Auteur: Ruud

Moed

De nieuwe stichting Nederlandse Verduurzamingsindustrie – Gebouwde Omgeving (NVI-GO) verenigt bedrijven uit de Nederlandse maakindustrie die werken aan een duurzaam binnenklimaat voor de gebouwde omgeving. De stichting is een herpositionering van de Nederlandse Verwarmingsindustrie (NVI). De NVI-GO is nu de paraplu waaronder verschillende verenigingen (voorheen secties) samenwerken. We opereren als een collectief om verduurzaming in de gebouwde omgeving te versnellen. Dat doen we als de maakindustrie van de gebouwtechnologie en met CO2-reducerende energieproducten. Sinds april van dit jaar ben ik de nieuw aangestelde directeur van NVI-GO. Tien jaar geleden leidde mijn intrinsieke motivatie me naar de energietransitie. Ik kwam terecht in de installatiewereld. De energietransitie, het motorblok onder de vele transities die we als samenleving momenteel doormaken, liet me niet meer los. Dankzij diverse inspirerende projecten ben ik nu nog steeds nauw betrokken bij de energietransitie. En toen kwam er die onverwachte vraag: “Voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving zoeken we iemand die vanuit vernieuwing en verbindend leiderschap de NVI-GO vanuit een vernieuwde positionering verder wil uitbouwen”. Het antwoord hierop moge duidelijk zijn: ik ben de uitdaging aangegaan. Wat is er ontzettend veel te doen. Er is veel gebeurd en ook deze zomer is het op z’n minst gezegd komkommertijd, nu we te maken hebben met de val van het kabinet, en tegelijkertijd grote plannen om klimaatambities te halen vanuit de installatiebranche. We moeten door. Juist nu. En daar is van ons allemaal moed voor nodig. Moed om, zoals we binnen NVI-GO ook doen, bredere doelstellingen te formuleren, ook

Kwaliteit en veiligheid

Zonnepanelen staan in de belangstelling. Op een positieve manier als het gaat om verduurzaming van de gebouwde omgeving, een oplossing voor de oplopende energiekosten. Maar ook negatief als het gaat om veiligheid. Het bedrijf Return on Energy ziet dit ook, maar zet vooral in op draagvlak voor de werkwijze van het bedrijf waarbij kwaliteit en veiligheid de kernwaarden zijn. Het staat pakkend op de website van dit bedrijf uit Capelle aan den IJssel: “We zijn niet de grootste en zeker ook niet de kleinste zonnepanelenleverancier. Met 10.000 installaties in ruim 10 jaar weten we inmiddels alles over het plaatsen, het rendement en hoe we de meeste stroom uit een dak kunnen halen.” En die kennis wil het bedrijf delen met de klant. Marijn Steenbreker (hoofdfoto) is manager klant & markt en neemt ons mee in de ontwikkelingen en uitdagingen. Hecht Marijn is 34 jaar en werkt al bijna negen jaar op het gebied van zonne-energie. Sinds tweeënhalf jaar is hij actief bij Return on Energy. Hij typeert de organisatie als een bedrijf met een grote loyaliteit van de medewerkers en dus met een hecht team. De collega’s werken er meer dan zeven jaar. En er is oog voor elkaar. “ Dat is van grote waarde, ook nu we hard groeien. Van twee naar acht mensen op kantoor en van zeven naar achttien monteurs in de buitendienst. De groei heeft echter niets veranderd aan waar we goed in willen zijn: op een veilige manier kwaliteit leveren.” En het is niet alleen

Stilstaan is geen optie

Techniek wordt steeds belangrijker in de gebouwde omgeving, zo blijkt uit recent onderzoek van Techniek Nederland. De installatiequote -het aandeel installatietechniek in de totale bouwsom- is met zo’n 43% het hoogst in de utiliteitsbouw. Ook in de woningbouw blijft de installatiequote groeien; bij groot onderhoud is die inmiddels 22%, bij nieuwbouw 19%. Met de toenemende aandacht voor verduurzaming stijgt het aandeel van klimaattechniek in de installatiewerkzaamheden. Dit geldt voor nieuwbouw, maar ook voor renovatiewerkzaamheden. De afgelopen jaren is de populariteit van de warmtepomp flink gegroeid. Hierin spelen de hoge energieprijzen en de afhankelijkheid van Russisch gas zeker een rol, maar ook het beleid van de overheid. We zijn dus op koers. Maar voor hoe lang? Want het kan u niet ontgaan zijn! We gaan opnieuw naar de stembus in november. Het kabinet is gevallen en daarmee komt veel beleid in de koelkast. Maar is dat wenselijk? De verschillende signalen die in heel Europa deze zomer te zien zijn (bosbranden, hoge zeewatertemperatuur, extreem weer) geven aan dat we niet stil kunnen zitten als het gaat om het klimaat. De klimaatcrisis trekt zich niets aan van politieke debatten. Met alle grote uitdagingen voor onze energievoorziening, de economie en het klimaat zelf, kan Nederland zich geen vertraging veroorloven. De energietransitie is een marathon, geen sprint en ook geen intervaltraining. Net zoals bij ieder bedrijf moet er doorgewerkt worden om de omzet te halen die we als maatschappij willen: een duurzame toekomst. Wij gaan dus als installatiesector gewoon verder zoals we dat elke dag

‘Look and feel’

“Kan dat gevaarte niet ergens worden opgehangen”? Talloze installateurs zullen wel eens met deze vraag zijn geconfronteerd. Hoe ga ermee om en wat zit er achter? Het internationaal opererende House-Coaching Institute leert stakeholders in de bouw om op een dieper niveau tegemoet te komen aan de functionele, esthetische en emotionele wensen van klanten. Het House Coaching Institute werd en­kele jaren geleden opgezet door Kirsten Steno, een Deense Interior Designer en Life Coach met decennia aan werkervaring Steno merkte dat haar branche vaak interieurs ontwierp, die niet tegemoet kwamen aan de latente, holistische wensen van klanten. Het plaatje zag er misschien fraai uit, maar daarachter schuilde een leegte en uiteindelijk een ontevreden klant. Pyramide In Steno’s perceptie kan een woning, maar ook een bedrijfsruimte een transformerende werking hebben op de gebruikers. Zij bedacht zelf de ‘Pyramide van Steno’, als het ware een ‘raamwerk’ om hieraan invulling te geven. De basis wordt gevormd door de functionele eisen. Hierbij kan je denken aan een simpelweg een dak boven je hoofd, maar ook bijvoorbeeld een ruimte die toegerust is voor de functie waarvoor hij is bedoeld. Nu steeds meer mensen thuiswerken richten ze een werkkamer in. Die heeft minimaal een bureau nodig, een stoel, klimatisering et cetera. Esthetische behoeften Het middengedeelte van de Pyramide wordt gevormd door de esthetische behoeften van klanten. Dit gaat meer om de zintuigelijke beleving. Welke materialen worden er gebruikt, welke kleuren, hoe voelen de wanden, meubels en ook installatiecomponenten aan en dergelijke. Emoties Tot zover bevinden we ons als

Innovatie?

Als je naar definities van innovatie kijkt, gaat het altijd om vernieuwing. Maar dat hoeft zeker niet het nieuwste van het nieuwste te zijn: dat zijn uitvindingen. Bij innovatie gaat het om het toepassen van vernieuwingen. En dan ook nog succesvol. Dus, iets dat daadwerkelijk wordt toegepast. Overigens gaat het bij innovatie niet alleen om producten. Het kan ook om vernieuwing van de dienstverlening of aanpassing van bedrijfsprocessen gaan. En zelfs om vernieuwing van het business model. Denk daarbij maar eens aan Signify. Voor een deel verkoopt deze ‘lampen leverancier’ verlichting in plaats van lampen. Een dergelijk nieuw business model waarbij je geen producten verkoopt maar tegen een maandelijks bedrag zorgt dat er zoals bij Signify licht is, noemen we ‘servitisering’. Maar dit is zeker niet de enige manier om innovatief te zijn als bedrijf. Dat ben je ook als je de interne processen beter afstemt op ontwikkelingen op de markt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het optimaliseren van processen om faalkosten terug te dringen of beter nog: te voorkomen. Belangrijke termen bij innovatie zijn dus: vernieuwen, toepassen en succesvol zijn. Dat laatste betekent in het voorbeeld van de faalkosten dat de vernieuwing die is bedacht en doorgevoerd, ook leidt tot aantoonbare lagere foutmarges en kosten van fouten. Om innovatief te zijn, hoef je echt niet als bedrijf het meest vooruitstrevende te zijn en een aantal ‘Willy Wortels’ in dienst te hebben. Je moet wel als bedrijf open staan voor vernieuwing en aan een aantal voorwaarden voldoen. En dat brengt me

Infrarood en waterstof

Recentelijk lanceerde Schwank een innovatief verwarmingssysteem. Met behulp van infraroodstraling wordt een behaaglijk binnenklimaat gecreëerd. Het systeem werkt op basis van gas. En het is al waterstofready. Infraroodverwarmers zijn er in verschillende smaken. Zowel heldere-stralers als donkerstralers genieten grote populariteit. De geniumSchwank is een donkerstraler. Donkerstralers beschikken over speciale reflectoren. Deze donkere reflectoren bundelen de straling en kunnen daardoor gericht een gelijkmatige warmte in alle richtingen afgeven. Hierdoor wordt gelijk ook het warmteverlies geminimaliseerd. H2-ready Met de geniumSchwank lanceert de fabrikant de eerste IR-donkerstraler van het bedrijf die op 100% waterstof kan werken. De branders zijn hybride. Dit geeft ook de mogelijkheid om fossiele gassen te gebruiken en later over te stappen op waterstof. De branders zijn voorzien van een reflecterende FERAN-reflector. De reflectorbehuizing is volledig geïsoleerd om de convectiewarmteverliezen te verlagen. Hiermee heeft het een reflectorgeometrie van 95 % reflectie en een seizoensgebonden energie-efficiëntie van 99 %. De brander is standaard traploos modulerend van 75 % tot 100 % voor ideale vermogensaanpassing aan de seizoensgebonden warmtebehoefte. Ook heeft de brander ModBus-mogelijkheid voor optimale regelbaarheid en connectiviteit. Overstappen “Een overstap van aardgas op waterstof is eenvoudig te maken. Je hoeft alleen maar een kleine aanpassing door te voeren aan de brander. Je kan het bestaande leidingenwerk blijven gebruiken, vanwege het vluchtige karakter van waterstof is er wel een monitoringssysteem nodig”, vertelt Wilfred Heesakkers, Business Development Manager bij Schwank. Utiliteit De nieuwe serie is beschikbaar in de vermogensklassen van 20 tot 50 kW en lengtes tussen 4 en 13 meter. Om

Artificiële Intelligentie

In dit artikel gaat Ron Bosch, adviseur en HBO-hoofddocent Installatietechniek, dieper in op het onderwerp Artificiële Intelligentie, afgekort AI. Wat is AI en hoe gaat het ons werk beïnvloeden als branche? AI is kort door de bocht de mogelijkheid om met gebruikmaking van computers en machines mensachtige vaardigheden te vertonen – zoals redeneren, leren, plannen, creatief zijn en uitvoeren. Soorten AI Er zijn drie soorten AI, te weten: • ANI: Artificial narrow intelligence (Smalle kunstmatige intelligentie) • AGI: Artificial general intelligence (Kunstmatige algemene intelligentie) • ASI: Artificial superintelligence (Brede kunstmatige intelligentie) Hedendaagse toepassingen Neem nu uw smartphone, u heeft het over waterontharders in een gesprek met iemand anders en ineens geeft Siri aan dat er op het web 10 items zijn gevonden hierover. Tevens vraagt het systeem wat er verder mee gedaan moet worden. Of, op basis van gezichtsherkenning kunt u door de douane heen bij een vliegveld, uw alarmsysteem thuis ontgrendelen of uw smartphone activeren. Daarnaast wordt AI ook gebruikt om cyberaanvallen te signaleren, bijvoorbeeld door afwijkende patronen in informatiestromen die wijzen op hacks. Maar het gaat nog verder. Tegenwoordig laten organisaties tijdens sollicitatieprocedures ook zogenaamde Skillpaspoorten samenstellen op basis van beschikbare internetinformatie. Op die manier brengen ze de sterke eigenschappen en risico’s in beeld van kandidaten, zodat ze de ideale sollicitant kunnen selecteren. Hoe werkt AI In een vorig nummer van IZ heb ik u al meegenomen over de informatiestromen die via datatrending gebruikt kunnen worden. Ook hier worden op basis van algoritmes bergen aan data doorgespit en met reeds beschikbare

Hygiënische installatie

In het hartje van het Limburgse Geleen werkt VAL Vastgoed aan de transformatie van de lokale Paterskerk tot medisch centrum. Voor de installatietechniek vertrouwt het bedrijf op de kennis, producten en systemen van Viega. VAL Vastgoed is het vastgoed- en installatiebedrijf van de Verenigde Apotheken Limburg dat met meer dan 40 vestigingen grote delen van Limburg van (medicinale) zorg voorziet. De meest recente uitbreiding van het netwerk vinden we in Geleen, waar de plaatselijke Paterskerk wordt getransformeerd tot multifunctioneel medisch centrum waarin een huisartsen- en fysiotherapiepraktijk én een apotheek samenkomen. De kerk die meer dan 20 jaar heeft leeg gestaan, bevat nog steeds de oorspronkelijke glas in lood ramen en wandschilderingen. De plannen voor de ombouw werden door VAL Vastgoed zelf verzorgd. We spreken over het project met Dave Nollé, projectleider bij VAL Vastgoed (foto). Optimale hygiëne In een medische omgeving is een opti­male hygiëne een absoluut vereiste. Eersteklas installatietechniek draagt daar in belangrijke mate aan bij. Daarnaast spelen duurzaamheid en energie-efficiëntie bij de transformatie van de kerk een belangrijke rol. Deze thema’s zien we terugkomen in de keuze voor de Viega systemen Smartloop Inliner, de elektronische gebruikersstations en het Viega Smartpress-systeem om alle leidingen doorstromend te kunnen aansluiten. Daarnaast koos VAL Vastgoed uit oogpunt van installatiegemak voor het Prevista voorwandsysteem. Doorstromend installeren Als we vragen naar de rol van een hygiënisch verantwoorde installatie, benadrukt Dave Nollé het grote belang ervan: “Voor een medisch centrum worden hoge eisen gesteld aan de hygiëne en het behoud van drinkwaterkwaliteit. Dat start met

Waterstof

Zo af en toe duikt er berichtgeving op over het gebruik van waterstof als alternatief voor gas. Onlangs nog werd een grootschalig onderzoek aangekondigd naar het produceren en toepassen van groene waterstof op basis van zonne- en windenergie bij agrarische ondernemingen. Er lopen ook verschillende praktijkproeven met wijken die ‘waterstofready’ worden gemaakt, zoals in het Groningse Wagenborg. Verder tonen fabrikanten inmiddels hun waterstofketels op vakbeurzen en elders in deze uitgave wijden we een artikel aan een andere noviteit: een infraroodverwarmer die volledig op waterstof kan werken. We kunnen al deze inspanningen met recht onder het kopje ‘innovatief’ scharen. De vraag is alleen of waterstof straks ook daadwerkelijk op grote schaal gaat (of kan) worden toegepast. Duurzaamheidsconsultant Maarten van Andel heeft er een hard hoofd in. Achterin deze uitgave draagt hij hiervoor diverse argumenten aan. “Installeer gewoon een warmtepomp”, zo stelt hij onomwonden. “Die innovatie heeft zich inmiddels in de praktijk bewezen.” De tijd zal leren waar we uiteindelijk op uitkomen. Het vakgebied levert ondertussen meer dan ooit fraaie innovaties af.