Installaties voor historische topper

HET NUT VAN BIM

De Diamantbeurs wordt omgetoverd in een centrum voor de creatieve industrie. ZJA Zwarts & Jansma Architecten zijn verantwoordelijk voor het ontwerp. © ZJA Zwarts & Jansma Architecten.

De Diamantbeurs, gebouwd in 1911 in opdracht van ‘Vereniging Beurs voor den Diamanthandel’, ontwikkelde zich tot hét centrum van de diamanthandel in Amsterdam. Eind jaren ’80 stopte de Diamantbeurs haar activiteiten. In 1990 trok de Gemeente Amsterdam in het pand, waarna het gebouw in 2001 werd aangewezen als Rijksmonument. Momenteel wordt het Monument door Sijthoff Media en Zadelhoff volledig gerenoveerd tot hét centrum voor de creatieve industrie, onder de nieuwe naam ‘Capital C Amsterdam’.

Het Rijksmonument aan het Weesperplein ondergaat een volledige restauratie en renovatie. Het pand wordt gemoderniseerd met karakteristieke kenmerken van toen. Zo wordt het siermetselwerk op de dakrand dat ooit het aanzicht van de gevel vormde samen met de originele gevelbeëindigingen teruggeplaatst en hersteld. In het gebouw zelf werken topontwerpers samen met jong creatief talent om de ruimte opnieuw in te delen. Het uiteindelijke doel is om de voormalige Diamantbeurs om te toveren tot een inspirerende omgeving met kantoorruimtes, restaurants, Events en workshops.

Design and build

Bij de aanbesteding kreeg A. de Jong Installatietechniek, vestiging Amsterdam, de opdracht toegewezen. De opdracht voor de Diamantbeurs is aanbesteed volgens het Design and Build principe. Bij deze contractvorm draagt de aanbestede partij de verantwoordelijkheid voor het ontwerp en de realisatie van de installatie/het project.
In concreto is A. de Jong Installatietechniek verantwoordelijk voor het ontwerp en de renovatie van alle werktuigbouwkundige installaties op het gebied van koeling, verwarming, luchtbehandeling en meet- en regeltechniek. Samen met de bouwkundige partij en constructeurs heeft A. de Jong Installatietechniek een ontwerp gemaakt, waarna een planning is opgesteld voor alle werkzaamheden. Van tevoren is met alle disciplines nagedacht over de positionering van toiletgroepen, wandenindelingen en ga zo maar door. Vanuit het bestek zijn werk- en installatieomschrijvingen opgesteld en al het leidingwerk en luchtkanalen doorberekend tot een totaal ontwerp. Een projectteam is vervolgens verantwoordelijk gesteld voor de bewaking van de planning, engineering, modellering en realisatie.

Bovenop het gebouw komt een grote glazen koepel te staan die het aangezicht van het centrum van Amsterdam zal verrijken. ©A. de Jong Installatietechniek.

Ontwerp

Aanvankelijk was het plan om één verdieping te ontwerpen en die vervolgens vijf keer te reproduceren. Gaandeweg het project werden er echter nieuwe voorzieningen opgenomen in het ontwerp waardoor de uitwerking anders is verlopen. Om alle functies binnen het pand zo efficiënt mogelijk in te delen heeft de ontwerpfase uiteindelijk een jaar geduurd. Het is een complex project; onder het monument komt een parkeergarage met een andere kolomindeling als de rest van het pand. Daarnaast komt er bovenop het gebouw een futuristische koepel met een restaurant en zalen. Deze koepel is dusdanig zwaar dat het bestaande gebouw overal versterkt en verzwaard moet worden. De Diamantbeurs wordt daarnaast voorzien van diverse bijzondere ruimten, zoals kantoren, conferentiezalen, restaurants én een eigen opnamestudio. Voor al deze functies zijn er 600 sparingen opgenomen in het ontwerp waar installaties door de muur of vloeren heen moeten.

Installaties

Na een onderzoek naar welke duurzame energieopwekking het meest interessant zou zijn voor het Rijksmonument, is door A. de Jong Installatietechniek besloten De Diamantbeurs te voorzien van een WKO-installatie die wordt ondersteund door een warmtepomp. In combinatie met efficiënt ingerichte temperatuur trajecten voorziet de totale klimaatinstallatie het gebouw van verwarming en koeling met een hoog rendement. Door slim gebruik te maken van het gebouw kan er tot 50% extra capaciteit naar de speciale ruimtes worden gestuurd, zoals de restaurants, zodat bij topbelasting het klimaat optimaal blijft. Het bestaande gedeelte van het gebouw wordt verwarmd door middel van nieuwe radiatoren. Het nieuwbouw gedeelte (de koepel) zal worden verwarmd en gekoeld middels een klimaatvloer. Daarnaast wordt er op sanitair gebied een waterbesparing gerealiseerd door de toepassing van inbouwreservoirs met een kleine en grote spoeling. Verder wordt de klimaatregeling gekoppeld aan een gebouwbeheersysteem, zodat de klimaatinstallatie 24/7 wordt gemonitord. Door de nauwe samenwerking met de bouwkundig partner en ZJA Zwarts & Jansma Architecten heeft A. de Jong Installatietechniek haar installatie constant weten te verbeteren. Zo wordt het optimale resultaat bereikt met minder technische ruimtes, waardoor De Jong 200 m2 extra ruimte gecreëerd heeft voor de ondernemers van Capital C.

BIM

Het monument heeft al meerdere renovaties ondergaan. Om er zeker van te zijn dat afwijkingen en verzakkingen in het pand niet over het hoofd zouden worden gezien, is het gebouw vooraf Point Cloud ingescand en vervolgens omgezet in een 3D-model. Het werktuigbouwkundige ontwerp is door een gespecialiseerde modelleur van A. de Jong Installatietechniek met ondersteuning van het projectteam, gemodelleerd in een Building Information Model (BIM). BIM is een werkwijze waarmee alle relevante informatie gedurende het hele bouwproces wordt opgeslagen, gebruikt en beheerd in een digitaal (3D) gebouwmodel. Alle partijen die bij het bouwproces betrokken zijn delen hierin hun bouwgegevens, bijvoorbeeld over installatieonderdelen, zodat de informatie continu beschikbaar en actueel is.

Volledige integratie

Zowel het fysieke ontwerp als het analytisch model zijn in het BIM geïntegreerd. Dit betekent dat een aanpassing van de architect of elektrotechnische partner in het ontwerp direct zichtbaar is in het BIM-model. De updates van de diverse modelleurs werden tijdens ‘clashmeetings’ besproken met de participerende partijen. BIM-Modelleur, Michel Kowalski: “Tijdens deze vergaderingen analyseerden wij met z’n allen de samenloop van de verschillende ontwerpen en werden installatieclashes in het BIM-model vroegtijdig gesignaleerd en opgelost. Door zo met elkaar te communiceren en transparant te zijn konden alle disciplines sneller wijzigingen verwerken en gezamenlijk tot één multidimensionaal, samenhangend ontwerp komen.’’

Up-to-date

Door de toevoeging van karakteristieke elementen aan het ontwerp en de plaatsing van een glazen koepel op het dak moesten nieuwe installatieoplossingen worden bedacht. Kowalski: “En dat is het voordeel van BIM: doordat dergelijke vernieuwingen direct in het ontwerp doorgevoerd kunnen worden, blijf je werken met een up-to-date ontwerp waarin details volledig uitgewerkt en kloppend zijn. Door deze samenwerking is het altijd zichtbaar wat je doet, welke afwegingen je maakt en wat voor gevolgen dit eventueel heeft voor de bouw. Door deze methodiek kunnen faalkosten worden gereduceerd en loopt het realisatietraject soepeler dan voorheen met eenzijdige 2D-tekeningen.’’

Eindresultaat

Kowalski is erg positief over het project. ‘’We werken naar een mooi eindresultaat toe. Ik ben trots op dit project. Bovenop het gebouw komt een glazen koepel te staan die het beeld van het centrum van Amsterdam zal verrijken. De combinatie van de karakteristieke en nieuwe elementen maakt het monument bijzonder waardoor het geen standaard kantoorpand is.’’

Doorlooptijd

De werkzaamheden aan de Diamantbeurs zijn in het derde kwartaal van 2017 van start gegaan. Zo is de aannemer begonnen met de fundering en realisatie van de parkeergarage. De afgelopen weken is A. de Jong Installatietechniek bezig geweest met het uittekenen van alle sparingen. In februari zijn ook de andere installatiewerkzaamheden gestart om zo toe te werken naar de oplevering van Capital C eind 2018 

Auteur: Vera Schuijn, A. de Jong Groep
Voor meer informatie: www.dejong.nl