Anders verwarmen

Warmbouwen en klimaatwanden zijn hot op Social Media, merkt Ron Bosch. In onderstaand artikel gaat de adviseur en HBO-hoofddocent Installatietechniek dieper in op deze wat minder bekende verwarmingstechnieken. 

Een klimaatwand is net zo onzichtbaar als vloerverwarming en werkt ook op basis van warmte- en koudestraling. Het grote verschil met een traditioneel convectiesysteem is dat de warmte of koeling in het materiaal wordt opgeslagen en gelijkmatig wordt afgegeven.

Knuffelen
In de tijd dat ik in dit vakgebied begon, zo’n twee decennia geleden, spraken we al over knuffelwanden, knuffelbanken en warmtewanden. De eerste wanden waren in feite een combi van Ecobrix met WTH-vloerverwarming.

Nat
Er zijn twee soorten systemen: natte en droge systemen. Bij de natte systemen wordt in het geval van Ecobrix de verwarmingsoplossing in de wand aangebracht, al dan niet afgestuckt of voorzien van tegelwerk in bijvoorbeeld de natte ruimten. Hierbij wordt in de voorgewerkte sleuven een vloerverwarmingslang bevestigd. Bij andere systemen, zoals Climatrix, worden op de muur clickrails bevestigd. Vervolgens komt de vloerverwarmingsslang te hangen in bevestigingsclips. Het systeem wordt aangesloten op een vloerverwarmingsverdeler. Er zijn ook verwarmingsoplossingen die op een soort montagemat bevestigd worden en met leem worden afgewerkt. Bijvoorbeeld bij een strobalen woning.

Droog
Het droge systeem kan of los in een rack tegen de wand aangezet worden of op de vloer op betonijzermatten of tackerplaten worden gelegd.

Pro en Contra
Wat zijn de voordelen van klimaatwanden?
- flexibele montage
- snelle montagetijd
- goed stralend oppervlak

En wat zijn de nadelen? Je moet weten waar de leidingen lopen, als je schilderijtjes op wil hangen. Boren in klimaatwanden wordt afgeraden of alleen in overleg met de vakexpert.

Toepassing
Wandverwarming wordt vaak toegepast op locaties met grote glasgevels en schuifpuien, waar aanvullende warmte nodig is om de transmissie te dekken. Maar ook in zwembaden en Welnesscentra waar in betegelde ligbanken vloerverwarming wordt aangebracht voor het comfort. Iedere oudere jongere kent wel de term ‘knuffelwand’, een verwarmde wand waar je vroeger lekker tegen aan kon hangen. Net zoals iedereen vroeger om de open haard ging zitten en genoot van de stralingswarmte.

Werking
De wandverwarming is aangesloten op een vloerverwarmingsverdeler die middels distributiebuizen is verbonden met een warmteopwekker, in casu een cv-ketel of warmtepomp. Ten opzichte van een radiator heeft een wandverwarming een veel groter stralingsoppervlak. Het verwarmde water stroomt via de distributieleidingen naar de vloerverwamingsverdeler, die het verder transporteert naar het buizencircuit in de wand. Het verwarmde water geeft vervolgens zijn warmte af aan de omliggende wand. De buizen worden dus eerst warm en vervolgens ook de wandconstructie zelf. De warme wand geeft zijn warmte af aan de omliggende lucht door straling, waardoor de hele ruimte een aangename temperatuur krijgt.

Warmbouwen
Een andere alternatieve verwarmingsmethode die veel Social Media aandacht krijgt, is warmbouwen. Bij deze methode wordt de buitenschil op een constante temperatuur gehouden. Om de gevel op een comfortabele temperatuur te brengen is geen 90 °C - 70 °C
warmwatersysteem nodig. Volgens experts is een temperatuur ergens tussen de 14 °C en 21 °C voldoende om een constante temperatuur in huis te verkrijgen. Uiteraard is een en ander afhankelijk van de opbouw en bouwfysische en constructieve uitvoering van een gevel.

Werking
De warmte is gemakkelijk met een kleine warmtepomp of andere duurzame installatieconcepten op te wekken. De warmte vormt dan de scheiding tussen de barre buitenwereld en de comfortabele, gezonde woning.

Opbouw
Het doel van warmbouwen is om een wand te construeren die warmte kan vasthouden en geleidelijk aan afgeeft aan de ruimte, waardoor een comfortabele en energiezuinige verwarming wordt bereikt en het warmteverlies door de gevel wordt beperkt. De precieze opbouw kan variëren afhankelijk van het ontwerp, de gebruikte materialen en de specifieke vereisten van het gebouw, maar hieronder volgt een algemene opbouw van een warmbouwen wand.

Basisstructuur
De basisstructuur van een warmbouwen wand begint meestal met een draagconstructie, zoals houten stijlen of metalen profielen, die de wand zijn vorm en stabiliteit geven.

Isolatie
Een hoogwaardige isolatielaag wordt aangebracht om warmteverlies te minimaliseren en thermische efficiëntie te bereiken. Verschillende soorten isolatiematerialen kunnen worden gebruikt, zoals minerale wol, PUR/PIR-schuim of natuurlijke isolatiematerialen.

Verwarmingselementen
In de warmbouwen wand worden verwarmingselementen geïntegreerd die zorgen voor de afgifte van warmte. Dit kunnen bijvoorbeeld watergedragen buizen zijn voor vloerverwarming of wandverwarming. Deze buizen worden meestal in een slakkenhuispatroon in de wand geplaatst, wat zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling.

Warmtegeleidende laag
Een warmtegeleidende laag, zoals een speciale mortel of warmtegeleidende panelen, kan worden toegevoegd om ervoor te zorgen dat de warmte van de verwarmingselementen gelijkmatig wordt verdeeld over het oppervlak van de wand.

Afwerklaag
De buitenste laag van de warmbouwen wand kan variëren. Deze kan bestaan uit gipsplaten, pleisterwerk, leemstuc of andere afwerkingsmaterialen. De laag heeft een esthetische en beschermende functie en zorgt ervoor dat het geheel er aantrekkelijk uitziet en in lijn is met het interieurontwerp.

Regel- en besturingssysteem
Een regel- en besturingssysteem wordt geïnstalleerd om de verwarmingselementen in de wand aan te sturen. Dit systeem kan zorgen voor het regelen van de temperatuur, het in- en uitschakelen van het verwarmingssysteem en mogelijk zelfs integratie met andere slimme technologieën.

Voordelen
Wat zijn de voordelen van warmbouwen?
• Koudebruggen zijn opgelost.
• Minder energie nodig om de woning op temperatuur te houden.
• Bouwfysische gevaren zoals dauwpuntverschuiving en condensvorming zijn uitgesloten.

Nadelen
• Je moet weten waar de leidingen lopen, als je buitenlampen, zonneschermen en dergelijke op wil hangen.
• Boren in klimaatwanden wordt afgeraden of alleen in overleg met de vakexpert.
• Men zal een glycolvulling moeten toepassen om bevriezing in de winter te voorkomen.
• Je moet een voorbereidingsplan samen met Monumentenzorg opstellen.

Resterende invulling
In een concept met klimaatwanden of warmbouwen kan een gebalanceerd ventilatiesysteem worden toegepast om het ventilatieverlies fors te reduceren.
Voor de warmwatervoorziening kan men denken aan een juist geselecteerde warmtepompboiler.

Toepassingen
Klimaatwanden zijn goed toepasbaar in hedendaagse bouwmethoden en kunnen worden geïntegreerd met diverse warmteopwekkers. Dit type verwarmingssysteem maakt gebruik van wanden die dienen als warmteafgiftepanelen, waardoor ze de ruimte gelijkmatig kunnen verwarmen. Ze kunnen zowel in nieuwbouw als in bestaande bouw worden geïnstalleerd, maar zijn vooral geschikt voor modernere constructies vanwege de benodigde technische infrastructuur en ruimte. In woningbouw kunnen klimaatwanden bijdragen aan een efficiëntere en comfortabele verwarming, terwijl ze in utiliteitsgebouwen zoals kantoren en commerciële ruimtes een geïntegreerde verwarmingsoplossing kunnen bieden.

Monumenten
Warmbouwen is een verwarmingsmethode die met name relevant kan zijn voor monumentale gebouwen, waarbij het voorbereidingsplan voor de uitvoering van het bouwwerk een cruciale rol speelt. Monumentale gebouwen kunnen vaak maar in beperkte mate structureel worden aangepast. Warmbouwen kan dan een alternatieve aanpak bieden om toch een efficiënt verwarmingssysteem te implementeren. De toepasbaarheid varieert op basis van de specifieke kenmerken van het monument en de beschikbare ruimte voor installatie 