Categorie: Techniek

‘Het huis van de toekomst’, zo kun je de woning van Bas Hasselaar in Den Haag omschrijven. Hij ontwierp en bouwde mee aan zijn eigen woning. Tijdens het ontwerpproces stonden licht, lucht en ruimte centraal. Natuurlijke toevoer vormde de basis voor het installatieproces. Een voorbeeld van een woning waarbij comfortabel, duurzaam en energieneutraal bouwen geen vraag was maar een uitgangspunt. “Een gezonde en duurzame woning was vanaf het begin een gegeven”, vertelt ontwerper en bewoner Bas Hasselaar. “Ik had eerder kennisgemaakt met de bouwvisie ‘active house’; een visie waarin de bewoner centraal staat. Kenmerken als comfort, energie en milieu worden binnen deze bouwvisie als integraal geheel beschouwd. Maar het uitgangspunt blijft de mens, die zich nu eenmaal niet hoeft aan te passen aan de woning.” Meedenken in het bouwproces Een goed begin is het halve werk. In het voortraject organiseerde Hasselaar daarom een sessie waarbij bouwprofessionals uit verschillende richtingen rond de tafel zaten: fabrikanten, adviseurs en architecten. “Tijdens deze sessie vormde één vraag de grote uitdaging, namelijk: wat zijn de basisprincipes om een ideaal active house te ontwerpen? Ventilatiespecialist Duco was aanwezig om mee te denken. Richard Geraerts, verkoopleider Nederland, hierover: “Ook Duco gelooft in de active house benadering. We zijn hierin al jaren actief. Tijdens de sessies met andere bouw gerelateerde partijen konden we onze kennis hierover uitdragen. Op die manier waren we vanaf dag één actief betrokken bij dit mooie project.” Natuurlijke ventilatie als basis Tijdens het ontwerpen stonden licht, lucht en ruimte centraal. De wens voor natuurlijke

Een woning uit de jaren zestig kán volledig van het gas los. In Maassluis verbouwt een particuliere eigenaar zijn nieuw aangeschafte woning tot nul-op-de-meter-woning. Het gaat om een voormalige dokterswoning met praktijkruimte uit de jaren 60. Het wordt een woonhuis met kantoor. Verwarming en warm water komen van een aardwarmte-warmtepomp van Vaillant. De zestig meter diepe gaten voor de aardwarmtesondes worden met een nieuwe techniek gerealiseerd: sonisch boren. “Een woning als deze stamt uit de tijd dat men niet zo bezig was met het goed isoleren van een woning. Gas was goedkoop en stoken was geen enkel probleem”, vertelt René van der Linden. Hij overziet de renovatiewerkzaamheden samen met zijn zoon Cor, die de gasloze woning uiteindelijk zal betrekken. “Om deze woning geheel gasloos te kunnen verwarmen moesten er daarom veel isolatiemaatregelen genomen worden. Onder het dak werd Isovlok aangebracht, een materiaal dat gemaakt is van papierpulp. De muren krijgen isolerende voorzetwanden terwijl de spouw zelf ook nog eens geïsoleerd wordt. De vloer is geïsoleerd, daarop is vloerverwarming aangelegd, die is weer afgedekt met een laag schuimbeton. Boven komen laagtemperatuur-radiatoren.” Installatie staat al klaar In de garage staat de FlexoTHERM warmtepomp te wachten op installatie. Ernaast een cv-buffer met pompregeling van 200 liter. Op de zolder staat ook het boilervat van 300 liter van Vaillant reeds klaar. Samen een installatie die 10 k W vermogen kan leveren en zo probleemloos voor warmte en warm water moet kunnen zorgen. Tevens koeling in de zomer “We hebben bewust voor aardwarmte gekozen”, vertelt

ISSO heeft de afgelopen maanden hard gewerkt aan de revisie van ISSO-publicatie 24. Door de strengere hantering van nieuwe wet- en regelgeving was er behoefte aan een herziening van dit document over installatiegeluid. Aanleiding waren ook de verschillende meldingen van praktijkproblemen met installatiegeluid. Bovendien blijkt de markt behoefte te hebben aan eenvoudige rekenregels. Reden genoeg om de publicatie een update te geven. De herziening van ISSO-publicatie 24 was ook geen overbodige luxe; de originele publicatie stamt uit 1990. De nieuwe versie gaat onder meer dieper in op installatietechnische onderdelen en de theoretische aspecten rondom installatiegeluiden. Meer installaties Dennis van der Kooij, projectcoördinator bij ISSO, geeft aan dat de revisie – naast de verdieping op het vlak van installatietechnische onderdelen en de theorie – op nog een aantal punten afwijkt van de eerste publicatie. “De meest recente versie behandelt meer installaties uitgebreider en we gaan ook dieper in op elke installatie. Zo komen in de nieuwe versie van de ISSO-publicatie 24 onder andere de geluidstechnische aspecten van verwarmingsinstallaties, sanitaire installaties en liftinstallaties aan bod. Daarnaast is er extra aandacht voor de bouw-akoestische aspecten, zoals de geluidsisolatie van constructies en de absorptie van geluid bij afwerkmaterialen. Zowel de bouw-akoestische facetten als de geluidsabsorptie bij afwerkmaterialen zijn namelijk belangrijk bij het beoordelen van de toelaatbare mate van geluidsuitstraling. Compleet nieuw in de herziening zijn decentrale installaties in onder anderen scholen, omdat hier vanuit het werkveld veel vraag naar is. Voorbeelden hiervan zijn fancoil-units, vloer- en gevelunits en decentrale schoolventilatiesystemen. De publicatie gaat daarnaast

In mei 2015 betrokken Richard en Eveline hun nieuwe NOM-woning in Vuren. Het huis was voorzien van een dik isolatiepakket en duurzame installaties, zodat de bewoners van het gas los zouden kunnen. Is die belofte waargemaakt? IZ sprak met de bewoners en de adviseur. Vuren is een dorpje onder de rook van Gorinchem. In september 2014 begon de bouw van het nieuwe huis voor Eveline en Richard, in mei 2015 konden ze de woning betrekken. De nieuwbouw heeft een woonkamer met halfopen keuken, slaapkamer en bijkeuken annex technische ruimte op de begane grond. De eerste verdieping herbergt 4 slaapkamers en een badkamer. Wijzigingen In het originele bouwplan was dezelfde plattegrond geprojecteerd, maar voor een andere bouwkundige en installatietechnische aanpak gekozen. Toen Michel Deelen van adviesbureau IDEA echter aanschoof, werd al snel duidelijk dat er drastische wijzigingen nodig waren in het ontwerp. Belang isolatie “Ons advies is altijd om eerst de woning goed te isoleren, zodat de warmtevraag zoveel mogelijk wordt teruggebracht. Vervolgens kan je naar de beste installatietechnische oplossing gaan kijken. Dat hoeft niet per definitie een warmtepomp te zijn, zoals nu wel erg vaak wordt gezegd door een bepaalde lobby. In bepaalde gevallen is het vanuit financieel, rendement en technisch oogpunt juist slimmer om nog wel een cv-ketel te installeren.” #gaslos Richard en Eveline wilden een gasloze woning. Het liefst zelfs helemaal off-grid gaan. Michel: “We hebben geanalyseerd wat de mogelijkheden waren en wat haalbaar was. Eerst zijn de vloer, gevel en het dak geïsoleerd. De vloer heeft nu

De F-gassenverordening, die door de Europese Commissie al in 2014 werd aangenomen, zal op de korte termijn de markt voor koudemiddelen ingrijpend veranderen. Nu al zijn de prijsstijgingen enorm. En dat niet alleen voor de chemische koudemiddelen met een hoog GWP, ook de prijs voor koudemiddelen met een lager GWP (zoals R134 A) is het laatste jaar verdubbeld of verdrievoudigd. Wat betekent dit voor de meer dan een miljoen koelinstallaties en airconditioners in ons land die gebruik maken van koudemiddelen? Een vraag die menig installateur bezighoudt. Uitfasering Doel van de F-gassenverordening is om het gebruik van Cfk’s (fluorkoolwaterstoffen) terug te dringen. De regelgeving is erop gericht de verkoop van koudemiddelen met een hoge GWP-waarde te verminderen en te vervangen door koudemiddelen met een lage GWP-waarde. De GWP-waarde (Global Warming Potential) is de bijdrage die een gas levert aan het broeikaseffect. Het geeft het opwarmingsvermogen van een gas aan in vergelijking met CO2 (de GWP van CO2 is 1). Zo heeft bijvoorbeeld het in supermarkten veel toegepaste R-404 A een GWP-waarde van 3922 en het in veel airco’s gebruikte R 134 a een GWP-waarde van 1430. Maatregelen Om daadwerkelijk het gebruik terug te dringen, zijn een drietal maatregelen van kracht: - Productiebeperking: De totale hoeveelheid HFK-koudemiddelen die leveranciers nog mogen verkopen is vastgelegd in een quotum. Hoe hoger de GWP-waarde hoe groter het aandeel in het quotum. Het quotum wordt ieder jaar kleiner. Van 100% in 2015 naar 21% in 2030. - Gebruiksverbod: Installaties met koudemiddelen met een GWP-waarde van 2500 en hoger