Scherp zicht

De gemeente Emmen en enkele bedrijven hielden vorig jaar bij De Groot Installatiegroep een bijeenkomst over de aanpak van laaggeletterdheid in bedrijven. Het was het begin van een actieve aanpak binnen het bedrijf van het thema. Maar dan wel met de expertise van stichting Lezen en Schrijven. Een avontuur op zich.

Aandacht is kracht. Dat is de essentie van De Groot Installatiegroep. Het bedrijf staat voor zijn personeel. Als winnaar van de FemmeTech Award zet De Groot zich actief in voor meer diversiteit op de werkvloer. Ontwikkeling en scholing hebben een belangrijke plaats binnen het bedrijf. Ook is de combinatie van mantelzorg en werken mogelijk. Irma Timmer, één van de mede-eigenaren van het familiebedrijf en verantwoordelijk voor HRM, is helder: “Als je in je mensen durft te investeren, krijg je er veel voor terug. Mensen voelen zich een onderdeel van het DNA van dit bedrijf. Men krijgt vertrouwen. Er kan veel bij ons. Er is vrijheid en ruimte om kansen te pakken. Met een plan. Met een visie. Met vertrouwen.

Ook in ons bedrijf

En zo kreeg ook laaggeletterdheid een plek op de agenda van dit bedrijf. Timmer: “We werden gevraagd een bijeenkomst over dit thema te hosten. En natuurlijke zeggen we dan ja. Maar het zette ons ook aan het denken. Wij groeien, we ontwikkelen en dat vraagt om digitale vaardigheden. Alles wordt steeds meer digitaal en dat vraagt om kennis hoe om te gaan met de apparatuur. Maar het is ook een kwestie van meer lezen. Dus bedachten we dat het goed zou zijn om dit onderwerp te agenderen in ons bedrijf. Maar dan komt de vraag hoe…?”

Duurzame inzetbaarheid

In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met digitale vaardigheden. Dat staat gelijk aan 18%, dus ongeveer 1 op de 6 mensen in Nederland. Deze mensen zijn ook werkzaam in de techniek en ervaren dagelijks drempels in hun werk. Wat is laaggeletterdheid eigenlijk? Het wil zeker niet zeggen dat je niet kunt lezen of schrijven. Het gaat erom dat je moeite hebt met formulieren invullen (zorgtoeslag, belasting, etc.), straatnaamborden lezen, lezen van instructies, werken met de computer of een app. Het gaat om die zaken die tijdens je werk belangrijk zijn. Vooral ook omdat alles steeds vaker digitaal verloopt. Timmer: “We hebben het dan ook aan het kapstokje digitale basisvaardigheden gehangen. Want daar merken we dat werknemers dan het meest tegen aan lopen.” Geen aandacht geven aan deze problematiek is funest als het gaat om duurzame inzetbaarheid. Wanneer je informatie niet goed begrijpt, is de kans groot dat je minder zelfredzaam, minder sociaal actief en minder gezond bent dan geletterde mensen.

Hulp inschakelen

De belangrijkste les was wel: doe het niet zelf als bedrijf. Dan wordt het te zwaar. “Wij riepen de hulp in van Stichting Lezen en Schrijven. Want zij hebben de expertise. En dat bleek al snel. We stelden een brief op waarmee wij de werknemers wilden uitnodigen. Achteraf gezien was de eerste brief die we hadden gemaakt naar onze medewerkers over dit onderwerp veel te moeilijk geschreven. Uiteindelijk hebben wij de brief twee keer moeten aanpassen om het begrijpelijk te maken. Er zit gewoon nog veel schaamte rond dit onderwerp en zorgvuldig communiceren is dus noodzakelijk. Laagdrempeligheid is belangrijk. Daarom werd ook het onderwerp niet zomaar voorgesteld, maar tijdens een intern overleg kort toegelicht. Na de bijeenkomst was er een korte toets, de Taalmeter, en vervolgens gingen we aan de slag.”

Het gesprek

Op basis van de Taalmeter worden vervolggesprekken gevoerd en wordt met Stichting Lezen en Schrijven de volgende stap gezet. Op maat wordt bekeken wat de werknemer wil en wat mogelijk is. Het past binnen het beleid van De Groot: praten met mensen en investeren; er voor werknemers zijn! Timmer: “We hebben altijd voor ogen de vragen: ‘Wat houdt onze mensen bezig? Wat beweegt hen? En waar kunnen we faciliteren?’ Dat maakt dat we met elkaar ook bergen kunnen verzetten.” De inzet van De Groot op laaggeletterdheid werd beloond met het ontvangen van de Drentse TaalHeldenprijs.

Nooit één onderwerp

Hoe maak je een keuze als het gaat om zo’n breed onderwerp als duurzame inzetbaarheid? Timmer: “Er is niet één route. Je moet op alle terreinen proberen een passend aanbod te geven. En soms is dat zelfs heel individueel. Moeten we het hebben over vitaliteit? We organiseren workshops over stress, bewegen, slapen, voeding en roken; maar het animo is nog laag. Bij psychische druk proberen we 1 op 1 het gesprek aan te gaan. We denken mee als er sprake is van bijvoorbeeld financiële problemen, drugsgebruik of andere issues. Het sociaal perspectief is voor ons als familiebedrijf een onderdeel van het ondernemerschap. Je mensen zijn je kapitaal, en daar moet je zorgvuldig en met warmte mee omgaan. Veel horen, veel delen en samen optrekken. Signaleren, opvolgen en geruststellen. Het zijn allemaal noodzakelijke ingrediënten die bijdragen aan duurzame inzetbaarheid. En daar willen we mee aan de slag.” 