Het communicatiekruispunt

In de voorbije columns heb ik over de basis van communicatie geschreven. Nu ga ik een stapje verder de theorie in. Want, communicatie is een begrip dat strategisch gezien vanuit vier gezichtspunten is te belichten, te weten: informeren, overreden, dialogiseren en formeren. Ik licht ze kort toe en sluit af met het belang. En een leestip.
Informeren is wat je vaak bij voorlichting tegenkomt. Een organisatie maakt een eigen boodschap bekend met het doel de ontvanger tot nadenken aan te zetten en over het onderwerp al dan niet een besluit te nemen. Bij overreden gaat het een stapje verder. De eigen boodschap heeft duidelijk tot doel de ontvanger te beïnvloeden. Dit zie je terug in reclame of propaganda. Het gaat om de ander te overtuigen van het eigen gelijk.
Tegenover deze twee begrippen staan dialogiseren en formeren. Dialogiseren is het gesprek aan te gaan met als doel in samenspraak tot een resultaat te komen. Dit ligt dichtbij formeren, wat weer een strategie is in besluitprocessen bij conflicterende belangen. Denk bijvoorbeeld in tijden van crisis.
Deze vier vormen van communicatie zijn in een matrix te plaatsen. Op de x-as staat links het bekendmaken tegenover rechts het beïnvloeden. In de y-as staat (bovenaan) het ‘gecontroleerde éénrichtingsverkeer’ tegenover (onderaan) het tweerichtingsverkeer. In het kwadrant linksboven komt infomeren te staan om vervolgens met de klok mee in de kwadranten gevolgd te worden door: overreden, formeren en dialogiseren. Zo vormt zich het communicatiekruispunt.
Dit strategische communicatiekruispunt is ontwikkeld door prof.dr. Betteke van Ruler en helpt organisaties om hun communicatie zowel intern als extern efficiënter in te richten. Elk kwadrant in het kruispunt heeft zijn eigen do’s en don’ts. Het staat beschreven in het boekje ‘Strategisch Management van Communicatie’. Een leestip voor iedereen die net even meer wil weten over communicatiemanagement.

Maarten van der Boon
R&D en Innovatie, Leertouwer b.v.
www.leertouwer.nl/maartenvanderboon