Trends

Door de pandemie zijn de logistieke lijnen ernstig verstoord geraakt. Dat heeft een enorme impact op de levertijden en beschikbaarheid van componenten, producten en systemen. IZ sprak met Wasco over deze en andere ontwikkelingen op het gebied van installatiemateriaal.

Warmtepompen nemen een hoge vlucht, evenals de vraag naar airconditioningoplossingen. Dit in tegenstelling tot de waterstofketel, deze zal niet snel Nederland gaan veroveren. Zomaar een greep uit de trends die groothandel Wasco signaleert in de branche. IZ sprak met Niek Meijer en Robin Waarsenburg, beiden zijn werkzaam als Business Manager bij Wasco.

Groothandel
Wasco timmert stevig aan de weg. De groothandel heeft inmiddels 35 vestigingen verspreid over het gehele land en twee grote DC’s. Het distributiecentrum in Apeldoorn heeft een oppervlakte van 26.000 m2, die in Twello is kleiner van formaat, maar telt altijd nog zo’n 18.000 m2. “Op dit moment is er een nieuw DC in aanbouw in Deventer, die gaat op termijn Twello vervangen en krijgt ook een veel groter oppervlakte.” Het nieuwe pand is broodnodig, vertelt Meijer, vanwege de stijgende volumes en verbreding van het assortiment.

Logistiek
Zo’n 600 medewerkers zijn werkzaam bij de groothandel. Zij bedienen rond de 20.000 installateurs en kunnen ongeveer 500.000 producten leveren. Die zijn niet allemaal even makkelijk meer te verkrijgen, blijkt al snel tijdens het gesprek. De pandemie heeft de logistieke lijnen ernstig aangetast.

Kentering
Met name de afgelopen twee jaar was het stevig aanpoten. Waar vroeger levertijden van circa 2-6 weken golden voor bijvoorbeeld een warmtepomp, PV-panelen of WTW-systemen, liep het tijdens de pandemie op tot maar liefst 6 tot 8 maanden. Ook producten waarin elektronica is verwerkt, zoals regelapparatuur, leverden veel problemen op, omdat er een groot tekort was aan chips. “Daar komt gelukkig nu een kentering in”, vertelt Waarsenburg. “Veel fabrikanten zijn fors aan het investeren in nieuwe productiefaciliteiten.”

Goed leverbaar
Voor alle duidelijkheid: “De meeste artikelen zijn wel goed leverbaar. Denk bijvoorbeeld aan vloerverwarmingssystemen of airco’s.” Hoe dan ook, zolang de langere levertijden nog van kracht zijn voor bepaalde essentiële installatiematerialen, moeten installateurs zich daar goed op voorbereiden door tijdig te bestellen, zegt Meijer. .

Snellopers
PV-panelen, zonneboilers, WTW-systemen en warmtepompen gaan nu als zoete broodjes over de toonbank, vertelt Meijer. “Ter indicatie: de vraag naar zonneboilersystemen is sinds afgelopen jaar verdubbeld. Bij warmtepompen zien we zowel een stijgende vraag naar all-electric als hybride oplossingen.”

Verschuivingen
Kijken we verder, dan zien we over de gehele linie ook de afzet van lucht- en vuilafscheiders en airconditioningsystemen groeien. Bij de afgiftesystemen maakt de radiator steeds vaker plaats voor vloerverwarmingsoplossingen of convectoren. Bij alle oplossingen is de consument steeds meer gespitst op de energiebesparingsvoordelen, wat natuurlijk alles te maken heeft met de stijgende gas- en elektriciteitsprijzen én mogelijkheden om te koelen.

Waterstofketel
De waterstofketel timmert aan de weg, maar zal niet de gehele verwarmingsmarkt overnemen, verwacht Waarsenburg. “Men is nog zoekende. Ik zie wel dat fabrikanten steeds vaker hun ketels waterstofready maken. Ik denk dat het uiteindelijk één van de varianten wordt in de energiemix die nodig is om te verduurzamen. Een deeloplossing dus.” Wat zeker in het nadeel werkt, is dat een concurrent zoals de warmtepomp kan verwarmen en koelen. En laat nu net de vraag naar koeling sterk zijn toegenomen de laatste jaren. “Dat heeft deels te maken met klimaatverandering, maar ook omdat we onze woningen steeds beter isoleren.”

Ventilatie
Bij een grondige isolatiebeurt is het ook van belang om de ventilatie onder de loep te nemen. Er moet wel genoeg luchtverversing plaatsvinden. “Door de pandemie is het vraagstuk nog eens extra aangezwengeld. Wij signaleren een groeiende belangstelling voor systeem C en D. En ook voor luchtreinigers, maar dat is vooralsnog geen sterk groeiende markt.”

Sanitair en gereedschap
Ook in de sanitairwereld is volop aandacht voor energie- én waterbesparing. We kennen allemaal wel de waterbesparende douchekoppen, douche WTW’s en toiletten met een kleinere spoeling. Daarnaast groeit de aandacht voor prefaboplossingen. Wel zo handig met het huidige tekort aan vakmensen. Wat betreft gereedschappen neemt de vraag naar artikelen om warmtepompen en airconditioningsystemen te installeren en onderhouden sterk toe. Dat zijn andere gereedschappen dan men gewend is te gebruiken. “Denk bijvoorbeeld aan vacuümpompen en weegschalen.”

Materiaal
Kunststof is bezig met een enorme opmars. Zeker als fabricagemateriaal voor systemen die koelen. Zoals vloerverwarmingsverdelers en luchtverdeelsystemen. “Je vermijdt problemen die voortvloeien uit condensatie, bovendien is het een makkelijk te verwerken materiaal.”

Circulariteit
Daarmee belanden we bij een onderwerp dat steeds belangrijker wordt in de bouwkolom: circulariteit. Meijer: “Men is er mee bezig, zie onder andere op de website van Greenworks Academy ‘Installatiebranche versnelt naar een circulaire economie’. Ik vraag me wel af of wij als sector dezelfde sprongen kunnen maken als de bouwkundige aannemerij. De ontwikkelingen gaan erg hard en er komt steeds meer technologie in installatiemateriaal door de toepassing van de hoeveelheid verschillende componenten. Denk bijvoorbeeld aan warmtepompen en ketels. In hoeverre kan je alles na verloop van tijd nog duurzaam hergebruiken?”

Aantrekkingskracht
“Eigenlijk moet je per oplossing kijken of duurzaam hergebruik op systeem- of componentniveau mogelijk is. Zo nee, dan kan je nog wel recyclen of reviseren. Hoe dan ook als sector kunnen we niet meer om circulariteit heen. De overheid heeft het een verplicht onderdeel gemaakt van aanbestedingen en met de aanscherping van de MPG-eis worden installateurs gedwongen er meer alert op te zijn. Daarnaast hebben we te maken met een tekort aan grondstoffen, waardoor hergebruik aan aantrekkingskracht wint. Tot slot neemt de installatiequote in gebouwen toe de laatste jaren. Ook dat is een stimulerende factor om circulaire oplossingen onderdeel te laten worden van de alledaagse praktijk.”

Revisie
Er lopen al de nodige initiatieven. Zo worden oude pompen en ventilatoren ingezameld, gereviseerd en klaargemaakt voor hergebruik. Meijer: “In z’n algemeenheid kan je wel zeggen dat we nog flinke stappen hebben te zetten. Van allerlei producten moeten LCA’s (Levenscyclus Analyses) worden gemaakt, zodat ze in de Nationale Milieudatabase kunnen. Dat zou een enorme voortuitgang zijn.”

Toekomst
Met een gigantisch tekort aan vakmensen nu en een forse uitstroom de komende jaren in het vooruitzicht, zoekt de industrie naar oplossingen om de overspannen arbeidsmarkt het hoofd te bieden. Die komen kortweg neer op prefabricage, standaardisatie en meer Plug & Play oplossingen, zegt Meijer. “De bouwplaats verandert in een montageplaats, met logistieke lijnen die perfect op elkaar moeten zijn afgestemd. Daarnaast zal verduurzaming niet alleen leiden tot meer groene en energie-efficiënte oplossingen, maar ook de randvoorwaarden veranderen. Zoals steeds minder verpakking voor producten.” 