Categorie: Column

Waterzijdig inregelen is essentieel

Water neemt de weg van de minste weerstand. Bij grote verwarmingscircuits met een overeenkomstige hoge warmtebehoefte, zoals bij vloerverwarming, krijgen delen daardoor niet genoeg water, vooral als ze ver van de pomp verwijderd zijn. Over het algemeen zal bij niet goed waterzijdig inregelen zowel het comfort als de efficiency van het systeem lager zijn. Als het systeem hydraulisch uitgebalanceerd is, wordt dit voorkomen. Dit kan tot ca. 15% aan energiegebruik schelen, met dito voordelen op de energierekening, lagere CO2 uitstoot én vooral een hoger comfort. Een effectieve methode in een systeem met radiatoren is het toepassen van thermostatische radiatorventielen. Als er geen warmtebehoefte is, zal deze de toegang naar de radiator blokkeren. Maar als er één ventiel sluit, leidt dit automatisch tot meer debiet via de andere ventielen. Zorg er dus voor dat het héle systeem voorzien is van thermostatische ventielen. Daarnaast is het belangrijk dat de volumestroom is afgestemd op de voor het ruimte/verwarmingslichaam benodigde hoeveelheid energie. Hiervoor worden veelal geda instelbare onderblokken en/of strangregelventielen toegepast. De meeste van deze ventielen zijn statisch, ofwel op vollast ingesteld. Maar in de praktijk zijn de omstandigheden vrijwel altijd wisselend. Verwarming in een gebouw vraagt altijd een dynamisch systeem. Bij een wijziging van buitentemperatuur, bezetting, gewenste ruimtetemperatuur, zonnestraling etc., leidt dit gelijk tot meer of minder debiet in delen van het systeem. Dit beïnvloedt dan weer de drukverdeling in het systeem, waardoor de warmteafgiften niet meer overeenkomen met de gewenste afgifte. Toepassing van dynamische ventielen zorgt voor een constant debiet onafhankelijk van

Niet ventilatie maar zelftest leerling is heilige graal

Op maandag 31 mei zijn alle middelbare scholen weer volledig open gegaan. De leerlingen hoeven onderling geen 1,5 meter afstand meer te houden en ze kunnen twee keer per week een zelftest doen. Inderdaad, dit is géén verplichting. Volgens het Outbreak Management Team is dit een verantwoorde manier om ervoor te zorgen dat alle leerlingen weer fysiek les kunnen volgen. En ja, ik ben het met ze eens dat het weer naar school gaan niet alleen goed is voor hun schoolprestaties, maar ook voor hun welzijn. Helaas wordt er voorbij gegaan aan het feit dat bij het merendeel van de scholen de ventilatie nog steeds niet op orde is. Sterker nog, wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat bij slecht geventileerde ruimtes de kans op besmetting met het coronavirus minimaal 3 keer hoger ligt dan bij wel goed geventileerde ruimtes. En dan laten wij de scholieren geen afstand meer houden … Daarnaast meldt menig schoolbestuur aan de ouders dat een onafhankelijk adviseur de klaslokalen heeft bekeken en goed heeft bevonden. Vervolgens blijkt uit monitoring dat de CO2-waarden oplopen tot ruim 1.800 ppm, hetgeen onacceptabel is. Ik durf het als expert wel aan om op te merken dat nog steeds de helft van de klaslokalen in Nederland qua ventilatie niet op orde is. Nu gaat de vaccinatie in een rap tempo, alleen worden jongeren nog niet gevaccineerd en zijn zij dus degene die het coronavirus voorlopig verspreiden. Wat is dan belangrijker? De zelftest? Of toch een goed ventilatiesysteem die ook in de toekomst

Goed voorbereiden op de ‘toekomst’

Slim installeren kan op veel manieren opgevat worden. Een installatie kan ‘slimmer’ gemaakt worden of er kan tijd gewonnen worden door slim te bouwen met onder andere prefab installatiedelen. Er kan echter ook slim nagedacht worden over de toekomstbestendigheid van installaties. In renovatieprojecten wordt vaak effectief de schil aangepakt. Een goede zaak, stap één van verduurzamen is immers het reduceren van de behoefte. Het grootschalig aanpakken van de schil is echter vaak een kostbaar proces, waardoor er in renovatie uiteindelijk gekozen wordt om installatietechnisch kosten te besparen. Deze besparing houdt vaak in dat de gasketel blijft hangen of vernieuwd wordt en de radiatoren vernieuwd worden voor de komende jaren. Deze stappen zie ik doorgaans gebeuren in de huursector, zowel particulier als corporatief. Na de levensduur van de ketel zal er een nieuwe opwekker moeten komen. Het systeem dat na deze ketel komt, moet door de plaatsing van radiatoren ook weer geschikt zijn voor een hoge temperatuur aanlevering. Een hybride zal in de tussenseizoenen op lagere temperatuur nog kunnen functioneren of een HT-warmtepomp met hoge temperatuur om deze radiatoren te voeden. Maar door nu na te denken over die toekomstige situatie kunnen voorbereidingen getroffen worden. Leg bijvoorbeeld onder deze renovatie al vloerverwarming aan om voorbereid te zijn voor lagetempartuur-verwarming en de opties voor toekomstige opwekkers open te houden; ook ketels zullen energiezuiniger gaan stoken met de lagere retourtemperatuur. Maar als dit nog te kostbaar is, kan er ook alvast rekening gehouden worden met een elektrapunt achter de radiatoren, zodat er in

Mouwen opstropen

De zomer breekt aan. Nederland gaat steeds verder open. Het herstel na corona kan starten. Maar welk herstel? Het economisch herstel in ieder geval. Een deel van het bedrijfsleven in Nederland heeft het afgelopen jaar niet kunnen doen wat men het liefste doet: ondernemen. En natuurlijk heb ik de afgelopen maanden in deze columns benoemd dat de sector ondanks corona dringend op zoek is naar vakmensen. Dus ik wil niet stellen dat corona bij iedereen heeft geleid tot slechte resultaten. Maar ondernemen betekent ook dat je het andere bedrijven weer mogelijk maakt om te kunnen ondernemen. De horeca, de toneelzalen, de concertzalen, de musea. Allemaal plekken die wij als sector ondersteunen om ondernemen mogelijk te maken. Met onze kennis, vakmanschap en service. Maar er is ook het maatschappelijk herstel. Het leven van elkaar ontmoeten staat weer op de agenda. Buurthuizen en ontmoetingsplekken kunnen weer open en mensen mogen elkaar weer ontmoeten. De biljartclub in Brabant mag starten; de sportschool in Groningen mag de deuren weer openen; en in het buurthuis in Noord-Holland staat de koffie al weer klaar. Maar in al die ruimtes moet één aspect veel aandacht krijgen: ventilatie. Want we weten dat de verspreiding van het virus gerelateerd is aan de aerosolen in de lucht. We hebben dus een klus te klaren om de komende maanden naast het economisch, ook het maatschappelijk herstel te ondersteunen. Ondertussen wordt in Den Haag gestoeid over een nieuw kabinet. Terwijl de uitdagingen rond de woningopgave groot zijn en we ook serieus werk

Klanten: komen te voet, gaan te paard

‘Dat schiet niet op’ mopperde de directeur van een installatiebedrijf na het zien van het verloop in zijn klantenbestand. In twee jaar tijd had het bedrijf nagenoeg evenveel klanten verloren (59) als er in totaliteit bij waren gekomen (65). ‘De voordeur staat helemaal open voor nieuwe opdrachtgevers, maar ondertussen staat de achterdeur bijna net zo wijd open’. Een ontdekking die je vaker tegenkomt. Ondernemers of salesmanagers die eigenlijk niet goed weten hoe het klantverloop is. Zorgelijk? Best wel, want het kost 10x meer aan inspanningen en geld om een nieuwe klant te werven, dan een bestaande klant te behouden. Uit verschillend onderzoek is bekend dat: (1) 84% van de bedrijven zich richt op de werving van nieuwe klanten, (2) bijna de helft van de verkopers al na een eerste contact met een mogelijke opdrachtgever hun pogingen om een order te verwerven, staakt en (3) een order doorgaans pas geschreven wordt na minimaal vijf contacten. Het verlies van (nieuwe) klanten wordt vaak afgedaan met ‘ze wilden een lagere prijs’. Terwijl onderzoek aantoont dat ‘prijs’ maar voor 17% van de bedrijven de reden is om een leverancier de rug toe te keren. Liefst 67% van de afnemers die vertrokken zijn bij een bepaalde leverancier, zegt dat ze nooit meer iets van die leverancier vernomen hebben. ‘Nou niet bij ons’, hoor ik menigeen zeggen. ‘Onze klanten zijn heel trouw’. Maar, weet u werkelijk hoeveel klanten u trouw zijn en waarom? En misschien wel het belangrijkste: wat kost het u aan inspanningen (in tijd,

Lentekriebels

De winter voorbij, het zonnetje schijnt, de dagen worden langer kortom het is lente, en daarna volgt de zomerperiode. In mijn beleving de mooiste tijd van het jaar voor de installateur, de spoedklussen van zenuwachtige mensen in de kou zijn verleden tijd, en met het mooie weer is vaak het humeur en geduld van klanten ook een stuk beter. Het buitenwerk lonkt, een dakgoot herstellen of vervangen: altijd weer mooi werk voor de echte vaklieden onder ons. Maar ook het vervangen van een ketel is een stuk aangenamer. Het vervangen van de rookgasafvoer wordt op deze wijze, in het zonnetje, nog aangenaam werk. De buitenunit van een airco of warmtepomp monteren is bij deze temperaturen ook een stuk beter te doen. Daarnaast is het ook mooi weer om naar de vaccinatielocatie te gaan voor de nodige prikken en op deze wijze ons te beschermen tegen de pandemie die ons leven al zo lang beheerst. Ik denk dat menig planner van een installatiebedrijf zich achter de oren krabt bij het zien van de wisselende planningen die momenteel gehanteerd worden. Duidelijk is in ieder geval dat wij het in installatieland beter onder de knie hebben. Want al wordt de installatiebranche niet als cruciaal gezien, ik vind dat we met elkaar deze titel meer dan verdienen. Tijdens de crisis, en de lockdowns hebben wij ‘gewoon’ ons werk gedaan. Je kunt iemand niet zonder verwarming of warm water laten zitten, lekkages moeten verholpen worden en zonder elektra houdt het ook op. Laten we hopen

Open armen

U bent het niet vergeten. Ik weet het zeker. Girlsday. Ik zie in gedachten enkelen van u fronsen. Maar ten onrechte! Op 22 april (oftewel Girlsday) lieten we meiden kennis maken met de techniek. Ik hoop uw bedrijf ook! De techniek mag een mannenbastion lijken te zijn, maar is een nieuwe wind aan het waaien. Het aantal meiden dat begint aan een mbo-opleiding installatietechniek is tussen het schooljaar 2013/2014 en 2020/2021 bijna verdrievoudigd. En dat is mooi nieuws. Voor ons als sector. Voor de bedrijven die staan te springen om nieuw personeel. Voor de klant die meer betrokken vakmensen ziet, die zich willen verdiepen in wat voor hen het beste is. En voor deze vakvrouwen zelf die een baan hebben gevonden in een sector die maatschappelijk het verschil maakt en een goede toekomst biedt. Is dit voor nu? Of zijn de vrouwen blijvers? Ik hoop dat u nu wel fronst, maar om het feit dat ik überhaupt nog deze vraag stel. Vrouwen horen thuis in onze branche. Om hun kracht, creativiteit, kennis en vaardigheden. Het is goed dat bedrijven een afspiegeling zijn van de maatschappij. Een winnend voetbalteam kan niet alleen bestaand uit aanvallers, verdedigers of middenvelders. De inzet van iedereen maakt scoren mogelijk. Een palet aan mensen die met elkaar echt het verschil kunnen maken. Dus de deuren openen op Girlsday is een start. Maar standaard open armen voor vrouwen in de techniek moet het uitgangspunt zijn. Omdat we er beter van worden. Omdat we nog meer kunnen! En

Waterzijdig inregelen is altijd een goed idee

Meet- en regeltechniek is er in allerlei soorten en maten en dient diverse doelen. De zelf-modulerende slimme thermostaat is hiervan een voorbeeld: per ruimte kan de warmte ingeregeld worden. Door slimme meet- en regeltechnieken toe te passen in de klimaatbeheersing in gebouwen kan tot wel 20% energie bespaard worden. Ook in de bestaande woningbouw is nog een enorme slag te slaan. Het waterzijdig inregelen van de installatie zorgt voor een verbeterde energieprestatie en verhoogt ook direct het comfort. Het doel is het minimaliseren van het temperatuurverschil tussen de aanvoerleiding naar de radiator en de leiding die het water retourneert naar de warmte-opwekker. Helaas wordt deze techniek nog te weinig toegepast, terwijl het zorgt voor een betere doorstroming van het water in de radiatoren en een betere warmteafgifte. Het waterzijdig inregelen wordt veelal door de installateur niet mee genomen in de offerte (te veel werk, te weinig tijd) en gebeurt het wél dan vindt de consument het vaak te duur. Toch heeft het enorme pluspunten: optimalere doorstroming van de warmte in huis, lager energiegebruik, lagere energierekening en verbeterd comfort. In een aantal situaties is waterzijdig inregelen verplicht, o.a. wanneer de warmte-opwekker vernieuwd wordt óf wanneer meer dan 30% van de afgiftesystemen vervangen wordt. Tevens is het verplicht om temperatuurregeling per verdieping/ruimte toe te passen. [uitzondering: als er geen temperatuurregeling per afgiftesysteem mogelijk is en/of als de kosten om de temperatuur per ruimte te kunnen regelen meer dan 20% van de totale installatiekosten zijn.] Dit geldt zowel voor de woningbouw als utiliteitsmarkt

Naakte daken

Misschien heb je onlangs wel de campagne voorbij zien komen: Naakte daken in Nederland. Een aanbieder van zonnepanelen biedt huurmogelijkheden vanuit het oog dat daken echt een verschil kunnen maken in de energietransitie. Maar het gaat verder: daken zijn steeds meer een onderdeel van onze leefomgeving. En het interessante is dat wij als sector hier een partner in crime kunnen zijn! Wat bieden de daken van Nederland? Mogelijkheden om regenwater te bufferen, daktuinen en dak-akkers te realiseren, te wonen, werken en recreëren en natuurlijk opwekken van duurzame energie. Groene daken zorgen ervoor dat het minder warm in de stad wordt en dus een meer klimaatbestendige stad ontstaat. In het Rotterdams Dakenboek staan ook mooie voorbeelden: van dak-akkers bovenop het Schieblok of het restaurant waar gasten op het dakterras kijken naar de moestuin die producten levert voor de keuken. Van het woonblok boven op het warenhuis Ter Meulen tot de yogalessen en filmvertoningen op het dak van hotel-brasserie Stroom. En dat is maar in één stad. Door dit nieuwe gebruik van het dak wordt er in de bouw een verschuiving zichtbaar van de uitvoerende dakdekker, die zorgt dat het dak niet lekt, naar een dak-manager. Of naar een consortium van samenwerkende organisaties die de gebouweigenaar ontzorgt in het beheer en onderhoud van het dak. Het platte dak gaat dan ook steeds vaker behoren tot het werkterrein van de installateur. Dat vraagt om nieuwe vaardigheden, samenwerken en van elkaar leren. Om lef en creativiteit. Als onderdeel van een duurzame en circulaire economie.

‘Face’ de realiteit

Onze dagen, het werk, de contacten. Ja, zelfs in veel gevallen in ons zaken doen: alles is en verloopt anders sinds Covid-19 wereldwijd haar intrede heeft gedaan. Inmiddels een jaar lang wordt ons leven min of meer gestuurd door de dagelijkse statistieken van besmettingen en ziekenhuisopnames. In verschillende bedrijfstakken staat het water aan (of over?) de lippen. In andere bedrijfstakken is de Covid-impact minder ernstig. Sommige floreren zelfs. Een bijzondere tijd met tegenstellingen en sentimenten. Een tijd waarin ook bijzondere maatregelen en keuzes worden gemaakt. Niet wetend hoe lang de huidige situatie er nog is of een andere (betere?) situatie komt. De maatschappelijke rekening is hoog en groeit dagelijks. Economisch, sociaal en emotioneel. Een rekening waarmee wij allemaal geconfronteerd worden. Een confrontatie waarop ons oer-brein reageert in: ‘Flight (vluchten), Fight (vechten) of Freeze (bevriezen)’. Meestal is een eerste menselijke reactie op bedreigingen van de business: de schade beperkt houden. Dit door kosten te reduceren en alle niet noodzakelijk geachte activiteiten stop te zetten. Dus ook de innovatie, marketing en communicatie van de organisatie. Te begrijpen als je omzet en winst wegvallen. Verstandig? Wel als de financiële nood zo groot is dat het niet meer anders kan. Dan is het Leiden in last en alle hens aan dek. Of juist ‘over boord’, net als alle ballast. Op hoop van zegen doorgaan, wellicht tegen beter weten in: Flight, Fight, Freeze? Laten we aan dit rijtje een ‘Face’ (onder ogen zien) toevoegen. Ik verwacht namelijk dat de economie en zakendoen er post-corona behoorlijk