Ademend raam

‘WERELDKAMPIOEN VENTILEREN’

Fresh-r, een innovatieve Nederlandse ventilatie-oplossing, won recentelijk in München de Passiv House components Award en is daarmee feitelijk uitgeroepen tot wereldkampioen ventileren. Maar wat is Fresh-r nu eigenlijk precies? Edward Hissink, marketing manager van het systeem legt uit.

Fresh-r is een ventilatiesysteem met warmteterugwinning, waardoor geen warmteverspillende raamroosters meer nodig zijn. De WTW is van gewoven koperdraad gemaakt, waardoor de uitgaande en inkomende lucht wordt geblazen, zonder dat deze luchtstromen elkaar raken. Koper geleidt duizend keer beter dan kunststof dat normaal wordt gebruikt. Daardoor volstaat een veel kleiner apparaat dat bovendien in of op de muur kan worden geplaatst en waar de lucht veel makkelijker doorheen gaat. Zo zijn er veel bredere luchtstromen mogelijk waardoor er geen drukval in de warmtewisselaar ontstaat. Er is minder kracht nodig, minder ruimte en minder herrie. Een Fresh-r is stiller dan een moderne koelkast.

Doos-constructie

Fresh-r werkt als een ademend raam. Het is een kleine, eenvoudige, intelligente en energie-efficiënte ventilatie-oplossing met warmteterugwinning. De Fresh-r bestaat simpelweg uit een doos-constructie met daarin twee ventilatoren die in tegenovergestelde richting blazen. Daartussen zit de warmtewisselaar. Deze is makkelijk eruit te halen en past gewoon in een vaatwasmachine. Bovendien is het nu mogelijk om ook de luchtkwaliteit te meten met de Fresh-r. Het gaat dan om vocht en temperatuur en dus dauwpuntberekening. Daarnaast zijn tevens CO2-bepaling en fijnstofmeting ter plekke beschikbaar. Die gegevens kun je als gebruiker en installateur zelf inzien en controleren. Het kleine apparaat gebruikt de metingen door de in- en uitgaande lucht te balanceren en zich automatisch in te stellen op de ventilatiebehoefte; veel ventileren bij veel aanwezige mensen en weinig bij minder mensen. Met een huisdier wordt ook rekening gehouden. Als het vriest houdt het apparaat de warmte binnen en bij een hittegolf wordt juist de koelte binnen gehouden. Allemaal automatisch geregeld. Je hebt er geen omkijken naar want Fresh-r meet de lucht en weet dan automatisch wat het moet doen.

Edward Hissink ontvangt de Passive House Award in München

Gezonde lucht

Maximaal comfort is essentieel, evenals gebruiksgemak. Dat is precies wat Fresh-r levert, terwijl het de lucht binnen gezond houdt, zonder energie te verspillen. Het systeem meet continu het CO2-gehalte en de luchtvochtigheid en ventileert als het nodig is. Ook zijn er modellen met een fijnstoffilter, waardoor de lucht veel gezonder wordt. Want als de waarden stijgen, wordt er geventileerd en halen filters het fijnstof uit de kamer. De muffe lucht wordt naar buiten geblazen en de frisse atmosfeer naar binnen. De luchtstromen raken elkaar niet. Doordat het koper in de wisselaar de warmte van de uitgaande lucht aan de inkomende lucht geeft, gaan er maar een paar graden verloren. 87 procent van de warmte blijft binnen. Zo vermindert iedere geïnstalleerde Fresh-r onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. En heeft de bewoner een comfortabele woning zonder tocht, vocht en koudeval.

Makkelijk te installeren

De Fresh-r is makkelijk te installeren, omdat er geen luchttoevoerbuizen nodig zijn en weinig luchtafvoerbuizen. Een Fresh-r On The Wall kan door slechts 1 persoon geïnstalleerd worden en dat is over het algemeen binnen 2,5 uur gedaan. Ook het onderhoud is een eitje. De warmtewisselaar hoeft maar 1 keer per jaar in de afwasmachine en dat kan de gebruiker gemakkelijk zelf doen. Als het gaat om een model met fijnstoffilters, moeten die filters twee keer per jaar vervangen worden. Dat is in principe alles. Mocht er een defect optreden, dan geeft het apparaat zelf een foutmelding en doorgaans ook een diagnose. Meestal is oneigenlijk gebruik de boosdoener. Bijvoorbeeld omdat er een sok of een stofdoek in het systeem terecht is gekomen. Het apparaat is modulair opgebouwd en dus heel makkelijk uit elkaar te halen. Doordat er bovendien weinig tijd hoeft te worden uitgetrokken voor installatie en onderhoud, houden installatiebedrijven meer ruimte over voor andere klussen.

Terug in de BENG-norm

De combinatie van een lagere investering in de warmtepomp en minder onderhoudswerk voor de installateur wekt tegenstand op bij de gevestigde orde. ‘Te duur’, horen we vaak van aannemers, terwijl de voordelen voor de bewoners veel groter zijn en het systeem in het gebruik juist goedkoper is. Voor de installateur levert het tevreden klanten op, want de Fresh-r heeft lage Total Cost of Ownership. We zijn niet voor niks winnaar van de Passivhaus prijs. Voor installateurs geldt verder het voordeel dat ze meer Fresh-r systemen kunnen installeren in dezelfde tijd dan conventionele oplossingen.
Wij vinden daarom ook dat ventilatie terug moet in de Beng-norm. Wij willen ook de weerstand doorbreken: het systematisch in twijfel trekken van de aankomende BENG-norm van de bestaande leveranciers van klimaatinstallaties. De BENG-norm is voor iedereen duidelijk en met Fresh-r makkelijk te halen, vanwege de 87 procent warmteterugwinning die we met het systeem realiseren.

Vraaggestuurd doorventileren

Fresh-r is niet meer de enige aanbieder van decentrale ventilatie met warmteterugwinning. Bijzonder aan ons ventilatieplan is de combinatie van een Fresh-r Everywhere en Fresh-r Forwards. De Fresh-r Everywhere zuigt de lucht uit de natte ruimtes op via een afvoerkanaal. De Fresh-r Forwards zijn kamer-naar-kamer-ventilatoren die de lucht doorgeven naar de ruimtes met afvoerkanaal. En dat alles ook weer automatisch en vraaggestuurd. Er wordt dus alleen geventileerd als er CO2 of luchtvochtigheid gemeten wordt.

Toekomst

Voor de toekomst voorzien wij dat we vooral steeds meer modellen met fijnstoffilters zullen verkopen. Want de schade door fijnstof op onze gezondheid begint steeds meer door te dringen in de maatschappij. Steeds meer mensen zullen systemen als Fresh-r omarmen, omdat het niet alleen frisse lucht geeft, maar door het vraaggestuurd ventileren op basis van gemeten fijnstof de gebruiker een veel gezondere lucht krijgt. Zelfs als hij in een industriegebied woont 

Auteurs: Edward Hissink, Fresh-r & Harald Roelofs, Fair Focus Communicatie

Ademend raam

De Fresh-r is gebaseerd op een vinding van de architect Jón Kristinsson en de natuurkundige Noor van Andel. Het basisprincipe van dit systeem komt er op neer dat frisse buitenlucht naar binnen komt, zonder dat daarbij warmte uit de woning verloren gaat. Kristinsson en Van Andel brachten in 2000 al een prototype op de markt met de naam ‘het ademend raam’. Brink Climate Systems zou het systeem in productie nemen, maar zag daar uiteindelijk van af, aldus Kristinsson. Onder de naam Fresh-r heeft het systeem nu vooralsnog via leverancier Valentis zijn weg gevonden naar de markt.