Klimaatverandering speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Denk aan de recente zware regenval en overstromingen in Japan, gevolgd door een hittegolf. Of, in eigen land, aan de algenvorming in stilstaand water door het aanhoudende warme weer. Stilstaand water is ook in drinkwaterleidingen de belangrijkste veroorzaker van bacterievorming. Zeker als de temperaturen hoog oplopen. Zoals onlangs in een Rotterdamse flat waar het in delen van het gebouw 50 gaden was! Continu spuien is de oplossing om stilstaand water te voorkomen. Maar dat gaat tegen de oproep van waterleidingbedrijven in om het watergebruik juist te beperken. Omdat er vanwege de droogte sprake is van watergebrek. Er is echter geen gebrek aan water. Water bevindt zich namelijk in een kringloop en gaat dus niet verloren. Het probleem is dat we het vervuilen. Chemiereuzen zijn vaak aan waterlopen gesitueerd en lozen hier hun afvalstoffen verdund. De grens van het oplossend vermogen van water wordt opgezocht. Op sommige plaatsen zijn bewoners nog rechtstreeks afhankelijk van oppervlaktewater. Zoals in de Biesbosch. Maar dat wordt een steeds moeilijker verhaal. Zelfs hier raakt het water steeds meer vervuild. Een alternatief zou zijn om drinkwater ouderwets met jerrycans aan te voeren, zoals dit nog in Afrika gebeurt. Ik zag dit tijdens één van mijn rondreizen daar. Dan besef je pas in wat voor rijkdom wij leven en leer je weer relativeren. Leo Bikker BAC (Bikker Advies & Consultancy) mbikker@chello.nl
Categorie: Column
Nog even en de Installatievakbeurs gaat weer van start in Hardenberg. Ongetwijfeld zullen standhouders, experts en bezoekers weer tekeergaan tegen de manier waarop onze branche is ingericht. “Het kan allemaal veel eerlijker, transparanter en efficiënter”, valt er dan vaak te horen. “Kijk bijvoorbeeld eens naar de auto-industrie.” Maar klopt dat wel?
In 85% van de woningen staat nog een cv-ketel. Ze nemen de ruimteverwarming en warm waterproductie voor hun rekening. De gasgestookte cv-ketel is niet duurzaam, maar zorgt wel voor een ongelimiteerde beschikbaarheid van warm water. Maar daar komt nu verandering in.
“Vragen? ..<stilte>.. Geen vragen, dan gaan we naar het volgende onderwerp”. Ik dacht terug aan deze zin, die ik mij herinner als een mantra. Hij werd uitgesproken door een docent die ons met verwoede pogingen de elektroleer trachtte bij te brengen. Alles over spanning-, stroom-, weerstandberekeningen en wat al niet meer. Zijn er nog vragen? Natuurlijk zijn er vragen. Toen en zeker nú. Als vakman is het een must bij te blijven. In allerlei brancheprogramma’s zien we deze bijscholing – en soms zelfs omscholing – plaatsvinden. Het vak elektrotechniek wordt steeds kennisintensiever. Met de komst van ICT en IT kantelt het vak razendsnel. Door slimme integratie van technieken ontstaan er 1001 mogelijkheden met evenzoveel vragen en kansrijke ideeën. Technologische innovaties waar je als ondernemer iets mee kunt. Soms loop je bij toeval tegen een situatie aan waarbij je jezelf afvraagt: “Dit zou toch anders kunnen?” Of een situatie waarbij je in één keer zelf zo’n eurekamoment hebt. Het hebben van een vraag of een idee is een mooie start. Maar wie geeft antwoord of helpt je verder? In de praktijk worden al snel de bekende wegen bewandeld. Een belletje naar de vaste leveranciers, wat voorzichtige gedachtewisselingen met branchebroeders. En oplossingsgericht – waar ‘techneuten’ toch bekend om staan – komt er antwoord of invulling. Maar, heb je dan het beste antwoord? Is dan het hoogste resultaat behaald? Regelmatig blijven kansrijke ideeën op de bekende plank liggen. En goede verdiepingsvragen onbeantwoord. Dat is niet nodig. Er is namelijk een plek waar je
Met onlangs afgesloten Pact voor de Ouderenzorg heeft politiek Den Haag een uitgebreid actieplan opgesteld om ouderen langer thuis te laten wonen. Inmiddels hebben meer dan 40 partijen zich aan dit pact gecommitteerd. Zorg en patiëntperspectief domineren hierin, en dat is terecht. Maar ook de branche heeft wat te bieden. De mogelijkheden van techniek kunnen er bijvoorbeeld bij uitstek voor zorgen dat de sociale netwerken rond ouderen dichterbij komen. Overal in Nederland worden senioren getraind om met tablets en andere communicatiemiddelen hun kleinkinderen online te blijven ontmoeten. Techniek is de sleutel naar de aansluiting met de jongere generaties, maar ook met elkaar. Langer thuis wonen betekent nadenken over wat je nu en morgen nodig hebt om zorg, veilig wonen en comfort te combineren. En ook hierbij hebben installatiebedrijven de sleutel – soms letterlijk – in handen. Het vertrouwen in onze vakmensen is groot. Bevlogenheid en ondernemen komen hier dichtbij elkaar. De intenties van het pact zijn goed en de wensen zijn groot. En hoewel onze branche vanuit het ouderenzorgperspectief niet altijd direct als partner wordt gezien, ligt hier een prachtige opgave voor maatschappelijk bewogen ondernemerschap. We zíjn immers de partner van de zorg en vertrouwenspersoon van senioren. Dit is een bijzondere positie die goed bij ons past. Mijn oproep aan minister De Jonge is dan ook: betrek de branche actief bij het realiseren van het pact. De branche heeft kennis en vakmanschap in huis om het verschil te maken. Laten we er voor zorgen dat dit vakmanschap de ouderen bereikt.
Het thema gasloos bouwen is ‘hot’, toch is vrijwel elke woning in Nederland nog aangesloten op gas. Jaarlijks overlijden er helaas nog mensen als gevolg van koolmonoxidevergiftiging. Daarnaast belandt er ook nog een aanzienlijk aantal mensen in een ziekenhuisbed. Bij het losraken van een rookgasafvoersysteem kan er koolmonoxide vrijkomen. Dat ruik je niet, dat proef je niet en dat zie je niet. Daarom adviseren we als Rogafa (branchevereniging voor fabrikanten van rookgasafvoersystemen) om, ter bevordering van de veiligheid, te kiezen voor veilige rookgasafvoersystemen voor nieuwbouw én bij renovatie. Een veilig systeem is belangrijk, maar een ondeugdelijke installatie kan ook leiden tot koolmonoxidevergiftiging. Daarom heeft Rogafa montagebasisvoorschriften voor het veilig beugelen van rookgasafvoer samengesteld en deze gezamenlijke richtlijn als ‘Het nieuwe beugelen’ gepubliceerd. Met behulp van deze checklist kan de installateur controleren of hij heeft voldaan aan deze basisvoorschriften. Daarnaast zijn er ook andere aandachtspunten opgenomen, zoals het benodigde afschot naar de ketel en het maken van gasdichte verbindingen. De checklists van de meest voorkomende systemen zijn te downloaden via www.hetnieuwebeugelen.nl. De beugelvoorschriften zijn helder en eenduidig voor verschillende situaties en worden door steeds meer installateurs gebruikt als richtlijn bij installatie en als onderdeel van opleiding voor nieuwe monteurs. U ook? Omdat de installateur van rookgasafvoer een grote verantwoordelijkheid draagt, neemt Rogafa initiatieven tot het ontwikkelen van adviezen, zodat we als branche goed functionerende en veilige rookgasafvoer kunnen garanderen! Peter Laros, algemeen directeur Ubbink BV Namens de Vereniging van Nederlandse Fabrieken van Gasafvoerleidingsystemen, Rogafa
Ik ben net terug van een lange rondrit in een land waar bellen achter het stuur verplicht is, waar auto’s geen richtingaanwijzer hebben, waar bumperkleven de normaalste zaak van de wereld is, waar men met de elleboog op de claxon leunt. Jawel, Italië. Laatst vroeg iemand mij: hoe komt het dat je in Italië geen Legionella oploopt? Mijn antwoord was dat na Turkije landen als Griekenland, Frankrijk én Italië juist hoog scoren op dat gebied. ECDC in Stockholm houdt dit bij. Alle Europese landen zijn hierbij aangesloten. Maar in veel landen is de meldplicht niet goed geregeld; is er sprake van een ernstige onderrapportage. Misschien is angst voor het inzakken van het toerisme wel een factor. De waterkwaliteit is nergens zo goed als in Nederland. Daar mogen we best trots op zijn. Zodra je onze grens passeert wordt het water gechloord. Dat helpt natuurlijk om bacteriën te doden. Dat is ook wel nodig, want systemen met voorraadvaten op het dak in de zon en gegalvaniseerde ijzeren leidingen werken een legionellabesmetting in de hand. Desondanks komen er nog steeds besmettingen voor. Hier chloren we niet. Chloor is kankerverwekkend. In landen als Italië is voor installateurs nog veel werk te doen. Gemeentes zetten fonteinen soms uit als de temperatuur meer is dan 25 graden. Zij weten niet dat Legionella bij lage temperaturen niet afsterven en zetten de fontein weer aan als het kouder wordt. Wie schudt wie wakker? Als u over Legionella praat, geef dan goede voorlichting. Geen angst aanpraten maar voorzichtig
Strak in pak stapte hij parmantig op mij af. Ik schat de man ongeveer rond de 70 jaar. Hij had duidelijk een vraag. “Waarom laten zoveel jongeren techniek links liggen?” De man stelde de vraag vlak na mijn presentatie over de technologische ontwikkelingen in het algemeen en specifiek in de woonomgeving. Samen met ongeveer 599 andere congresgangers – met een gemiddelde leeftijd van 65 jaar! – had hij deze aangehoord. Het verbaasde hem. Zeker omdat er volgens hem ‘juist nu’ zoveel dynamiek en ontwikkeling is in de techniek. Hij heeft een punt. Dat er minder jongeren voor techniek kiezen, is echter niet van de laatste tijd. Sinds jaar en dag is de keuze voor een techniekopleiding dalende. Een eenduidige oorzaak is niet aan te wijzen. Maar de geschiedenis laat wel rode lijnen zien. Zo is techniek uit het straatbeeld verdwenen. De timmerman, loodgieter, elektro-installateur… er was een tijd dat deze bedrijven gevestigd waren in een (winkel)straat van een dorp of stad. Je liep er bij wijze van spreken dagelijks langs. Tegenwoordig zijn ze weggetrokken naar sfeerloze industrieterreinen. Ook denk ik – ondanks dat ik nog niet zo oud ben – aan de tijd dat ik op de lagere school mocht zagen, timmeren en boren. Al lang geleden is dit wegbezuinigd of vervangen door een surrogaatachtig knutseluurtje. En de drang naar kennisonderwijs mogen we niet onderschatten. Nederland moest een kenniseconomie worden. Vervolgonderwijs werd gebundeld naar vmbo, dat al snel een negatief imago kreeg. Met als gevolg: ‘koste wat het kost, dáár
Een maandje kranten lezen. Huizen moeten van het gas af. Cv-ketels moeten verdwijnen. Iedereen moet aan de warmtepomp of aan de zonnepanelen. Er is een schreeuwend tekort aan vakmensen. De branche geeft werkgarantie aan kolentechneuten. De ombouw van miljoenen huizen zal falen als de bouw- en de installatiesector niet snel de ontbrekende kennis, expertise en menskracht vergroot. Tegelijkertijd zit er nu ergens in een klas op de lagere school een jongen of meisje na te denken over wat hij of zij wil worden. Uitvinder? Brandweerman? Dokter? Astronaut? Dierenarts? In ieder geval mensen helpen en het verschil maken. Op een andere school heeft een jongen of meisje eindexamen VMBO gedaan en denkt na waar hij of zij met de gevolgde technische opleiding het verschil kan maken. Onderweg naar een afspraak hoorde ik begin april een radio-interview met een jongen die vlak voor zijn examen PIE zat. Goed voorbereid stond hij klaar om na zijn eindexamen te kiezen voor… de marechaussee. Eeuwig zonde! De vraag die het bij opkomt is of we deze jongen wel hebben kunnen raken in het geweld van signalen over tekorten. Kunnen we de jonge generatie überhaupt wel bereiken? Als branche zijn we de achilleshiel van de verduurzaming van de economie. Maar in plaats van deze kans te benutten, wordt deze steeds meer ‘geframed’ als een zware opgave. En de vraag die je je dan kunt stellen is: wil je daar wel werken? In een stijgende economie met een grote verduurzamingsopgave hebben we de neiging om vooral in
Ik had zo gehoopt op een reactie vanuit de medische hoek op mijn stelling dat er in Nederland minimaal 500 slachtoffers (doden) per jaar vallen door Legionella. Helaas, ik heb niets mogen vernemen. Er moet kennelijk eerst iets gebeuren voor men wakker wordt. Gelukkig ben ik niet zo ver doorgeslagen als de meneer die recent over de balustrade sprong in de Tweede Kamer. Hij moet zich een roepende in de woestijn hebben gevoeld. Ik heb in mijn hart een diepe bewondering voor hem aangezien hij dit deed voor zijn medemens, hoewel het niet de juiste wijze is om aandacht te vestigingen op een onderwerp. Ik prijs mij gelukkig met een pen als wapen. Ik heb vele mensen en familieleden van legionellaslachtoffers gesproken. Trieste verhalen vaak. Werkeloos geworden, spanningen in de relatie, onbegrip, vaak met scheidingen als gevolg. Karakterveranderingen, chronische klachten, concentratieverlies. Doktoren kunnen niets vinden en zeggen dat het tussen de oren zit. Ik weet dat dit somber klinkt maar wil duiden op de ernst van de situatie. Het kan ook u overkomen. Recent werd er gerept van nieuwe besmettingsbronnen: rioolzuiveringsinstallaties. Vreemd en onbegrijpelijk dat dit kwartje nu pas valt. Onderzoek van KIWA wees jaren geleden al uit dat afvalwater van rioolzuiveringsinstallaties ernstige besmettingen in oppervlaktewater kan veroorzaken. Het Franse Lille werd in 2004 getroffen door een grote uitbraak van Legionella. Daar bleek dat een door de lucht meegevoerde legionellabacterie een mens kan besmetten op 11 km afstand van de bron! Dit bij een bepaalde luchtvochtigheid en windsnelheid. Ik herhaal