Nieuw vakmanschap
VOOR ENERGIENEUTRAAL BOUWEN
De bouw- en installatiesector zo goed mogelijk voorbereiden op de in 2020 in werking tredende Europese richtlijnen voor energieneutraal bouwen en installeren. Met dit doel voor ogen werkt BuildUpSkillsNL sinds 2011 aan het versterken (upskillen) van de kennis en vaardigheden van vakmensen die direct betrokken zijn bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Wat zijn de resultaten?
Sinds de start van het traject zetten de Nederlandse consortiumpartners van BuildUpSkills, bestaande uit penvoerder OTIB en diverse andere partijen in de bouw- en installatiesector en het onderwijs, zich in voor het updaten van het vakmanschap van vakmensen. Hiervoor zijn de specifieke behoeften en ervaringen van de Nederlandse bouw- en installatiesector in kaart gebracht en omgezet naar praktische adviezen en een handige scholingstool. Het is nu aan de bedrijven en onderwijsinstellingen om zelf met de sectorambities aan de slag te gaan.
Rijdende trein
Op 5 juni vindt in Amersfoort de jaarlijkse BuildUpSkills-conferentie plaats. Het is een moment van terugkijken op de resultaten die zijn bereikt. Maar ook een moment van vooruit kijken, want de verduurzaming van de gebouwde omgeving staat hoog op de politieke en maatschappelijk agenda. Projectleider Liesbeth van der Moolen stapte ruim een jaar geleden in de rijdende trein die BuildupSkillsNL heet. Sindsdien mag zij samen met de andere consortiumpartners oogsten waar in de voorgaande jaren hard aan is gewerkt. En dat geeft voldoening: “Ik zie dat we met elkaar hebben gewerkt aan bewustwording, maar ook aan een aanbod dat recht doet aan de uitdagingen van nu. Het werken aan nieuw vakmanschap is voor de bouw- en installatiesector ook de komende jaren van groot belang. Behalve een sterke wil vereist dit een scherpe focus en inspiratie op maat.”
Grote opgave
Ga er maar aan staan: 150.000 tot 225.000 vakmensen in de bouw- en installatiesector bijscholen om de voor Nederland geldende CO2-doelstellingen in 2020 te kunnen halen. Toch is dit precies waar BuildUpSkillsNL voor staat. Van der Moolen: “Met het in gang zetten van BuildUpSkillsNL was het duidelijk dat vakmensen snel up-to-date moeten zijn als we er echt voor willen gaan. Wat volgde was een traject van bouwen aan een brede coalitie met spelers uit de bouw, de technische installatiebranche en het onderwijs. Met deze partijen hebben we vervolgens gewerkt aan het ontwikkelen van een scholingsprogramma. Een prachtige uitdaging.” Van belang was rekening te houden met de snelle veranderingen in de techniek en met nieuwe klantvragen. De verduurzaming van de gebouwde omgeving vraagt om allerlei soorten vakmannen en vakvrouwen. Excellent vakmanschap dus. Dat vraagt weer om de juiste keuzes. “En niet bang zijn om te leren en te experimenteren.”
Groene toekomst
Een direct resultaat van het traject was de workshop ‘Maak uw toekomst groen’. Van der Moolen: “In deze interactieve workshop staat de rol van het bedrijf en de vakmensen in het nieuwe bouwen centraal. Vier belangrijke thema’s worden uitgewerkt: Mens, Organisatie, Product en Innovatie, met aandacht voor sociale innovatie, de circulaire economie en duurzame inzetbaarheid.” Het succes is groot. “Je ziet dat het inspiratie brengt. En het mooie is dat je gedurende de dag werkt aan een actieplan voor je eigen organisatie. Dat is nog eens lekker praktisch!”
Scholen
Om technische innovaties versneld in het onderwijs op te nemen, heeft BuildUpSkillsNL de afgelopen jaren met verschillende ROC’s keuzedelen ontwikkeld waarin leerlingen zich kunnen specialiseren. Hierbij valt onder meer te denken aan duurzame energieopwekking en isolatiemaatregelen, maar ook aan ‘soft skills’ zoals het stimuleren van goede samenwerking tussen installateurs en bouwers. Veel aandacht is ook uitgegaan naar het in kaart brengen van het bestaande bijscholingsaanbod. Van der Moolen: “Dit was niet altijd even gemakkelijk. Ook scholingsaanbieders moeten de snelle veranderingen in de sector namelijk zien bij te houden. We zijn er echter in geslaagd om het actuele cursusaanbod aan specifieke beroepen te koppelen, zodat in één blik duidelijk is op welke aspecten vakmensen zich in hun vak kunnen bijscholen.”
De app
Maar ook op de werkvloer moet helder zijn wat de mogelijkheden zijn. De Build Up Skills advisor-app, die door middel van e-learning een geweldige boost geeft aan de bijscholingsmogelijkheden van vakmensen, maakt dit mogelijk. Afgestemd op het beroep en de scholingsbehoefte krijgt de gebruiker van de gratis app een actueel overzicht van de cursussen en trainingen die voor hem of haar interessant zijn. Ter oriëntatie op het specifieke thema biedt de app vakmensen een korte online basiscursus. Voor een verdere verdieping in kennis en vaardigheden verwijst de app vervolgens naar de op de markt beschikbare opleidingen en e-learningmiddelen. Van der Moolen is trots op de door
BuildUpSkillsNL ontwikkelde app: “Omdat alle vakmensen in de installatiebranche en de bouw de app heel eenvoudig op hun mobiele telefoon kunnen downloaden, heeft de app een geweldig groot bereik. Maar vooral bieden we met de app vakmensen een heel laagdrempelig instrument om hun actuele vakkennis ook echt up-to-date te kunnen houden!”
Op naar de toekomst
Het actueel houden van het cursusaanbod vergt continue aandacht van
BuildUpSkillsNL. Van der Moolen: “De op 5 juni plaatsvindende BuildUpSkills-conferentie markeert weliswaar het einde van het Europese traject, maar ook een nieuwe mijlpaal in het Nederlandse traject. Met het in kaart brengen van de scholingsbehoefte en het ontwikkelen van concrete scholingsmogelijkheden hebben we voor de sector een belangrijke basis gelegd om te excelleren. Maar om het leerbelang voor de sector te blijven onderstrepen, blijft
BuildUpSkills in Nederland actief. Zo reiken we in 2019 de eerste Award uit. Alle bedrijven en onderwijsinstellingen zijn uitgenodigd om aan deze verkiezing mee te doen. Niet alleen om zich met deze prijs van anderen te kunnen onderscheiden, maar vooral om sectorbreed van elkaar te kunnen leren. Want daar gaat het om.”
