Auteur: Ruud

Een leven lang samenwerken

Een leven lang samenwerken

Het jaar 2020 ligt achter ons. En ook voor u zal gelden dat u met gemengde gevoelens terugkijkt. Eén ding is zeker: niets is meer hetzelfde. Corona heeft het kompas van de branche misschien niet veranderd maar dat van het reguliere leven en werken wel. Het lijkt soms al zo lang geleden dat je als team even kan bijpraten, onbezorgd in een bus met elkaar naar een klus gaat. Het lijkt zo lang geleden dat trainingen, workshops en scholing gewoon verliepen; in één ruimte met elkaar in plaats van op afstand. Het belang van (actuele) kennis werd nog helderder. Als het gaat om bijvoorbeeld ventilatie in gebouwen. Maar denk ook aan de inzet op verduurzaming die een extra impuls kreeg. Alles vanuit het idee: het moet anders. En daar staan wij als branche voor aan de lat. Kennis en leven lang ontwikkelen horen bij die opgave. Maar er is meer! Het gaat ook om een leven lang samenwerken. Op de werkvloer. In de keten. In het opleiden. Mbo- en hbo-scholen zijn de natuurlijk samenwerkingspartners van bedrijven en vakmensen in de regio. Verder zien we ook dat steeds meer WO opgeleiden onze sector versterken. Een leven lang ontwikkelen is een leven lang samenwerken om praktijk en theorie samen te brengen met als doel het beste uit de vakman of vakvrouw te halen. Een voorbeeld is House of Skills, een publiek-private samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam. Bedrijfsleven, brancheorganisaties, werknemers- en werkgeversorganisaties, kennisinstellingen, onderwijs en bestuurders uit de regio werken hier nauw samen

Bespaar energie, tijd en moeite met Walraven Isolatiebeugels

Bespaar energie, tijd en moeite met Walraven Isolatiebeugels

Wist je dat goede isolatie van HVAC-installaties economische voordelen biedt en de efficiëntie van gebouwen verhoogt? Het Walraven-portfolio omvat niet alleen de meest voorkomende isolatietoepassingen voor binnen en buiten, het biedt tevens flexibiliteit en de mogelijkheid van prefabricage en ontwerpondersteuning om jouw werk gemakkelijker, sneller en veiliger te maken. De behoefte aan hoge kwaliteit isolatie is toegenomen in de laatste jaren. De reden hiervoor is tweeledig. Enerzijds realiseren steeds meer mensen de economische, energiebesparende en andere voordelen zoals geluidsreductie die goede isolatie met zich mee brengt. Anderzijds worden er op lokaal en regionaal niveau ambitieuze doelen geplaatst met betrekking tot gebouw-efficiëntie. Bijdrage aan duurzaamheid Bijvoorbeeld de ’20-20-20′ doelstellingen (overeengekomen door alle EU landen) met het ambitieuze doel van 20% reductie in CO2 uitstoot, 20% groei in hernieuwbare energiebronnen en 20% groei in energie efficiëntie in 2020 in heel Europa. Het behalen van deze doelstelling is voor een groot deel afhankelijk van de prestaties en efficiëntie van nieuwe en bestaande gebouwen. Het is dan ook geen verrassing dat de bouw- en constructiesector ook is uitgedaagd om de manier van bouwen en het materiaalgebruik te herzien. Walraven biedt een uitgebreid assortiment aan isolatiebeugels voor toepassingen in warm en koud water, verwarming, ventilatie en airconditioning. Wij bieden een compatibel, flexibel en efficiënt assortiment dat een oplossing biedt voor allerlei soorten toepassingen. Daarnaast bieden wij een uitgebreid pakket aan service; van engineering tot ondersteuning op locatie. Wij helpen je graag! Meer weten over onze oplossingen? Kijk voor meer informatie op onze website: www.walraven.com/nl/isolatiebeugels of

Warmteservice optimaliseert logistieke service

Warmteservice optimaliseert logistieke service

Door de toenemende vraag naar bezorgingen heeft Warmteservice zijn logistieke service geoptimaliseerd en wordt er nu per regio gewerkt. Vestigingen zijn ondergebracht in clusters waarbij één vestiging per cluster de bezorgingen zal gaan doen. Met de nieuwe, grotere bussen per clustervestiging kunnen zij nog beter voldoen aan de vraag. Inmiddels rijden de eerste twaalf nieuwe Warmteservice bussen door het land. Een mooi moment om ook de lay-out van de bussen meteen te vernieuwen. De slogan van Warmteservice “Geen gedoe, wij bezorgen!” klopt als een bus. Kijk op https://www.warmteservice.nl/ voor meer van onze services

‘Slimme sensoren maken optimale regeling en besturing mogelijk’

‘Slimme sensoren maken optimale regeling en besturing mogelijk’

Klimatisatie is bij Belimo een belangrijke kreet. Om installaties voor verwarming, ventilatie en airconditioning goed te kunnen regelen en besturen, heeft de Vaassense importeur en fabrikant de afgelopen jaren haar lucht- en waterzijdig corrigerende organen steeds verder ontwikkeld. Begin dit jaar produceerde Belimo zelfs haar 100 miljoenste servomotor en bereikte daarmee een nieuwe mijlpaal in de geschiedenis van het bedrijf. “De afgelopen 10 jaar zijn onze luchtkleppen en regelkogelkranen steeds meer gecombineerd met sensoren”, vertelt Danny de Laater, Manager Technical Support bij Belimo. “Zoals de hedendaagse VAV Compact regelaar, die is uitgevoerd met een D3 (chip) flow sensor. Maar ook de veel besproken Belimo Energy Valve™, die met maar liefst drie sensoren is uitgevoerd: een aanvoer en retour watertemperatuursensor (pt1000) en de ultrasone debietsensor. Met deze sensoren kan de Belimo Energy Valve™ niet alleen zelfstandig constateren dat er verzadiging in de installatie optreedt, maar grijpt ook de regelafsluiter zelf in. Bovendien wordt via de BACnet IP communicatie-bus automatisch een melding doorgestuurd naar het gebouwbeheersysteem.” Eenvoudig (later) instellen van meetdebieten In 2017 introduceerde Belimo zijn eerste sensoren. “Dit waren ‘standaardversies’ voor kanaal- en pijpleidingtoepassingen, die onder andere temperatuur-, CO2-, luchtdruk-, luchtvochtigheids- en  luchtkwaliteitsmetingen uitvoerden”, vertelt De Laater. “Standaard is ook onze 22DT-sensorserie, die zich uitstekend leent voor projecten waarin men tijdens de werkvoorbereiding nog niet de exacte meetbereiken van de luchtkanaaltemperatuur inzichtelijk heeft. Dankzij diverse dipswitches heeft de temperatuursensor acht selecteerbare meetbereiken (S0 t/m S7), waarmee het werkelijk gevraagde meetdebiet eenvoudig gefinetuned kan worden. Handmatig kalibreren is niet meer aan de

Bijzondere projecten

Bijzondere projecten

Installatietechniek is vaak maatwerk. Bijna geen project is hetzelfde. Een goed voorbeeld hiervan zijn de installatieprojecten in dit artikel. Stuk voor stuk bijzondere projecten. Veldverwarming Alle clubs in de Eredivisie moeten altijd beschikken over een goed bespeelbaar veld. Bij RKC Waalwijk houden negen Quinta Ace 160 toestellen van Remeha het veld op de juiste temperatuur. De toestellen voorzien het veldverwarmingssysteem op energiezuinige wijze van warmte op het moment dat de weersomstandigheden hierom vragen. De status van de ketels is op afstand in te zien. Als een of twee ketels tijdens een wedstrijddag niet goed functioneren, springen de overige toestellen bij om de benodigde warmte te leveren. Installateur: De Werkendamse Verwarmings Centrale Vetvrij winkelcentrum Tussen Leiden en Den Haag verrijst momenteel de Mall of the Netherlands. Op 117.000 vierkante meter vind je hier 230 winkels, 4000 parkeerplaatsen en een bioscoop met 1200 stoelen. Exploitant Unibail-Rodamco wil met het bouwproject Europa’s grootste viersterrenwinkelcentrum realiseren. De vele eetgelegenheden en restaurants zullen het vet dat bij het bereiden van eten wordt geproduceerd, af gaan voeren via ondergrondse, op maat gemaakte vetafscheiders. Kessel levert deze gigantische afscheiders. Het gaat om het type EasyClean met nominale grootte van NG25 en verschillende pompstations van het type Aqualift F XL Duo. Deze volautomatische vetafscheiders en pompstations blijven ook bij de grootste belasting werken. Installateur: Sanitair-Installatie Hoogendoorn Nauwelijks gasverbruik In een particuliere woning in Berkel en Rodenrijs is de verwarming- en warmtapwaterinstallatie grondig aangepakt en verbeterd. Er is hier nu zo goed als geen gasverbruik meer. Voorheen was de

Beng

Beng

Op 1 januari 2021 gaat het nieuwe ‘Stelsel Energieprestatie Gebouwen’ van start, met nieuwe eisen aan gebouwen en nieuwe rekenmethoden. Inmiddels is het duidelijk wat de gevolgen zijn. Die zijn relevant voor zowel installateurs als installatieadviseurs. In dit artikel bespreken we de hoofdlijnen, zodat u goed geïnformeerd het nieuwe jaar in kunt gaan. Eerst een korte opfrisser: BENG staat voor Bijna Energie-Neutrale Gebouwen en is de opvolger van de EPC, die sinds 1995 gebruikt wordt om stapsgewijs strengere eisen te stellen aan de energieprestatie van nieuwbouw. Er komen nu aparte eisen voor drie belangrijke aspecten van een (bijna) energieneutraal gebouw, berekend met een nieuw opgezette rekenmethode: de NTA 8800. Indicatoren De eerste indicator (BENG-1) stelt een maximum aan de energiebehoefte voor verwarming en koeling. Daarmee wordt een goed bouwkundig ontwerp gewaardeerd. BENG-2 stelt een grens aan het vooraf berekende gebruik van fossiele energie, en waardeert daarmee de toepassing van energiezuinige technieken. Die twee eisen worden uitgedrukt in kWh/m2.jaar, onafhankelijk van de energiedrager, dus ook als het niet gaat om een all-electric oplossing. Het gaat daarbij om zogenaamde ‘primaire energie’, die niet een-op-een vergelijkbaar is met kWh op de elektriciteitsmeter. De derde eis stelt toepassing van hernieuwbare energie in elk plan verplicht. Nog niet 100%, daarom is het ‘bijna’ energieneutraal. Voor woningen komt er daarnaast een eis die betrekking heeft op het risico op temperatuuroverschrijding in de zomer: de ‘TO-juli’. Uit de eerste ervaringen blijkt dat juist deze een grote invloed zal gaan hebben op het energieconcept en dus op de

Hergebruik

Hergebruik

In Kloetinge hebben DWT Groep en Paree Elektro-Telecom samen met een aantal partners de nieuwe Ithaka-kliniek onder handen genomen. De eisen die zorginstelling Emergis stelde aan de nieuwe kliniek voor kinder- en jeugdpsychiatrie logen er niet om. Het gebouw moest energieneutraal zijn én bovendien circulair tot stand komen. Zorginstelling Emergis heeft uiteindelijk twee vestigingen samengevoegd tot één kliniek. Bij de renovatie en nieuwbouw is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van materialen die beschikbaar kwamen door de gedeeltelijke sloop van het bestaande gebouw. Vrijwel gelijktijdig met de bouw van het nieuwe Ithaka moest in Terneuzen, zo’n 60 kilometer verderop, het kantoor van Rijkswaterstaat plaatsmaken voor een nieuwe sluis. Het gebouw werd zorgvuldig gedemonteerd en tal van raamkozijnen, houten draag- en steunbalken en pilaren kregen zo’n 60 kilometer verderop een nieuwe bestemming. Energieneutraal gebouw De energiespecialisten van DWT Groep slaagden er samen met Paree Elektro–Telecom en Rothuizen Architecten en Stedebouwkundigen in om de Ithaka-kliniek grotendeels circulair tot stand te brengen. In opdracht van Emergis zijn in Kloetinge twee klinieken die voorheen een capaciteit van 42 bedden hadden, teruggebracht tot één locatie met 28 bedden. Dankzij warmtepompen en zonnepanelen is het nieuwe gebouw volledig energieneutraal. Demontabele warmtepomp Bij het project is gekozen voor een lucht-water-warmtepomp van Mitsubishi Electric. De pomp is geselecteerd omdat die, zodra de technische levensduur erop zit, in een speciale fabriek weer helemaal wordt gedemonteerd. Mark-Jan Koldijk van DWT Groep: “Dankzij circulair installeren en bouwen kunnen gebouwen ook sneller andere functies krijgen. Je weet immers niet hoe de wereld er over

Airco aan boord

Airco aan boord

‘Van veldverwarming tot airco op hotelboot’ is de titel van één van de artikelen in deze uitgave. Deze titel geeft goed aan hoe divers installatietechniek kan zijn. Veel projecten zijn bijzonder, omdat het gaat om maatwerk. Iedere situatie vraagt om specifieke aandacht. Juist nu we in een onzekere wereld leven, waarin Covid19 alles op zijn kop zet, moet dit de motivatie zijn om elke dag enthousiast aan het werk te gaan. Geen dag is namelijk hetzelfde. We vroegen de installatiebranche om voor deze ‘projecten-uitgave’ de meest bijzondere, recent uitgevoerde of in uitvoering zijnde installatieprojecten kort voor ons te beschrijven. Dat bleek niet aan dovenmansoren gericht. In het eerder aangehaalde artikel is een selectie opgenomen uit de inzendingen die we ontvingen. Het artikel laat de verscheidenheid zien die de installatiebranche rijk is, maar toont ook dat installatietechniek een onmisbare plek in onze samenleving inneemt. Crises of geen crisis. Zonder installatietechniek geen veldverwarming, geen restaurant dat nog eten kan bereiden, geen oude woonboerderij die een nieuwe, duurzame bestemming kan krijgen en dus ook geen hotelboot waarin je comfortabel kunt verblijven.

Digital rocks

Digital rocks

Een van de grote versnellers van innovatie is digitalisering. De snelle ontwikkelingen in ‘digital’ brengen structurele veranderingen in de branche. Geen enkel bedrijf of organisatie ontkomt aan de impact van digital. In een sectoranalyse van een bank, met de titel ‘Digitalisering in de bouw – een wereld te winnen’, las ik eens hoe de digitalisering de bouw raakt. Ondanks dat dit rapport wat ouder is, is het goed de inhoud te bekijken. Vanuit het rapport zijn de parallellen naar de installatiebranche onmiskenbaar te maken. Ik lees er diverse kansen in voor de sector. Het proces van digitalisering zorgt ervoor dat sectorbedrijven van correctief onderhouden naar predictive beheren gaan. Door 24/7 de technische oplossingen en onderliggende producten en diensten te monitoren, zijn we in staat harde prestatiegaranties af te geven. Diezelfde data zorgen ervoor dat voorraden naar beneden gaan. Sterker nog: ik verwacht binnen nu en 5 jaar de eerste 3D-printers die in aantallen kleine componenten op oproep produceren. Het brengt nieuwe business met andere verdienmodellen. Dat verdergaande digitalisering ook de werkgelegenheid gaat raken, staat voor mij als een paal boven water. De scheiding van capaciteits- en kennisbedrijven wordt scherper en daardoor ook de benodigde arbeidskrachten. Het rapport beschrijft de invloed van digitalisering op processen, materiaal en arbeidsmarkt in de bouw. Onderwerpen waar digitalisering ook de branche raakt in ons voordeel. Want de essentie van digitalisering is technologie. De vele data die onze techniek verzamelt en in toenemende mate beschikbaar maakt, zorgt voor nieuwe kantelingen. De installatiebranche is – als het

Vraaggestuurd ventileren

Vraaggestuurd ventileren

Ventilatie krijgt momenteel veel aandacht i.v.m. het COVID virus. Vraaggestuurd ventileren komt steeds vaker voor, ook omdat dit voordeliger uitkomt in de EPC-berekening. Ventilatie sturen op basis van vocht komt al langer voor en sturen op basis van CO2 zien we ook steeds vaker gebeuren. Hierin zie ik in de praktijk echter nog wel eens ontwerpen die problemen met zich meebrengen. Ventileren op basis van CO2 is een goede maatstaaf voor wat betreft de bezetting in een ruimte. In ontwerpen en bestekken eindigt er echter nog wel eens alleen een CO2-sensor in de woonkamer om de ventilatie-unit aan te sturen. Op het moment dat de bezetting in de woonkamer het grootst is, gaat dit goed. Zit er echter één persoon in een studieruimte en verder niemand in de woonkamer, dan zal er in die ruimte tekort geventileerd worden. Ook in een verzamelkanaal meten zal geen goed resultaat geven, doordat er menglucht gemeten wordt. Wel energie-efficiënt, maar onvoldoende geventileerd. De meeste fabrikanten geven hierin goed advies: iedere verblijfsruimte dient een eigen CO2-sensor te hebben of een eigen kanaal met een klepregeling. Als er echter een normale MV-unit aanwezig is die alleen afzuigt in de keuken, berging, badkamer en het toilet, dan zal er een ‘menglucht’ afgezogen worden, die uit verschillende ruimtes afkomstig is. Uiteindelijk zal de CO2 in de ruimte met de hoogste waarde zakken (zolang daar goede toevoer is), maar de unit zal hiervoor langer moeten draaien doordat deze ook andere ruimtes afzuigt. Het toevoegen van extra afzuigpunten in veel