Auteur: Ruud

Ventilatie

Ventilatie

Na jaren van corona, waarin de noodzaak om goed te ventileren in de woon-, werk- en leeromgeving duidelijk is geworden, zijn we nu in een tijd beland waarin de nadruk op energie-efficiënt ventileren is komen te liggen. We leven in een turbulentie wereld. Eens te meer is maar weer eens gebleken dat wereldwijde problemen ook ons land in hun greep kunnen krijgen. In ons vakgebied wordt al jarenlang het belang van goed ventileren en voldoende doorspoelen van ruimtes uitgedragen. In het Bouwbesluit zijn hiervoor de nodige richtlijnen opgenomen. Helaas is dit wel waaraan minimaal moet worden voldaan en in de praktijk laat dit nogal eens te wensen over. In de coronaperiode is dat duidelijk naar voren gekomen. Hoewel het in de eerste 1,5 jaar stevig werd ontkend, kwam daar dan uiteindelijk toch dat tekentje om het raam open te gaan zetten, want ventileren helpt. Richtlijnen Als ventilatiesector zijn we blij dat ook de aerogene transmissieroute erkend wordt, alleen blijft de overheid achter. Eigenlijk zouden de richtlijnen moeten worden aangepast. Helaas kan dit tot wel vijf jaar gaan duren. Dan moet het ook nog worden opgenomen in het Bouwbesluit. Pas als dat is gebeurd, wordt het meegenomen in de bestekken. Dus komt het er voor nu op neer om je gezonde verstand te gebruiken. Energieprijzen Eind 2021 zijn de energieprijzen gaan stijgen. Eerst omdat de economie aantrok en er dus meer vraag was, maar sinds begin 2022 ook door de oorlog in Oekraïne, waardoor we te maken kregen met een boycot

Verduurzaming industriële verwarmingsinstallaties

Verduurzaming industriële verwarmingsinstallaties

In principe geldt voor bestaande industriële gebouwen hetzelfde startpunt als bij woningen: begin met isoleren. Echter, juist dát is financieel en praktisch vaak een grote opgave bij dit type gebouwen. Eenvoudiger is al het plaatsen van zonnepanelen en kijken hoe men deze stroom optimaal kan benutten. Een warmtepomp is de logische eerste gedachte. Echter, een grote warmtepompinstallatie is niet alleen kostbaar, maar zonder optimale isolatie ook niet aan te raden. Een beter alternatief is dan het plaatsen van luchtverwarmers en/of stralers. Groot voordeel van beide systemen is dat ze een snelle reactietijd hebben: warmte waar en wanneer gewenst wordt. Efficiënt en snel! Luchtverwarmers kunnen een hele hal snel op de gewenste temperatuur brengen waarbij met een gradientregeling ook de opgestegen warmte onder het plafond opnieuw kan worden benut. Stralers zijn juist heel geschikt om lokaal te verwarmen door gebruik te maken van het zgn. aanwarm-effect waardoor de gemiddelde haltemperatuur lager kan blijven. Of een combinatie van beide: de luchtverwarmer zorgt voor een basistemperatuur in de hal en stralers zorgen voor het aanwarmen van de werkplekken. De investering in deze verwarmingstoestellen zal vele malen lager zijn dan die van een warmtepompinstallatie. En door de zonnepanelen is de stroom groen! Een volgende stap is het combineren van het hoge rendement van een warmtepomp en de efficiëntie van decentrale verwarming waarbij de warmtepomptechniek wordt gecombineerd met luchtverwarming binnen één systeem. Binnenkort zal deze techniek beschikbaar zijn en dan kunnen er echt grote stappen worden gezet in de verduurzaming van de (bestaande) industriële omgeving.

Goed werkende installaties voor binnenluchtkwaliteit

Goed werkende installaties voor binnenluchtkwaliteit

In de winterperiode worden in veel gebouwen en woningen de ramen en deuren zoveel mogelijk dicht gehouden. Zo wordt geprobeerd om energie te besparen en de daarmee gepaard gaande hoge kosten, waar bijna iedereen in ons land inmiddels mee is geconfronteerd, laag te houden. Veel mensen zijn zich echter niet bewust van de gevolgen die het onvoldoende ventileren van een gebouw of huis hebben op de binnenluchtkwaliteit. Zo wordt in recente berichtgeving in de landelijke media gesproken over schimmelvorming en vochtproblemen in slecht geventileerde, koude en vochtige ruimtes. Naast dat schimmel de staat van een gebouw of woning aantast, is het bovenal slecht voor de gezondheid. Het goed installeren, instellen, inregelen, onderhouden en monitoren van airconditionings- en luchtbehandelingssystemen zorgt voor de juiste binnenluchtkwaliteit bij een laag energiegebruik. Veel onderzoeken hebben uitgewezen dat hierin nog een wereld te winnen is in Nederland. Door het volgen van de onderhoudsrichtlijnen, die NVKL samen met het Rijksvastgoedbedrijf en Binnenklimaat Nederland heeft opgesteld, wordt al veel gewonnen op dit vlak. Daarnaast zijn er ook de ISSO-publicaties Duurzaam Beheer en Onderhoud 100 – 107 die de juiste handvatten bieden om airconditionings- en luchtbehandelingssystemen gedurende de levenscyclus goed te laten presteren. Voor het goed installeren en onderhouden van airconditionings- en luchtbehandelingssystemen kun je terecht bij NVKL, de vereniging van koeltechnische bedrijven, waar NVKL-erkende installateurs graag met je meedenken en je voorzien van gepast advies. De erkende installateurs zijn in het bezit van de NVKL-erkenning en voldoen daarmee aan alle verplichte wet- en regelgeving, opleidingen en vakkennis waarop

Noodzakelijk ventileren

Noodzakelijk ventileren

Gedurende de coronapandemie kwam er steeds meer aandacht voor het ventileren van binnenruimten. Waar de noodzaak hiervan eerst nog ontkend of afgezwakt werd, werd dit later alsnog bijgesteld en ging ventilatie zowaar een rol spelen in de strijd tegen het virus. Beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen. Inmiddels zijn we bijna vergeten dat er een pandemie heeft plaatsgevonden en pakken we weer als vanouds de draad op. Als een griepgolf het land overstroomt, zijn we alweer vergeten dat we afstand moeten houden, strenge hygiënische maatregelen moeten treffen en… moeten ventileren. Wat dat laatste betreft: het is wel logisch dat we niet meer te pas en onpas ramen en deuren openzetten om te ‘luchten’, zoals tijdens de pandemie het devies was. Energie-efficiëntie heeft nu immers de hoogste prioriteit; niet alleen omdat we duurzaam willen zijn maar vooral omdat de energieprijzen de pan uit rijzen. Van de huidige richtlijnen moeten we het ook al niet hebben. Dat zijn richtlijnen waaraan minimaal moet worden voldaan en in de praktijk laat dit nogal eens te wensen over. Vooral onze portemonnee blijkt dus weer eens de belangrijkste aanjager te zijn.

En dan..

En dan..

Afgelopen jaar heb ik het besluit genomen om te stoppen met mijn installatiebedrijf. Ik wilde het allemaal goed regelen, zodat klanten, personeel en ikzelf tevreden kunnen zijn. Dat bleek nog een hele opgave, maar raad is gelukkig overal verkrijgbaar. Ik ben niet de eerste die met zijn bedrijf stopt. Of het uiteindelijk allemaal goed gaat komen, wordt nog even afwachten. Maar op dit moment heb ik daar een meer dan goed gevoel over. Wat ga ik zelf allemaal doen als de boel aan de kant is, bedenk ik mij nu. Ondernemen is topsport, zei oud-topsporter en ondernemer Wil Hartog ooit. De ondernemerswedstrijd duurt niet een paar uur, maar gaat de hele week, jaar na jaar door. De weinige vrije tijd die overblijft wordt vaak ingevuld met een gezinsleven en vaak enkele hobby’s. Stilzitten staat kennelijk niet in het ondernemerswoordenboek. Het zal mij ook niet lukken, vrees ik. De laatste tijd ben ik maar alvast op zoek gegaan naar een passende invulling van de dag en dat bleek uiteindelijk eenvoudiger dan gedacht en bovendien snel geregeld. Alle klusjes in en om huis, die al jaren zijn blijven liggen, staan inmiddels op papier en ik ben van plan ze stap voor stap af te werken, geheel op eigen tempo en uiteraard als ik er zin in heb. Daarnaast maak ik muziek. Ik heb nu alle repetitie-avonden, en optredens, in mijn agenda gezet en ben vastbesloten om er voortaan geen enkele te missen of af te zeggen. Met name de derde helft wil

Ultrasoon

Ultrasoon

Het bedrijf Aqua-D&S is sinds kort actief op de markt met een ultrasoon techniek als een ‘point of entry’ systeem in leidingwaterinstallaties. De techniek is vooral bekend van andere toepassingen, maar nog niet voor legionellabestrijding, waarvoor dit systeem is ontwikkeld. Ultrasoon geluid is onhoorbaar geluid met een frequentie hoger dan 20 kHz Bij toepassing in water wordt het geluid ingebracht door een transducer. De werking berust op het piézo-elektrisch effect, waarbij een spanningsverandering wordt omgezet in een drukverandering en andersom. Er bestaan transducers met indirecte werking waarbij eerst een wand in trilling wordt gebracht. Er zijn er ook met directe werking waarbij water direct in contact staat met de ‘neus’ van de transducer. De transducer wordt gevoed via een elektrische kabel en generator waarop het vermogen, de frequenties en de werkingstijden kunnen worden ingesteld. Toepassingen Ultrasoon techniek kent veel toepassingen, zoals reiniging van vervuilde onderdelen, ultrasone bevochtiging en bacterievrij houden van koeltorens en het in beeld brengen van organen in het lichaam (sonography). Het wordt toegepast in de tuinbouw om reservoirs algen- en bacterievrij te houden. Sinds kort wordt in pilotprojecten getest of het kan worden toegepast in leidingwaterinstallaties. Bacteriedodende werking In een studie van de Universiteit Utrecht uit 2007 zijn 45 wetenschappelijke rapporten onderzocht en de conclusies luiden samengevat: • Bacteriën worden over het algemeen zeer effectief gedood door sonicatie en cavitatie. • Een combinatie met een andere techniek kan “zeer effectief” zijn. • De toepassing van ultrasoon techniek kan leiden tot vermindering van het gebruik van chemicaliën. Door de onderzoekers in

Verwarmen

Verwarmen

De verwarmingsmarkt is in beweging. Door de pandemie en verduurzamingseisen groeit het repertoire aan oplossingen, zowel om warmte op te wekken als voor de afgifte. IZ sprak met twee leveranciers over vloer- en wandverwarming, LT-radiatoren en infraroodpanelen. Zowel Bas Spekreijse van Etherma als Arjan Dorrestijn van Rehau merkt dat de warmtepomp rap aan populariteit wint. “Eigenlijk is het in de nieuwbouw de standaardoplossing aan het worden.” Ook in de renovatiemarkt maakt de warmtepomp slagen, blijkt wel uit het verhaal van beide experts. Zeker in de hybride uitvoering. Hybridisering Die hybridisering uit zich ook op andere vlakken. Zo ziet Spekreijse meer installatieconcepten verschijnen waarin warmtepompen worden gecombineerd met PVT-panelen. Maar de grootste trendverschuivingen lijken zich wel voor te doen bij de afgiftesystemen. Integratie Waar vroeger radiatoren of vloerverwarming de dienst uitmaakten thuis, verschijnen nu vaker geïntegreerde concepten. Onder andere vanwege de stijgende energieprijzen en de veranderende, lees hogere, eisen die men stelt aan het binnenklimaat. Variatie Over het algemeen kiezen bewoners vooral voor vloerverwarmingsoplossingen beneden, vertellen zowel Spekreijse als Dorrestijn. Boven is meer variatie te bespeuren. Over de gehele line verschijnen nu installatieconcepten waarin een rol is weggelegd voor LT-radiatoren, infraroodpanelen, PCM’s, Aircosystemen of wandverwarming. “Knuffelmuren” Zo is wandverwarming interessant voor ruimtes, met voldoende muuroppervlakte, vertelt Dorrestijn. “In de praktijk dus vooral boven, beneden heeft men al snel wanddecoratie of meubelstukken die de afgifte kunnen hinderen.” Er is een uitzondering. In het luxere segment van de woningbouw verschijnen nu vaker kachels die lemen muren verwarmen op de begane grond. “Ze worden

Volg jij het allemaal nog?

Volg jij het allemaal nog?

Veranderingen gaan snel. Dat merk ik ook in mijn vakgebied marketing. En ik hoor dan ook steeds vaker: “Een meerjaren strategisch marketingplan opstellen heeft geen zin, want wat ik vandaag verzin is morgen achterhaald”. Maar moet je dan net zoals Alice Wonderland instappen, zonder enig idee waar je heen wilt? De kat die Alice als eerste levend wezen tegenkwam, sprak zelf als een wijze uil: “Als je niet weet waar je naar toe wilt, dan is iedere richting goed”. Die wijsheid zie ik echter in het bedrijfsleven minder vaak terug. Daar kijkt men nogal eens verbaasd aan het einde van het jaar. En niet alleen wat de resultaten betreft. Als die goed zijn, tja dan heb je gelijk. Leiden is echter in last, als de zaken anders zijn gelopen als… Ja, als wat? Want zonder plan en doelstellingen is eigenlijk alles goed. Dus moet je ook niet zeuren als je meent last te hebben van klanten die om een lagere prijs vragen. Of de omzet achterblijft in productgroepen die juist in de belangstelling staan van afnemers, zoals zonnepanelen, warmtepompen of energieopslag thuis. Volgt u met uw organisatie overigens al die ontwikkelingen wel? En volgen medewerkers daarvoor ook de nodige cursussen? Of volgt u alleen het algemeen in de sector heersende idee dat de laagste prijs het enige is dat voor afnemers telt. Met een bedrijf moet je keuzes maken. Je kunt niet de richting van de laagste prijs kiezen en tegelijkertijd die van de kampioen op een ánder terrein opgaan.

Gaan energiezuinigheid en comfort samen?

Gaan energiezuinigheid en comfort samen?

Woningeigenaren staan voor de complexe taak om hun bezit te verduurzamen. Bij de omschakeling naar een duurzame energievoorziening zijn er drie mogelijkheden te onderscheiden: 1. Verwarmen met aardgas door over te stappen van een standaard (VR) ketel naar een (HR) ketel met hergebruik van de rookgassen om het energiegebruik te verminderen. Vooral geschikt voor woningen waar een warmtepomp nog niet toegepast kan worden. 2. Hybride verwarmen. Met name toe te passen bij renovatie en vervanging, waarbij de warmtepomp samenwerkt met de bestaande cv-ketel. Alleen als het buiten te koud is om de gevraagde warmte te leveren of als extra warm water nodig is, springt de ketel bij. Met als resultaat aardgasbesparingen tot 70%. 3. All-electric verwarmen. Met name geschikt voor woningen vanaf bouwjaar 2000. Overweeg ook de inzet van de warmtepompboiler voor het duurzaam verkrijgen van warm tapwater, waarbij de energie uit de buiten- of ventilatielucht wordt gehaald en eventueel ook de door de zon opgewekte elektriciteit wordt gebruikt. De basis voor een comfortabele en energiezuinige installatie is een juiste dimensionering. Het moet duidelijk zijn hoe het afgiftesysteem in elkaar zit en wat de energetische behoefte van de woning is. De jaarrekening geeft een goede indicatie. Vervolgens wordt bepaald of de benodigde energie met een warmtepomp kan worden opgebracht. Energiezuinigheid en comfort gaan zeker uitstekend samen, mits er rekening wordt gehouden met de energetische behoefte van de woning, de wensen van de consument en de opstelruimte van de warmtepomp-buitenunit om de geluiden over het lawaai te doen verstommen. Jan Henk van der Wijk,

Bloedsomloop

Bloedsomloop

Het luistert nauw bij de aanleg van leidingwerk in een laboratoriumomgeving. Leo Stravers, Business Development Manager bij Georg Fischer, weet er alles van. IZ sprak met hem over project in Leiden en hoe circulariteit steeds meer haar stempel drukt op zijn vakgebied. De 59-jarige had van jongs af aan al iets met techniek. Zo kon hij urenlang zoet zijn met een Meccanodoos. Met een oudere broer die een eigen installatiebedrijf had, was het niet vreemd dat ook hij het vuur te pakken kreeg. Stravers doorliep de MTS-elektrotechniek en ging vervolgens aan de slag in de bouw. Vlotte prater “Ik ben altijd al een vlotte prater geweest”, vertelt hij lachend aan de telefoon. “Daardoor kwam ik in de binnen- en later in de buitendienst terecht.” Stravers bekleedde uiteenlopende functies bij fabrikanten. Hij werkt nu sinds vijf jaar voor Georg Fischer. “Met onze Piping Systems zijn wij als het ware bezig met de bloedsomloop van het gebouw”, vertelt hij scherpzinnig. Veranderingen De Business Development Manager heeft de installatiebranche zien veranderen. “Wat me vooral opvalt is dat installaties steeds complexer worden. Tegelijkertijd en dat is zorgelijk, holt het vakmanschap achteruit. Jongeren die hun opleiding hebben afgerond beschikken over minder inhoudelijke kennis dan vroeger en houden er helaas vaak een 8 tot 4 mentaliteit op na.” Dat laatste is overigens niet helemaal te wijten aan de jongeren zelf, geeft hij eerlijk toe. “Als ouders hebben we misschien ook steken laten vallen en onze kinderen te veel verwend toen ze nog jong waren.” Circulariteit Ook