Schadelijk of gezond?

Vorig jaar januari zijn we in IZ uitgebreid ingegaan op de vraag of waterontharders noodzakelijk zijn voor een goede waterkwaliteit. Zowel installateurs, waterleidingsbedrijven als consumenten toonden grote belangstelling voor het twee pagina’s tellende artikel en gaven aan te stoeien met de vraag wat onthard water nu precies doet met het leidingnetwerk in de woning en met ons lichaam. Adviseur en HBO-docent Installatietechniek Ron Bosch heeft hier nader onderzoek naar verricht.

Anderhalf jaar geleden konden wij de vraag naar de mogelijk gevolgen van waterontharders voor de gezondheid van consumenten nog niet beantwoorden. Het ontbrak ons aan cohortstudies, waarin grote groepen mensen vrijwillig deelnemen aan een veldonderzoek. Inmiddels zijn er betrouwbare gegevens beschikbaar, waardoor we deze en andere vragen van de installateur wel kunnen beantwoorden.

Werking waterontharder

De meeste waterontharders verminderen het kalkgehalte door ionenuitwisseling, maar ze kunnen ook werken op basis van omgekeerde osmose. Bij de ionenwisselaar wordt water door een cilinder met kunsthars kern geleid, waaraan het calcium en het magnesium blijven plakken. Na een aantal dagen zal de harskern verzadigd raken. Een automatisch regeneratieproces zorgt ervoor dat de kern wordt schoongemaakt. Dat gebeurt met een zoutoplossing. De vuilrestanten verdwijnen in het riool. Vervolgens begint de cyclus weer van voren af aan. Op deze wijze wordt continu hard water in zacht water omgezet.

Aantasting kalk

Waarom is kalk schadelijk voor leidingen, sanitair en toestellen?
• Het vermindert de inwendige diameter van buizen, bochten en appendages. Dat leidt weer tot beperkingen in de waterstroming en drukverlies.
• Kalkafzetting op de interne bewegende delen kan de werking van het apparaat hinderen en mogelijk zelfs leiden tot onveilige situaties.
• Als de warmte-elementen onder het kalk zitten, neemt hun efficiëntie af en stijgen de operationele kosten.
• Glazen douche schermen krijgen een doffe wazige glans, bovendien kan de kalk sporen achterlaten op het glas.
• Na verloop van tijd lost de kalk steeds slechter op. Als de klant de aanslag wil laten verwijderen, krijgt hij al snel te maken met een dure sanering van leidingwerk en appendages.

Gezondheid

Menig klant en trouwens ook installateur worstelt met de vraag of het drinken van onthard water gevaar kan opleveren voor de gezondheid. Na onze eerdere publicatie kregen we verschillende vragen vanuit de markt. Drinkwater moet een bepaald minimumniveau aan bepaalde ingrediënten bevatten, zoals essentiële mineralen. Dat blijkt uit onderzoek van verschillende wetenschappers dat in nauwe samenwerking met de wereld gezondheidsorganisatie (WHO) is uitgevoerd. Tijdens de cohortstudies werd gekeken naar de consequenties die onthard water heeft voor het metabolisme en de lichaamsfuncties van de proefpersonen. Uit de resultaten kwam naar voren dat drinkwater een minimaal magnesiumgehalte van r 10 mg/l en calciumgehalte 20 mg/l moet hebben. Als men beneden deze waarden komt, kan dat dus gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.

Marktontwikkelingen

Er zijn nu ook waterbehandelingsapparaten in de markt, bijvoorbeeld van Watts Water Technologies, die magnesium, calcium en bicarbonaat binden. Tijdens dit proces worden deze mineralen omgevormd tot microscopisch kleine kristallen. Hierdoor neemt de overlast van kalkafzetting sterk af. Zijn deze kristallen eenmaal gevormd, dan zullen ze zich loskoppelen van de kern in het waterbehandelingsapparaat en worden afgevoerd door het leidingennetwerk. Vanuit Amerika klinken veelbelovende geluiden over deze nieuwe techniek. Bij TIAB hebben we nu een proef lopen in een woning in Rosmalen tot medio volgend jaar augustus.

Conclusie

Er zijn verschillende soorten waterbehandelingsapparaten op de markt. Van sommige is de werking bewezen, van andere staat die ter discussie. Mocht u op verzoek van de klant een waterontharder installeren of het onderhoud voor uw rekening gaan nemen, let dan goed op de juiste installatie, de werking en de levensduur van het apparaat. Zorg dat de waardes, zoals de WHO die voorschrijft, worden gehaald met het door u geadviseerde of te onderhouden waterbehandelingsproduct. En tot slot: instrueer uw klant zorgvuldig over het gebruik 

Auteur: Ron Bosch, adviesbureau TIAB.