Tag: artikel editie juni 2023

We leven in een waterrijk land. En toch is water uit de kraan inmiddels niet meer zo vanzelfsprekend als we lang dachten. Denk maar aan het recente verleden. Er was nog wel kraanwater, maar boeren mochten hun gewassen niet meer besproeien, bossen en heidevelden op zandgronden werden kurkdroog en de vrachtvaart werd beperkt door de lage waterstanden in rivieren en kanalen. En ja, er werd ook een oproep gedaan aan alle Nederlanders om geen zwembadjes meer te vullen en de auto niet te wassen. Schaarste: het lijkt wel één van de meest lucratieve marketinginstrumenten voor bedrijven. En ja, van schaarste wordt zeker ook gebruik gemaakt. En soms ook misbruik om de prijs van goederen of diensten op te drijven. Maar pas op voor overdrijving. Want wat is de waarde van water? Als je midden in de woestijn staat mijlen verwijderd van een oase of nederzetting waar water te verkrijgen is, heb je heel wat over voor die veldfles met kraakhelder, koel water. Maar zit je op een lome zomeravond met vrienden op een terrasje na te genieten van een heerlijke dag, dan mag dat koele verfrissende pilsje best wel wat meer kosten dan een glas kraanwater. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de producten of diensten van jouw bedrijf. Die moeten wel heel bijzonder zijn, willen afnemers daarvoor de ‘hoofdprijs’ betalen. Het is dan ook van groot belang om goed te onderzoeken waar afnemers waarde aan hechten. En dat is vaak iets anders dan het product of de dienst dat een bedrijf

Met als doel de CO2-uitstoot sneller te verlagen, vinden op dit moment onderhandelingen plaats over de herziening van de F-gassenverordening. De belangrijkste transitie is de overgang van koudemiddelen met een hoog aardopwarmingsvermogen (hierna GWP) naar alternatieve koudemiddelen met een laag GWP. Sommige laag GWP koudemiddelen brengen wel veiligheidsrisico’s met zich mee. Zo is er voor de directe omgeving kans op verstikking, vergiftiging, brand en explosiegevaar. Om de koudemiddelinhoud te verkleinen en koudemiddelen buiten gebouwen te houden om daarmee de risico’s te beperken, kan gekozen worden voor de toepassing van indirecte systemen. Bij een indirect systeem staat de warmte- en/of koude-opwekker die gevuld is met koudemiddel buiten opgesteld. Binnen het gebouw wordt gebruik gemaakt van een distributie- en afgiftesysteem dat is gevuld met water. Waar de koeltechnisch monteur vroeger alleen te maken kreeg met een installatie volledig gevuld met koudemiddel, komt daar nu dus een deel bij dat gevuld is met water. Daarvoor moet de monteur nu zowel van het koeltechnische als het waterzijdige deel en de afstemming en regeling tussen beide installatiedelen kennis hebben. Dit betekent dat alle medewerkers binnen een bedrijf die onderdeel zijn van de totstandkoming van deze techniek (van projectleider tot monteur) hun kennis moet uitbreiden om futureproof te zijn. Om dit mogelijk te maken, moeten ook de bestaande opleidingen aangepast worden en wellicht nieuwe worden ontwikkeld zodat de kennis binnen onze sector gewaarborgd is en we de verduurzamingsopgave waar kunnen maken. Binnen NVKL bereiden we ons voor op dergelijke ontwikkelingen en spelen we hier als sector

Nederlandse Huishoudens gebruiken 1 miljard m3 aardgas voor het verwarmen van douchewater, 15-20% van het huishoudelijk gasverbruik. Douchewater dat warm het riool instroomt! DoucheWTW (doucheWarmteTerugWinning) reduceert de douche-energiebehoefte met 30% tot 55%. Met een stijgend douche-aandeel in energiebehoefte (in nieuwbouw al > 50%) een serieuze verduurzamingsoptie. Nederland is wereldwijd koploper in de ontwikkeling en productie van doucheWTW. Het warme wegstromende douchewater verwarmt het koude sanitair water voor, waardoor de (hybride)warmtepomp/cv-ketel/boiler minder hard hoeft te werken. DoucheWTW reduceert de energiebehoefte, zonder comfortverlies, onafhankelijk van gedrag én betrouwbaar voor het installatiedesign. Met het huidige assortiment doucheWTW’s, kan toepassen op elk moment en voor elke woning. In nieuwbouw geeft het toepassen van doucheWTW zoveel besparingsvoordelen, dat een doucheWTW net zo gewoon zou moeten zijn als isolatie en kierdichting. Naast kostenreductie voor de eindverbruiker, levert energiebesparing in de bouwkolom voordelen op zoals een kleinere benodigde bron, kleinere opslag van tapwater en verlaging belasting van het elektriciteitsnet. De drastisch kleinere capaciteit voor warmtapwater maakt verregaande verduurzaming ook in bestaande bouw makkelijker. Kleinere boilers voor warmwater verkleinen de ruimte voor de tapwater installatie, verlaagt de belasting op de constructie én verlaagt stilstandsverliezen. In samenwerking met de hybride warmtepomp neemt het gasverbruik nog verder af, waardoor het resterende (aard)gas eenvoudiger kan vergroenen. Meer voordelen: • Lagere energierekening die minder gevoelig is voor prijsfluctuaties. • Flexibiliteit in woningindeling zonder herberekening BENG. • Verbeterde BENG en energie-label. • Verlagen belasting elektriciteitsnet. Margot van Gastel, Luxxor Sustainable Drainsystems, namens de sectie doucheWTW van de Nederlandse Verwarmingsindustrie

De vacatures blijven groeien en iedereen die een (loop)baan wil met impact kan een plek vinden in de techniek. Zelfs als je niet beschikt over de noodzakelijke kennis, vaardigheden en ervaring. Er is een plek voor elke zij-instromer en je wordt ondersteund bij het vinden van de juiste opleidingen. Maar van belang is dat het wensdenken hierbij niet de overhand neemt. Niet bij de werknemer en niet bij de werkgever. Wat ik bedoel met wensdenken? De deuren openzetten voor iedereen levert nog niet altijd de juiste match op. Het vraagt allereerst om een antenne bij de werkgever: past deze persoon in de techniek, in mijn bedrijf? Zijn de verwachtingen die hij of zij heeft realistisch? Heeft deze toekomstige vakman of vakvrouw voor ogen wat de uitdagingen zijn? Na de eerste gesprekken en een positief besluit, kan iemand aan de slag. Maar dan begint het pas. Want één ding staat vast: zonder goede begeleiding gaan zij-instromers kopje-onder. Wat is er nodig? Een opleidingsplan met duidelijke verwachtingen. Een begeleider intern die de zij-instromer onder zijn hoede neemt. Collega’s met geduld en vooral ook met tijd om iemand mee te nemen in het vak, in de sector, in het bedrijf. Een open cultuur waar fouten gemaakt mogen worden en waar ruimte is om op de werkvloer te leren. Respect voor elkaars kennis en ervaring. Lol en plezier om het vak ontdekken. En het gesprek om drempels en uitdagingen te benoemen en ook de eerlijkheid als het niet werkt. Zij-instroom is dus geen toverwoord.

Vanuit de Europese Unie komt steeds strengere regelgeving voor koudemiddelen in systemen zoals autoairco’s of warmtepompen. Wellicht ook niet geheel onterecht, want veel van deze koudemiddelen zijn sterke broeikasgassen of PFAS. R410A (GWP 2.088) wordt inmiddels al stapsgewijs uitgewisseld voor R32 (GWP 675) of, wanneer mogelijk, voor natuurlijke koudemiddelen zoals propaan (R290 – GWP 3). De voorkeur voor fabrikanten van multi-split systemen lijkt echter, zolang het mag, nog steeds R410A te zijn. Wat wellicht ook deels te maken heeft met lagere rendementen (en vervolgens ook weer meer uitstoot door een hoger verbruik) of door explosie en/of brandgevaar bij gebruik van andere koudemiddelen. Gelukkig zijn de systemen waarin deze koudemiddelen zich bevinden gesloten systemen en komen de koudemiddelen bij normale werking niet in de atmosfeer terecht. Maar doordat er steeds meer warmtepompen en airco’s geplaatst worden, neemt de opgestelde hoeveelheid koudemiddelen toch toe. Een storm kan zomaar zorgen dat een systeem lek raakt. Of er wordt bij (zelf)sloop van een gebouw geen rekening gehouden met de aanwezigheid van koudemiddelen in installaties. Daarom ligt hier nu al een taak om extra voorlichting te geven: ook zelf ontmantelde monoblock warmtepompen zullen in de toekomst correct afgevoerd moeten worden. Want het foutief afvoeren van deze producten kan het door maatregelen verkregen milieuvoordeel een heel stuk beperken. Wellicht is er te mild ingezet op nieuwe regelgeving. Door de tussenstap van R32 komt er een generatie aan producten op de markt die mogelijk eerst een productcyclus door zullen gaan. Dit terwijl er in de markt en