Vrolijke klimaattechnicus

“Ik word gewoon heel vrolijk van mijn werk”, zegt Hans Markies, technisch specialist bij Strukton Worksphere in Utrecht. “Door mijn werk help ik mee aan oplossingen voor meer duurzaamheid en een beter milieu. Dat past bij mijn levensovertuiging: ik vind dat we goed voor ons klimaat en onze planeet moeten zorgen. In de klimaattechniek zie ik steeds meer technische mogelijkheden ontstaan die daaraan bijdragen.”

Hans Markies (41) uit het Utrechtse Vianen heeft zijn wortels in de werktuigbouwkunde en werkte voorheen als beheertechnicus. Eerst bij ziekenhuizen en gezondheidscentra, later bij Strukton Worksphere, dat nu nog steeds zijn werkgever is. Het bedrijf ontwerpt, bouwt en beheert bedrijfsgebouwen in heel Nederland, vaak in publiek-private samenwerking met de overheid. Daardoor is hij o.a. als een kind aan huis in politiebureaus, kazernes en rijkskantorengebouwen, al heeft Strukton ook private opdrachtgevers. Een bijzonder gebouw, door Strukton gebouwd en beheerd, is restaurant The Greenhouse aan de Croeselaan in Utrecht: circulair gebouwd uit gerecyclede materialen en opnieuw te gebruiken als dat nodig is. “We kunnen het zó demonteren en ergens anders weer opbouwen. Ik vind dat prachtige ontwikkelingen.”

EPBD-inspecteur

Zorgvuldig omgaan met grondstoffen is Hans met paplepel ingegoten. Als kind bracht hij met zijn ouders veel tijd door in de natuur. “Daar leerde ik aandacht en zorg te hebben voor de planten, de bomen en de grond waarop zij groeien.” Niet verwonderlijk dus dat hij als beheertechnicus bij Strukton steeds meer de behoefte voelde om betekenis te geven met duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. “Enkele jaren geleden kreeg ik via een collega te horen dat er in ons bedrijf een EPBD-inspecteur nodig was. De invoering van EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) verplichtte bedrijven om hun gebouwen periodiek door te lichten op energieprestatie. Dat paste in mijn straatje, maar daarvoor had niet direct de kennis en bevoegdheden. Mijn collega adviseerde me om mij in te schrijven bij Opleidingscentrum GOº.”

Zweet

“Dat heb ik geweten”, zegt Hans nu met een grijns. “Tijdens de eerste opleidingsdag dacht ik: mijn hemel, waar ben ik aan begonnen? Onze trainer Kees Oostrum ging van start door iedereen een vel papier te geven met de opdracht: ‘teken de koelcyclus maar even in’. Het zweet brak me uit en ik hield mijn hart vast. Dat werd niks. Maar na afloop van de les had ik een goed gesprek met Kees. Hij gaf me extra lesmateriaal en ik heb thuis op Youtube van alles bekeken en zo veel kennis ingehaald, waardoor in de EPBD-training toch goed kon afronden.”
Cruciaal was daarbij volgens Hans de motiverende opstelling van zijn trainer: “Hij straalde zoveel enthousiasme uit voor het vak, dat stimuleerde me. Met mijn vooropleiding was het volgens velen nauwelijks te doen om deze opleiding te volbrengen, maar ik ben mooi wel geslaagd met een acht. Kijk: je krijgt het niet op een presenteerblaadje, ze laten ze wel nadenken en verwachten dat je je inzet. Ik vind vooral ook de combinatie theorie/praktijk ijzersterk.”
Nadat Hans Markies zijn certificaat EPBD-inspecteur B op zak kreeg, kon hij aan de slag. Ondertussen was hij zó gegrepen door het vak, dat hij aansluitend ook zijn F-gassendiploma behaalde. Ook dat was geen sinecure, maar gaandeweg verdiepte hij zijn kennis en niet te vergeten zijn vaardigheden: “Goed hardsolderen is een kunst en bovendien heel belangrijk bij de hoge drukken die komen kijken in de toepassing van koude- en klimaattechniek.”

Verantwoordelijkheid

Inmiddels ging Hans aan de slag als EPBD-inspecteur bij Strukton Worksphere en werd hij bovendien functioneel verantwoordelijk voor de koudemiddelenbalans van vestiging Noordwest/Midden in de functie van schema-expert F-gassen. Hij checkt de werkrichtlijnen en de uitvoering daarvan. “Ik vind het belangrijk dat de verantwoordelijkheid voor veiligheid en milieu in de gehele organisatie wordt gedragen. Weet je, die F-gassen dat is echt slecht spul voor het klimaat. Als één kilo 134A in de atmosfeer terecht komt, heeft dat even veel effect als dat je 80.000 kilometer rijdt met een dikke Audi of Mercedes. En dan te bedenken dat er ook nog koudemiddelen zijn met een aanzienlijk groter GWP (Global Warming Potential) dan dat. Kortom: eigenlijk is het troep, waarmee we heel zorgvuldig moeten omgaan.”
Hans houdt de F-gassenboekhouding van Strukton Worksphere dan ook nauwgezet bij in een softwareprogramma: geen grammetje ontsnapt aan de aandacht. Die precieze en betrokken houding komt hem ook van pas als EPBD-inspecteur Hij komt bij vele klanten over de vloer om de energieprestaties van het gebouw door te lichten. “De EPBD is een verplichte vijfjaarlijkse keuring, die veel verder gaat dan een airco-keuring. Ik kijk naar alles wat invloed heeft op het koelvermogen en het energieverbruik. En neem van mij aan: er is altijd winst te behalen, je kunt altijd energie besparen. Dan gaat het erom om dat verhaal op een goede en begrijpelijke manier te vertellen, zodat zo’n klant ontvankelijk wordt voor de voordelen van maatregelen: er is een kostenplaatje, maar het levert ook altijd veel op. En daarbij geldt: ons milieu heeft er altijd direct voordeel bij.”

Enthousiast

Efficiënt omgaan met grondstoffen en energie is het mantra van Hans Markies. “Als koudetechnicus – eigenlijk moet ik zeggen klimaattechnicus – ben je voortdurend bezig met het verplaatsen en hergebruiken van energie, door in wezen simpele natuurwetten heel slim toe te passen. De warmte die vrijkomt bij koelingsprocessen kunnen we weer gebruiken. Ik ben dan ook erg enthousiast over het principe van warmte/koudeopslag (WKO): warmte is nooit overtollig; energie gaat nooit verloren. Dat is een van de basisnatuurwetten waarmee we werken. Dat is zo mooi aan dit vak.”
“Steeds meer bedrijven oriënteren zich serieus op WKO-installaties, die helaas nog erg kostbaar zijn. Ik kan me voorstellen dat het in de toekomst mogelijk wordt om WKO toe te passen in de woningbouw op grotere schaal dan nu gebeurt, bijvoorbeeld in plaats van conventionele stadsverwarming. Behalve verwarming in de winter, krijg je vervolgens koeling erbij in de zomer. Wat wil je nog meer?”

Fakkel brandt

Hans werkt dus als EPBD-inspecteur en heeft recent ook bij Opleidingscentrum GOº het PED-certificaat behaald. “Alles wat onder druk werkt boven de 0,5 bar, valt onder deze Pressure Equipment Directive (PED). De kennis daarvan sluit prachtig aan bij mijn kennis over koel- en klimaattechniek en de werktuigbouwkunde. Op alle bijbehorende fronten beschik ik over kennis en vaardigheden. Daarmee kan ik de komende jaren wel vooruit, ik heb groei en ontwikkeling nodig. Die ruimte is er binnen mijn vakgebied volop. Dat fakkeltje hebben ze bij GOº wel mooi aangestoken.” 