Energierevolutie

Michel Deelen zit al jarenlang in het vak. “Ik kom veel over de vloer bij woningcorporaties en groot vastgoedbezitters”, vertelt hij. “Wij helpen ze om de energieprestaties van bestaande installaties en gebouwen inzichtelijk te maken en te verbeteren, vermogens van collectieve installaties te bepalen, probleemgevallen op te sporen en kunnen zorgen voor reguliere monitoring.”

Werkwijze
In het pand van de klant komt de, in eigen beheer ontwikkelde, EMRA-box te hangen, die wordt gekoppeld aan installaties. De box verzamelt data over het energiegebruik, die eens per etmaal via een eigen GSM-router worden doorgestuurd naar het online platform van de Energierevolutie. De gegevens bieden de input voor analyses en rapportages aan de opdrachtgever.

Meten
“Voor alle duidelijkheid: wij meten alleen, wij willen niet regelen en direct aansturen. Dat is een welbewuste keuze. Direct aansturen is vaak gebaseerd op kortetermijndenken. Je fikst een probleem en doet dat gebaseerd op een momentopname. Maar heb je dan wel genoeg aanknopingspunten voor een goede oplossing? En los je daarmee ook eventuele onderliggende oorzaken wel op?”

Lange termijn
De vraag stellen is het antwoord geven. Nee dus. “Wij geloven in lange termijn monitoring. Zo krijg je een beter beeld van de algehele problematiek en wordt het bovendien makkelijker om een opdrachtgever mee te krijgen als je oplossingen voorstelt.”

Laaghangend fruit
Vaak worstelt die opdrachtgever namelijk met meerdere problemen, waarvan hij zich niet altijd even goed bewust is. Hoewel de Trias Energetica al jarenlang wordt gepromoot als de juiste werkwijze om gebouwen te verduurzamen, blijkt de markt er slecht van op de hoogte te zijn. “Dan willen ze ‘van het gas af’, omdat Den Haag dat zo pusht, maar ondertussen laten ze het laaghangend fruit hangen. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van enkel glas, extra isolatie aanbrengen, het optimaliseren van bestaande warmteopwekkers door ze beter in te regelen en de aanschaf van nieuwe, meer efficiënte radiatoren.”

Opnemers
Met name voor het optimaliseren van bestaande systemen zijn veel data nodig. “Wij installeren binnenklimaatopnemers voor de temperatuur, RV-waarde en het CO2-gehalte in de woonkamer en slaapkamer van de ouders. Daarnaast zetten wij temperatuur- en RV-opnemers neer in de keuken, badkamer en plaatsen wij een energiemeter. Tot slot installeren wij een gasmeter (of P1 poort) en warmwatermeter bij de opwekker én een buitentemperatuurvoeler.”

Correcties
“We stuiten vaak op collectieve installaties die zijn overgedimensioneerd. Soms zelfs meerdere keren achter elkaar, doordat er bij iedere renovatie of verbouwing opnieuw ‘voor de zekerheid’ is gekozen voor extra vermogen, grotere kanaal- en buisdiameters etcetera. Bij een collectieve installatie kan dat fors oplopen. Een verwarmingsinstallatie met een vermogen van 2 MW downsizen naar 600 kW is geen uitzondering. Uiteraard adviseren we dit alleen na een uitgebreid meettraject. We onderbouwen alles met data.”

Resultaten
Het is duidelijk: meten is weten. “Ik kan met een gerust hart zeggen dat we meestal wel zo’n 50 % aan energiebesparing en 60 % aan CO2-reductie kunnen realiseren”, vertelt Deelen. En deze energiebesparing werkt ook positief door op het hoofdnet, stipt Deelen aan. “We krijgen al regelmatig te maken met een stroomnet en/of warmtenet dat is overbelast. Op deze manier ontlasten we onze centrale voorzieningen.”

Inzichtelijk
Alle data staan op het online platform en zijn inzichtelijk voor partijen die autorisatie krijgen. Bijvoorbeeld opdrachtgevers, adviseurs of installateurs. De bedoeling is dat alle gegevens toegankelijk blijven en bij een volgende renovatie, verbouwing of grootschalige onderhoudsbeurt kunnen worden geraadpleegd.

Onderscheiden
Ook andere partijen bieden digitale platforms aan die meet- en regeldata ontsluiten. “Maar die zijn sterk geënt op elektronica”, zegt Deelen. “Ze kijken bijvoorbeeld naar het daadwerkelijke energiegebruik van een warmtepomp of de opbrengst van PV-panelen. Wij gaan een stap verder en nemen ook de watervoerende delen mee. Onze meters brengen namelijk ook in kaart hoeveel energie er nodig is voor de productie van warmtapwater. Alleen op die manier krijg je inzicht in het daadwerkelijke gasgebruik van een cv-ketel en de efficiëntie hiervan.”

Onthutsend
Die grondige analyses leiden ook tot onthutsende resultaten. “Zo monitoren wij een aantal hybride warmtepompen, met het overgrote deel hebben wij niet zulke positieve ervaringen”, vertelt Deelen. “We zien installaties die zijn overgedimensioneerd, pendelen, en niet goed zijn ingeregeld. Al met al behalen deze warmtepompen geen COP-waardes die echt interessant zijn met de huidige energie- en gasprijzen.” Hier valt nog een flinke slag te maken dus.

Toekomst
Meet- en regeltechniek digitaliseert in een rap tempo. Niet alleen door technologische ontwikkelingen, maar ook vanwege Europese wetgeving die ons dwingt als sector om steeds meer gegevens vast te leggen. De installateur moet hier rekening mee houden. Daarnaast adviseert Deelen om altijd volgens de Trias Energetica te werken en installatieconcepten te bedenken die als het even kan uitblinken in eenvoud. “Maak het vooral niet te ingewikkeld.” 