Ontzoutingsinstallaties

DE VOOR- EN NADELEN IN DE PRAKTIJK

Ontzoutingsinstallaties kunnen uitkomst bieden om drinkwater geschikt te maken voor andere doeleinden. Ron M R Bosch, adviseur, onderzoeker en HBO-hoofddocent Installatietechniek dook voor IZ in de wereld van de omgekeerde osmose. In deze uitgave deel II.

Voor ons onderzoek richten we ons in dit artikel op waterontzouters met omgekeerde osmose via het uittapsysteem. In de vorige uitgave gaven wij een uitleg over de werking. In dit nummer focussen we ons op de installatie en de voor- en nadelen van een dergelijke waterontzouter.

Installatie
Het systeem wordt gekoppeld aan de drinkwaterinstallatie, die is aangesloten op het drinkwaternet van het waterleverend bedrijf. Het water wordt behandeld, waardoor het fysisch verandert en niet langer geschikt is als drinkwater. Om het systeem goed aan te sluiten, dient u de voorschriften van de waterwerkbladen na te leven. Deze zijn te vinden via www.waterwerkbladen.nl. Tip: zeker waterwerkblad 3.8 lezen en de instructies opvolgen. We hebben het hier over een vloeistofklasse 2 beveiliging volgens de NEN-EN1717 Type EA voor het omgekeerde osmose uittapsysteem. Let daarnaast ook met name op Waterwerkblad 4.6 artikel 2.2.

Doel
Wat willen we bereiken met de ontzoutingsinstallatie?

- goede filtering en kwaliteit van ons drinkwater;
- efficiënt energiegebruik;
- efficiënt watergebruik;
- vermindering filtering afvalwater;
- bedrijfszekerheid van achterliggende installaties waarborgen tegen lage kosten.

Voordelen
Het omgekeerde osmose waterbehandelingssysteem biedt verschillende voordelen, zoals:

Zuiverheid: Omgekeerde osmose verwijdert vrijwel alle deeltjes, waaronder mineralen, bacteriën, virussen en chemische verontreinigingen, waardoor het behandelde water een zeer hoge zuiverheid heeft.

Veelzijdigheid: Osmosewater kan worden gebruikt in verschillende toepassingen, zoals huishoudelijke apparaten, laboratoriumwerk, en industrieel gebruik, dankzij de zuiverheid en afwezigheid van verontreinigingen.

Milieuvriendelijk: In vergelijking met andere waterzuiveringsmethoden, zoals chemische behandelingen, kan omgekeerde osmose een milieuvriendelijkere optie zijn, omdat het geen chemicaliën vereist en geen schadelijke bijproducten oplevert.

Onderhoudskosten: Over algemeen kan gesteld worden dat een (proces)waterbehandelingsinstallatie wordt toegepast om één of meer van de volgende doelen te bereiken:

- verlaging van de onderhoudskosten van het watervoerende systeem;
- verbetering van de kwaliteit van het product of productieproces;
- verbetering van de efficiency in een productieproces.

Nadelen
Er kleven echter ook nadelen aan waterontzouters, zoals:

Verwijdering van mineralen: Omdat omgekeerde osmose vrijwel alle deeltjes verwijdert, inclusief mineralen die essentieel kunnen zijn voor de gezondheid, kan het resulterende water een lagere mineralenconcentratie hebben, wat sommige mensen als een nadeel beschouwen. Deze mineralen zijn onder andere nodig voor de botopbouw, opbouw van lichaamseiwit, de overdracht van zenuwprikkels en het samentrekken van spieren, zoals de hartspier. Voedsel is veruit de belangrijkste bron voor calcium en magnesium. Men dient te letten op een goede voeding waarbij ook deze mineralen worden geconsumeerd.

Afvalwaterproductie: Omgekeerde osmose produceert afvalwater dat de verontreinigingen bevat, die uit het bronwater zijn verwijderd. Dit kan leiden tot verspilling van water, vooral in gebieden waar water schaars is.

Onderhoudskosten: Omgekeerde osmose systemen kunnen regelmatig onderhoud en vervanging van filters vereisen, wat extra kosten met zich mee kan brengen.

Energiegebruik: Het proces van omgekeerde osmose vereist vaak een aanzienlijke hoeveelheid energie, vooral bij het opwekken van de benodigde druk voor het filteren van water, wat kan resulteren in hogere operationele kosten en milieu-impact.

Materialisatie: Ook bij de behandeling van osmosewater is een optimale watersamenstelling van belang om corrosie van waterleidingen te voorkomen. Daarmee moet rekening worden gehouden bij de aanleg van het systeem.

Wetgeving: Waterbehandeling dient aan de vigerende wetgeving te voldoen, hierop wordt ook getoetst.

Adviezen
Aanbevelingen voor installateurs, beheerders of eigenaren van drinkwaterinstallaties:

- Zorg voor de juiste selectie van een waterontzouter, afgestemd op de waterafgiftehoeveelheid en de hardheid van het water van de klant. Overweeg of een ontzouter echt nodig is en vermeld uw uitgangspunten in de offerte. Raadpleeg indien nodig de regionale waterleverancier voor informatie over de hardheid van het water.

- Indien een waterontzouter wordt geadviseerd, zorg dan voor een goed onderhoudscontract en geef duidelijke instructies over de werking van het apparaat aan de klant. Benadruk waar op gelet moet worden.

- Houd bij het selecteren en ontwerpen van systemen voor drinkwaterinstallaties in de utilitaire sector de aanbevolen hardheidswaarden aan. Dit geldt met name voor apparaten zoals combi-steamers, vaatwasmachines, warmwaterboilers, kookpotten voor sous-vide (4°D), hogedruk-steamers (0°D), koperen boilers (4°D), warmhoudbakken, koffiemachines, waterfriteuses (4-7°D) en ijsmachines voor consumptie (7-12°D).

- Blijf op de hoogte van de geldende wetgeving via vakliteratuur, vakbladen, Waterwerkbladen en Staatscourant uitgaven. Het is bijvoorbeeld belangrijk om te controleren of het osmose watersysteem het NSF-certificaat heeft, wat staat voor National Sanitation Foundation. Dit certificaat geeft aan dat het systeem grondig is getest en voldoet aan de hoogste normen voor waterzuivering. Tevens is het Kiwa Watermark van toepassing 

Verduidelijking

Omgekeerde osmose wordt op zichzelf door verschillende drinkwaterbedrijven in Nederland gebruikt als onderdeel van de bereiding van drinkwater. Vaak wordt een deelstroom hiermee behandeld. Het is wel zo dat het drinkwater moet voldoen aan de eisen uit het Drinkwaterbesluit: wetten.nl - Regeling - Drinkwaterbesluit - BWBR0030111 (overheid.nl). Drinkwater moet een totale hardheid (Mg en Ca) hebben groter dan 1 mmol/l. De Drinkwaterwet en het daarbij horende Drinkwaterbesluit en Drinkwaterregeling gelden voor overheden, drinkwaterbedrijven, en eigenaren van collectieve watervoorzieningen (eigen winningen) maar niet voor individuele huishoudens. Een individueel huishouden kan er voor kiezen zelf (extra) te ontharden, maar dit gebeurt ook steeds vaker al collectief bij het drinkwaterbedrijf. Voor alle duidelijkheid, het RIVM-advies over osmose water: “Onthard water, demiwater, reverse osmose water zijn niet geschikt voor in- of uitwendig contact met het menselijk lichaam, noch voor verneveling”.