Rookgasanalyse

Een zorgvuldig uitgevoerde rookgasanalyse hoort bij professioneel cv-onderhoud. Hierbij wordt onder andere de samenstelling van de gassen die vrijkomen bij het verbrandingsproces (de rookgassen) gemeten en berekend. Aan de hand van deze meetresultaten kan worden bepaald of het verbrandingsproces naar wens verloopt, of dat er maatregelen moeten worden getroffen om het proces energiezuiniger en/of veiliger te laten verlopen. Het eerste dat u hiervoor nodig heeft is een goede rookgasanalyser. Om er zeker van te zijn dat het instrument technisch voldoet aan de geldende regelgeving is het verstandig om een model aan te schaffen dat is gecertificeerd volgens NEN-EN50379 deel 2 door een onafhankelijke keuringsinstantie.

Werking rookgasanalyzer

Bij verbranding van aardgas bestaan de rookgassen voornamelijk uit zuurstof (O2), kooldioxide (CO2), koolmonoxide (CO), stikstofoxiden (NOx) en water (H2O). Een rookgasanalyser bevat meestal twee elektrochemische sensoren voor het meten van zuurstof en koolmonoxide. De laatstgenoemde dient waterstof gecompenseerd te zijn, omdat bij verbranding van aardgas een kleine hoeveelheid waterstof (H2) vrijkomt. De meetwaarde van CO zal bij een niet gecompenseerde sensor hierdoor sterk kunnen afwijken van de werkelijke waarde. Rookgasanalysers voor grote stookinstallaties boven 100 kW bevatten naast de bovengenoemde sensoren vaak ook sensoren voor meting van NO, NO2 en/of SO2.
Voordat u de meting start laat u eerst het instrument even spoelen met schone lucht en voert u de juiste brandstofsoort in, bijvoorbeeld Gronings aardgas. Hiermee laat u het instrument weten welke constante waarden in de formules moeten worden toegepast. Door de hoeveelheid O2 in de rookgassen te meten kan het instrument nu de hoeveelheid CO2 nauwkeurig berekenen. Het instrument meet gelijktijdig CO, de temperatuur van de rookgassen en de temperatuur van de aangezogen lucht. Aan de hand van alle gemeten waarden kan het instrument diverse aanvullende zaken berekenen, zoals rendement, luchtbrandstofverhouding (λ), verlies en giftigheidsindex.

Interpretatie meetwaarden

Het gebruik van een goed instrument in een juiste meetopstelling levert betrouwbare meetresultaten op. Om aan de hand van deze resultaten te kunnen bepalen of de installatie correct functioneert of dat er misschien maatregelen nodig zijn, moet je weten wat de meetwaarden betekenen. Als u bijvoorbeeld constateert dat er relatief veel koolmonoxide wordt gemeten en lage waarden voor O2 en λ, dan is er sprake van luchtondermaat. Hierbij krijgt het verbrandingsproces onvoldoende lucht doordat bijvoorbeeld de brander slecht is afgeregeld, of doordat de luchttoevoer is vervuild. Het kan ook te maken hebben met de belasting van de brander, vervuiling van de sproeier of een slechte afvoer van de rookgassen. Indien u echter meetwaarden ziet met relatief lage waarden voor CO en CO2, maar juist hoge waarden voor O2 en λ, dan is er waarschijnlijk sprake van luchtovermaat. Dit kan ook te maken hebben met een slecht afgestelde brander of een ketellichaam dat niet gasdicht is.

Meetrapportage

Als u werkzaamheden heeft verricht aan een cv-installatie, naar aanleiding van een onderhoudscontract, dan bent u aansprakelijk voor deze installatie. Dit geldt ook voor schade die onverhoopt ontstaat door foutieve werking, zoals brand of koolmonoxide ontwikkeling. Het is daarom heel belangrijk dat u een duidelijk meetrapport heeft, waarmee u kunt aantonen dat de installatie naar behoren functioneerde toen u de werkzaamheden had voltooid. U kunt natuurlijk een handgeschreven rapport maken, waarop u alle meetwaarden noteert, maar er zijn tegenwoordig gelukkig snellere en meer betrouwbare methoden voorhanden. Veel monteurs maken gebruik van een kleine printer, die draadloos contact maakt met de rookgasanalyser en een meetrapport print. Er zijn ook fabrikanten van moderne instrumenten die een gratis app ter beschikking stellen voor uw smartphone of tablet. Hiermee maakt u contact met de rookgasanalyser via Bluetooth Smart en wordt het meetrapport automatisch ingevuld. U kunt de installatie- en adresgegevens zelf invullen en het hele meetrapport gemakkelijk delen met uw klant of opdrachtgever via mail of social media.

Onderhoud en kalibratie

Een rookgasanalyser heeft periodiek onderhoud nodig om goed te blijven functioneren. Er zijn vervangingsonderdelen, zoals bijvoorbeeld een stoffilter, die bij vervuiling vervangen moeten worden.
Doordat er bij verbranding van aardgas ook water vrijkomt is vrijwel elke rookgasanalyser voorzien van een condensafscheider. Dit is een doorzichtig compartiment in de monsternameslang, waar het gecondenseerde water wordt opgevangen, zodat het niet in het instrument bij de sensoren terecht kan komen. Als deze condensafscheider niet tijdig wordt geleegd, kan het water toch worden doorgelaten, met alle gevolgen van dien.
Dit is onderhoud dat door de gebruiker zelf kan worden uitgevoerd. Maar er is ook onderhoud dat door een geautoriseerd servicecentrum dient te worden gedaan (zie kadertekst).

Aanvullende functionaliteit

Moderne rookgasanalysers bieden in veel gevallen aanvullende functionaliteiten, zoals drukmeting. U kunt het instrument dan ook toepassen om de gasdruk, voordruk en branderdruk te meten of een dichtheidsbeproeving uit te voeren. Met een speciale meetfunctie voor koolmonoxide kunt u een meting verrichten in de stookruimte, waarmee u kunt vaststellen of er misschien sprake is van een lek in de rookgasafvoer. Omdat een rookgasanalyser standaard beschikt over temperatuurmeting, kunt u deze met een juiste meetsonde ook toepassen voor meting van de tapwatertemperatuur. Er zijn zelfs modellen met een speciale meetfunctie voor legionellabestrijding, waarmee temperatuurmetingen kunnen worden uitgevoerd bij een drinkwaterinstallatie, volgens vaste meetprotocollen.
Eén van de laatste ontwikkelingen zijn losse, compacte meetsondes voor diverse toepassingen, die via Bluetooth Smart technologie communiceren met uw meetinstrument. Hiermee kan het toestel op eenvoudige wijze worden voorzien van aanvullende meetfuncties, die passen bij uw specifieke behoefte. Voorbeelden zijn meting van luchtvochtigheid, vloeistofdruk of het uitvoeren van lekdetectie bij gasleidingen

View as Slideshow