Categorie: Column

Warmtepompen worden al jaren gesubsidieerd via de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE). Dit is een goede regeling om de aankoop van warmtepompen en daarmee de energietransitie te stimuleren. De ISDE is echter alleen van toepassing in het geval van renovatie. Doordat nieuwbouwwoningen standaard niet voorzien worden van een gasaansluiting komen deze niet aanmerking voor de ISDE subsidie. Als er de afgelopen jaren in de nieuwbouw wel een vorm van subsidie was geweest dan had dit kunnen helpen tegen de overbelasting van het stroomnet. In de ISDE voor warmtepompen zit een verschil tussen het subsidiebedrag voor lucht- en bodemwarmtepompen. Hiermee worden bodemenergiesystemen, die duurder zijn dan lucht/water-systemen, iets aantrekkelijker gemaakt. In de nieuwbouwsituatie wordt vaak i.v.m. kosten gekozen voor een lucht/water-warmtepomp. Wat nu als het verschil in subsidiebedrag tussen deze lucht/water- en bodemsystemen ook voor nieuwbouwhuizen als subsidie beschikbaar was geweest? Dan had dit er wellicht voor gezorgd dat er vaker voor een bodemsysteem was gekozen. En hoe helpt dat nu de netcongestie te verminderen? Een lucht/water-warmtepomp zal bij koude buitentemperaturen een stuk minder efficiënt functioneren dan een bodemsysteem. Deze zal bijvoorbeeld met een COP van 2 functioneren tegenover een COP van 3,5 van het bodemsysteem. Hiermee is het gevraagde elektrische vermogen aanzienlijk hoger dan dat van een bodemsysteem. Tevens wordt er in bepaalde gevallen ook nog eens elektrisch bij verwarmd, wat de vraag nog hoger maakt. Als er door middel van een extra stimulans meer bodemsystemen in de afgelopen jaren waren geplaatst, was het netcongestie probleem nu minder groot

Binnen de warmtepompenfamilie zijn all-electric en hybrides verschillende bloedgroepen. Hybride warmtepompen mogen zich in Nederland verheugen op warme belangstelling. En terecht… in gasland Nederland is een hybride een voor velen werkbare tussenoplossing van gas-cv-ketels naar… ja waarheen dan? Hybrides zijn écht een Nederlands ding. Ruim 30% overall marktaandeel in woningen in2023. Italië 8%, Frankrijk bijna 1% en dan niks meer, zo rapporteerde het Warmtepomp Trendrapport 2024-25. In 2024 was het overall aandeel zelfs bijna 40%. Elektrificatie als verduurzaming komt in Nederland van ver met een uitstekende gasinfrastructuur en (daardoor) een dun uitgelegd elektriciteitsnet, met risico’s op netcongestie tijdens dagelijkse en/of jaarlijkse piekmomenten. Ex-ministers Jetten en De Jonge verbonden een heus Nationaal Actieplan 2022-2024 aan hybrides. De sectorcapaciteit werd fors vergroot. De warmtepompenbranche deed haar best om haakjes te zetten om hybride, teneinde het een bewuste keuze tussen all-electric en hybride te maken. Opvolgers Hermans en Keijzer hadden er schijnbaar minder mee op, haakjes of niet. De ‘normering bij vervanging van gasketels’ werd van de beleidsagenda gehaald, evenals de in combinatie met warmtepompen aantrekkelijke salderingsregeling van PV-panelen. Klimaatdoelstellingen 2030 staan echter nog en daarvoor moeten toch echt één miljoen al-dan-niet-hybride warmtepompen in bestaande woningen worden geïnstalleerd. Alle hens-aan-dek dus naar gemiddeld ruim 130 duizend nieuwe warmtepompen per jaar! De doorstart van het actieplan richt zich in 2025-’30 op opschaling van álle warmtepompen in residentiële toepassingen, groot en klein en zowel hybride als all-electric. Niks bloedgroepenstrijd… vol aan de bak allemaal! Dr. Frank Agterberg MBA Voorzitter Vereniging Warmtepompen

Nederland ligt volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nog steeds op koers om een vermindering van de CO2-uitstoot van 55% te behalen in 2030 ten opzichte van 1990. Daar zal echter wel veel voor moeten gebeuren in de komende jaren. Vanuit het perspectief van de gebouwde omgeving zal er onder andere flink ingezet moeten worden op de transitie van aardgas naar duurzaam opgewekte stroom als energiebron voor het verwarmen van gebouwen en woningen. Deze transitie kwam mede in een stroomversnelling door de oorlog in Oekraïne en de daarmee gepaard gaande boycot van Rusland als grootste leverancier van aardgas. De groei wordt echter weer geremd door het ontbreken van normering in de Nederlandse wetgeving. Toch is er ook een positieve trend, want het aantal verkochte airco’s is ook in 2024 weer toegenomen naar 350.000 stuks. Door de verwarmingsfunctie kunnen deze apparaten ook uitstekend als verwarmingsbron functioneren en leveren ze zo zichtbaar een bijdrage aan de transitie. Deze duurzame installaties moeten wel geïnstalleerd en onderhouden worden. Hiervoor zijn in toenemende mate goed opgeleide en gekwalificeerde technici nodig. Zij zullen door de invoering van de nieuwe F-gassenverordening (koudemiddelentransitie) vanaf september 2025 allemaal opnieuw gecertificeerd moeten worden om veilig met alternatieve koudemiddelen te kunnen werken. Het is dan ook zaak voor installatiebedrijven om zich tijdig voor te bereiden op deze transitie en zo spoedig mogelijk plannen te maken voor het opleiden en certificeren van deze technici, maar ook klanten te informeren over de aanstaande veranderingen. NVKL speelt in Nederland een belangrijke rol bij

Onlangs zijn de resultaten gepresenteerd van het Demonstratieproject Hybride warmtepompen, waarin het energiegebruik van zo’n 200 huishoudens werd geanalyseerd. Het onderzoek toonde aan dat het installeren van een hybride warmtepomp samen met een cv-ketel gemiddeld zorgt voor een gasbesparing van 75% en een verlaging van de energiekosten met 1018 euro per jaar. Het project werd uitgevoerd door vijf samenwerkende partijen, waaronder het Ministerie van VROM en KGG, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en Techniek Nederland. Gedurende twee stookseizoenen werden de prestaties nauwkeurig onderzocht en vergeleken met het gebruik van alleen de cv-ketel. De Universiteit Twente verifieerde de wetenschappelijke resultaten. Hoewel de resultaten positief waren, bleek dat bijna 20% van de systemen beter kon presteren door aanpassingen aan de installatie te doen. Een belangrijke les van het project was dat de correcte installatie van een hybride warmtepomp en het goed functioneren van het afgiftesysteem (zoals radiatoren of vloerverwarming) belangrijker is dan bij een cv-ketel om een optimaal rendement te kunnen realiseren. Naast de gasbesparing en lagere energiekosten, bracht het onderzoek waardevolle inzichten over installatiegemak, wooncomfort en netbelasting. Gezien de hoge gemiddelde gasbesparing hebben de leden van de Vereniging voor Duurzame Warmte besloten een vervolg te geven aan het concept van een besparingsgarantie voor hybride warmtepompen te introduceren. Het uitgangspunt is dat de woningbezitter de garantie kan worden gegeven dat de hybride warmtepomp optimaal presteert, zowel qua gasbesparing als elektriciteitsverbruik. De eindrapportage van het demonstratieproject is terug te vinden op onze website: verenigingduurzamewarmte.nl Susanne de Ruwe, namens Vereniging voor Duurzame Warmte