Kleine toiletspoeling
KAN DAT EIGENLIJK WEL?
Duurzaamheid is een ‘hot-issue’. Niet alleen de consument vraagt steeds vaker om waterbesparende oplossingen. Het duurzaam gebruik van water staat ook hoog op de agenda van bouwers en opdrachtgevers. Om bijvoorbeeld voor een Breeam-certificering in aanmerking te komen, is een 4-literspoeling van het toilet zeer gewenst. Bij steeds meer wc-potten wordt bovendien uitgegaan van kleine spoelingen. Maar is Nederland wel klaar voor de kleine toiletspoeling? En waarmee moet bij de installatie rekening worden houden?
Het Bouwbesluit en NEN 3215 gaan nog altijd uit van een spoeling van minimaal 6 liter. “In artikel 4.1.7 van NEN 3215 staat dat voor het goed functioneren van een gebouwriolering een closetspoeling van minimaal 6 liter water vereist is”, vertelt Jeroen Bosman, Product Manager Sanitairsystemen bij Geberit. “Deze bepaling is in 2002 opgenomen en bij de meest recente herziening in 2011 gehandhaafd. De meeste rioleringen in Nederland worden overigens nog op een 9-literspoeling gebaseerd.”
Spoelgarantie
Maar hoe reëel zijn kleinere toiletspoelingen eigenlijk? Functioneert het afvoersysteem erachter nog wel als we met minder water gaan spoelen? Hoe wordt een goede spoeling van slechts 4 liter gegarandeerd? “Dat zijn vragen die wij regelmatig krijgen”, vertelt Bosman. “Voor de antwoorden hierop kan men niet in het Nederlandse Bouwbesluit en de NEN-normeringen terecht. Daarin vinden we niets over 4-literspoelingen en moeten we teruggrijpen naar wat er staat over 6-literspoelingen. NEN hanteert dan een minimaal afschot van 5 mm per meter.”
“De Duitse (DIN) normering, daarentegen, geeft wel uitsluitsel”, vervolgt Bosman. “DIN EN 1986-100 hanteert bij kleinere spoelingen van 4 en 4,5 liter 1 procent afschot voor toestelleidingen en 1,5 procent voor verzamelleidingen met uitsluitend closets. Daarnaast moet rekening worden gehouden met een maximale leidinglengte. Normaal geldt hiervoor een maximum van 12 meter, maar voor afvoerleidingen waarop alleen closets met een kleine spoeling aangesloten zijn, geldt een maximum van 10 meter.”
Dimensionering
“Ook de dimensionering is belangrijk”, legt Bosman uit. “De meeste closets in ons land worden nog steeds aangesloten op een afvoerbuis met een diameter van 110 mm. Dat levert bij een 4-literspoeling echt problemen op. NEN 3215 hanteert bij een 6-literspoeling al 90 mm aan diameter als voorschrift. Men denkt juist vaak: hoe groter de buis, hoe groter de afvoercapaciteit, maar het tegendeel is waar. Met een grotere diameter heb je veel minder vulling in de buis. Met 90 mm afvoer is bij dezelfde spoelhoeveelheid de buis veel beter gevuld met water. En hogere vullingsgraad betekent een beter transport van alles wat door de buis afgevoerd moet worden.”
Conclusie
“Kortom,” zo sluit Bosman af, “het is zeker mogelijk om een goed functionerende wc met 4-literspoeling aan te leggen. Maar houd dan wel rekening met de juiste dimensionering, met meer afschot en met kortere leidingen.”
Instelling vlotterkraan
Een ander punt van aandacht bij kleinere spoelbeurten is de instelling van de vlotterkraan en de spoelkracht. Bosman: “Moet of wilt u voldoen aan de duurzaamheidseisen, zoals Breeam (4 liter), houd er dan rekening mee dat de spoelkracht iets afneemt. Dit komt doordat de vlotterkraan ingesteld moet worden op 27 mm. Dat is beduidend lager dan bij een 4,5 of 6 literspoeling waarbij de vlotterkraan is ingesteld op 61 of 71 mm.”
Alle Geberit spoelsystemen kennen de mogelijkheid om het spoelvolume van 6 naar 4,5 of 4 liter terug te brengen, maar gemakt dient in dit geval ook de installateur. Daarom heeft de fabrikant een speciaal Sigma 12 cm inbouwreservoir (UP320) op de markt gebracht. Dit inbouwreservoir is standaard ingesteld op 4/2 liter. Met name als u een hele reeks wc’s moet aansluiten, werkt het fabrieksmatig ingestelde spoelsysteem kostenbesparend en efficiënt.
Referentieprojecten gezocht
TVVL doet onafhankelijke onderzoeken naar diverse installatietechnische aspecten. Zo ook naar het fenomeen 4-literspoeling. Dit gebeurt in de studiegroep ST-38.
De voorstudie ST-38 van TVVL brengt twee voorstellen naar voren. Van beide moet in de praktijk de toepasbaarheid nog bewezen worden.
• Voorstel A, gebaseerd op eerder voorstudies in Nederland
• Voorstel B, gebaseerd op de Duitse norm DIN 1986
Bij geen van beide voostellen is er sprake van gelijkwaardigheid ten opzichte van de NEN 3215. Die gaat immers uit van een spoelvolume van 6 liter.
De normcommissie is nog steeds op zoek naar referentieprojecten waar 4-literspoeling is toegepast om praktijkervaring mee op te doen.
Aanmelden kan o.a. bij: hank.wes@geberit.com