Toilettrends

Op de ISH had ieder zichzelf respecterend A-merk wel een douchewc op zijn stand staan. Vaak voorzien van allerhande slimme snufjes, zoals een afstandsbediening en een waterstraal die met minimaal watergebruik en met een speciale beweging de toiletpot zo hygiënisch mogelijk reinigt. In de vorige editie van IZ, waarin een terugblik was opgenomen op de sanitairhallen van de ISH, zoomden we in dat kader specifiek in op de QuantumFlush van Vitra.

Toiletprofessor
Johan Molenbroek is een begrip in de branche en in de media. De inmiddels gepensioneerde professor van de TU Delft heeft door de jaren heen een reputatie verworven als dé toiletdeskundige van Nederland. Hij publiceerde uitgebreid over de ontwikkelingen op dit vakgebied en begeleidde ook studenten en promovendi die onderzoek deden naar verschillende toepassingen. En nog steeds volgt hij alle ontwikkelingen op de voet en is hij als consultant betrokken bij projecten die raakvlakken hebben met toiletten.

Monitoring
Molenbroek signaleert verschillende interessante trends. Zo spreekt hij vol lof over het ‘Onehundredrestrooms’ initiatief. Het bedrijf erachter is een internationale speler en levert high end toiletten voor publieke ruimtes, voorzien van allerlei digitale snufjes. Dit past in een bredere ontwikkeling, waarin toiletbezoek wordt gezien als een moment van self-care en via sensoren allerlei informatie kan worden vergaard over de gezondheid van de bezoeker. Het belang van monitoring neemt ook toe vanwege andere redenen. Zoals het tegengaan van vervuiling van rioolwater of om energie, resten en grondstoffen terug te winnen. Zo bevinden er zich in het toiletwater allerlei medicijnresten die een negatief effect kunnen hebben op vissen en is het mogelijk om fosfaat te halen uit urine en feces of om groen gas te produceren uit menselijke uitwerpselen. Met de monitoringsdata kan bijvoorbeeld een filtersysteem worden aangestuurd in het systeem om dit te faciliteren. “Mensen zijn dol op dataverzameling, dus ik denk dat die trend verder zal doorzetten”, aldus Molenbroek.

Circulariteit
Daarmee raken we al voorzichtig een andere trend aan: circulariteit. In de toiletwereld kan dat vele vormen aannemen. Denk aan het hergebruik van grijs water. “In België is het al verplicht om regenwater op te slaan voor hergebruik. Ga je nog een stap verder en ook afvalwater van toiletten zuiveren, om het opnieuw te gebruiken, dan kan je fors op het drinkwatergebruik besparen.” Een andere vorm van circulariteit is hoogwaardig hergebruik van toiletpotten of leidingenwerk en appendages. Op dit vlak signaleert Molenbroek nog weinig ontwikkelingen. “Dat heeft deels te maken met de lange levensduur van toiletpotten en de gevoeligheid voor trends. Stel je wint na enkele decennia toiletpotten terug uit een donorgebouw, dan is het nog maar de vraag of er klanten zijn bij wie het oude design in de smaak valt.” De potten kunnen wel vermalen worden aan het einde van hun levensduur, om het materiaal te gebruiken voor bestrating. Ook leidingwerk brengt de nodige uitdagingen met zich mee. “Zeker als het van kunststof is, dan wordt het prijstechnisch gezien al snel interessanter om nieuw materiaal te gebruiken.” In deze context ziet Molenbroek ook niet zo snel nieuwe, meer milieuvriendelijke materialen massaal doorbreken. “Wil je bijvoorbeeld overstappen op biobased alternatieven, dan komt er behoorlijk wat bij kijken. Denk aan een extra harde buitenlaag, zodat het reinigbaar blijft.”

Inclusive Design
Diversity Equity and Inclusion (DEI) maakte jarenlang opgang in de publieke in private sector. Het doel was onder andere om een meer gevarieerd personeelsbestand te krijgen bij bedrijven en overheidsinstellingen, zodat het een betere afspiegeling zou vormen van de eigen bevolking. In de VS is DEI in de ban gedaan onder president Trump, omdat het in de praktijk volgens criticasters vooral neerkwam op anti-blanke discriminatie en er te veel nadruk lag bij de personeelsselectie op gender- en raciale kenmerken. Inclusive Design is geënt op DEI, maar kijkt met een bredere scope naar groepen die vaak op beperkingen stuiten in de samenleving. In dat kader merkt Molenbroek op dat er steeds meer gehandicaptentoiletten komen in Nederland. En dat unisextoiletten ingeburgerd beginnen te raken. “Dat brengt wel weer nieuwe vraagstukken met zich mee, waar ook de installateur over moet nadenken. Denk bijvoorbeeld aan de locatie van de wasbak. Vrouwen en mannen geven er de voorkeur aan dat die in het toilet zelf wordt opgenomen, omdat ze dan bijvoorbeeld de privacy hebben om een stoma te wassen. Voor vrouwen kan daar nog als extra reden bijkomen dat ze liever niet gezamenlijk met mannen hun handen willen reinigen.”

Douchewc
Dochewc’s passen uitstekend in dit rijtje met trends. Ze worden gezien als een toiletoplossing met meerwaarde voor de hygiëne van de gebruiker en krijgen in een rap tempo meer digitale functionaliteiten. Molenbroek vindt het eigenlijk verbazingwekkend dat de overgrote meerderheid van de Nederlanders nog steeds toiletpapier gebruikt bij het toiletbezoek. “Vuile handen maak je toch ook niet schoon met keukenpapier?” Vooralsnog echter worden douchewc’s vooral gezien als een speeltje voor de happy few met geld of als een noodzakelijke voorziening voor mensen met een fysieke beperking.

Instapmodellen
Toch verwacht Molenbroek een verdere, gestage adaptatie van douchewc’s. “Gebruikers willen steeds meer comfort. Daarnaast wordt wc-papier in toenemende mate gezien als een milieuonvriendelijke oplossing.” Waar eindgebruikers eigenlijk op zitten te wachten zijn meer goedkope instapmodellen. “Dat zou echt een gamechanger zijn”, zegt de toiletprofessor. “Zeker als verschillende fabrikanten douchewc’s onder de 1000 euro gaan aanbieden.”