Categorie: Column

Een beetje optimisme mag best

Investeren in hernieuwbare energie en energiebesparing levert banen op. Volgens het CBS steeg het aantal voltijdbanen in de energiesector tussen 2008 en 2017 met ruim de helft, van 35.000 naar 54.000. En in 2018 blijkt deze trend zich versneld voort te zetten. De verduurzaming van de samenleving staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het is aan de installatiebranche om zo’n samenleving mogelijk te maken. Daarvoor zijn veel vakmensen nodig. Goed nieuws voor de branche!, zou je dus zeggen. Maar er is eerder sprake van paniek. Krapte op de arbeidsmarkt. Vacatures die niet ingevuld worden. Technische bedrijven die niet de juiste mensen kunnen vinden. Maar ik zie ook mooie initiatieven in de regio. Want met de inzet op vergroenen en verduurzamen hebben we als branche een prachtige rol. We zijn de branche waar je bij wilt horen als je het verschil wilt maken, met de nieuwste technieken wilt werken en zeker wilt zijn van een baan met een missie. We kunnen onszelf de put in praten. Maar we kunnen evengoed – en zelfs veel beter – potentiële nieuwe vakmensen verleiden om de stap naar de branche te maken en er daarmee voor te zorgen dat we deze wereld beter achterlaten voor onze kinderen. We zijn een branche met trots. En een branche die open staat voor iedereen, ook als je nog weinig van techniek weet. Ik zie dat deze aanpak werkt. Steeds meer mensen uit allerlei niet-technische sectoren kiezen inmiddels voor een toekomst in de installatiebranche. Zij slaan een nieuwe weg

“Het koude water was nu warm”

Aan het eind van de vrijdagmiddag gebeurt er nog wel eens iets. Zo vroeg een verantwoordelijke voor booreilanden of ik met spoed een inspectie op een boorlocatie wilde uitvoeren en aansluitend een lezing zou willen verzorgen over Legionella. Er was een besmetting geconstateerd, met een slachtoffer en zieken als gevolg. Onrust onder het personeel, dat het werk wilde neerleggen. Zaterdagmorgen vertrok ik naar de Kooy in Den Helder. Eenmaal daar aangekomen kreeg ik een briefing over wat ik moest doen als de helikopter zou neerstorten. Lekker bemoedigend. Zo’n held ben ik niet als het om vliegen gaat, laat staan in een helikopter. Onderweg begon het ook nog te sneeuwen. Je zag geen hand voor je ogen. Ik heb mij even afgevraagd waaraan ik was begonnen. Maar goed, we landden veilig en ik ging meteen aan de slag met meetapparatuur en beveiligde zaklamp. Het was een groot booreiland. Van de schema’s en tekeningen die ik had opgevraagd bleek maar weinig te deugen. Alles dik geïsoleerd. Eigenlijk is zo’n eiland geheel opgebouwd uit buizen; het was een wirwar van leidingen. Veel om uit te zoeken dus: hoe was de kwaliteit van het met boten aangeleverde water, de buffertanks, de leidingen, het gebruik, hotspots, dode leidingen, dimensionering? Afijn, u kent het wel. ‘s Avonds een lezing gegeven voor de bemanning. Na afloop ging ik nog even naar de wc en waste ik mijn handen. Vreemd, het koude water was nu warm. Ik dacht eerst nog op de verkeerde knop te hebben gedrukt? Maar

De kracht van 3D

Elk gezond bedrijf kijkt vooruit. Is bezig met een scala aan vraagstukken in het heden, nabije of verre toekomst. Denk aan knel- of verbeterpunten, organisatiestrategie of innovatiekracht. Of vraagstukken betreffende de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers of teams. Wat deze vraagstukken gemeen hebben, is dat er uren over gepraat, vergaderd en gerapporteerd kan worden. Al in 2013 blijkt uit onderzoek van Robert Half dat de productiviteit van werknemers hier enorm onder lijdt. Anno 2018 is dat er niet minder op geworden. Kan het anders, beter maar bovenal: leuker en met meer blijvend resultaat? JA! Met LEGO® SERIOUS PLAY® (LSP). Een internationale methode die organisaties helpt bij vraagstukken op het gebied van (verander)management, strategie, reorganisatie, communicatie, samenwerking en innovatie. De associatie bij LEGO is steevast: ‘Dat is toch kinderspeelgoed?’ Klopt, maar de Deense steentjes zijn inmiddels via LSP ook uitstekend bedrijfsmatig te gebruiken. Hoe? Het draait om het visualiseren van ideeën, situaties of ontwikkelplannen met behulp van LEGO. De laagdrempeligheid van de methode zorgt ervoor dat deelnemers hun onderbewuste aanspreken. Uw medewerkers gaan op speelse wijze met elkaar informatie delen, onderling in verhaalvorm over alleen datgene wat ze zelf gebouwd hebben en wat de ander dus kan zien. Zo wordt ons natuurlijke 3D-beelddenken vertaald naar heldere verhalen met 3D-ondersteuning vanuit het bouwwerkje. Het bijkomende voordeel: wat gedeeld wordt, blijft ongekend lang ‘hangen’ in het collectieve geheugen. Elkaar boeien, motiveren en binden met LEGO is ontwapenend. LEGO verbindt zo hoofd en handen. Het geeft vorm en inhoud aan ieders verbeelding. Het verbindt elkaars

Opschalen van het duurzaam comfort kan nú al

Het Klimaatakkoord is een Nederland-brede afspraak zonder handtekeningen. Maar wel één die vervolgens álle actoren richt op de energietransitie, per slot één van de belangrijkste aspecten van klimaat. Het akkoord zal dus ook een plan hebben voor (verdere) verduurzaming van de gebouwde omgeving. En de eisen die aan de energieprestatie van nieuwe én bestaande gebouwen (EPG) gesteld gaan worden, zouden de stok achter de kwantitatieve ambities van het klimaatakkoord moeten zijn. Als ik dit schrijf ben ik onderweg naar de projectgroep van de NTA8800, de nieuwe rekenmethode voor de EPG. De écht spannende zaken – zoals die EPG-eisen, de zogenaamde Bijna-Energie-Neutrale-Gebouwen (BENG) eisen – worden vooralsnog buiten het polderen van de NTA8800 gehouden en naar verluid zijn deze niet ambitieus genoeg voor de klimaatdoelen. Hier moeten EZK en BZK nog maar eens een robbertje om vechten… oftewel de duurzame energie- en de bouwsector! Verwarmings- en koelingstechnieken moeten natuurlijk integraal duurzaam zijn. ‘Duurzame elektrificatie’ is daarbij een centrale wensgedachte, want met warmtepompen op duurzame stroom samen met ‘gratis’ duurzame omgevingswarmte uit bodem, (grond)water of (buiten)lucht heb je een klimaatneutraal systeem met een zéér hoog rendement op de (steeds duurzamere) elektriciteit! Ondanks dat ‘de markt’ volledig was voorbereid op een geplande actualisering van de ‘duurzaamheid van elektriciteit’ begin dit jaar wordt, zgn. om marktverstoring te voorkomen, deze wijziging nóg een jaar aangehouden. Bouw- en renovatieprojecten kiezen dan onnodig een minder duurzame verwarmingsoptie! Bovendien gaat menigeen zitten wachten op gemeentelijke ‘aardgasloze plannen’ met deadline eind 2021. Het onwenselijke resultaat kan zijn dat er

Comfortdouches of recyledouches?

We willen comfort, maar ook duurzaamheid. Dat leidt tot tegenstrijdige situaties, bijvoorbeeld in de badkamer. Zijn rainshowers en recycledouches wel met elkaar te verenigen? IZ voelde Walter van de Schee, Concept Developer bij Croonwolter&Dros erover aan de tand.

Branchehelden

In november riep een deskundige jury drie praktijkbegeleiders in de technische installatiebranche uit tot Topcoaches van het jaar 2018. Als waardering voor hun inzet om nieuw talent met passie naar hoger vakmanschap te begeleiden. Maar de echte beloning voor hun belangrijke werk zit natuurlijk in het zichtbare resultaat van hun begeleiding: enthousiaste – vooral jonge – vakmensen die de skills van de branche hebben leren verstaan en gemotiveerd zijn om zich te blijven ontwikkelen. Zij stimuleren aanstormend talent om zich in hun vak te ontplooien en uit zichzelf te halen wat erin zit. Maar dan is een veilige omgeving nodig waarbij de leerlingen hun onzekerheden kunnen omzetten in op skills gebaseerd zelfvertrouwen en plezier in hun werk. Hoe leerlingen tijdens de uitreiking van de prijs vertelden over hun vakhelden raakte me. Zij noemden hun praktijkbegeleiders: leraar, vriend, vertrouwenspersoon, rolmodel. Het maakt duidelijk hoe zeer de persoonlijke relatie van groot belang is. Oog hebben voor elkaar en leren is de succescombinatie. De waardering van leerlingen is dan ook groot. De drie winnaars maakten deel uit van een kandidatenlijst met maar liefst 750 topcoaches, die stuk voor stuk door hun leerlingen waren genomineerd. Het praktijkbegeleiderschap geeft bovendien zelfwaardering. Want wat is er nu mooier om mensen in staat te stellen in hun vak maar ook als mens te groeien? Het praktijkbegeleiderschap is in de branche een vak op zich. Een belangrijk vak, dat met de groei van de branche en de krapte op de arbeidsmarkt alleen maar belangrijker wordt. Een goede begeleider

Gebouwautomatisering

Technologie is onlosmakelijk verbonden met ons mensen. In alle stadia van het leven. Ook wanneer er een mate van zorg nodig is. Al snel komen dan de begrippen zorgdomotica of zorgtechnologie op tafel. Functionele technologie die het primaire werkproces van de zorgprofessional efficiënter maakt. Of de zelfredzaamheid en het welzijn van de cliënt in haar zorgomstandigheid verbeterd. Meer dan eens wordt de plaats van ‘het gebouw en haar techniek’ dan vergeten. Energie, klimaat en ICT: het wordt gedegradeerd tot de basale technieken. Het is er; en daarmee basta! In het ontwikkelproces van een nieuw gebouw wordt meer dan eens de knip gezet tussen het gebouw en de gebruiker. Deze ‘knip’ blijkt een bron van discussie in demarcaties. Ook zorgt het voor onnodige investeringen in techniek. En tot slot, misschien wel het belangrijkste, de knipt draait menige innovatie de nek om. Jammer en bovenal dom. Het technisch integreren van alle techniek in en om het gebouw staat in de branche bekend als gebouwautomatisering. Het werken vanuit deze integratiegedachte is – als het goed is – niet alleen omdat het kan, maar omdat het aantoonbaar bijdraagt aan een duidelijk doel. Bijvoorbeeld besparingen door slimme monitoring, een beter beheer en onderhoud of in bedrijfseconomisch opzicht een efficiëntere exploitatie. Dit vraagt van de installateur veel kennis en kunde. Maar ook een plek waar je van elkaar kunt leren en informatie kunt delen. Zo’n plek tref je aan bij branchevereniging gebouwautomatisering. Deze branchevereniging is onderdeel van FHI in Leusden. Als federatie van technologiebranches is de

Be Smart?

Uit onderzoek van GFK komt naar voren dat de belangstelling voor het fenomeen Smart Home afneemt. En dat terwijl we van alle kanten bestookt worden met nieuwe apps, slimme sensoren en thermostaten. Klopt dit wel? We voelden Ad van Berlo, R&D Manager van Kenniscentrum Smart Homes erover aan de tand.

Meer dan politiek

Mooie plannen, maar waar blijven de daden? Dit dacht ik toen ik hoorde dat politiek Den Haag op de rem trapt van het Energie- en Klimaatakkoord. De regeringspartijen zijn het namelijk nog niet eens over de invulling van de door het kabinet aangekondigde klimaatmaatregelen. Dit ligt niet aan de ambitie van de plannen. En ook niet aan de in de afgelopen maanden tot stand gekomen voorstellen van de verschillende klimaattafels. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving is het goed mogelijk om met de huidige plannen de CO2-uitstoot in 2030 met 49% te verminderen. Maar hier is wel politieke duidelijkheid voor nodig. Het startschot voor de verduurzaming ligt dus in Den Haag. Wachten op Den Haag is voor de branche is geen optie. We hebben in de afgelopen jaren de basis voor de verduurzaming gelegd. Vakmensen investeren nadrukkelijk in hun kennis en vaardigheden. Installatiebedrijven werken hard aan het verlagen van de CO2-uitstoot. Voor de branche is de energietransitie niet iets van de toekomst; we zitten er al middenin! En niet alleen de landelijke politiek is aan zet. Gemeenten komen uiterlijk in 2021 met plannen die bepalen of en wanneer een wijk van het gas af gaat en wat de alternatieve verwarmingsbron wordt. Als partner van de gemeente is het aan de branche om deze lokale ambities waar te maken. Het doen zit ons in het bloed. Door in te zetten op (nog) meer vakmanschap bij het verduurzamen van de gebouwde omgeving maken we als branche het verschil. Met scholing die aansluit

Van watermanagement naar hotspot

Mijn vorige column ging o.a. over watermanagement in Nederland. Ik stelde dat er geen tekort is aan water. Er is immers sprake van een kringloop. De klimaatverandering zorgt voor een, zeg maar, ‘verstoorde bloedsomloop’. Te weinig watertoevoer en dan weer plensbuien. Een cyclus zoals in de ijstijd. Toen waren er echter geen kolencentrales met CO2-uitstoot. Ja, houtvuurtjes om eten te bereiden. Men bouwde destijds op terpen. We hebben nu te maken met de effecten van de drooglegging (Haarlemmermeer). We zijn gaan ‘polderen’ en bouwen onder water. In de regenperiode moeten we zorgen dat we een voorraad aanleggen en bij droogte pompen we deze op. Kortom, water genoeg. Zouden we de ruimtes in de bodem van Slochteren hiervoor niet kunnen gebruiken? Dit voorkomt ook inklinking. Ik besef dat dit niet in de oliehoudende grondlagen kan, maar zelfs dan? Wellicht met een betere zuiveringstechniek. Peil IJsselmeer verhogen en spui uitlaten vergroten. Wat dacht u van het IJsselmeer uitbaggeren en een Schiphol-eiland voor de kust opspuiten. Maar goed, terug naar de realiteit. Legionellabesmettingen nemen toe. Zolang de oorzaak van een longontsteking niet goed wordt onderzocht en brononderzoek niet verbetert, lopen we achter de feiten aan. Eens zal ik misschien wel in het gelijk worden gesteld met mijn schatting van 750 doden per jaar. Vakgenoot Henk Peelen heeft een keurige opsomming van hotspots gemaakt die legionellavorming in de hand kunnen werken. Ik heb er nog een paar: leidingen achter koelkasten, ijsblokjesmachines, wasdrogers en wasmachines. Nog een belangrijke: als een retourleiding van een circulatiesysteem direct