Inclusief denken

Vakmensen zijn er in allerlei soorten en maten; dat is de kracht van de techniek. Bedrijven met een diverse groep vakmensen zijn veelzijdiger, creatiever en innovatiever. Toch kan het voor een leidinggevende soms een uitdaging zijn om met medewerkers met verschillende karaktereigenschappen, vaardigheden en achtergronden om te gaan.

Dat vond Claudia van Zoelen, manager financiën en personeel bij MD Service, ook. Zij ging ermee aan de slag door een workshop en coachingstraject over inclusief leiderschap te volgen. Wat heeft ze geleerd over diversiteit en leiderschap? Hoe kun je je leiderschapsstijl aanpassen aan degene die je tegenover je hebt? En hoe sta je sterker in je schoenen? Een boeiend gesprek.

Inclusief leiderschap

Claudia van Zoelen (49) is werkzaam als manager financiën en personeel bij het Moordrechtse bedrijf MD Service, dat actief is in onder andere elektrotechniek, beveiliging en beeld en geluid. Via de site van OTIB zag zij de workshop ‘Inclusive Leadership’ en dat sloeg aan. “Bij ons bedrijf doen we regelmatig mee aan activiteiten van OTIB. Dus een vertrouwd adres en met rake onderwerpen. Ik merkte zelf dat ik nog wel eens tegen bepaalde dingen aanliep als het gaat om het voeren van goede gesprekken. Mijn werkgever signaleerde dat ook en stimuleerde mij hiermee aan de slag te gaan. En deze workshop kon mij ondersteunen.”

Beter worden

Dus meldde Claudia zich aan. Maar wel met verwachtingen. “Ik wilde slagvaardiger en beter worden in het voeren van gesprekken en beter leren omgaan met mensen met verschillende karakters. In een gesprek wist ik soms niet precies wat ik wil antwoorden. Pas na het gesprek bedacht ik me dan ‘dát had ik moeten zeggen!’, maar dan is het al te laat. Ik was dus op zoek naar handvatten om dit beter te kunnen doen, om steviger in mijn schoenen te komen staan als ik uit balans word gebracht. Ik wilde beter worden in het helder en duidelijk communiceren. Met de workshop ‘Inclusive Leadership’ kon ik mijzelf daar eens volledig in onderdompelen.”

Eye-opener

In de workshop werd aandacht besteed aan leiderschap, onbevooroordeeld luisteren en elkaar de ruimte geven. Voor Claudia was het een eye-opener om mensen van andere bedrijven tegen te komen die hier ook mee aan de slag wilden gegaan. “Het was verrassend om te zien dat andere bedrijven tegen dezelfde dingen aanlopen. Maar ook fijn die herkenbaarheid onderling. Hoe ga je om met verschillende soorten medewerkers? Wat is je leiderschapsstijl? Hoe voorkom je vooroordelen? Het bleek dat ook de andere cursisten behoefte hadden om eens goed naar hun eigen houding te kijken omdat zij allemaal hun gesprekken met medewerkers wilden verbeteren. Dat vraagt van jezelf als deelnemer een kwetsbaarheid die met deze gezamenlijke doelstelling makkelijker wordt.”

Geconfronteerd

Tijdens de workshop, waar een diverse groep van ongeveer 25 mensen aan deelnam, werden verschillende werkvormen gebruikt. Claudia legt uit: “Na een voorstelrondje moesten we onszelf sorteren op leeftijd; waar plaats je anderen, maar ook jezelf? Daarmee word je echt geconfronteerd met je eigen vooroordelen en die van anderen. Heel verhelderend! Vervolgens spraken we aan de hand van een aantal stellingen over onze eigen gespreksstijl. Hierbij ging het vooral om over ‘los’ of ‘strak’ communiceren. De kunst is om daar de juiste balans in te vinden, afhankelijk van de persoon die tegenover je zit.”

Rollenspel

Daarna werd de workshop nóg interactiever. “Een groep acteurs speelde een aantal casussen na. Een mooie benadering om het gesprek vanuit verschillende invalshoeken te belichten. Herkenning en verwondering en vooral genoeg input voor een goede uitwisselingen van ervaringen. Daarna mochten we zelf ook meedoen aan een rollenspel, bijvoorbeeld over hoe je omgaat met een medewerker die altijd te laat komt. Hier heb ik enorm veel van geleerd omdat de directe feedback en de tips van de coach me verder hielpen. En het was ontzettend leerzaam om met mensen van andere bedrijven te kunnen sparren.”

Open vragen

“Voorafgaand aan de workshop was ik op zoek naar meer kennis en handvatten omdat ik sterker in mijn schoenen wilde staan. Maar dat begint met minder vooroordelen. Als je met iemand om de tafel zit, vorm je al snel een beeld van die persoon. Hoe voorkom je dit? Want het belemmert een goed gesprek. Ik heb ervaren dat je bijvoorbeeld meer open vragen moet stellen, omdat er bij gesloten vragen het risico is dat je mensen een bepaalde richting opstuurt. Praktisch en nuttig!”

Krachtiger en stabieler

Diversiteit was een belangrijk onderwerp tijdens de workshop. Claudia vertelt: “Het thema kwam steeds terug. Als je als bedrijf de verschillende kwaliteiten van de medewerkers optimaal kunt benutten, maakt dat je krachtiger en stabieler. Je hebt een goede mix gewoon nodig. Vakinhoudelijk, maar ook persoonlijk. Gelukkig is onze werkvloer de afgelopen jaren een stuk gemengder geworden. Zo zijn er meer vrouwen bij ons komen werken. Het maakt je bedrijf dynamischer, effectiever en klaar voor de toekomst!”

Kritisch kijken

Haar deelname aan de workshop smaakte naar meer, zo geeft Claudia aan. “Ik wil de trucjes en handvatten die we tijdens de workshop hebben geleerd beter kunnen toepassen in mijn dagelijkse praktijk. Ik probeer een aantal dingen uit de workshop nu al te gebruiken. Je merkt gewoon dat je soms aannames doet die helemaal niet waar blijken te zijn. Daar wil ik heel graag nieuwe stappen in zetten. Het is enorm belangrijk dat je kritisch kijkt naar de manier waarop je leiding geeft. Zo voorkom je tunnelvisie en kun je flexibeler omgaan met verschillende medewerkers.”

Coachingstraject

Claudia zet deze nieuwe stappen in een aanvullend coachingstraject. Ze legt uit: “Als vervolg op de workshop neem ik, eveneens via OTIB, deel aan een aantal coachingssessies. Je krijgt eerst coaching op afstand met huiswerkopdrachten. Daarna ga je in een langer gesprek echt de diepte in op gebied van inclusief leiderschap, waarbij ook een aantal dilemma’s voorbijkomt. De stappen daarna liggen aan de uitkomst van het traject. Aanvullende coaching is bijvoorbeeld een mogelijkheid. Wij gaan er met ons bedrijf in ieder geval mee aan de slag en blijven kijken wat er nodig is.”

Een spiegel voorhouden

Zou Claudia de workshop aan anderen aanraden? “Als je ervoor openstaat kritisch te kijken naar je eigen vooroordelen, houding en gepreksvaardigheden, dan zou ik deze workshop zeker aanraden. Het is goed jezelf zo nu en dan een spiegel voor te houden, zodat je kunt werken aan duidelijke verbeterpunten en je sterker in je schoenen komt te staan. En daar plukken het bedrijf én jijzelf uiteindelijk de vruchten van!” 