Scoren met NOM-woningen
SMART MONITORING
Stadlander is een woningcorporatie met 15000 woningen in West-Brabant en Tholen. In 2016 liet de verhuurder annex eigenaar Nieuw Eeckelenbergh optrekken in Steenbergen. Het bouwblok bestaat uit 17 NOM-woningen, die levensloopbestendig zijn. Na ruim een jaar monitoren mag wel geconcludeerd worden dat het nieuwbouwproject een succes is. Met dank aan de warmtepomp.
Nieuw Eeckelenbergh werd in het voorjaar van 2017 opgeleverd. Met het oog op de toekomst zijn de woningen levensloopbesteding uitgevoerd. Allereerst door ze te bouwen als nultreden woningen met brede deuren. Daarnaast zijn op de begane grond in principe alle faciliteiten beschikbaar. Bewoners hebben er een grote woonkamer met open keuken, een lichte slaapkamer en badkamer tot hun beschikking. Op de eerste verdieping heeft de huurder ook nog eens twee slaapkamers. De woningen hebben een gebruiksoppervlakte van ongeveer 105 m2.
Isolatie
De 17 huizen hebben een binnenwand van kalkzandsteen, een gemetseld buitenblad, en kozijnen van duurzaam geproduceerd hout met 3-laagse HR++ beglazing. Tijdens de bouw is extra aandacht besteed aan kier- en luchtdichtheid. De RC-waarde van de schil bedraagt dan ook 4,5 en van het dak 7.
E-concept
De bewoners mogen jaarlijks bijna 10.000 kWh aan energie gebruiken. Daarvan is 2600 bestemd voor gebouwgebonden en 2600 voor consumptief gebruik. De overige 4625 kWh gaat naar de productie van warmtapwater. Alle cijfers zijn gebaseerd op nauwkeurige berekeningen die op voorhand zijn gedaan. Bij het gebouwgebonden gebruik hield de installateur rekening met een gemiddelde bezetting van 2,5 personen. Mochten de bewoners meer stroom gebruiken dan is voorzien in hun bundels, dan moeten ze bijbetalen. Tussen de 23 en 26 indaks zonnepalen nemen de elektriciteitsproductie voor hun rekening. Ze vormen esthetisch gezien een fraai geheel met de woning.
W-concept
Iedere woning heeft een water-water warmtepomp met eigen bron. Een luchtgebonden systeem was geen optie, vanwege verschillende redenen. Allereerst staan de woningen compact op elkaar. Een buitenunit kan in dergelijke gevallen geluidsoverlast met zich meebrengen. Bovendien oogt het minder fraai als er buitendelen naast de huizen staan opgesteld. Daarnaast was het nog maar de vraag of er overal voldoende plek beschikbaar zou zijn. Bij een water-water warmtepomp krijgen bewoners en onderhoudstechnici niet te maken met dit ruimtevraagstuk. Het systeem is eenvoudig toegankelijk en ook nog eens onderhoudsarm. Tot slot pakt een grondgebonden oplossing energetisch gezien gunstiger uit. De bodem heeft een vrij constante temperatuur, waar de warmtepomp zijn warmte aan kan onttrekken met een stabiel en gunstig rendement. Ook heeft een grondgebonden systeem als prettige bijkomstigheid dat de bewoner er passief mee kan koelen, vrijwel zonder gebruik te hoeven maken van hulpenergie. Zeker in de warme maanden wenselijk, aangezien de binnentemperatuur in een sterk geïsoleerde woning sneller stijgt door de zonlichttoetreding.
Collectief of decentraal?
Na de keuze voor een grondgebonden systeem moest nog een andere beslissing worden genomen: zou de installateur een collectieve of individuele oplossing installeren? Deze vraag was na enige uitzoekwerk makkelijk te beantwoorden. Een individuele oplossing, zo bleek uit de cijfers, zou gunstiger uitpakken qua exploitatiekosten. Bovendien vallen de installaties hiermee niet onder de Warmtewet. Bewoners betalen een Energie Prestatie Vergoeding en krijgen de beschikking over een gegarandeerde energiebundel. Gaat de bewoner over deze bundel heen, dan rekent hij het verschil af met de energieleverancier.
Warmtepomp
Tijdens de oriëntatiefase kwam de installateur bij Techneco terecht. De woningen zijn nu voorzien van Techneco Toros Vision 2 warmtepompen. De water-water combiwarmtepomp zorgt voor zowel de verwarming als productie van warm tapwater, ondersteund door een 150 l buffervat. De Toros Vision is voorzien van een regeling waarbij de gebruikers via een kamerthermostaat het binnenklimaat kunnen regelen. De warmtepomp is zeer compact en de geluidsdruk van 29 dBA zit onder de grens van het Bouwbesluit. De warmtepomp wordt geleverd met een installatieset. Op deze manier hoeft de installateur geen appendages meer op te nemen en wordt de installatieruimte verder beperkt. Tot slot kan de warmtepomp gecombineerd worden met zowel zonnepanelen (opwekking elektriciteit) als zonnecollectoren (opwekking warmte). Dit maakt de Techneco Toros Vision warmtepomp geschikt voor ‘nul op de meter’ concepten.
Duurzaamheid
De woningen hebben zowel boven als beneden vloerverwarming met zoneregeling. Iedere verblijfsruimte is voorzien van een thermostaat. Een balansventilatiesysteem met HR WTW-unit zorgt op een energiezuinige wijze voor de luchtverversing. De verse lucht komt via de woonkamer en slaapkamer de woning binnen en wordt in de natte ruimtes (toilet en keuken) afgezogen. De filters worden 2x per jaar vervangen. Stadlander houdt dat bewust in eigen hand, zodat het binnenklimaat en energiegebruik optimaal blijven. Ook bij de sanitaire installaties is rekening gehouden met duurzaamheid. De huizen hebben onder andere waterbesparende kranen en toiletreservoirs. Weinig gebruikte tappunten zijn doorstromend aangesloten om legionellavorming te voorkomen.
Voorbereiding
Aangezien de technische ruimte vol zou komen te staan met allerlei apparatuur, heeft de installateur eerst geëxperimenteerd met een Mock-up. Toen de indeling van de ruimte duidelijk was, is zoveel mogelijk geprefabt. Dat gold ook voor de meterkast en de luchtkanalen. Op deze wijze kon de installateur de nodige handjes uitsparen op de bouwplaats. Een NOM-woning vraagt om specifiek bewonersgedrag. Stadlander en P. Jansen Installatietechniek hebben daarom veel tijd gestoken in de voorlichting en begeleiding van de nieuwe huurders.
Monitoring
Alle energiestromen worden gemonitord. De gegevens zijn zowel fysiek (deels) als via remote access te raadplegen. Zo heeft de meterkast drie energiemeters, kan er worden ingelogd op een website en heeft de installateur een app ontwikkeld om de data te ontsluiten. De resultaten stemmen zowel de verhuurder, installateur als bewoners tevreden. Aangezien het voor alle partijen om een pionierproject ging, telde het hele traject tot en met de monitoringsfase een aantal interessante leermomenten. Allereerst bleken niet alle gebruikers ervan bewust te zijn dat de thermostaat laag moet staan om te kunnen koelen. Een ander punt was om op een juiste wijze de verantwoordelijkheden te verdelen. Installateur P. Jansen ontwikkelde zelf een app om de monitoring in eigen hand te houden. Op deze wijze kan de apparatuur achter de meter merkonafhankelijk zijn. De monitoringsapplicaties hebben een eigen internetaansluiting, uit privacyoverwegingen en om afsluiting te voorkomen als de eindgebruiker een forse betalingsachterstand zou oplopen. Voor P. Jansen Installatietechniek is het al met al een leerzaam project geweest, waardoor het bedrijf de kans kreeg zichzelf nog meer te profileren als duurzame en innovatieve installateur. De onderneming uit Bergen op Zoom blijft 15 jaar verantwoordelijk voor de energieprestaties van de woningen. Uiteraard met de optie om te verlengen
