Veiligheid in je DNA

De Bewust Veilig Dag. Een fenomeen inmiddels. Tijdens dit jaarlijkse initiatief van Bouwend Nederland, Techniek Nederland, OnderhoudNL en Aannemersfederatie wordt er door bedrijven extra aandacht aan veilig en gezond werken geschonken. Op woensdag 27 maart 2024 was het weer zover; ruim 900 bedrijven meldden zich aan voor deze editie. 

Dat veilig werken noodzakelijk is, wordt bevestigd door de cijfers vanuit de Arbeidsinspectie. Afgelopen jaar werden 2.493 arbeidsongevallen onderzocht door de Inspectie. Er vielen hierbij 72 dodelijke slachtoffers te betreuren. Geen bedrijf wil dit! Geen werkgever wil dit! Daarom maakt het realiseren van de risico’s een belangrijk onderdeel uit van het dagelijkse werk, wat gelukkig door veel bedrijven in de bouw- en installatiesector al wordt onderkend. Het bewijs hiervoor ligt bij de 935 bedrijven die meededen aan De Bewust Veilig Dag. Het thema was: ‘Veiligheid versterkt als je samenwerkt’. De aangemelde bedrijven mochten zelf invulling geven aan hoe zij hier aandacht aan wilden besteden. Zo zijn er fotowedstrijden georganiseerd, online toolboxen gevolgd en volledige dagprogramma’s ontwikkeld om de bewustwording van veilig werken te vergroten. Door ArboTechniek, het samenwerkingsverband voor veilig en gezond werken in de installatiesector, werden door heel het land fysieke toolboxen verzorgd door de arbo-adviseurs. We waren er bij drie aanwezig.

Fysieke toolboxen
Van Ede tot Sliedrecht en Woerden tot De Goorn: meerdere bedrijven door heel het land maakten gebruik van de gelegenheid van het inschakelen van een arbo-adviseur om een toolboxmeeting te geven. En dus om medewerkers te laten nadenken over veilig en gezond werken. Voor de buitendienst zijn sommige gevaren overduidelijk: gevaarlijke stoffen, werken op hoogte en fysieke belasting hebben directe invloed op de werkveiligheid. Maar als het gaat om het aanspreken van collega’s als er zich een onveilige situatie voordoet, ligt er nog genoeg winst te behalen. Tijdens de toolboxen over veilig en gezond werkgedrag werden de vakmensen door verschillende stellingen uitgedaagd hierover na te denken. Hoe spreek je iemand aan die de Nederlandse taal niet machtig is? Mag je het werk stilleggen als zich in jouw ogen een onveilige werksituatie voordoet? Vragen waar niet vaak over wordt nagedacht, zo bleek tijdens de toolboxen, maar die wel cruciaal zijn in het voorkomen van ongevallen op de werkplaats. Het bewust worden van de gevaren om je heen en hierop acteren is van groot belang. Of, zoals één van de aanwezigen treffend aanstipte: “Veiligheid moet in je DNA zitten”.

Houding
Veiligheid op de werkvloer is niet alleen een belangrijke kwestie voor degenen die buiten het bedrijf actief zijn. Ook kantoormedewerkers lopen risico’s; een aspect dat soms over het hoofd wordt gezien. Daarom kregen de medewerkers van Scheer & Foppen Installatietechniek B.V. in Harderwijk een informatieve sessie over ergonomie bij beeldschermwerk. Hoe werk je veilig achter je beeldscherm? En dat dat echt een vraag is , bleek wel tijdens de presentatie! Er waren vele momenten van verbazing toen de mogelijke gezondheidsproblemen aan de orde kwamen die voortkomen uit langdurig zitten. Denk aan een verhoogd risico op diabetes 2 of artrose. Van praten naar doen; dat was de volgende stap. Dus we gingen de werkvloer op om letterlijk te kijken naar de werkplekken van de deelnemers en deze beoordelen. Hoe hoog staat je bureau? Wat is de afstand tot je beeldscherm? En natuurlijk is dat wennen, want het leek allemaal al zo passend te zijn. Maar de arbo-adviseur liet het de medewerkers letterlijk ervaren en de conclusie was dat een betere werkhouding toch mogelijk was. Maar er kwamen meer tips aan de orde. Draag je hakken? Doe ze uit als je aan je bureau zit, want ze kunnen de achillespees verkorten. En haal je portemonnee uit je zakken, want dit kan invloed hebben op de stand van je bekken, waardoor je scheef gaat zitten.

Spreek elkaar aan
Bij Elma Technology in Soesterberg werden weer andere onderwerpen behandeld tijdens de bijeenkomst in het kader van de Bewust Veilig. Waarom zo’n dag nodig is, was helder voor de leidinggevende: “Je wilt niet ergens aanbellen met de boodschap dat er een ongeluk is gebeurd.” Onder begeleiding van arbo-adviseur Jan Barrau werd onder andere gesproken over het identificeren van risico’s op de werkplek. Onderwerpen als het uitvoeren van een Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) vóór aanvang van het werk; het weigeren van werk op een onveilige werkplek (zelfs bij werkdruk) en het rapporteren aan de leidinggevende wanneer de veiligheid in het geding is, stonden hierbij centraal. Aan de hand van stellingen werden dé goede gesprekken gevoerd. Zo gaven de nieuwe jonge jongens aan vooral naar de ervaren monteurs te kijken als het gaat om de vraag of het veilig is. Op basis van het gesprek was het wel helder dat dat niet handig is. Naar elkaar kijken helpt niet, wel het bespreekbaar maken. Daar kun je met elkaar wat mee. Veiligheid is een kwestie van teamwork. En daar hoort bij dat je elkaar aanspreekt. Hoe hoog de tijdsdruk ook is; hoe veeleisend de klant is. Oud kan van jong leren; jong van oud.

Op de app
De KAM-coördinator gaf aan dat het delen van informatie echt belangrijk is. Op de bedrijfsapp worden bijvoorbeeld foto’s gedeeld van onveilige situaties en zo wordt gewerkt aan meer aandacht voor veilig werken. En dat zijn zeker niet altijd de situaties op de werkplaats van de klant. Zo deelde de coördinator onlangs nog het beeld van een jonge jongen die op een tafel klom in het magazijn om iets te pakken. Niet veilig. Het beeld leverde een goede discussie op, want was het overdreven om hier aandacht aan te besteden of was het gewoon een kwestie van overal veilig werken. De KAM-coördinator had maar één antwoord: het is altijd veilig werken 