeurs uit met diverse productinnovaties van hoge kwaliteit die zich kenmerken door technisch vernuft, maar ook door een opvallend eenvoudige bediening. Omdat u dat wilt. Al meer dan 100 jaar draait bij IMI alles om HVAC-producten voor een comfortabel binnenklimaat tegen lage energiekosten. Als specialist in waterzijdige (in)regeling van ruimtetemperaturen, biedt IMI up-to-date oplossingen voor installateurs, groothandel en eindgebruikers. Daarbij toont IMI onophoudelijk haar grote kennis op dit gebied. Ook daarom staat IMI op de vakbeurs in Hardenberg. Deze keer met de volgende producten: IMI-Pneumatex Simply Compresso : een compact “Plug & Play” precisiedrukbehoudsysteem met compressoren voor verwarmings-, solar- en koelwatersystemen. Geschikt voor installaties met een veiligheidsventiel van 3 bar, verwarmingsvermogen tot 400 kW en koelsystemen tot 600 kW. De TA-Modulator: een uiterst nauwkeurige drukonafhankelijke (in)regelafsluiter. Het werkgebied is 6 keer groter dan een lineaire afsluiter met een gelijk debiet. Bovendien kunt u met de TA-Modulator het debiet nauwkeurig regelen tot bijna het nulpunt. De NIEUWE TA-STAD inregelafsluiter, legendarische kwaliteit met verbeterde prestaties en bedieningsgemak. TA-Scope en DpS-Visio: veiliger, eenvoudiger en nauwkeuriger inregelen dankzij automatisch elektronisch spoelen en kalibreren IMI-Heimeier Eclipse thermostatische radiatorafsluiter met innovatieve AFC-technologie. De nieuwe IMI-Heimeier HALO, een thermostatisch regelelement in een fraai design, perfect voor stijlvolle interieurs. Wilt u weten en ervaren hoe deze productinnovaties voor u de meest up-to-date oplossing vormen op weg naar een comfortabel
Auteur: Ruud
Walraven biedt vele innovatieve producten op het gebied van sanitair, waaronder een grote verscheidenheid aan voorwandsystemen. Daarnaast is Walraven exclusief vertegenwoordiger van het complete McAlpine sanitairassortiment in de Benelux. Op het gebied van kunststof sifons en toebehoren behoort het assortiment tot het meest complete ter wereld. Het merk staat bekend om de hoge kwaliteit en het montagegemak. Nagenoeg alle McAlpine producten worden compleet en geheel voorgemonteerd aangeleverd waardoor ze snel en gemakkelijk geïnstalleerd kunnen worden. Voorbeeld uit het assortiment is de MacValve. Omdat deze handige sifon geen waterslot heeft, kan het nooit uitdrogen door verdamping of onvoldoende gebruik van het lozingstoestel. Deze sifon kan in bestaande situaties worden toegepast als terugslagklep om terugloop te voorkomen en functioneert als beluchter. Het product kan zowel horizontaal als verticaal geïnstalleerd worden. Bovengenoemd product is slechts een kleine greep uit het uitgebreide McAlpine assortiment. Er zijn daarnaast onder andere verschillende gootsteenafvoer combinaties, douchebaksifons, badsifons, beluchters, afvoerpluggen en korfpluggen beschikbaar. Ook biedt McAlpine een speciale Luxury line met daarin een breed scala aan producten van verchroomd messing. Kijk voor een compleet overzicht op www.walraven.com.
Er zijn al diverse technieken op de markt om legionella te bestrijden. Deze worden over het algemeen ingedeeld in fysische, fotochemische en elektrochemische (koper-zilver-ionisatie) systemen. Sinds kort is er een nieuwe methode bijgekomen, waarbij legionella wordt voorkomen en bestreden via trillingen. Het bedrijf H2O Technics maakt er furore mee. Het begon allemaal met een vraag vanuit de markt. Veel sectoren, zoals de (glas-) tuinbouw werken met chemicaliën en bestrijdingsmiddelen om de vorming van legionella en aangroei tegen te gaan. Deze methodes zijn zeer schadelijk voor het milieu. In 2014 kwam een bedrijf gespecialiseerd inlegionellabeheersing in contact met H2O Technics. Samen onderzochten ze de mogelijkheid om via nano-cavitatie legionella te voorkomen en te bestrijden. Een aantal experimenten verder, onder andere in kantoren en koeltorens, kan inmiddels wel geconcludeerd worden dat het Zerinn-systeem werkt. Buis De Zerinn is een buis van rvs met een diameter van 80 mm. Hij komt in twee uitvoeringen op de markt; met een lengte van 40 en een lengte van 60 cm. De grootte van het leidingnetwerk bepaalt welke variant er moet worden gebruikt. Op de 40 cm versie zitten 4 resonators, op de 60 cm versie 6. In de aparte aansturingskast (15x20x80 cm) zit een computertje verwerkt. Middels een kabel wordt een verbinding gelegd met de buis. Cavitatie De Zerinn werkt op basis van cavitatie. Door de microscopische kleine vorm van cavitatie, ook wel nano-cavitatie genoemd, worden micro-organismen en celwanden van parasieten, zoals legionella onherstelbaar beschadigd. Bovendien wordt de biofilm (slijmerige afzetting van organisch materiaal) die
Duurzaamheid is een ‘hot-issue’. Niet alleen de consument vraagt steeds vaker om waterbesparende oplossingen. Het duurzaam gebruik van water staat ook hoog op de agenda van bouwers en opdrachtgevers. Om bijvoorbeeld voor een Breeam-certificering in aanmerking te komen, is een 4-literspoeling van het toilet zeer gewenst. Bij steeds meer wc-potten wordt bovendien uitgegaan van kleine spoelingen. Maar is Nederland wel klaar voor de kleine toiletspoeling? En waarmee moet bij de installatie rekening worden houden? Het Bouwbesluit en NEN 3215 gaan nog altijd uit van een spoeling van minimaal 6 liter. “In artikel 4.1.7 van NEN 3215 staat dat voor het goed functioneren van een gebouwriolering een closetspoeling van minimaal 6 liter water vereist is”, vertelt Jeroen Bosman, Product Manager Sanitairsystemen bij Geberit. “Deze bepaling is in 2002 opgenomen en bij de meest recente herziening in 2011 gehandhaafd. De meeste rioleringen in Nederland worden overigens nog op een 9-literspoeling gebaseerd.” Spoelgarantie Maar hoe reëel zijn kleinere toiletspoelingen eigenlijk? Functioneert het afvoersysteem erachter nog wel als we met minder water gaan spoelen? Hoe wordt een goede spoeling van slechts 4 liter gegarandeerd? “Dat zijn vragen die wij regelmatig krijgen”, vertelt Bosman. “Voor de antwoorden hierop kan men niet in het Nederlandse Bouwbesluit en de NEN-normeringen terecht. Daarin vinden we niets over 4-literspoelingen en moeten we teruggrijpen naar wat er staat over 6-literspoelingen. NEN hanteert dan een minimaal afschot van 5 mm per meter.”“De Duitse (DIN) normering, daarentegen, geeft wel uitsluitsel”, vervolgt Bosman. “DIN EN 1986-100 hanteert bij kleinere spoelingen van 4
Volgens Peter Rietveld, dga van Inoxcon kan de elektrische cv-ketel in bepaalde gevallen ook een heel interessant alternatief zijn voor een luchtgebonden warmtepomp. Niet alleen voor de ruimteverwarming, maar ook voor de productie van warm tapwater. Elektrische cv-ketel Inoxcon levert naast warm water systemen onder andere elektrische cv-ketels aan de markt. “Kijk in de nieuwbouw heb je uitstekende randvoorwaarden om een luchtgebonden warmtepomp toe te passen. Je kunt in het ontwerp al rekening houden met het ruimtebeslag, de plaatsing en de juiste isolatiedikte om een lage temperatuur afgiftesysteem te installeren. In de bestaande bouw daarentegen is vooral behoefte aan maatwerk.” Obstakels Neem nu monumentale panden. “Met een monumentenstatus is het niet altijd mogelijk om een buitenunit van een warmtepomp tegen de gevel te plaatsen of een isolatiepakket aan te brengen. Maar ook in de reguliere hoogbouw kan de plaatsing van warmtepompen veel problemen met zich meebrengen. Bijvoorbeeld als er drastische bouwkundige ingrepen nodig zijn om een ltv-systeem aan te brengen.” 1-1 uitwisselbaar In dergelijke gevallen is de elektrische ketel een interessant alternatief, meent Rietveld. “De elektrische cv-ketel is 1-1 uitwisselbaar met een gasketel, je hoeft geen afgiftesysteem aan te passen, maar neemt wel afscheid van het gas. Mocht je pv-panelen hebben, dan wordt deze optie extra aantrekkelijk, omdat je ook je energievoorziening dan verduurzaamt.” Energiekosten Toch huiveren veel consumenten en installateurs voor de energiekosten die elektrische cv-ketels met zich meebrengen. “In een gemiddelde woning ben je duurder uit dan met een gasketel, ongeveer 2,4 keer zo duur. Anderzijds is een
Zijn vader zag hem het liefst in een beroep zonder vuile handen. Bob van der Loo besliste zelf anders. De 42-jarige heeft er geen moment spijt van gehad. Zijn vak is gevarieerd en zit bordenvol uitdagingen, zoals laatst toen hij een nieuwe badkamer in een woning met houtskeletbouw moest plaatsen. “Ik kom uit een familie met nette pakken. Allemaal kantoormensen, behalve ik dan. Ik haat stilzitten.” Op school hadden ze al snel door dat er een vakman in spé in Van der Loo huisde. “Ik kreeg het advies mee om loodgieter te worden. Een breed technisch vak en de omgang met mensen paste wel bij mij, werd er gezegd.” Opleiding Van der Loo doorliep de LTS, volgde aansluitend technische vakopleidingen en werkte bij verschillende installatiebedrijven. In 2017 begon hij voor zichzelf. “Ik wilde meer vrijheid en zelf bepalen hoeveel tijd ik kon uittrekken voor een klus. Het was best een gok, want ik begon met niets. Het pakte gelukkig goed uit. Een klant belde en daarna ben ik nooit meer thuis geweest.” Voorkeur Van der Loo werkt alleen in de particuliere sector en dan voornamelijk in de woningbouw. “Mijn voorkeur gaat uit naar renovatieklussen. Die klanten tonen waardering voor je vakmanschap en zijn erg gebrand op goed menselijk contact. Zolang ik maar mijn afspraken nakom en goede service lever, blijft het werk zich wel aandienen.” Hang naar luxe De laatste tijd stromen de sanitaire klussen binnen. “Mensen hebben weer geld, ze willen luxe. Een paar jaar geleden moesten ze nog
In 85% van de woningen staat nog een cv-ketel. Ze nemen de ruimteverwarming en warm waterproductie voor hun rekening. De gasgestookte cv-ketel is niet duurzaam, maar zorgt wel voor een ongelimiteerde beschikbaarheid van warm water. Maar daar komt nu verandering in.
Het gaat de laatste tijd in installatiewereld vooral over het vervangen van cv-ketels door gasloze alternatieven. Terecht, maar je zou bijna vergeten dat er nog meer interessante aandachtsgebieden zijn. Neem nu het sanitair. Dit lijkt vooral om fraaie vormgeving en nette afwerking te draaien. Maar achter de wand en vloer staat de techniek niet stil. Zo spelen sanitairfabrikanten volop in op de trend om nog sneller te kunnen installeren. De meeste installateurs hebben momenteel volop werk en willen een douchevloer of voorwandsysteem van een toilet in de kortst mogelijke tijd kunnen plaatsen, met behoud van kwaliteit welteverstaan. Een ander voorbeeld betreft de voorkoming en bestrijding van Legionella in (drink)watersystemen. Hiervoor zijn al diverse technieken op de markt, variërend van fysische, fotochemische en elektrochemische systemen. Daaraan is onlangs een nieuwe methode toegevoegd. Trillingen zorgen ervoor dat de Legionella geen voedingsbodem meer heeft. Geen voedingsbodem, geen Legionella. Maar we komen er niet helemaal onderuit. Ook in deze uitgave aandacht voor de warmtepomp. Deze werkt immers met lage temperaturen en dat heeft gevolgen voor de warmwaterproductie. Douchen met lauw water is geen optie. Een boilervat biedt uitkomst, maar waar deze dan te plaatsen? Samen met de warmtepomp neemt dit toestel namelijk best wat ruimte in beslag. Sanitair: best gevarieerd dus maar vooral ook uitdagend.
“Vragen? ..<stilte>.. Geen vragen, dan gaan we naar het volgende onderwerp”. Ik dacht terug aan deze zin, die ik mij herinner als een mantra. Hij werd uitgesproken door een docent die ons met verwoede pogingen de elektroleer trachtte bij te brengen. Alles over spanning-, stroom-, weerstandberekeningen en wat al niet meer. Zijn er nog vragen? Natuurlijk zijn er vragen. Toen en zeker nú. Als vakman is het een must bij te blijven. In allerlei brancheprogramma’s zien we deze bijscholing – en soms zelfs omscholing – plaatsvinden. Het vak elektrotechniek wordt steeds kennisintensiever. Met de komst van ICT en IT kantelt het vak razendsnel. Door slimme integratie van technieken ontstaan er 1001 mogelijkheden met evenzoveel vragen en kansrijke ideeën. Technologische innovaties waar je als ondernemer iets mee kunt. Soms loop je bij toeval tegen een situatie aan waarbij je jezelf afvraagt: “Dit zou toch anders kunnen?” Of een situatie waarbij je in één keer zelf zo’n eurekamoment hebt. Het hebben van een vraag of een idee is een mooie start. Maar wie geeft antwoord of helpt je verder? In de praktijk worden al snel de bekende wegen bewandeld. Een belletje naar de vaste leveranciers, wat voorzichtige gedachtewisselingen met branchebroeders. En oplossingsgericht – waar ‘techneuten’ toch bekend om staan – komt er antwoord of invulling. Maar, heb je dan het beste antwoord? Is dan het hoogste resultaat behaald? Regelmatig blijven kansrijke ideeën op de bekende plank liggen. En goede verdiepingsvragen onbeantwoord. Dat is niet nodig. Er is namelijk een plek waar je
De warmtepomp rukt gestadig op in Nederland. In zijn kielzog volgt het boilervat. Waar de installateur de afgelopen decennia routineus combiketels kon installeren in nieuwbouwhuizen en renovatieprojecten, moet nu een omslag worden gemaakt. Een omslag die nogal wat praktische gevolgen heeft. Tim Wooning zat al bomvol werk vanwege de hoogconjunctuur, maar merkt de laatste tijd dat de markt nog sterker aantrekt. En het einde is voorlopig niet in zicht. De mede-eigenaar van Wooning Airconditioning signaleert een opvallende toename van het aantal aanvragen voor de installatie van warmtepompen en boilervaten. Bewustwording “Dat heeft allereerst te maken met een stukje bewustwording”, legt Wooning uit. “Mijn eindklanten krijgen van alle kanten te horen dat het cv-ketel tijdperk zijn einde nadert. De regering voert nu een actief beleid om de overstap naar ‘gasloos’ te stimuleren. Daarnaast signaleer ik een groeiende interesse bij consumenten om te zoeken naar energiebesparingsmogelijkheden. Ze willen graag hun kosten omlaag brengen. Het uiteindelijke doel is dan om op 0 te eindigen uiteraard. Velen maken er echt een sport van. Ze beginnen bij wijze van spreken met pv-panelen op hun dak te leggen, laten dan een warmtepomp installeren, een douche-wtw en ga zo maar door.” Kennisniveau “Wij zijn een koeltechnisch bedrijf dat zowel in de nieuwbouw- als renovatiemarkt opereert. Meestal legt de installateur het eerste contact met de klant en schakelt ons dan in voor bepaalde specialistische werkzaamheden. Ik merk dat er nogal wat niveauverschillen zijn tussen installateurs. Sommigen zijn voortreffelijk op de hoogte van nieuwe duurzame systemen, zoals warmtepompen en