Categorie: Techniek

Het klinkt futuristisch, maar is al mogelijk. De Enschedese start-up SoundEnergy ontwikkelde een systeem waarmee het mogelijk is om te koelen met geluid. Dat is duurzaam, onderhoudsvriendelijk en financieel aantrekkelijk. Hebben we er een nieuwe concurrent voor de warmtepomp bij? De koelingsbehoefte in de gebouwde omgeving neemt alsmaar toe. Voor een deel heeft dat te maken met klimaatverandering. Maar ook, ironisch genoeg, doordat we steeds betere woningen en utiliteitsgebouwen neerzetten. Hete zomers Iedereen zal zich nog wel de warme maanden van 2019 herinneren. Er waren drie extreem warme perioden: eind juni, eind juli en eind augustus. Tijdens de hitte in juli werd de hoogste temperatuur sinds het begin van de metingen in Nederland waargenomen: 40,7 °C in Gilze Rijen op 25 juli. En ook deze zomer schoot het kwik naar nieuwe hoogtes. In augustus hadden we een hittegolf die meer dan een week duurde en waarbij een temperatuur van 34,6 °C werd aangetikt. Het KNMI was niet verbaasd. Onderzoeker Sybren Drijfhout schreef in 2018 al in Nature Communications dat ons waarschijnlijk vier extra hete zomers stonden te wachten. Met de opwarming van de aarde zullen we daar vaker mee te maken krijgen. Meer isolatie Tegelijkertijd isoleren we steeds beter onze woningen en utiliteitsgebouwen. Dat past binnen de filosofie van de Trias Energetica om eerst de energievraag zoveel mogelijk te beperken, voordat we het restant gaan invullen met duurzame en fossiele energie. Door die hoge RC-waardes warmen woningen en utiliteitsgebouwen al snel op als het zonnetje zich laat zien en de

De rol van de gasgestookte cv-ketel is nog lang niet uitgespeeld. We stappen nu weliswaar van het aardgas af, maar voor waterstof en wellicht ook biogas zou zo maar eens een glorieuze toekomst in het verschiet kunnen liggen. Hoe zit het dan eigenlijk met de rookgasafvoer? Is die ook toekomstbestendig? IZ maakte een rondje langs ‘de grote drie’. Voor dit artikel spraken wij met Peter Laros van Ubbink, Vincent Clausen van de M&G Group en Guido van Oijen van Cox Geelen, alle drie experts op het vakgebied van rookgasafvoersystemen. Parallel en concentrisch Ooit was parallel de norm, totdat concentrische rookgasafvoersystemen op de markt verschenen. “Het voornaamste verschil tussen parallelle en concentrische afvoeren is dat laatstgenoemde een pijp-in-pijp-constructie is, die een veiligheidsvangnet kan vormen. Bij lekkage van de binnenbuis komen de rookgassen niet in de open lucht, maar direct in de luchttoevoer van de ketel. Deze springt hierdoor op storing waardoor de kans op koolmonoxidevergiftiging wordt verkleind”, legt Van Oijen nog maar eens uit. Installatiegemak “Concentrische systemen zijn bovendien eenvoudiger te beugelen”, vertelt Clausen. “Een concentrisch systeem heb je in 1 keer gebeugeld, bij een parallel systeem moet je daarentegen dubbel beugelen.” Daarmee is het ook in één klap duidelijk waarom Rogafa, de vereniging van rookgasafvoerfabrikanten, sinds 2015 concentrische rookgasafvoeren adviseert voor nieuwbouw én renovatie. Marktaandeel Dat heeft grote gevolgen gehad. Installateurs zijn massaal overgestapt op concentrische systemen. Zeker in de nieuwbouw, vertellen de drie deskundigen. Toch blijven parallelle systemen marktaandeel behouden. Met name in de renovatiesector. Dat is goed verklaarbaar.

Zelfs als we woningen voortreffelijk isoleren kunnen er tochtklachten optreden. Vaak heeft dat te maken met de installaties. Ron Bosch, HBO-docent installatietechniek en adviseur legt uit wat de oorzaak is van de problemen en reikt de installateur oplossingen aan. De luchtbalans in onze kierdichte, goed geïsoleerde nieuwbouwwoningen is niet statisch, maar fluctueert. Dat leidt vaak tot energieverspilling in ruimtes waar geen mensen verblijven en een ondermaatse luchtkwaliteit in zones waar de bewoners zich langer ophouden. Zelfs als een regeling, bijvoorbeeld op basis van CO2, aangeeft dat er extra ventilatie nodig is, blijft het maar de vraag of de beschikbare capaciteit in alle gevallen wel toereikend is voor een grote bezetting. Bovendien kan een verkeerd gekozen installatieconcept bij een kierdichte, goed geïsoleerde nieuwbouwwoning leiden tot tocht- en koudeklachten. Daarnaast zien we ook regelmatig dat het gedrag binnenshuis tot fluctuaties kan leiden in het CO2-niveau en het vochtgehalte van de lucht, met alle gevolgen vandien. Parameters Daarom ben ik als auteur blij dat het Bouwbesluit comforteisen bevat en er richtlijnen zijn voor een juiste modelering van installatieconcepten. Hierop kunnen we als sector teruggrijpen. Daarnaast is het van belang om de essentiële parameters vast te stellen, waarmee we kunnen toetsen of er geen verschillen zijn tussen het ontwerp en het gerealiseerde installatieconcept. Ik denk dan aan parameters zoals: • berekend energiegebruik; • minimale luchtverversing per persoon 7 l/s; • minimale luchtverversing per vertrek; • maximaal 1000-1200 PPM CO2; • goede filtering van de te verversen lucht; • samenhangend testsysteem om de kwaliteit te borgen; • de van toepassing zijnde normen,

In het Gelderse Wijchen staat sinds anderhalf jaar een indrukwekkend Wellnesscomplex. Thermen Berendonck is het geesteskind van de familie Dolman, die al eerder twee Wellnesscentra liet bouwen. Het complex is voorzien van duurzame installaties. Hoe kwam het ontwerp tot stand en beantwoordt het aan de verwachtingen? IZ liet zich rondleiden door Jan Willem Brinkman, Hoofd Techniek Werktuigbouw van Linthorst Techniek. Het complext ademt de sfeer uit van 1001 nacht en dat is niet toevallig. De opdrachtgever wilde een Wellnesscentrum waarin de bezoeker zich even in sprookjesland kon wanen. Om dat doel te realiseren zijn kosten noch moeite gespaard. Zo zijn er onder andere meubels en ornamenten uit India betrokken en serveren de restaurants allerlei exotische gerechten en hapjes. Functies Het resort heeft een oppervlakte van 9300 vierkante meter en kan jaarlijks aan 200.000 gasten een luxe Oosterse beleving bieden. Het gebouw bestaat uit een binnen- en buitenzwembad, sauna’s, stoombaden, schoonheidssalons, restaurants en lounges. BIM Over het ontwerp is nagedacht kunnen we wel zeggen. Zowel bouwkundig, installatietechnisch als op het gebied van Interior Design ‘klopt het verhaal’. Speciaal voor dit project werd een Bouw Informatie Model opgetuigd. Installateur Linthorst Techniek zat er niet vanaf het prille begin bij, wat wel handig was geweest. “Nu lag het ruimtebeslag er al, waardoor we toch aan beperkingen waren gebonden”, legt Brinkman uit. Maar dankzij de nodige inventiviteit leverde dit gelukkig geen problemen op. Bouwkundig concept Het gebouw is uitgevoerd in prefabbeton. Een snelle bouwwijze, maar wel één met consequenties voor de installateur. “Je moet